درآمد و سود خالص چیست؟

نکته :درست است که بررسی میزان سود خالص معیار مهمی در تحلیل بنیادی است و افراد زیادی به آن توجه می‌کنند تا سوددهی شرکت را متوجه شوند، اما نمی‌توان فقط و فقط به سودهای خالص توجه کرد. این مسئله موجب می‌شود که عملکرد شرکت به صورت دقیق بررسی نشود. نسبت‌های حاشیه سود به جای آن‌که میزان دارایی‌ها، سهام و سرمایه‌گذاری‌های شرکت را تخمین بزنند، میزان پولی را در نظر می‌گیرند که شرکت از فروش محصولات و دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها به دست خواهد آورد.

حسابداری

صورت سود و زيان: عملكرد مالي‌ واحد تجاري‌ دربرگيرنده‌ بازده‌ حاصل‌ از منابع‌ تحت‌ كنترل‌ واحد تجاري‌ است‌. اطلاعات‌ درباره‌ عملكرد مالي‌ درصورت‌ سود و زيان‌ و صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ ارائه‌ مي‌شود.

صورت‌ سود و زيان‌ بايد حداقل‌ 10 قلم اصلي‌ زير باشد :

الف‌ . درآمدهاي‌ عملياتي‌

ب‌ . هزينه‌هاي‌ عملياتي‌

ج‌ . سود يا زيان‌ عملياتي‌

د . هزينه‌هاي‌ مالي‌

ه . ساير درآمدها و هزينه‌هاي‌ غيرعملياتي‌

و . ماليات‌ بردرآمد

ز . سود يا زيان‌ فعاليتهاي‌ عادي‌

ح‌ . اقلام‌ غيرمترقبه‌

ي‌ . سود يا زيان‌ خالص‌

درآمدها و هزينه هاي صورت سود و زيان به سه دسته كلي تقسيم مي شوند:

1- درآمدها و هزينه هاي عملياتي: اقلامي كه مستقيما به موضوع واحد تجاري مربوط هستند و به عبارت ديگر ماهيت آنها عادي است در ضمن بطور مستمر بوقوع مي پيوندند. اقلام عملياتي بصورت ناخالص در صورت سود و زيان گزارش مي شوند يعني درآمدها و هزينه هاي عملياتي با هم تهاتر نمي شوند.

2- درآمدها و هزينهاي غيرعملياتي: اقلامي هستند كه ماهيت آنها غيرعادياست اما بطور مستمر بوقوع مي پيوندند. اين اقلام بصورت خالص در صورت سود و زيان منعكس مي گردند.

3- اقلام غيرمترقبه: اقلامي‌ با اهميت‌ و بسيار غير معمول‌ است‌ كه‌ منشأ آن‌ رويدادهايي‌ خارج‌ از فعاليتهاي‌ عادي‌ شركت‌ مي‌باشد و انتظار نمي‌رود به‌طور مكرر يا منظم‌ واقع‌ شود.. اين اقلام به مبلغ خالص پس از كسر ماليات نشان داده مي شوند.درآمد و سود خالص چیست؟

صورت سود و زيان انباشته در زير صورت سود و زيان آورده مي شود و به عنوان يك صورت جداگانه نشان داده نمي شود. در زير نمونه اي از آن نشان داده مي شود:

سود خالص سال مالي

سود انباشته ابتداي دوره

سود انباشته اصلاح شده طي دوره

ساير اقلامي كه به سود انباشته منظر شده اند مثل تجديد ارزيابي

سود سهام پيشنهادي

تخصيص به اندوخته ها

سود انباشته پايان سال

صورت سود و زيان جامع : صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ به‌ عنوان‌ يك‌ صورت‌ مالي‌ اساسي‌ ، بايد كل‌ درآمدها و هزينه‌هاي‌ شناسايي‌ شده‌ طي‌ دوره‌ را كه‌ قابل‌ انتساب‌ به‌ صاحبان‌ سرمايه‌ است‌ ، به‌ تفكيك‌ اجزاي‌ تشكيل‌دهنده‌ آنها نشان‌ دهد. به عبارت ديگر تمام اقلامي كه حقوق صاحبان سهام را تغيير مي دهند بغير از آورده و ستانده صاحبان سهام در آن نمايش داده مي شود.

صورت سود و زيان كامل براساس نظريه شمول كلي تهيه مي گردد. طبق نظريه عملكرد جاري فقط اقلام مستمر در صورت سود و زيان نشان داده مي شوند و اقلام غير مترقبه بايد به حساب سود و زيان انباشته بروند.چ

صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ بايد موارد زير را به‌ ترتيب‌ نشان‌ دهد:

الف‌. سود يا زيان‌ خالص‌ دوره‌ طبق‌ صورت‌ سود و زيان‌.

ب‌ . ساير درآمدها و هزينه‌هاي‌ شناسايي‌ شده‌ كه طبق استانداردهاي حسابداري مستقيما در حقوق صاحبان سهام منعكس مي شوند مانند مازاد تجديد ارزيابي، سود و زيان تسعير ارز شركت فرعي خارجي يا سود و زيان تحقق نيافته سرمايه گذاري بلندمدت

ج‌ . تعديلات‌ سنواتي‌.

هرگاه‌ اجزاي‌ صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ محدود به‌ سود يا زيان‌ خالص‌ دوره‌ و تعديلات‌ سنواتي‌ باشد، ارائـه‌ صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ ضرورتي‌ ندارد. در چنين‌ حالتي‌ بايد در يادداشتي‌ ذيل‌ صورت‌ سود و زيان‌ دوره‌ ، عدم‌ لزوم‌ ارائـه‌ صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ افشا شود.

نمونه صورت سود و زيان جامع:

مازاد تحقق نيافته ناشي از تجديد ارزيابي دارايي ثابت

سود يا زيان تحقق نيافته سرمايه گذاري بلندمدت

سود يا زيان تسعير ارز شركت خارجي

سود جامع سال مالي

سود جامع شناسايي شده از تاريخ گزارشگري قبلي

اقلام‌ استثنايي در صورت سود و زيان:

اقلام استثنايي‌ بايد در محاسبه‌ سود يا زيان‌ فعاليتهاي‌ عادي‌ منظور شود. مبلغ‌ هر قلم‌ استثنايي‌ (منفرداً يا در صورت‌ تشابه‌ نوع‌، در مجموع‌) بايد به‌طور جداگانه‌ و ترجيحاً در متن‌ صورت‌ سود و زيان‌ تحت‌ سرفصل‌ درآمد يا هزينه‌ مربوط‌ منعكس‌ گردد . اعم‌ درآمد و سود خالص چیست؟ از اينكه‌ انعكاس‌ اين‌ اقلام‌ در متن‌ صورت‌ سود و زيان‌ يا در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورت‌ گيرد ، اين‌ اقلام‌ بايد به‌ عنوان‌ اقلام‌ استثنايي‌ قابل‌ تشخيص‌ باشد و اين‌گونه‌ تصريح‌ گردد . شرح‌ مناسبي‌ در مورد هر يك‌ از اقلام‌ استثنايي‌ جهت‌ درك‌ ماهيت‌ اين‌ اقلام‌ ضروري‌ است‌ . نمونه‌ اقلامي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ درصورت‌ بااهميت‌ بودن‌، استثنايي‌ تلقي‌ شود عبارت‌ است‌ از :

الف‌ . زيانهاي‌ ناشي‌ از بلاياي‌ طبيعي‌ در مناطقي‌ كه‌ وقوع‌ آنها به‌طور متناوب‌ انتظار مي‌رود

