آیا وضعیت بازار مسکن تا پایان سال روشن است؟
اقتصاد گردان - جذابیت کسب عایدی در بازار داراییهای مالی برای سرمایهگذاری، عاملی مهم در ایجاد رونق و رکود در این بازارها و به تبع آن تحولات بخش واقعی اقتصاد به حساب میآید. در فضایی که انتظار میرود منابع مالی از سوی بانکها به سمت سرمایهگذاری و تولید سوق پیدا کنند، شاهد چالش نقل و انتقال سریع وجوه در بازار داراییها هستیم. با توجه به مناسبات مثبت میان بازار سکه و ارز و نقش مؤثر افزایش قیمت ارز، در اکثر موارد این دو بیشتر نقش مکمل را پیدا کنند و چه بسا در فراز و فرودهای اقتصادی شاهد رشد قیمت سکه بواسطه افزایش نرخ ارز بودهایم در حالی که بازار مسکن به دلیل ماهیت آن و برخورداری از افق زمانی طولانیتر برای تعدیل قیمت در مقایسه با بازار سکه و ارز از نظر کسب عایدی بیشتر در حال حاضر و حداقل تا پایان سال جاری، یک بازار جایگزین مطمئن محسوب نمیگردد.
پیشبینی متغیرهای اثرگذار بر آینده بازار مسکن کار دشواریست اما سیکل نوسانات قیمت در بازار مسکن طی دو دهه اخیر از انتظار فعالان بازار برای خروج از رکود و ایجاد رونق نسبی در افق زمانی با تواتر پنج سال حکایت دارد و با توجه به اینکه سیکل زمانی رونق در طی ۵ سال گذشته تکمیل شده و به پایان رسیده است، در شرایط کنونی شاهد تحولاتی در سایر بازارها هستیم. محاسبات و تخمینهای سرمایهگذاران و فعالان بازار مسکن از طول دوره رکود و رونق بازار زمانی پیچیدهتر نیز خواهد شد که رشد معاملات و نرخ تورم بخش مسکن در اقتصاد ایران قابل پیشبینی نباشد. رونق نسبی بازار مسکن معمولاً کمتر از یک سال به طول میانجامد و حجم معاملات زمین و آپارتمان پس از طی رشد قیمتها در بازار روند کاهشی خواهد داشت و شیب افزایش قیمت رفتهرفته کندتر خواهد شد. کما اینکه در حال حاضر همین وضعیت را در بازار مسکن شاهد هستیم و علیرغم رشد نسبی در نیمه اول سال ۱۳۹۷، فضای بازار حاکی از رکود نسبی حاکم بر آن است.
وجود بازارهای جایگزین در سرعت ایجاد رکود بخش مسکن و عمیقترشدن آن اثرگذار خواهد بود و عواملی مانند تورم بالا و کاهش قدرت عاملی برای رونق بازار عاملی برای رونق بازار خرید و انتظارات منفی در رابطه با آینده اقتصاد نیز بیتأثیر نخواهند بود. بازارهای جایگزین در طی ماههای اخیر بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند و رونق بازار سرمایه نیز بر اهمیت آن افزوده است. لذا در شرایطی که قیمت دلار در روز گذشته کاهش یافته است به نظر میرسد در حال حاضر بازار سرمایه برای سرمایهگذاری بیش از بازار مسکن جذابیت داشته و طبق مشاهدات میدانی رونق بیشتری را تجربه خواهد نمود. واقعیت آن است که فعالان و سرمایهگذاران بخش مسکن به خوبی میدانند که این بازار در مقایسه با سایر بازارها قابلیت نقدشوندگی کمتری دارد و تمایل دارندگان نقدینگی به سرمایهگذاری در بازارهایی است که از آن عایدی مناسب با قدرت نقدشوندگی بالا بدست آورند. اگر چه کسب عایدی مناسب با قابلیت نقدشوندگی تا قبل از دو روز گذشته در بازار ارز و طلا مشهود بود اما در شرایط فعلی بیش از پیش جای خود را به بازار سرمایه خواهد داد.
