معاملات اوراق قرضه

تحلیل اوراق قرضه ۱۷سپتامبر ۲۰۲۱ | بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا و آلمان

مجله افیکس‌کار: در این پست تحلیل اوراق قرضه ۱۷سپتامبر آورده شده است.

پس از انتشار دیروز داده های خرده فروشی ایالات متحده ، بازده اوراق خزانه داری آمریکا به خوبی افزایش یافته است. خرده فروشی ایالات متحده در ماه اوت پس از کاهش 2.17 درصد در ماه جولای 0.8 درصد ((MoM) افزایش یافت. در حالی که افزایش بازدهی اپراق قرضه ادامه یابد ، نمی توان پیش از نشست فدرال رزرو آمریکا در هفته آینده ، افزایش بیشتر برای تست مقاومت های کلیدی را منتفی دانست.

بازده اوراق قرضه آلمانی ها در نزدیکی مقاومت های مهم خود حرکت می کند و باید برای برگشت از اینجا به دقت زیر نظر گرفته شود و پایان صعود اصلاحی را مشخص کند. GoI 5Yr و 10Yr همچنان نزولی است تا بیشتر سقوط کند. با این حال ، امکان نوسان جانبی قبل از مشاهده سقوط بیشتر وجود دارد.

تحلیل تکنیکال اوراق قرضه آمریکا

بازده اوراق خزانه داری 2 سال آمریکا (0.22%) ، 5 سال (0.84%) ، 10 سال (1.34٪) و 30 سال (1.88٪) خزانه داری افزایش یافته است. اوراق 10Yr بیش از 1.3 درصد حرکت کرده و شانس تست 1.4 درصد را به ارمغان آورده است. آیا قیمت صعودی می تواند تا 1.45 -1 -1.5 درصد افزایش یابد ؟ باید منتظر ماند و دید. از سوی دیگر ، اوراق 30Yr باید از 1.9٪ عبور کند تا حرکت صعودی را به دست آورد و به 2٪ و سطوح بالاتر برسد.

تحلیل تکنیکال اوراق قرضه آلمان

بازده اوراق قرضه آلمانی 2 سال (-0.71) ، 5 سال (-0.62%) ، 10 سال (-0.30%) و 30 سال (0.19٪) همچنان بالاتر و پایدار است. 10Yr به تازگی وارد محدوده مقاومت -0.30٪/ -0.25٪ خود شده است و 30Yr درست زیر سطح کلیدی 0.20٪ است. ما انتظار داریم که بازده اوراق روند نزولی خود را از سر بگیرد. پرایس اکشن در روزهای آینده نیاز به مراقبت دقیق دارد.

انتشار اوراق مشارکت و موانع موجود

مهمترین هدف مؤسسات و بنگاه های اقتصادی کشور حداکثرکردن ثروت سهامداران است بنابراین شناسایی روش های تأمین مالی با حداقل ریسک و انتخاب روش های مناسب حائز اهمیت است و متناسب با نیاز، توان مالی، شرایط بنگاه های اقتصادی و تنوع رفتار مردم در سرمایه گذاری و مواجه با ریسک، ابزارها و روش های تأمین مالی شرکت استفاده می شود.

به گزارش روز شنبه شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران ( ایبِنا) ،بدهی و سهام به عنوان شیوه های سنتی تأمین مالی بنگاه های اقتصادی، با برخورداری از ویژگی های منحصربه فرد، دارای ریسک و هزینه های تأمین مالی متفاوتی برای سرمایه گذاران و شرکت ها است. در این میان یکی از ابزارهای مالی که در اکثر کشورهای جهان برای تأمین کسر بودجه اجرای فعالیت ها و برنامه معاملات اوراق قرضه های عمرانی دولت ها و همچنین به جهت تأمین مالی شرکت ها به کار می رود، استقراض عمومی از طریق صدور انواع اوراق قرضه است.

طبق ماده 52 قانون تجارت ایران «ورقه قرضه، ورقه قابل معامله ای است که معرف مبلغی وام با بهره معین است که تمام آن یا اجزای آن در موعد معینی باید مسترد شود. در ادبیات مالی از دلایل سرمایه گذاری در اوراق قرضه فاقد نوسان بودن بازدهی این اوراق و عدم ایجاد حباب در بازار اوراق قرضه و سقوط آن مطرح شده است.