ب‌ . هزينه‌هاي‌ اخراج‌ دسته‌ جمعي‌ كاركنان‌ شاغل‌ در بخشهاي‌ فعال‌ واحد تجاري‌

ج‌ . هزينه‌هاي‌ تجديد سازمان‌

د . به‌ هزينه‌ بردن‌ داراييهاي‌ نامشهود خارج‌ از فرايند استهلاك‌

ه . زيان‌ انتقال‌ صنايع‌ مزاحم‌ به‌ خارج‌ از محدوده‌ شهرها، طبق‌ مقررات‌ جاري‌

و . كمكهاي‌ بلاعوض‌ غيرسرمايه‌اي‌ دريافتي‌ و كمكهاي‌ بلاعوض‌ پرداختي‌

ز . سود يا زيان‌ فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود و سرمايه‌گذاريهاي‌ بلندمدت‌

ح‌ . سود يا زيان‌ فروش‌ يا توقف‌ عمليات‌ يك‌ بخش‌ از واحد تجاري‌

ط‌ . هزينـه‌هـاي‌ غيرمعمول‌ مربوط‌ به‌ مطالبـات‌ مشكوك‌الوصـول‌ و كاهش‌ ارزش‌ موجـودي‌ موادوكالا

ي‌ . ذخيره‌هاي‌ غيرمعمول‌ براي‌ زيانهاي‌ ناشي‌ از پيمانهاي‌ بلندمدت‌

ك‌ . وجوه‌ مازاد ناشي‌ از حل‌ و فصل‌ ادعاي‌ خسارت‌ از شركتهاي‌ بيمه‌

ل‌ . هزينه‌هاي‌ جذب‌ نشده‌ ناشي‌ از عدم‌ دستيابي‌ به‌ ظرفيت‌ معمول‌ (عملي‌) مورد انتظار و ضايعات‌ غيرعادي‌

م‌ . سود يا زيان‌ ناشي‌ از حل‌ و فصل‌ دعاوي‌ برله‌ يا عليه‌ شركت‌.

توقف‌ عمليات‌ يك‌ بخش‌ از واحد تجاري‌:

يك بخش از واحد تجاري عبارت است از جزئي از عمليات واحد تجاري يا درآمد و سود خالص چیست؟ گروه كه اهميت نسبي دارد و بطور جاگانه قابل شناسايي است و فعاليتها و دارائيها و نتايج مربوط به آن را بتوان به وضوح از بقيه فعاليتهاي واحد تجاري تميز داد.

در صورت‌ توقف‌ عمليات‌ يك‌ بخش‌ از واحد تجاري‌ لازم‌ است‌ نتايج‌ عمليات‌ بخش‌ متوقف‌ شده‌ از جمله‌ سود يا زيان‌ حاصل‌ از واگذاري‌ آن‌ بخش‌ به‌ طور جداگانه‌ در صورت‌ سود و زيان‌ منعكس‌ شود. براي‌ اين‌ منظور درآمدها و هزينه‌هاي‌ عملياتي‌ مربوط‌ به‌ بخش‌ متوقف‌ شده‌ بايد در سرفصلهاي‌ مربوط‌ و ترجيحاً در متن‌ صورت‌ سود و زيان‌ به‌طور جداگانه‌ نمايش‌ يابد. همچنين‌ سود يا زيان‌ حاصل‌ از واگذاري‌ بخش‌ متوقف‌ شده‌، پس‌ از تهاتر كليه‌ ذخاير مربوط‌ به‌ هزينه‌هاي‌ غير قابل‌ بازيافت‌ عمليات‌ توقف‌، بايد پس‌ از سود (زيان‌) عملياتي‌ در صورت‌ سود و زيان‌ منعكس‌ شود.

زيان حاصل از واگذاري يك بخش از واحد تجاري بايد در تاريخ تصميم به واگذاري و سود حاصل از واگذاري بايد در تاريخ واگذاري در حسابها منظور شود. براي واحدهايي كه مي خواهند واگذار شوند و فرايند واگذاري همراه با زيان خواهد بود، سود فعاليت بخش واگذاري از زمان تصميم به واگذاري تا زمان واگذاري فقط تا ميزان زيانهاي قابل شناسايي ناشي از واگذاري قابل شناسايي مي باشد و بقيه اين سود تنها در زمان تحقق به عنوان درامد محسوب خواهد شد.

، افشاي‌ موارد زير در رابطه‌ با توقف‌ عمليات‌ يك‌ بخش‌ واحد تجاري‌ ضروري‌ است‌ :

صورت سود و زیان چیست؟

صورت درآمد و هزینه یکی از سه صورت های مالی است که از آن به منظور تهیه گزارش عملکرد مالی یک شرکت در یک دوره حسابداری خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. صورت درآمد دارای چندین نام متفاوت است و اغلب اوقات ممکن است با نام صورت سود و زیان و یا لیست درآمد و هزینه معرفی گردد.

اما این نام‌های متعدد بر روی عملکرد آن اثر نمی‌گذارد و هدف تمامی آن‌ها روشن کردن نتیجه فعالیت شرکت در یک دوره مشخص در زمینه تطبیق درآمد با هزینه است. همانطور که از نام این صورت سود وزیان مشخص است بر چهار موضوع اصلی تمرکز دارد که شامل موارد زیر است:

در این مقاله از فراپیام قصد داریم تا برای شما عزیزان توضیح دهیم که صورت سود و زیان چیست و چه اهداف و کاربردی دارد.

‌صورت سود و زیان چیست ؟

همانطور که توضیح مختصری در مقدمه به شما دادیم صورت سود و زیان به بخش مهمی از گزارش عملکرد سیستم حسابداری و مالی یک شرکت گفته می‌شود که همواره باید به طور منظم به SEC ارسال شود. همچنین اظهارنامه درآمد را با صورت سود و زیان اشتباه نگیرید؛ زیرا با یکدیگر بسیار تفاوت دارند.

صورت سود و زیان اطلاعات مهمی را در مورد چهار عنصر اساسی یعنی درآمد، هزینه، سود و زیان در اختیار کاربران صورت‌های مالی قرار می‌دهد. صورت سود با درآمد (فروش) آغاز می‌شود و با درآمد خالص به پایان میرسد و به همین دلیل مهمترین عنصری شناخته می‌شود که توجه سرمایه‌داران اصولاً به آن معطوف می‌گردد زیرا درآمد مثبت خالص یا همان سود منعکس‌کننده افزایش حقوق صاحبان سهام و در نتیجه افزایش کلی ارزش سهام است در حالی که درآمد خالص منفی (ضرر) نشانگر کاهش ارزش سهام می‌باشد.

همچنین لازم است تا در همین جا این مسئله را روشن کنیم که صورت سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی محاسبه می‌گردد. لازم است بدانید که صورت سود و زیان اطلاعات ارزشمندی را به منظور پیش‌بینی توانایی شرکت در تولید درآمد‌، ارزیابی کارایی عملیات و سبک مدیریت، شناسایی ادارات کم عملکرد و مقایسه عملکرد کلی شرکت را به ما ارائه می‌دهد.

به طور کلی صورت سود و زیان را می‌توان یک گزارش از چگونگی درآمد خالص تحقق یافته توسط شرکت به درآمد خالص سود و زیان دانست. همچنین درامد خالص در این صورت حسابداری براساس این فرمول محاسبه می‌گردد:

• درآمد خالص = (درآمد کل + سود) – (هزینه های کل + ضرر)

موارد استفاده از صورت سود و زیان چیست؟

اگرچه هدف اصلی از تهیه این صورت حسابداری توضیح نتایج کلی از تجارت یک شرکت برای سایر سهامداران است اما در واقع اطلاعات مفیدی درباره عملکرد داخلی بخش‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد.