در پایان لازم به ذکر است که وضعیت بازار مسکن تا پایان سال تا حدود زیادی قابل پیشبینی است و چشمانداز آن روشن است و لذا شرایط فعلی تا جایی ادامه خواهد یافت که جذابیت بازارهای جایگزین به واسطه کسب عایدی بیشتر به همین شکل ادامه یابد. بدیهی است که برخورداری از قدرت خرید کافی و تناسب هزینه ساخت بویژه در مناطق شهری در شرایطی که به نظر میرسد بانکها نیز در وضعیت مطلوبی به سر نمیبرند، در بهبود فضای بازار مسکن مؤثر خواهد بود.
دو عاملی که بازار مسکن را رونق میدهد
دو عامل رونقبخش، تقاضای واقعی را به سمت بازار مسکن سوق داد؛ به دنبال کاهش هفت درصدی نرخ نسبت به نقطهی اوج و نزدیک شدن به ماههای پایانی سال، طرف تقاضا بهتدریج با اقتباس از ادوار گذشته خود را برای خرید آماده میکند.
به گزارش اخبار ساختمان، نرخ ماهیانه مسکن شهر تهران در وضعیت کلی دو درصد کاهش داشته است. رقم افت نرخ نسبت به نقطهی اوج بازار در تیرماه به هفت درصد میرسد. کاهش قیمتها از یک طرف و نگرانی از بابت تورم سیستماتیک در پایان سال و اثر تغییر نرخ بنزین، برخی متقاضیان مصرفی را به خرید مجاب کرد. به طوری که معاملات در دو ماه گذشته به ترتیب ۲۲ و ۱۹ درصد بالا رفت.
در شرایط فعلی، کارشناسان معتقدند که هر دو طرف عرضه و تقاضا در بازار مسکن به درک مشترک رسیدهاند. از یک طرف مالکان به این نتیجه رسیدهاند که ظرفیتی برای رشد نرخ وجود ندارد. خریداران نیز میدانند که نمیتوان انتظار ریزش شدید نرخ را داشت. آبان ماه ۱۳۹۸ با اینکه معدل کلی نرخ مسکن شهر تهران دو درصد نسبت به ماه قبل از آن کاهش داشته اما جزییات گویای آن است که نرخ در ۱۵ منطقه نیمه جنوبی و پرتقاضای شرق و غرب، رشد یافت اما با توجه به افت نسبتا زیاد قیمتها در مناطق ۱، ۲، ۳، ۶، ۸، ۱۱ و ۲۰ میانگین کل دو درصد کاهش نشان داد.
نمایههای دریافتی حاکی از آن است که نرخ مسکن به کف نزدیک شده و متقاضیان موثر که خانه را به قصد سکونت خریداری میکنند برای خرید آماده میشوند. البته با وجود افزایش نرخ آهنآلات و نرخ دستمزد که به دنبال افزایش نرخ بنزین اتفاق افتاد کارشناسان، تورم مجدد را برای بازار مسکن متصور نیستند.
با فروکش کردن تب افزایش قیمتهای پیشنهادی در بازار مسکن شهر تهران، معاملات مقداری گرم شده است. آمار نشان میدهد نرخ مسکن در تهران نسبت به نقطهی اوج بازار در تیرماه ۶.۶ درصد کاهش داشته است. افت قیمتهای پیشنهادی و قطعی باعث شد تا معاملات در دو ماه اخیر مقداری بالا برود و خرید و فروش ۴۶ درصد نسبت به ماه پایانی تابستان افزایش یافته است. این در حالی است که پاییز معمولا فصل کمرونقی در بازار مسکن محسوب میشود. آرامش نسبی بازار ارز در ماههای اخیر، ثبات بازارهای رقیب بخش مسکن، نزدیک شدن به ماههای پایانی سال و نگرانی از مواجهه با تورم سیستماتیک در پایان سال، برخی خریداران را ترغیب به حضور در بازار مسکن کرده است.
با وجود افزایش اندک معاملات، هنوز تعداد قراردادهای خرید و فروش کمتر از کف ۵۰۰۰ فقره در فروردین ماه امسال است و بازار ملک هنوز درگیر رکود ناشی از جهش حدود ۲۰۰ درصدی قیمتها طی حدود دو سال اخیر قرار دارد.
گزارشهای میدانی حاکی از آن است به دنبال ثبات شرایط عمومی اقتصاد، قیمتهای پیشنهادی در بخش مسکن کاهش چشمگیری در تمامی مناطق تهران داشته است؛ هرچند قیمتهای پیشنهادی نمیتواند ملاک ارزیابی بازار قرار گیرد و آنچه اهمیت دارد نرخهای قطعی بر اساس معاملات است.