در ایران قبل از انقلاب اسلامی به علت وفور اعتبارات بانکی ارزان، به پشتوانه درآمدهای نفتی و همچنین فقدان بازار سرمایه معنادار، جز در مواردی معدود، از انواع اوراق قرضه استفادهای نشده است. پس از انقلاب اسلامی، ممنوعیت معاملات ربوی، تأمین کسر بودجه از اعتبارات بانک مرکزی، فقدان بازار سرمایه منظم و به ویژه ارزانی اعتبارات بانکی با وجود زیان سپرده گذاران موجب شده تا در سیاست های مالی دولت از استقراض عمومی در قالب اوراق قرضه استفاده نشود.

این ممنوعیت انتشار برگه قرضه شامل مؤسسات انتفاعی و شرکت ها نیز بوده است. تا آنکه در سال های متعاقب تصویب برنامه دوم توسعه، از یکسو، مسئله وضع و تدوین مقررات لازم برای صدور، انتشار و نظارت بر اوراق جایگزینی به نام «اوراق مشارکت» در مراجع دولتی ازجمله بانک مرکزی، وزارت مسکن و شهرسازی و هیأت وزیران مطرح شد و سرانجام قانون مربوط به اوراق مشارکت در سال 1376 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از سوی دیگر، دولت و بسیاری از دستگاه ها و شرکت های دولتی و همچنین شرکت های بخش عمومی غیردولتی و شرکت های بزرگ خصوصی مسئله طراحی، صدور و انتشار اوراق مشارکت را برای تأمین مالی طرح های خود در دستور کار قرار دادند.

به عبارتی، بعد از انقلاب اسلامی به دلیل ربوی بودن اوراق قرضه، مطالعات گسترده ای توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و بورس اوراق بهادار انجام گرفت و سپس اوراق جدیدی تحت عنوان «اوراق مشارکت» به عنوان جایگزینی برای اوراق قرضه طراحی شد و قانون مربوط به انتشار آن در سال 1376 به تصویب رسید. آیین نامه اجرایی این قانون در سال 1377 بنابه پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی (برنامه و بودجه سابق)، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار به استناد ماده 12 قانون مزبور به تصویب هیأت وزیران رسید و به این ترتیب مجموعه قانونی کاملی فراهم آمد (علی مدد، 1386) اوراق مشارکت در ایران از سال 1373 و با فروش اوراق مشارکت طرح نواب به وسیله شهرداری تهران متولد و پس از آن اوراق مشارکت شهر سالم (بازسازی بافت پیرامون حرم حضرت عبدالعظیم در سال 1374) و سایر اوراق مشارکت (1375- 1380) صادر شد و همزمان با برنامه سوم توسعه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از مجلس وقت مجوز قانونی گرفت تا با انتشار اوراق مشارکت و گردآوری نقدینگی، منابع مالی لازم برای افزایش سرمایه بانک ها را فراهم آورد و بدین ترتیب، بانک مرکزی به صادرکننده اوراق مشارکت بدل شد (افرادی، 1392).

از ویژگی های با اهمیت انتشار اوراق مشارکت می توان به موارد زیر اشاره کرد: - اوراق بانام یا بی نام است؛ - قیمت اسمی مشخص دارد؛ - سررسید آن مشخص است و به عبارتی مدت معین دارد؛ - بازپرداخت اصل آن در زمان سررسید و پرداخت سود آن به طور دورهای توسط ناشر تضمین شده است؛ - خرید و فروش اوراق از طریق شعب منتخب بانک عامل یا از طریق بورس اوراق بهادار در صورت پذیرش مجاز است؛ - دارنده اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح سهیم است؛ - هر برگه نشاندهنده سهم دارنده برگه در طرح مورد سرمایه گذاری است؛ - با فروش اوراق رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق می شود؛ - اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف های معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه، مؤسسات و شرکت های دولتی، شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی پذیرفته شده است؛ - اوراق ابزار جدیدی برای جذب پس انداز و تجهیز منابع مالی و جلب مشارکت مردمی در تأمین مالی طرح های عمرانی و زیربنایی دولتی و طرح های سودآور است.

در حال حاضر وضعیت انتشار اوراق مشارکت و حجم آن در جدول 1 نشان داده شده است. اوراق مشارکت طبق قانون «نحوه انتشار اوراق مشارکت» عبارت از اوراق بهاداری است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت با مجوز قانونی خاص یا مجوز بانک مرکزی، برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح های عمرانی یا انتفاعی دولت، مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تأمین منابع مالی جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت های دولتی، شهرداری ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت های وابسته به دستگاه های مذکور، شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت های تعاونی تولید است و به سرمایه گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح های یادشده را دارند، از طریق عرضه

عمومی واگذار می شود (ماده 2 قانون و ماده 1 آیین نامه)