به طور کلی می‌توان گفت که برخی شرکت‌ها مایلند تا این گزارش را به صورت داخلی برای خود حفظ بکنند اما برخی شرکت های دیگر ممکن است در بازه‌های زمانی کوتاه اقدام به تهیه صورت سود و زیاد کنند تا با استفاده از آن مدیران بخش‌ها بتوانند کارایی فعالیت‌ها و فرایندهای عملیاتی شرکت را در طول سال ارزیابی نمایند.

در واقع بسته به نتایج حاصل از صورت درآمد، مدیران ممکن است تصمیمات مثبتی به منظور گسترش تجارت به بازارهای جدید، درآمد و سود خالص چیست؟ اعمال فشار به ممظور فروش بیشتر، افزایش ظرفیت تولید، بهره‌مندی از دارایی‌ها یا فروش مستقیم اجناس اتخاذ کنند. همچنین ممکن است نتایج این گزارش باعث گرفتن تصمیماتی چون بستن یک بخش و یا خط تولید خاص به منظور جلوگیری از ضرر باشد.

همچنین کارایی دیگر صورت سود و زیاد در این است که رقبا می‌توانند به منظور به دست آوردن شاخص‌هایی در مورد وضعیت مالی یک شرکت و شناسایی هزینه‌های مربوطه مانند تحقیق و توسعه از صورت سود و زیان بهره ببرند که استفاده از این امر می‌تواند منجر به تغییر استراتژی رقابتی آن‌ها شود و در نهایت آن ها را به سود قابل قبولی برساند.

عده‌ای دیگر از افرادی که علاقه‌مند به استفاده از صورت‌های سود و زیان می‌باشند تحلیلگران مالی هستند. آن‌ها به صورت سالانه و یا سه ماه اقدام به بررسی صورت‌های سود و زیان برخی شرکت‌ها می‌کنند.

انجام این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند بهتر به ارائه مشاوره به مشتریان خود در خصوص امکان سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یک شرکت بپردازند. به طور کلی باید بگویم که با خواندن صورت سود و زیان می‌توان فهمید که آیا تلاش‌های کلی شرکت در راستای کاهش هزینه‌های فروش به منظور افزایش سود در دراز مدت تاثیرگذار بوده است و یا خیر و آیا مدیریت موفق شده است هزینه‌های عملیاتی را کنترل کند یا خیر.

تفاوت ترازنامه با صورت سود و زیان در درآمد و سود خالص چیست؟ چیست؟

همانطور که بالاتر برای شما گفتیم دو مورد از مهمترین صورت‌های مالی موجود در حسابداری ترازنامه و صورت سود و زیان هستند.

این دو به ابزارهای تحلیلی بسیار مهمی برای سرمایه گذاران به هنگام حسابرسی یک شرکت تبدیل شده‌اند. این دو صورت مالی در مواردی از جمله درآمد، هزینه‌ها و سود با یکدیگر مشابه هستند اما تفاوت‌های مهمی نیز بایکدیگر دارند. حال که دیگر می‌دانید صورت سود و زیان چیست به منظور اینکه بهتر بتوانید متوجه تفاوت میان این دو بشوید بهتر است ابتدا به شما بگوییم که ترازنامه چیست .

ترازنامه عبارت است از گزارشی در خصوص دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه‌های یک شرکت یا یک تجارت در یک بازه زمان خاص. حال می‌توانیم به شما بگوییم که تفاوت اصلی میان سود و زیان و ترازنامه را می‌توان در این دانست که ترازنامه وضعیت مالی شرکت را برای مدت زمانی خاص مشخص می‌کند در صورتی که صورت سود و زیان درآمد و هزینه‌ها را در یک بازه زمانی مشخص به ما ارائه می دهد.

همچنین مدت زمان مندرج به منظور محاسبه صورت سود و زیان ممکن است متفاوت باشد، اما اصولاً در فواصل مشخصی مانند سه ماهه ویا سالانه صورت می‌گیرد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله از شبکه دانش فراپیام ما برای شما به توضیح مبحث صورت سود و زیان چیست پرداختیم و گفتیم که صورت سود و زیاد یا همان صورت درامد و هزینه همواره اطلاعاتی ارزشمند را در مورد جنبه‌های مختلف عملکرد شرکت از جمله ارزیابی فعالیت‌های شرکت، کارآیی مدیریت، تعیین مقرراتی که ممکن است موجب از بین رفتن سود گردد و سازگاری عملکرد شرکت با عملکردهای این صنعت را به کاربران صورت‌های مالی ارائه می‌دهد.

همچنین گفتیم که صورت سود و زیان فقط یکی از سه لیست چرخه حسابداری است (علاوه بر ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد) که مجموعاً وضعیت مالی شرکت را طی یک دوره حسابداری خاص تعریف می‌کنند.

صورت سود و زیان چیست؟

از مهمترین اطلاعات مالی که درباره یک کسب و کار منتشر می‌شود سود یا زیان خالص می‌باشد. اطلاع دقیق از میزان سود (زیان)، برای مدیران، سهامداران و سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل در هر دوره مالی گزارشی تحت عنوان صورت سود و زیان تهیه می‌شود.

صورت سود و زیان، یکی از اساسی ترین گزارشات مالی است؛ که به صورت کاملا کاربردی اطلاعات با اهمیت درآمد و سود خالص چیست؟ مالی کسب و کار را ارائه می‌دهد. درواقع Income Statement یا همان صورت درآمد و هزینه، با کم کردن هزینه‌ها از درآمدها در یک دوره مالی مشخص، میزان سود یا زیان کسب و کار را، در آن دوره تعیین میکند.

ارسال درخواست جهت مشاهده رایگان دمو

انواع گزارش سود و زیان

با توجه به این موضوع که گزارش برای چه نوع شرکتی یا با چه هدفی تنظیم می‌شود؛ میتوان از روش های مختلفی برای تهیه آن استفاده نمود. در ادامه به بررسی انواع صورت های سود و زیان و تفاوت‌‌های آن‌ها میپردازیم.

صورت سود و زیان انباشته

صورت سود و زیان انباشته، نقطه ارتباط بین صورتحساب سود و زیان و ترازنامه هست.

به طور معمول هدف از تهیه این گزارش بررسی تغییرات سود یا زیان، با استفاده از تطبیق مانده ابتدا و انتهای دوره می‌باشد. این گزارش با مانده سود (زیان) انباشته ابتدای دوره مالی شروع می‌‌شود با مانده سود (زیان) انتهای دوره مالی پایان می‌یابد. برای تهیه صورت سود و زیان انباشته از حساب سود و زیان انباشته استفاده می‌شود. این حساب دائمی بوده و باقی مانده آن به دوره بعد انتقال می‌یابد.

صورت سود و زیان تلفیقی

در گزارش هایی که نیاز هست سود و زیان شرکت مادر با شرکت های زیر مجموعه تلفیق شود از صورت سود و زیان تلفیقی استفاده می‌نمایند. در نرم افزارهای حسابداری شرکتی که امکان تعریف شرکت های مادر، زیرگروه و فرعی دارند، به راحتی میتوان این گزارش را استخراج کرد. در این گزارشات بعضی از قسمت ها مثل "هزینه بهره و وام از شرکت های گروه" حذف می‌شود تا عدد بدست آمده به صورت دقیق باشد.

صورت سود و زیان جامع

در گزارشات سود و زیان جامع، سود و زیان خالص به عنوان اولین قلم ارائه می‌شود همچنین در این گزارشات تمامی درآمدها و هزینه ها چه تحقق یافته چه تحقق نیافته باشد، لحاظ می‌شوند. هدف از ارائه صورت سود و زیان جامع، گزارش عملکرد کلی واحد تجاری هست .