با این حال بررسیها نشان میدهد قیمتهای پیشنهادی بین ۳۰ تا ۷۰ درصد کاهش یافته است. اردیبهشت ماه که بازار در اوج خود قرار داشت نرخهای پیشنهادی هیچ حد و مرزی نداشت و قیمتهای نجومی از سوی مالکان، بهخصوص در مناطق شمالی تهران تعیین میشد.
تورم مجدد در بازار مسکن امکانپذیر نیست
سید محمد مرتضوی، کارشناس بازار مسکن به ایسنا میگوید: روند معاملات مسکن نسبت به شهریورماه که بازار در اوج رکود قرار گرفت، رو به بهبود است که این نشانه به تعادل رسیدن بازار است. متقاضیان، قیمتهای ارائه شده فعلی را پذیرفتهاند و فروشندگان هم به این نتیجه رسیدهاند که با وجود افزایش نرخ دستمزد، نرخ مصالح و نهادههای تولید مسکن، جایی برای افزایش نرخ وجود ندارد. در واقع دو طرف عرضه و تقاضا به درک متقابل رسیدهاند.
وی افزود: هر زمان قفل رکود به صورت نسبی شکسته میشود این علامت را میدهد که مصرفکنندگان اصلی و فروشندگان واقعی به این باور رسیدهاند که با توجه به شرایط موجود باید معاملات انجام شود.
عضو هیات مدیره کانون انبوهسازان با بیان اینکه حداقل تا سه سال آینده نرخ مسکن افزایش پیدا نمیکند، تصریح کرد: کاهش نرخ نیز به دلایلی که برای همه روشن است اتفاق نمیافتد. در همین هفتههای گذشته بعد از تغییر نرخ بنزین، نرخ آهنآلات بالا رفت و دستمزدها نیز افزایش پیدا کرد. با وجود اینکه دولت تلاش میکند نرخ کالاها را ثابت نگه دارد، عملا افزایش نرخ بنزین بر نرخ تمام شده مسکن تاثیر گذاشته و هزینههای سازندگان بالا رفته است. در واقع تورم روی دوش تولیدکننده است ولی شرایط آن وجود ندارد که این تورم را به مصرفکننده تحمیل کند.
بازار آهن و فولاد از رونق افتاد
به گزارش رستاپاد محمد صادق چیتساز اظهار داشت: بازار محصولات فولادی و آهن آلات هفته گذشته از آرامش نسبی و ثبات قیمتی برخوردار بود و حتی قیمت محصولات فولادی در هفته قبل نسبت به هفته قبل تر اندکی کاهش داشته است.
وی با انتقاد از قیمت گذاری بالای محصولات فولادی در بورس کالا افزود: محصولاتی مانند تیرآهن و میلگرد که در یک هفته در بورس کالا عرضه شده، قیمتها در ابتدا و انتهای هفته نوسانی و متغیر بوده و محصولاتی که برای مثال در چند روز اخیر از بورس کالا خریداری می شود با محصولاتی که چند روز قبل خریداری شده قیمت پایین تری دارد و همین امر عاملی برای کاهش تقاضا از بورس کالا شده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه صنفی توزیع کنندگان آهن و فولاد کشور عنوان کرد: با ثبات قیمتها در بورس کالا احتمال دارد بعد از دهه محرم و ماه محرم بازار آهن و فولاد بهتر شود و رونق بیشتری بگیرد.
بازار قطعات تقلبی رونق گرفت
علی نیکآیین، در رابطه با شرایط تعمیر و قطعات یدکی خودرو اظهار کرد: از ماههای اخیر با توجه به وضعیت حاکم بر بازار قطعه و لوازم یدکی بارها اعلام شد که در ماههای پایانی سال بازار با کمبود قطعه رو به رو خواهد شد، ولی تا این لحظه جواب مناسبی از طرف دستگاهها به اتحادیه داده نشده است.