اوراق مشارکت منتشره با اوراق قرضه دارای تفاوت هایی است که اهم این تفاوت ها شامل موارد زیر است: 1. اوراق مشارکت برای طرح یا طرح های مشخص منتشر می شود حال آنکه در مورد اوراق قرضه چنین الزامی وجود ندارد، 2. به اوراق مشارکت سودی به عنوان علی الحساب به نرخ معین تعلق می گیرد و سود قطعی آن در پایان طرح و یا در سررسید اوراق مشارکت از محل سود قطعی طرح تعیین و مابه التفاوت پرداخت می شود، در صورتی که در اوراق قرضه اعطای چنین سودی رایج نیست، 3. ناشران اوراق مشارکت باید در مقاطعی از زمان وضعیت مالی و عملکرد اجرایی طرح موضوع اوراق مشارکت را گزارش کنند، لکن ناشران اوراق قرضه چنین الزامی را ندارند، 4. اوراق قرضه می تواند به کسر یا صرف منتشر می شود، حال آنکه اوراق مشارکت تنها به مبلغ اسمی صادر می شود، 5. بازپرداخت اصل و پرداخت سود علیالحساب حسب مورد توسط دولت (در مورد اوراق مشارکت طرح های عمرانی) یا توسط بانک عامل (در مورد سایر انواع اوراق مشارکت) تضمین می شود و به این ترتیب خطر نکول در مورد هیچ یک از انواع آن وجود ندارد، درحالی که این خطر در مورد اوراق قرضه شرکت ها وجود دارد، نیست (علیمدد، 1386) علاوه بر آن مطالعات تحقیقی نشان دادهاند که برخلاف بازار سهام، نوسانات و سودآوری، به ترتیب، بهطور مثبت و منفی بر پیش بینی بازده های اوراق قرضه تأثیر می گذارد که درباره اوراق مشارکت به علت آنکه ناشر آن دولت با عاملیت بانک مرکزی است، این رخداد نمی افتد.

همچنین در مطالعات داخلی نیز دهقان نیستانکی و صادقی (1393) تفاوت هایی را بین روش های تأمین مالی از طریق اوراق مشارکت، اوراق قرضه و تسهیلات بانکی بیان کرده اند که به شرح جدول 2 است. در مواد قانون «نحوه انتشار اوراق مشارکت»، به صراحت انواع مختلف اوراق مشارکت تعریف نشده است؛ اما در مواد قانونی در حوزه اوراق مشارکت میتوان انواع مختلف اوراق مشارکت را شامل اوراق مشارکت دولت، اوراق مشارکت شرکت ها و سایر مؤسسات و اوراق مشارکت بانک مرکزی شناسایی و طبقه بندی کرد.

اوراق مشارکت دولت: این اوراق که بهتر است اوراق مشارکت«عمرانی» یا «ملی» نامیده شود، صرفاً برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح های عمرانی یا انتفاعی دولت به میزانی که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش بینی می شود، توسط دولت منتشر می شود. اصل و سود این اوراق از محل اعتبارات که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش بینی می شود، توسط وزارت امور اقتصاد و دارایی تضمین خواهد شد. طرح های عمرانی یا انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه که مجری آنها شرکت های دولتی و شهرداری ها هستند نیز مشمول این تعریف و تابع مقررات مربوط به اوراق مشارکت دولت هستند.

اوراق مشارکت شرکتها و سایر مؤسسات: اوراقی است که با مجوز بانک مرکزی برای تأمین بخشی از منابع مالی موردنیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی، توسط شرکت های دولتی، شهرداری ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت های وابسته به دستگاه های مذکور، شرکت های سهامی عام و خاص، شرکت های تعاونی و تولیدی منتشر و به عاملیت یکی از بانک ها به عموم مردم عرضه می شود.

ناشرین باید اصل و سود این اوراق را تضمین و وثایق لازم را جهت تضمین بازپرداخت اصل و سود متعلق به اوراق، در اختیار بانک عامل قرار دهند. در صورت عدم ایفای تعهدات از طرف ناشر، بانک عامل باید از محل تضمین های اخذشده رأسا اقدام کنند (مواد 1 و 5 قانون و مواد 1، 5 و 16 آییننامه)