اجزاء صورت سود و زیان

با توجه به نوع کسب و کار، اقلام صورت سود و زیان متفاوت هست. ولی به طور کلی شاخص های زیر بیان می‌شود:

• فروش یا درآمد خالص
• بهای تمام شده
• سود (زیان) ناخالص
• هزینه (عمومی، عملیاتی، غیرعملیاتی و مالی)
• مالیات بر درآمد
• سود (زیان) خالص
• سود هر سهم

گزارش سود و زیان شرکت تولیدی

مهم‌ترین تفاوت صورت سود و زیان شرکت‌ تولیدی با سایر شرکت‌ها در تعیین دقیق انواع هزینه ست. اهمیت این مورد زمانی مشخص می‌شود که شرکت‌های تولیدی برای کسب سود بیشتر، به سمت کاهش هزینه‌ها می روند. صورت سود و زیان شرکت تولیدی که بر طبق اطلاعات صحیح از نرم افزار حسابداری مخصوص شرکت‌های تولیدی استخراج شده باشد؛ می‌تواند بیشترین کمک را به تصمیم گیران نماید.

گزارش سود و زیان شرکت خدماتی

عمده ترین تفاوت در صورت سود و زیان شرکت خدماتی، در عنوان های ذکر شده است که به صورت درآمدهای خدمات یا درآمدهای عملیاتی بیان می‌شوند. لازم به ذکر است که با توجه به نوع فعالیت شرکت‌های خدماتی، بعضی از اقلام مانند "هزینه عملیاتی" نیز ندارند.

گزارش سود و زیان شرکت بازرگانی

فروش، تخفیفات نقدی فروش و بهای تمام شده کالای فروش رفته از اجزای اساسی در صورت سود و زیان شرکت بازرگانی هست. تعیین قیمت از مهم ترین تصمیمات در شرکت های بازرگانی است. این قیمت باید هم سود مورد نظر را محقق نماید؛ هم توان رقابت در بازار را برای محصول ایجاد نماید و هم برای فروش محصول، مزیت محسوب شود. برای قیمت گذاری باید صورت سود و زیان شرکت بازرگانی به دقت تحلیل و بررسی شود.

گزارش سود و زیان شرکت پیمانکاری

شرکت‌های پیمانکاری با توجه به نوع فعالیت پروژه و قرارداد محور، حسابداری کاملا متفاوتی با سایر شرکت‌ها دارند. در صورت سود و زیان شرکت پیمانکاری نیز با توجه به اینکه "اتمام پروژه" یا روند "پیشرفت کار" در نظر گرفته شود؛ صورت سود و زیان شرکت پیمانکاری نیز کاملا متفاوت خواهد بود. در همین جهت برای داشتن گزارش دقیق و منظم باید از نرم افزار حسابداری تخصصی در زمینه پیمانکاری استفاده نمود.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

در ترازنامه، همانطور که از اسمش مشخص است باید دارایی‌ها با مجموع هزینه‌ها + حقوق صاحبان سهام برابر و تراز باشد و ترازنامه در یک نقطه زمانی خاص تعیین می‌شود در حالی که صورت سود و زیان بیان کننده اوضاع مالی یک کسب و کار برای دوره مالی مشخص هست و بیان می‌نماید که کسب و کار سودآور بوده یا خیر.

هدف استفاده از صورت سود و زیان

برای رسیدن به اهداف مالی یک کسب و کار، یعنی درآمدزایی و سودآوری، به گزارشی نیاز داریم که تمامی فاکتورهای دخیل در امر سودآوری را بررسی نماید. با بررسی گزارش سود و زیان می‌توانیم سود خالص و سود ناخالص، انواع هزینه‌ها و بهای تمام شده را تحلیل نماییم. در نتیجه از اساسی ترین گزارشات، برای تصمیم گیری، صورت سود و زیان می‌باشد؛ البته برای اخذ تصمیمات استراتژیک می‌توان از داشبوردهای مدیریتی نیز استفاده نمود تا شاخص‌های عملکردی نیز در تصمیمات اثرگذار باشند.

تحلیل گزارش سود و زیان

با توجه به اینکه صورت های سود و زیان دارای اطلاعات با ارزش و اساسی هستند؛ می‌توان از آن‌ها برای تجزیه تحلیل فرآیند کسب و کار با سال‌های گذشته اش ( تحلیل افقی) استفاده نمود و هم برای مقایسه شرکت با سایر رقبا ( تحلیل عمودی). بررسی شاخص‌های این صورت به ما درباره مسیر رشد یا افول کسب و کار اطلاعات دقیقی ارائه می‌دهد. نتیجه گیری که از تحلیل استخراج صورت سود و زیان می‌شود بیان کننده اهمیت حسابداری و ثبت صحیح اطلاعات مالی هست؛ با تحلیل درست این اطلاعات می‌توان در مورد موارد زیر درآمد و سود خالص چیست؟ تصمیم گیری نمود:

• مدیریت هزینه‌های شرکت
• دانستن بخش‌های سودآور شرکت
• محاسبه ROE (بازدۀ حقوق صاحبان سهام)

مراحل تهیه صورتحساب سود و زیان

برای تهیه صورت سود و زیان، به طورکلی باید از تعیین مبلغ فروش شروع نمایید و بعد باید بهای تمام شده کالای فروش رفته را از مبلغ فروش رفته کسر نمایید؛ حاصل این عملیات سود ناویژه را تعیین می‌نماید.

در ادامه با کسر کردن انواع هزینه مانند هزینه استهلاک و عملیاتی، به سود عملیاتی می‌رسیم. حال با اضافه نمودن درآمد غیرعملیاتی و کسر کردن هزینه غیرعملیاتی، سود قبل از مالیات را محاسبه کرده و سپس با تفریق نمودن مالیات سود خالص دوره را حساب می‌نماییم.

فرمول محاسبه صورت سود و زیان

فرمول کلی محاسبه سود(زیان) در هر دوره مالی به سادگی و از تفریق هزینه‌ها از درآمدها بدست می‌آید. اما قسمت سخت این گزارش، شناسایی درست هزینه‌ها و درآمدها و دسترسی به اطلاعات دقیق مالی است.

هزینه های دوره مالی – میزان درآمد های دوره مالی = سود(زیان) دوره مالی

روش‌های تهیه صورت سود و زیان

صورت سود و زیان به دو روش تهیه می‌شود؛ روش تک مرحله‌ایی که در آن ابتدا تمام درآمدها لیست شده سپس هزینه‌ها به این لیست اضافه می ‌شوند و با کم کردن هزینه‌ها از درآمد‌ها، سود(زیان) قبل از مالیات محاسبه می‌شود. در روش دیگر که به روش دو مرحله‌ایی معروف است؛ ابتدا درآمد عملیاتی و هزینه درآمد و سود خالص چیست؟ عملیاتی لیست شده و از تفریق آن‌ها، سود ناویژه محاسبه می‌شود. در مرحله بعدی درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی به لیست اضافه می‌شود و در نهایت سود قبل از مالیات محاسبه می‌شود.

صورت سود و زیان در نرم افزار حسابداری محاسبان

در نرم افزار حسابدرای محاسبان، با انتخاب ماژول های حسابداری و تعیین دوره مالی، میتوان گزارش صورت سود و زیان دقیقی، برپایه نوع فعالیت شرکت، ساختار شرکت و استانداردهای حسابداری به دست آورد. این گزارش درآمد و سود خالص چیست؟ برای تصمیم‌ گیران، سهامداران و سرمایه گذاران قابل اتکاست. حساب رایان با بیش از 20 سال تجربه همکاری در حوزه‌های مختلف و تحلیل چالش‌های اختصاصی آن‌ها، توانسته راهکارهای انحصاری در این زمینه ارائه دهد تا علاوه بر اینکه در مسیر رشد، به کسب و کارها کمک نماید و موجب سودآوری بیشتر صاحبان کسب و کار نیز شود.