رئیس اتحادیه مکانیستهای تهران یادآوری کرد: در ماههای پایانی سال نیاز به قطعات جانبی به واسطه به روزرسانی خودرو و آمادگی برای سفرهای نوروزی، افزایش مییابد که متأسفانه در رابطه با نیاز بازار تمهیدات مناسبی عاملی برای رونق بازار اندیشیده نشده است و این در حالی است که قطعات و لوازم یدکی از طرف واردکنندگان به گمرکات رسیده و واردکنندگان مدعی آن هستند که قطعات و کالاهای مورد نیاز در گمرکات دپو شده است.
وی تاکید کرد: بررسی این وضعیت نشان از آن دارد که بازار قطعات تقلبی به ویژه در لنت ترمز بیش از گذشته رونق یافته است.
نیک آیین یادآور شد: برای ایام تعطیلات، کشیکهای نوروزی در نظر گرفته شده که در اسرع وقت لیست واحدهای کشیک نوروزی در سایت اتحادیه اعلام خواهد شد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای ارتقا دانش فنی اعضای اتحادیه چه تمهیداتی اندیشیده شده است، اظهار کرد: در اتحادیه کمیسیون عالی آموزش با مشارکت متخصصان و خودروسازان، دانشگاهها و فعالان صنفی بازار در راستای ارتقا دانش فنی اعضا تشکیل شده است.
تحلیل رئیس سازمان بورس از سال آینده/ بازگشایی بانکها و پذیرش بیتکوین
به نقل از پایگاه خبری بورس پرس؛ شاپور محمدی با ارائه تحلیلی از آنچه در بازار سهام ایران رخ داده و چشمانداز آینده بازار در سال آینده با سنا به گفت و گو پرداخت که بدین شرح است:
در سال ۹۶ شاخص کل بورس توانست علاوه بر عبور از رکورد تاریخی آن (۸۹۵۰۰ واحد) تا کانال ۹۸ هزار واحد هم پیش رود، اما با تحولاتی که در فضای اقتصادی و سیاسی رخ داد این روند متوقف شده است. تحلیل شما بهعنوان مقام ناظر بازار سرمایه از این تحولات چیست؟
از ابتدای سال سیاستهای مدونی برای کاهش نرخ تأمین مالی اجرا شد. در این زمینه هم بانک مرکزی اقداماتی برای کاهش نرخ سود بانکی انجام داد و هم بازار سرمایه برای کاهش نرخ سود اوراق مختلف و صندوقهای سرمایهگذاری تلاش کرد. نتیجه این سیاستها باعث کاهش نرخ تأمین مالی شد و جذابیت بازار سهام را برای سرمایهگذاران افزایش داد که یکی از عوامل رشد و رونق بورس محسوب میشود.
رشد قیمتهای جهانی دومین عاملی بود که موجب رونق بازار شد. بسیاری از شرکتهای بورس صادرات دارند که از این ناحیه سود مناسبی عاید این شرکتها که سهم زیادی در بازار دارند، شد. سومین عامل رشد بورس، رشد نرخ ارز بود که باعث شد سودآوری شرکتهای بورس افزایش یابد. عامل چهارم مربوط به سودآوری خود شرکتها بود که در گزارشهای دورهای آنها قابل مشاهده بود. همچنین ثبات بازار سرمایه بهعنوان پنجمین عامل رونق بازار را رقم زد.
برای اینکه این رشد ادامه یابد چه شرایطی باید مهیا شود؟
اعتقاد داریم رونق حق سهامداران است و باید در ازای سهمی که خریداری کردند سود کنند. برای اینکه رونق ادامه یابد باید نرخ تأمین مالی به وضعیت سابق خود که کاهش یافته بازگردد. این خواست تمام فعالان بازار سرمایه است چرا که این موضوع تأثیر زیادی در بازار سهام دارد. از سوی دیگر بازار سرمایه و شرکتهایی که در آن فعالیت میکنند باید مورد توجه جدی سیاستگذاران و برنامه ریزان قرار گیرد. این بخش هم در زمینه پرداخت مالیات و هم سهم آنها در تولید ملی، نقش بارزی در رشد اقتصاد دارد و بر همین اساس باید مورد حمایت مسئولان قرار گیرد. این عاملی است که میتواند سودآوری شرکتها را تقویت کند.