اوراق مشارکت بانک مرکزی: این نوع اوراق مشارکت به استناد ماده 91 قانون برنامه سوم توسعه توسط بانک مرکزی ایران و بر اساس پرتفوی دارایی های سودآور آن بانک صادر می شود و به هیچ طرح معینی عطف ندارد. به نظر می رسد که هدف از انتشار این اوراق و اوراق دیگری که به موجب ماده 93 قانون برنامه سوم صادر می شود، تقویت سرمایه بانک ها است در طول چند سالی که از انتشار اوراق مشارکت در ایران می گذرد قوانین و مقررات متنوعی برای ساماندهی به آن تدوین و تصویب شده است که شاید قانون «نحوه انتشار اوراق مشارکت» در سال 1376 و آیین نامه اجرایی آن در سال 1377 از مهمترین آنها است، اما همچنان در این حوزه برخی نارسایی ها وجود دارد که شاید از مهمترین آنها عدم رتبه بندی ناشران اوراق مشارکت به دلیل نبود مؤسسات رتبه بندی در ایران و مشخص نبودن سطح ریسک و بازدهی متناسب با ریسک در اوراق مشارکت باشد که موجب شده است بخش دوم انواع اوراق مشارکت (اوراق مشارکت شرکتها و سایر مؤسسات) عملاً فعال نباشند.

بنابراین ضرورت وجود مؤسسه رتبه بندی اوراق مشارکت که به نوعی مستقل از دولت است تا از این طریق به توان تمام اوراق مشارکتی را که توسط دولت، شرکت ها و مؤسسات صادر می شود، رتبه بندی کرد، احساس می شود. نحوه عمل این مؤسسات در خصوص اوراق مشارکت باید به شکلی باشد که رتبه بندی در نهایت مبتنی بر خصوصیات کیفی طرح های عمرانی یا غیرعمرانی از نظر میزان سودآوری، اطلاعات حسابداری ناشر، ریسک های مختلف اوراق و سایر موارد باشد.

همچنین اوراق مشارکت به عنوان یک ورقه بهادار و ابزاری برای جذب سرمایه های کوچک نیازمند به بازار ثانویه برای معاملات بعدی است. در قانون اوراق مشارکت و مقررات قبلی راجع به اوراق مشارکت، قابلیت معامله این اوراق در بورس تصریح و در آگهی های انتشار برخی از اوراق، معامله اوراق در شعب منتخبی از بانک عامل وعده داده شده است. در حال حاضر برخی از اوراق مشارکت امکان معامله در فرابورس را دارند که سرمایه گذار برای خرید آنها باید کد سهامداری داشته باشد. قیمت این اوراق پس از پذیره نویسی از طریق عرضه و تقاضا در فرابورس مشخص می شود.

در حال حاضر تعداد سفارش این اوراق باید به صورت مضربی از 10 باشد، سود علی الحساب این اوراق در دوره های مشخص و مبلغ اسمی اوراق در زمان سررسید از طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق و تسویه وجوه به حساب اعلامی توسط سرمایه گذار واریز می شود و در صورتی که سرمایه گذار در وسط دوره قصد خرید اوراق را داشته باشد، علاوه بر پرداخت قیمت اوراق، سود اوراق از تاریخ آخرین پرداخت سود تا لحظه خرید را باید به فروشنده پرداخت نماید و در مقابل در پایان دوره پرداخت سود، کل سود دوره به خریدار تعلق می گیرد.

البته سرمایه گذار هنگام خرید و فروش این اوراق، مبلغی به عنوان کارمزد به کارگزاری پرداخت می نماید. طبق قانون اوراق مشارکت و مقررات قبلی راجع به اوراق مزبور، دارندگان اوراق مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح های موضوع اوراق مشارکت شریک هستند. این مشارکت در صورت خاتمه طرح مربوط تا سررسید اوراق مشارکت و یا آماده سازی اراضی یا ابنیه و تأسیسات یا فروش کالاهای تولیدی طرح که موضوع انتشار اوراق مشارکت بوده است، ادامه خواهد داشت و نهایتاً سود طرح تعیین می شود.