۲۵% تخفیف شرکت های دانش بنیان تا پایان سال ۱۴۰۱

افتخارات شرکت حساب رایان پارس

• دارای رتبه یک شورای عالی انفورماتیک کشور در ۳ حوزه
• قیمت بسیار مناسب فروش نرم افزار و بهای خدمات آموزش و استقرار، بومی سازی و خدمات پشتیبانی
• دریافت تندیس و کسب گواهی نامه ملی رعایت حقوق مصرف کننده در شش سال پیاپی از 1395 تا 1400 از سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان
• دریافت تندیس و کسب گواهی نامه شرکت برتر نرم افزاری در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۶ از وزارت صنعت و معدن و تجارت
• بهره گیری از توان تخصصی کارشناسان مجرب IT و امور مالی کسب کارهای مختلف درجهت شناخت وضعیت موجود و اتخاذ مناسب ترین روش برای رفع مشکلات قبلی، کانورت اطلاعات، راه اندازی و استقرار کامل نرم افزار در کوتاه ترین زمان ممکن
• دارای مجوز از دیوان محاسبات کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی
• طراحی 35 محصول متفاوت در حوزه های مالی، لجستیک، اداری، منابع انسانی جهت کسب کارهای متنوع
• دارای پروانه بهره برداری تولید نرم افزار از وزارت صنعت، معدن و تجارت
• بیش از ۳۸۵۰۰۰ کلاینت و کاربر در سراسر کشور
• بیش از ۶۰۰ پایگاه شهری در سراسر کشور

کلیه شرکت‌ها می‌توانند با تکمیل فرم درخواست دمو، جلسه ای را با دپارتمان فروش در خصوص قابلیت‌ها و امکانات محاسبان داشته باشند.

شماره تماس دپارتمان فروش: ۸۷۷۶۰ (داخلی ۲۲۵) و یا شماره همراه (۰۹۱۹۹۹۸۷۱۳۸)

سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم / EPS & DPS

سود هر سهم (EPS) یکی از آماره های مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی می باشد. EPS از تقسیم سود پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام، محاسبه می شود. که نشان دهنده سودی است که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی بدست آورده است (نوو، 1385). اولین جزء محاسبه ی EPS درآمد (درآمد اختصاصی سهامداران عمومی) است. در واقع درآمد سهامداران عمومی، باقی مانده سود، پس از توزیع سهم کارفرمایان، عرضه کنندگان، ارائه دهندگان خدمات، صاحبان سهام ممتاز و بستانکاران می باشد. دومین جزء EPS تعداد سهم منتشر شده در بازار توسط شرکت است. لازم به ذکر است، تعداد سهام موجود بازار را به عنوان جزئی از EPS شرکت تلقی می شود تا بتوان میزان مطالبات سهامداران عمومی را نسبت به درآمد در هر واحد اندازه گیری نمود به عبارت دیگر EPS مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص می یابد با محاسبه سطح درآمد شرکت از این روش می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند، دست یافت. با اینکه اجزای EPS ظاهرا ساده به نظر می رسد اما در واقعیت این طور نیست و این عناصر کاملا پیچیده اند. به عنوان مثال، تخمین تعداد سهام در بازار کاری ساده نیست چرا که به مرور زمان تعداد سهام دایما در حال تغییر یا جابه جایی است به طوری که انتشار سهام یا بازخرید سهام توسط شرکتها، تعداد سهام موجود در بازار را تغییر می دهد و با عرضه مقدار زیادی سهام توسط یک شرکت در انتهای یک دوره مالی، تعداد متوسط سهام در انتهای دوره بسیار بیشتر از اوایل دوره خواهد بود که به این ترتیب در محاسبه EPS مشکل ایجاد می کند.

اهمیت EPS و کاربردهای آن
سود منبع اصلی تأمین جریان نقد و زایش ثروت است. تعیین سطح سود که برای مقاصد تجزیه و تحلیل مالی مربوط باشد یک فرآیند تحلیلی پیچیده می باشد. با توجه به تفاوت ارقام سود شرکتهای مختلف و نیز تغییر ارقام سود یک شرکت در طی دوره های زمانی مختلف، مقایسه پذیری این ارقام تا حدودی مشکل می باشد. یکی از روش های استاندارد نمودن رقم سود ، تبدیل آن به یک مبلغ سود هر سهم می باشد. این اهمیت و حساسیت EPS باعث شده است که اولاً محاسبه و گزارش EPS واقعی و پیش بینی طبق قوانین بازار سرمایه بسیاری از کشورها الزامی گردد، ثانیاً مراجع تدوین استاندارد های حسابداری نیز الزامات معینی را جهت نحوه محاسبه و افشاء آن وضع نمایند تا سودمندی EPS را از طریق افزایش قابلیت مقایسه (بین شرکتها و طی دوره های مختلف) و کاهش صلاحدید مدیریت ارتقاء دهند.
براساس تحقیقات تجربی انجام شده در سایر کشورها، EPS استفاده های زیر را دارد :

1. ارزیابی، تعیین و قضاوت در خصوص قیمت سهام. تحلیل گران مالی با ضرب EPS در رقم P/E درخصوص پایین یا بالا بودن قیمت سهام قضاوت می کنند. این دو رقم به طور گسترده در تصمیمات سرمایه گذاری استفاده می شود و حتی بورس اوراق بهادار نیز بر همین مبنا در خصوص معقول بودن قیمت، قضاوت می کند. به دلیل اهمیت EPS، ضروری است رویکردی یکنواخت برای محاسبه آن وجود داشته باشد.
2. پیش بینی EPS های آینده و نرخ رشد آن بر قیمت سهام تأثیر دارد. سهامداران و تحلیل گران، EPS های گزارش شده را برای بر آورد EPS های آینده و برآورد نرخ رشد آتی به کار می برند و در واقع توان زایش ثروت شرکت را ارزیابی می کنند.
3. ارزیابی پوشش سود نقدی و توانایی پرداخت سود سهام. یکی از معیارهای قضاوت درخصوص توان پرداخت سود سهام در زمان حال و آینده، مبلغ EPS می باشد. اگر چه سایر ملاحظات مالی و سرمایه گذاری، در تعیین خط مشی تقسیم سود مؤثر است ولی مسلم است که بدون وجود سود، امکان پرداخت سود سهام نمی باشد.
4. قضاوت درخصوص وضعیت شرکت و عملکرد مدیریت و نیز ترسیم تصویری از آینده. رقم EPS نسبت به بازدهی نقدی (سود سهام) مبنای قابل قبول تری برای مقایسه عملکرد شرکت و مدیریت می باشد. اگر چه جریان های نقدی عامل مهم در ارزیابی ارزش شرکت است ولی اعتقاد بر این است که EPS معیار بهتری برای مقایسه عملکرد شرکت طی سالهای مختلف و نیز با رقبا می باشد.
5. برآورد قدرت سودآوری و ارزیابی سطح و روند سود. بهترین برآورد ممکن از متوسط سود یک شرکت که انتظار حفظ و یا تکرار آن با درجه ای از نظم در یک محدوده زمانی آتی می رود را قدرت سودآوری می گویند. بیشتر مدلهای ارزیابی به نحوی قدرت سودآوری را از طریق یک عامل یا ضریب که هزینه سرمایه و نیز ریسک و بازده های مورد انتظار آتی را در بر می گیرد، سرمایه ای می کنند. EPS در صورتی برای ارزیابی قدرت سودآوری مناسب است که با تأکید بر اقلام مستمر سود و زیان محاسبه شده باشد. تحلیل گران بر شناسایی اجزائی از جریان درآمد و هزینه تمرکز می کنند که با ثبات و قابل پیش بینی باشند.
6. نسبت P/E یا قیمت به سود یکی از خلاصه های مهم مالی است که براساس سود درآمد و سود خالص چیست؟ هر سهم محاسبه می شود و دوره مورد انتظار برگشت سرمایه گذاری را نشان می دهد و معکوس آن را نیز نرخ بازده مورد توقع حسابداری را نشان می دهد .