با وجود اینکه در مقطعی بازدهی بورس به بیش از ۲۸ درصد رسید برخی کارشناسان معتقدند این سودآوری تنها نصیب بخشی از بازار شد و تمام ۵۰ صنعت فعال بازار را در بر نگرفته است؟
در خصوص نرخ تورم نیز وزن تمام اقلام در سبد تورم یکسان نیست و ممکن است کالایی کمتر یا بیشتر از نرخ میانگین رشد داشته باشد. در بازار سرمایه شاخص وجود دارد. هم شاخص موزون داریم که وزنها متناسب هست ولی یکسان نیست و هم شاخص هم وزن داریم که در آن وزنها یکسان محاسبه شده است.
بنابراین در بازار ممکن است سهامداران بهدلیل سبد سهامی که خریداری کردهاند سود زیادی کرده باشند و برخی کمتر سود کرده باشند و حتی عدهای زیان کرده باشند. برای کاهش ریسک سهامداران توصیههایی به آنها میشود که سهام مختلف را بهصورت سبد خریداری کنند یا سهم صندوقهای مشترک را که شامل سهام مختلفی است بخرند. این کار باعث میشود ریسک سهامداران کاهش یابد.
علاوه بر تنوع سهام دید بلندمدت به سهام نیز اثرگذار است، چرا که برخی از سهمها در بلندمدت به سوددهی مناسب میرسند. در مجموع باید گفت آیا به اندازهای که شاخص رشد کرده همه سهامداران سود کردهاند؟ پاسخ این است که خیر بسته به تنوع سهام، سودآوری نیز متفاوت است. بنابراین در تمام بازارهای سهام صنایعی که وزن بیشتری از بازار را به خود اختصاص میدهند از سود بیشتری برخوردار میشوند.
همواره بانک در جذب سرمایه موفقتر از بورس عمل کرده، بازار سهام بهدلیل تخصص و پیچیده بودن سرمایهگذاران خاص را جذب میکند. برای اینکه بورس بتواند طیف گستردهتری از سرمایهگذاران را پوشش دهد، آیا برنامهای دارید؟
این موضوع به فرهنگسازی مربوط میشود. بازار سرمایه از یک سو آنقدر ساده گرفته میشود که متأسفانه باعث زیان سرمایهگذار میشود و از سوی دیگر برخی آنقدر این بازار را پیچیده و دشوار میپندارند که وارد آن نمیشوند. راه حل بینابین آن، همان صندوقهای سرمایهگذاری است که باید بیشتر به مردم شناسانده شود. باید مشخص شود چه نوع سرمایهگذاری برای چه افرادی مناسب است. البته در بازار سرمایه، سرمایهگذاری بدون ریسک را نیز در سبد خود قرار داده که همان اوراق دولتی است.
علاوه بر این صندوقهای سرمایهگذاری در بورس فعال هستند که به نسبت اوراق ریسک بیشتری دارد در مرحله سوم سهام است که ریسک بالاتری دارد ولی اگر بهصورت سبد خریداری شود ریسک آن به حداقل میرسد. بر این اساس سهامداران با طیف گستردهتری از زمینه سرمایهگذاری مواجهند که براساس شرایط خود میتوانند انتخاب کنند. تلاش ما این است که از تمام طیفهای سرمایهگذاران در بورس جذب کنیم چرا که باعث افزایش شفافیت و کارایی بازار میشود.
یکی از مشکلاتی که در سالهای اخیر به وجود آمد، بسته ماندن برخی از نمادها بخصوص نماد بانکهای بورسی است که پس از اصلاح صورتهای مالی آنها ایجاد شد. چه زمانی نماد بانکیها در بورس دوباره باز خواهد شد؟
به نسبت سالهای قبل هماکنون تعداد نمادهایی که بیش از یک ماه بسته میمانند کاهش یافته و به حدود ۱۵ نماد رسیده که بیشتر شامل بانکها میشود. این بسته ماندن نماد بانکها به تصویب صورتهای مالی آنها مربوط میشود که باید با همکاری بانک مرکزی انجام شود. در عین حال حقوق سهامداران را دنبال میکنیم باید حقوق سپردهگذاران را نیز حفظ کنیم. دستورالعمل بازگشایی نمادها تعداد نمادهای بسته در بورس را کاهش داد و در سالهای آینده شرایط بهتر میشود تا سهامداران بهراحتی بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. بر همین اساس تلاش داریم تا در آیندهای نزدیک تکلیف این نمادها مشخص شود.
پیشبینی شما از بازگشایی نماد بانکها چه زمانی است؟ میتوان امیدوار بود در سهماه ابتدایی سال آینده این نمادها باز شود؟
بله، به زودی این نمادها باز خواهد شد. این بانکها باید صورتهای مالی را در پایان سال مالی ارائه کنند و به تصویب برسانند. برخی از بانکها صورتهای مالی را به بانک مرکزی و سازمان بورس ارائه کردهاند و با توجه به تفاهمی که میان بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان بورس وجود دارد به زودی شاهد حل این مشکل خواهیم بود. امیدواریم تا دو ماه آینده بخشی از نماد بانکها بازگشایی شود و تا سه ماه آینده مابقی آنها باز شود.
از سال گذشته ارزهای رمز پایه مانند بیت کوین سر و صدای زیادی به پا کردهاند و بانکهای مرکزی دنیا را وادار به واکنش کردهاند. این در حالی است که برخی از بورسهای جهانی این نوع ارزها را مورد پذیرش قرار دادهاند. سازمان بورس در این زمینه چه تصمیمی گرفته است؟
در خصوص بیت کوین و سایر ارزهای رمزپایه هنوز در دنیا جمعبندی به وجود نیامده که این ارزها، کالا محسوب میشود یا ارز. با وجود این در ابتدا در کمیته فقهی بورس بررسیها در این زمینه آغاز شده و با دعوت از صاحبنظران این حوزه قصد داریم به این نتیجه برسیم که آیا از نظر فقهی پذیرش بیت کوین مجاز است یا خیر؟
در روزهای آینده نیز با دعوت از متخصصان دیگر این موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد. بنابراین در مرحله نخست باید مطمئن شویم از نظر شرعی این ابزار مشکلی ندارد. پس از آن باید بررسی شود این محصولات دیجیتال قابلیت بازارپذیری دارند یا خیر؟ هماکنون این محصولات بازار خود را در بستر اینترنت دارند و باید بررسی کرد که آیا در قالب قراردادهای آتی میتوان این محصولات را پذیرش کرد.
به طور طبیعی دارایی پایه باید مشروع، شفاف و قابل محاسبه باشد. البته اگر دیرهنگام درخصوص بیت کوین واکنش نشان دهیم ممکن است فرصتهایی را از دست دهیم. از سوی دیگر اگر شتابزده درباره آن تصمیمگیری شود نیز ممکن است مشکلاتی به همراه داشته باشد. بنابراین به بررسی و تحقیق کافی نیازمند است که هماکنون در سازمان بورس در حال انجام است.
چه زمانی در این خصوص به جمعبندی میرسید؟
فکر میکنم تا دو- سه ماه آینده در این باره به جمعبندی برسیم. پس از آن باید در شورای عالی بورس مطرح تا درباره آن تصمیمگیری نهایی شود.
با بانک مرکزی هم باید هماهنگ کنید؟
در صورتی که این ابزار بهعنوان ارز پذیرفته شود بانک مرکزی باید ورود کند ولی اگر بهعنوان کالا شناسایی شود سازمان بورس درباره آن تصمیمگیری خواهد کرد. در مجموع این ابزار بهعنوان کالا پذیرفته شده و بهعنوان یک ارز مورد قبول قرار نگرفته است. البته در صورتی که بهعنوان کالا پذیرفته شود چند موضوع باید مشخص شود. اینکه آیا این کالا به خلق ارزش منتهی میشود یا خیر. همچنین عرضهکنندگان آن محدودند یا نه.
چه چشماندازی برای بورس در سال ۹۷ ترسیم میکنید؟
به اعتقاد من سال آینده بازار سهام رو به پیشرفت خواهد بود و رونق خواهد داشت. البته با اقداماتی مانند کاهش نرخ بهره بانکی میتوان این رونق را تضمین کرد . رشد حجم معاملات رو به رشد است. در حالی که در سال ۹۴ این حجم ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بود در سال گذشته به ۱۹۵ هزار میلیارد تومان رسید و سال جاری تاکنون از ۲۱۰ هزار میلیارد تومان عبور کرده است. برای سال آینده تلاش میکنیم تا مشکلات شرکتهای بورسی را پیگیری و حل کنیم. سال ۹۷ درباره دامنه نوسان و حجم مبنا تصمیمگیری خواهیم کرد که در روند بازار تأثیرگذار خواهد بود.
دیدگاه شما