محدودیت های EPS
تأکید شده است که کاربران اطلاعات مالی صرفا بر یک رقم، EPS، تمرکز ننموده و از سایر اطلاعات نیز در مدل های تصمیم گیریشان استفاده نمایند. با این وجود حتی در استفاده از EPS به همراه سایر اطلاعات نیز باید به محدودیت هایی که در اندازه گیری آن وجود دارد، توجه شود. محدودیت های EPS به شرح زیر است:

1. EPS مبتنی بر سود تاریخی است. مدیریت ممکن است در گذشته تصمیماتی گرفته باشد که سود جاری را افزایش دهد، ولی در آینده رشد سود کاهش یابد. بنابراین رشد EPS نمی تواند پیش بینی کننده قابل اتکایی برای نرخ رشد آتی باشد. به عبارت دیگر به کیفیت سود نیز باید توجه شود.
2. EPS بدون توجه به تورم محاسبه می شود. نرخ رشد واقعی EPSممکن است متفاوت از نرخ رشد اسمی آن باشد.
3. EPS متأثر از انتخاب روش های حسابداری و زمانبندی معاملات توسط مدیریت است و این امر بر مقایسه بین شرکتها تأثیر می گذارد.
4. با توجه به این که تغییر پذیری سود، نشانه ای از ریسک شرکت می باشد و باعث نوسان قیمت بازار سهام می گردد، مدیران تمایل به هموارسازی سود از طریق انتخاب روش های حسابداری و زمانبندی معاملات دارند. بنابراین EPS ممکن است متأثر از صلاحدید مدیران باشد.
5. EPS متأثر از ساختار سرمایه است. مثلاً تغییرات در تعداد سهام ناشی از صدور سهام جایزه (سود سهمی) بر مبلغ EPS دوره های جاری و گذشته تأثیر می گذارد و این مسئله مقایسه بین شرکتها را مشکل می نماید.

انواع EPS
برای یک شرکت بیش از یک نوع EPS وجود دارد که انواع مختلف آن با توجه به تغییر در روش تخمین تعداد سهام موجود در بازار، تغییر خواهد کرد. نوع اول EPS تحت تأثیر تغییرات بالقوه تعداد سهام موجود و حق تقدم و اختیار خرید و فروش در بازار قرار نمی گیرد و نوع دیگر آن که تحت تاثیر تغییرات تعداد سهام شرکت های بازار (سهم های منتشر شده جدید توسط شرکتها ) و حق تقدم و اختیار خرید و فروش قرارمی گیرد. البته این موضوع در مورد بازار ایران صدق نمی کند. در بازار فقط یک نوع EPS وجود دارد و از آنجا که بر حسب مقدار سرمایه ثبت شده در زمان تشکیل مجمع سالانه، محاسبه می شود، مگر اینکه حق تقدم ها به صورت سرمایه افزودنی قبل از تشکیل مجمع به سرمایه شرکت افزده شود که در این صورت میتوآن از آن بهره گرفت. براساس اصول و قوانین پذیرفته شده در آمریکا، شرکت های آمریکائی باید هر دونوع EPS را درصورت های مالی خود داشته باشند: چرا که EPS دراین کشور هر سه ماه یک بار اعلام خواهد شد و در مواردی که شرکت سود ده نیست، ازاین قاعده مستثنی می شود، چرا که با محاسبه تعداد سهم های جدید اضافه شده در بازار ( که از حق تقدم ها و اختیارها ناشی می شوند) مقدار زیان کوچک تر از حد واقعی آن نشان داده می شود و دومین مشکلی که در محاسبه تعداد سهام موجود در بازار برای محاسبه EPS وجود دارد این است که در ترازنامه شرکتها در بخش اوراق بهادار، هیچ گاه از میانگین تعداد سهم های موجود در بازار استفاده نمی شود بلکه تعداد سهامی را که در همان روز بستن ترازنامه، در دست صاحبان سهام است استفاده می کنند. همچنین این تعداد شامل اوراق تبدیلی نیز نمی شود چرا که EPS را کاهش می دهد بنابراین سرمایه گذاران باید در هنگام محاسبه EPS هر دوی این موارد را در نظر بگیرند. EPS به عنوان درآمد هر سهم، میزان سودآوری شرکت را نشان می دهد چرا که در هر شرکت درآمد هر سهم را به کل سهام شرکت تعمیم می دهند و براساس آن تصمیم می گیرند.

تعدیل EPS چیست؟
مدیران شرکت در ابتدای سال مالی با توجه به چشم انداز فعالیتهای شرکت EPS معینی را پیش بینی و اعلام می کنند. اما در طی سال با توجه به روند فعالیت ممکن است تغییر در اصلاح در EPS اعلام شده ضروری به نظر رسد، لذا براساس عملکرد شرکت EPS جدیدی اعلام می کنند که به آن تعدیل EPS گفته می شود.

DPS یا سود تقسیمی هر سهم 2

هر سال شرکتها بخشی از سود خالص را مطابق قانون و بخشی را براساس نیاز شرکت نزد خود نگهداری می کنند و مابقی را بین سهامداران تقسیم می نمایند. به مقدار سودی که شرکت تقسیم می کند و به طور نقدی به دست سهامدار می رسد DPS یا سود تقسیمی گفته می شود به عبارت دیگر DPS بخشی از سود پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم 3 است که توسط شرکت پرداخت می گردد. سود پرداختی هر سهم از تقسیم کل سود پرداختی ( مصوب مجمع عادی سالانه ) بر تعداد سهام شرکت به دست می آید. چون DPS سود بخشی از EPS می باشد که سهامداران در مورد تقسیم آن نظر می دهند معمولا" کمتراز EPS می باشد . البته چنانچه تمام سود تقسیم شود EPS و DPS برابر می باشد در بعضی موارد خاص نیز DPS بیشتر از EPS است که این مبلغ اضافی معمولا" از محل سود انباشته سالهای قبل تامین می شود . البته این وضعیت اکثرا" نشان دهنده بی برنامه بودن شرکت می باشد چون سود انباشته همان سود سالهای گذشته است که توزیع نشده است و معمولا" جهت انجام برنامه ای خاص در شرکت باقی مانده است و توزیع آن در سالهای بعد نشانه خوبی نیست. باشروع فصل مجامع شرکتهای بورس موضوع تقسیم سود (DPS) ذهن تمامی سهامداران شرکت های بورسی را به خود جلب کرده به خصوص سهامداران حقیقی که ازاین راه امرار معاش می کنند.

اینکه چه میزان از سود تحقق یافته هر سهم به صورت نقدی توزیع شود و چه میزان در شرکت باقی بماند تصمیمی است که در مجمع عادی سالیانه توسط هیات مدیره به مجمع پیشنهاد داده می شود و سپس به تصویب سهامداران می رسد. براساس قانون تجارت در صورت تصویب در مجمع عمومی عادی سالانه تقسیم سود تصویب شده، حداکثر ظرف 8 ماه ازتاریخ تصویب به سهامداران می بایست پرداخت گردد. البته سود پرداختی یاDPS تنها به سهامدارانی پرداخت می گردد که درتاریخ برگزاری مجمع مالک آن میزان سهم باشند.

حاشیه سود خالص و عملیاتی؛ معیاری برای بررسی میزان سودسازی شرکت‌ها

مسائل مالی همیشه جایگاه ویژه‌ای در تحلیل و بررسی شرکت‌ها دارند. از EPS گرفته تا صورت‌های مالی، همگی می‌توانند عملکرد یک شرکت را برای سهام‌داران عیان کنند. سهام‌داران شاخص‌های فراوانی را در این میان بررسی می‌کنند تا بتوانند بهترین سهام را خریداری کنند. در همین خصوص، حاشیه سود خالص و عملیاتی از جمله مهم‌ترین شاخص‌هایی هستند که برای بررسی وضعیت مالی و سودسازی شرکت‌ها از آن‌ها کمک گرفته می‌شود. این دو پارامتر هم‌چنین می‌توانند بیانگر توانایی شرکت در مدیریت هزینه‌ها باشند و به همین دلیل از معیارهای درآمد و سود خالص چیست؟ مهم در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری هستند. اما حاشیه سود چیست و حاشیه سود خالص و عملیاتی چگونه بهره‌وری شرکت‌ها را نشان می‌دهند؟

حاشیه سود یعنی چه؟

پیش از آن‌که به توضیح حاشیه سود خالص و عملیاتی بپردازیم، بهتر است ابتدا کمی در خصوص مفهوم حاشیه سود صحبت کنیم. حاشیه سود مشخص می‌کند که از هر یک ریال (یا دلار) فروش محصول، چه مقدار سود کسب می‌شود. به این منظور مقدار سود را پس از کسر مالیات، بر میزان فروش خالص تقسیم می‌کنند. حاشیه سود خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. حاشیه سود خالص و عملیاتی، حاشیه سود ناخالص و حاشیه سود قبل از مالیات، از جمله انواع حاشیه سود به شمار می‌روند.

حاشیه سود به صورت درصدی بیان می‌شود. مثلا حاشیه سود ۳۰ درصدی نشان‌گر آن است که درآمد خالص شرکت به ازای هر ریال برابر است با ۰.۳ ریال از کل درآمد شرکت. چنان‌چه شرکت از فروش هر ریال از محصولات خود پول بیشتری کسب کند، حاشیه سود او بالاتر می‌رود. هم‌چنین به عنوان یک نکته نیز باید این مطلب را در نظر گرفت که معمولا زمانی که صحبت از حاشیه سود می‌شود، منظور حاشیه سود خالص است.

سهام‌داران با توجه به این فاکتور می‌توانند سوددهی شرکت‌ها را با یک‌دیگر مقایسه کنند. هم‌چنین مدیران شرکت از شاخص حاشیه سود برای اندازه‌گیری تولید درآمد استفاده می‌کنند. بهترین شیوه در این میان آن است که حاشیه سود شرکت در چند دوره با شرکت‌های مشابه و فعال در همان صنعت مقایسه شود.

نکته :

درست است که بررسی میزان سود خالص معیار مهمی در تحلیل بنیادی است و افراد زیادی به آن توجه می‌کنند تا سوددهی شرکت را متوجه شوند، اما نمی‌توان فقط و فقط به سودهای خالص توجه کرد. این مسئله موجب می‌شود که عملکرد شرکت به صورت دقیق بررسی نشود. نسبت‌های حاشیه سود به جای آن‌که میزان دارایی‌ها، سهام و سرمایه‌گذاری‌های شرکت را تخمین بزنند، میزان پولی را در نظر می‌گیرند که شرکت از فروش محصولات و دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها به دست خواهد آورد.

حاشیه سود خالص چیست؟

در صورتی که هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیات را از مجموع درآمد شرکت کسر کنیم، سود خالص به دست می‌آید. یعنی با کسر تمامی هزینه‌ها از سود شرکت، سود خالص به دست می‌آید.

سود خالص ممکن است مثبت یا منفی باشد. چنان‌چه حاصل محاسباتی که به آن اشاره شد، منفی باشد، به آن زیان خالص گفته می‌شود.

شناسایی شرکت‌های سودده با بررسی سود خالص انجام می‌شود. هم‌چنین به منظور محاسبه سود هر سهم نیز از این معیار استفاده می‌شود. دقیقا به همین خاطر است که معمولا به جای عبارت سود خالص، از عباراتی نظیر درآمد خالص شرکت یا EPS استفاده می‌شود. زمانی که شرکتی در مسیر رشد درآمدها و کاهش هزینه‌ها باشد، این مسئله نشان از بهبود سود خالص آن شرکت دارد.

بیشتر بخوانید

حاشیه سود خالص را در تحلیل‌ها مورداستفاده قرار می‌دهند. تغییراتی که در این معیار حاصل می‌شود، بیان‌گر تغییرات در سود هر سهم است. به این ترتیب سرمایه‌گذاران قادر خواهند بود که میزان تغییرات سهام مختلف را در دوره‌های گوناگون به دست آورند. سپس می‌‌توانند زمان مناسب را برای خرید سهم تشخیص دهند.

درصد حاشیه سود خالص نشان می‌دهد که از هر یک ریال فروش شرکت، چه اندازه از آن به سود خالص تبدیل شده است. مثلا اگر حاشیه سود خالص یک شرکت ۳۳ درصد باشد نشان می‌دهد که از هر ۱۰۰ ریال فروش شرکت، مبلغ ۳۳ ریال آن سود خالص است. لازم به ذکر است که افزایش سود خالص به دو طریق انجام می‌شود؛ یا از طریق افزایش مبلغ فروش شرکت و یا از طریق کاهش هزینه‌ها.

نکات مربوط به بررسی حاشیه سود خالص

با استفاده از گزارش عملکرد دوره‌ای شرکت، می‌توان حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت‌ها را تحلیل و بررسی کرد اما به هر حال باید این امر را در نظر گرفت که ممکن است شرکت‌ها حاشیه سود خالص یا ناخالص خود را کمتر از میزان واقعی‌اش نشان دهند. اما در گزارش میان‌دوره‌ای، حاشیه سود خالص یا ناخالص شرکت به شکل صحیح و دقیق و درستی اعلام می‌شود.

چنان‌چه افزایش حاشیه سود خالص ناشی از افزایش فروش شرکت باشد، لازم است که دلیل آن نیز مشخص شود چرا که ممکن است در یک شرکت شاهد افزایش فروش باشیم؛ اما این افزایش ناشی از افزایش نرخ‌ها باشد. آن هم در شرایطی که مقدار فروش در مقایسه با گذشته کاهش پیدا کرده باشد. چنان‌چه این اتفاق رخ دهد باید انتظار داشت که حاشیه سود ناخالص شرکت در آینده کم شود.

حاشیه سود عملیاتی چیست؟

حاشیه سود عملیاتی به میزان سودی گفته می‌شود که پس از پرداخت هزینه‌های متغیر و البته پیش از پرداخت بهره یا مالیات به دست می‌آید. در واقع این شاخص محاسبه می‌کند که میزان سود حاصل از هر یک ریال (یا دلار) فروش پس از پرداخت هزینه‌های متغیر تولید از جمله دستمزدها و مواد خام، چقدر است؛ ولی این محاسبات مربوط به زمانی است که بهره یا مالیات پرداخت نشده باشد.

درآمد عملیاتی که در محاسبه حاشیه سود عملیاتی به آن نیاز داریم، معادل با درآمد پیش از پرداخت بهره و مالیات است. به منظور اطلاع از نرخ درآمد عملیاتی و میزان فروش خالص برای هر شرکت، باید به صورت‌های مالی مراجعه کرد. این اطلاعات در صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و یا یک‌ساله درج می‌شود. با مراجعه به سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال) به آدرس www.codal.ir، می‌توان به این اطلاعات دسترسی پیدا کرد.

نکاتی در خصوص حاشیه سود عملیاتی:

– سود عملیاتی بیان‌گر تفاوت میان سود ناخالص و هزینه‌های عملیاتی نظیر هزینه‌های اداری، توزیع، بازاریابی و فروش و سایر هزینه‌های عمومی است.

– حاشیه سود عملیاتی معیاری است که کنترل هزینه‌های عملیاتی در سودآوری شرکت را بررسی می‌کند.

– هرچه نسبت سود عملیاتی به میزان فروش عدد بزرگ‌تری باشد،‌ به این معناست که هم میزان سودآوری شرکت و هم میزان موفقیت در کاهش هزینه‌های عملیاتی زیاد است.

بیشتر بخوانید

روش محاسبه حاشیه سود خالص و عملیاتی

به منظور محاسبه سود عملیاتی لازم است که از فرمول زیر استفاده شود:

دقت کنید که درآمد عملیاتی که همان درآمد حاصل از کسر تمام هزینه‌هاست، در صورت حساب سود و زیان شرکت باقی می‌ماند. سود عملیاتی را نیز معمولا در بخش پایانی اظهارنامه درآمد درج می‌کنند.

مجددا یادآور می‌شویم که هنگام محاسبه حاشیه سود عملیاتی، درآمد عملیاتی در این فرمول، درآمدی است که قبل از پرداخت بهره و مالیات حاصل شده است. هزینه تمامی کالاهایی که به فروش رفته است و تمامی هزینه‌های معمول مربوط به فروش محصول و سایر هزینه‌های عمومی، از سود عملیاتی، درآمد خالص و سود خالص کسر می‌شود.

حاشیه سود خالص نیز از فرمول زیر به دست می‌آید:

محدودیت‌های حاشیه سود خالص و عملیاتی

درست است که حاشیه سود فاکتور مهمی برای مقایسه شرکت‌هاست اما حاشیه سود خالص و عملیاتی را تنها می‌توان به منظور مقایسه شرکت‌هایی که در یک زمینه فعالیت می‌کنند، مورد استفاده قرار داد. منظور شرکت‌های فعال در یک صنعت خاص است. هم‌چنین در حالت ایده‌آل، بهتر است شرکت‌هایی که قصد مقیسه آن‌ها را دارید، مدل‌های فروش و تجاری و کسب‌وکار یکسانی هم داشته باشند.

هنگامی که شرکت‌های مختلف در صنایع مختلف فعالیت می‌کنند، مدل‌های تجاری آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. بدیهی است که این مسئله تفاوت در حاشیه سود عملیاتی را در پی دارد. به همین دلیل مقایسه کردن شرکت‌هایی که با هم تفاوت دارند کار منطقی و عاقلانه‌ای به نظر نمی‌آید.

مثلا برخی از شرکت‌ها اقدام به فروش اجناس گران‌قیمت می‌کنند و سود بالایی به دست می‌آورند. این مسئله در حالی است که ممکن است موجودی کالا و هزینه‌های سربار این شرکت کم باشد. هم‌چنین شاید درآمد شرکت متوسط باشد اما حاشیه سود آن بالا باشد.

در سمت دیگر، شرکت‌هایی که کالاهایی اساسی تولید می‌کنند، نیازمند استخدام نیروی کار بیشتر و برخورداری از فضای بزرگ‌تری هستند. این شرکت‌ها موجودی کالای بیشتری دارند و هزینه سربار نیز در آن‌ها به نسبت بالاست. در این شرکت‌ها ممکن است درآمد بالا باشد اما حاشیه سود آن‌ها پایین است.

فراموش نکنید که درآمد عملیاتی یا همان درآمد پیش از پرداخت بهره و مالیات و استهلاک، با جریان نقدی تفاوت دارد. افزایش در حساب یا سرمایه در گردش شرکت‌ها به منظور تامین هزینه‌های لازم برای تولید و حفظ پایه دارایی شرکت در درآمد عملیاتی در نظر گرفته نمی‌شود، حال آن‌که در جریان نقدی چنین نیست. به‌علاوه مدیران شرکت‌ها با بررسی حاشیه سود عملیاتی، به این مسئله پی می‌برند که افزایش جمع کل درآمد شرکت از طریق کدام‌یک از پروژه‌ها اتفاق می‌افتد. البته شیوه‌های تخصیص هزینه‌های سربار، کار دشوار و پیچیده‌ای است و نباید از این مسئله غافل بود.

کاربرد حاشیه سود

حاشیه سود پایین را می‌توان چنین برداشت کرد که سوددهی شرکت وضعیت ایمنی ندارد. چنان‌چه یک شرکت با حاشیه سود پایین با کاهش فروش مواجه شود، میزان حاشیه سود آن کمتر هم خواهد شد. در این شرایط، حاشیه سود می‌توان خنثی یا به طور کلی منفی شود.درآمد و سود خالص چیست؟

حاشیه سود پایین اطلاعات زیادی در دل خود دارد. یعنی می‌توان دریافت که شرایط یک صنعت یا شرایط کلان اقتصادی چگونه است. به عنوان مثال، کم بودن حاشیه سود یک شرکت، می‌تواند این‌گونه تعبیر شود که میزان فروش آن شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌های فعال در همان صنعت کمتر است. یا می‌تواند به این معنا باشد که صنعتی که شرکت مذکور در آن فعال است، شرایط نامطلوبی دارد.

همچنین حاشیه سود پایین یعنی مخارج نسبت به درآمد بیشتر است. این امر می‌تواند ناشی از این مسئله باشد که مشکلات مدیریتی در شرکت وجود دارد و در نتیجه، مدیران می‌کوشند که هزینه‌ها را پایین نگه دارند. مخارج بالا می‌تواند در پی دلایل متعددی رخ دهد.

به عنوان مثال ممکن است شرکت موجودی زیادی از یک کالا داشته باشد که از میزان فروشش بیشتر است. یا ممکن است شرکت بیش از اندازه بزرگ و گسترده باشد و به این دلیل به کارمندان و فضای بیشتری نیاز داشته باشد. این مسئله طبیعتا نیازمند هزینه‌های بیشتری است.

در سمت دیگر، حاشیه سود بالا حاکی از آن است که شرکت می‌تواند به شکلی مطلوب، هزینه‌ها را کنترل کند. به علاوه استراتژی‌های قیمت‌گذاری نیز گه‌گاه در حاشیه سود خودنمایی می‌کند. مثلا با مشاهده حاشیه سود پایین، می‌توان حدس زد کالاها با قیمت کمتری به فروش می‌رسند.

جمع‌بندی

به طور کلی حاشیه سود مفهومی است که در تحلیل سودآوری شرکت‌ها کاربرد دارد. حاشیه سود را از تقسیم میزان سود به فروش شرکت به دست می‌آورند. سود عملیاتی، تفاوت سود خالص و هزینه‌های علمیاتی نظیر تمامی هزینه‌های عمومی، اداری، بازاریابی و‌ فروش را نشان می‌دهد. نسبت سود عملیاتی به میزان فروش، حاشیه سود عملیاتی نام دارد. این معیار نشان می‌دهد که شرکت چقدر در کنترل هزینه‌های عملیاتی سودآوری‌اش موفق است. هرچه این نسبت بزرگ‌تر باشد، به منزله سودآوری بیشتر و کاهش هزینه‌های عملیاتی است.

در سمت دیگر، با سود خالص سروکار داریم. سود خالص از کسر هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیات از مجموع درآمد شرکت به دست می‌آید. در واقع به بیان ساده، می‌توان گفت سود خالص مقدار سود باقی‌مانده شرکت پس از کسر تمامی هزینه‌هاست. با محاسبه نسبت سود خالص به میزان فروش، حاشیه سود خالص به دست می‌آید. این شاخص بیان‌گر میزان کنترل مطلوب هزینه‌های غیرعملیاتی و سودآوری شرکت‌ها است و نشان می‌دهد که شرکت از بازدهی بالایی برخوردار است.