چنانچه طرح موضوع اوراق مشارکت در محدوده زمانی مقرر خاتمه نیابد یا اراضی آماده سازی شده یا ابنیه و تأسیسات طرح یا کالاهای ساخته شده تا سررسید اوراق، فروش نرفته باشد، طبعاً تعیین سود قطعی طرح اگر ناممکن نباشد لااقل به صورت تخمینی و مبهم خواهد بود. علاوه بر این، اجرای طرح ها در مدت زمانی بیش از دوره پیش بینی شده و توقف طرح در طول اجرای آن موجب بالارفتن هزینه ها و درنتیجه کاهش سود خواهد شد یا به زیان خواهد انجامید که باید برای آن طرح چاره نمود (علی مدد، 1386) ورود اوراق در فرابورس خود می تواند راهکار مناسبی برای اوراق مشارکتی باشد که موضوع انتشار اوراق همچنان ادامه دارد و تاریخ سررسید خود را رد نموده است. البته که باید بابت تأخیر در پرداخت جرائمی را لحاظ کرد اما به هر حال در فرابورس نیز مقررات خاصی برای انتشار اوراق، تأخیر در سررسید، دریافت سود و تسویه نهایی ارائه نشده است. نتیجه گیری در کشورهای مختلف، از میان ابزارهای سیاست پولی و اعتباری، ابزار عملیات بازار باز در ارتباط تنگاتنگ با اوراق قرضه قرار دارد. به گونه ای که بانک های مرکزی با استفاده از این ابزار می توانند بر حجم نقدینگی بخش خصوصی و عرضه پول اثر بگذارند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اجرای عملیات بانکداری بدون ربا و به تبع آن ممنوعیت بهره در اقتصاد مبتنی بر فقه اسلامی و به دلایل شرعی، انتشار اوراق قرضه ممنوع و اوراق جایگزینی به نام «اوراق مشارکت» ایجاد شد.

با توجه به تعریف اوراق مشارکت و بررسی به عمل آمده در خصوص انتشار این نوع اوراق، حجم انتشار و فروش این اوراق پایین بوده و هر چند تا حدودی جانشین اوراق قرضه شده و برخی از وظایف و عملکردهای آن را انجام داده، اما دارای کاستی هایی نیز بوده است که ایجاد بازار ثانویه آن در قالب فرابورس می تواند بخشی از این کاستی ها را جبران کند. البته حضور در فرابورس احتیاج به مقررات و دستورالعمل خاص برای اوراق مشارکت دارد که در این ارتباط تاکنون دستورالعمل خاصی ارائه نشده است.

به نظر می رسد برای ایجاد رشد و استفاده کاراتر در اوراق مشارکت ضروری است بازار ثانویه سازمان یافته و منسجم با دستورالعمل و مقررات کاربردی برای اوراق مشارکت ارائه شود.

آغاز معاملات رسمی اوراق قرضه دولت

تهران (پانا) - عملیات اجرایی بازار باز از امروز شنبه ۲۸ دی ۹۸ رسما آغاز می شود و به این ترتیب، خرید و فروش اوراق قرضه یا بدهی دولت به ویژه اسناد خزانه، در یک شکل رسمی پیگیری خواهد شد.

روز پنجشنبه گذشته (۲۶ دی ۹۸) حسن روحانی، رئیس جمهور با حضور در بانک مرکزی علاوه بر حضور در مجمع این بانک، رسماً فرمان اجرای عملیات باز در اقتصاد ایران را با محوریت بانک مرکزی صادر کرد. آنگونه که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید، عملیات بازار باز بنا به تعریف متداول آن، خرید و فروش اوراق قرضه یا بدهی دولت و بویژه اوراق بدهی کوتاه مدت از قبیل اسناد خزانه بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است.

عملیات بازار باز به بیان ساده عبارت است از خرید و فروش اوراق اسلامی (که توسط خزانه دولت منتشر می‌شود) بین بانک مرکزی با نظام بانکی و بانک‌ها با یکدیگر.

پیش از فراگیر و نهادینه شدن بازار بین بانکی، بانک‌ها زمانی که در پایان دورۀ مالی کوتاه‌مدت اعم از روزانه یا هفتگی، دچار کسری ذخایر می‌شوند، ناچارند آن را از سایر بانک‌ها در بازار بین بانکی یا از بانک مرکزی استقراض کنند. نرخی که بانک‌ها در این شرایط به ذخایر یا پایۀ پولی دسترسی پیدا می‌کنند (نرخ بهره بین بانکی)، علامت‌دهنده و تعیین‌کنندۀ نرخ بهره در اقتصاد است.

با راه اندازی بازار بین بانکی، بانک‌ها برای جبران کسری ذخایر خود می‌توانند اقدام به خرید اوراق کنند و بدیهی است بانک مرکزی بعنوان عرضه کننده اصلی اوراق، می‌تواند نرخ بهره این اوراق و از طریق آن، نرخ بهره در اقتصاد را مدیریت کند.

بانک‌های مرکزی در سراسر دنیا عملیات بازار باز یا خرید و فروش اوراق را برای دستیابی به اهداف اقتصاد کلان خود یعنی، کنترل تورم و ثبات رشد اقتصادی انجام می‌دهند و برای آنکه قادر باشند نرخ تورم و سطح تولید را در جهت مطلوب و مورد نظر خود تحت تأثیر قرار دهند، احتیاج به یک واسط یا هدف میانی دارند که امکان کنترل قابل توجه آن را داشته باشند.

بر این اساس، متغیری که امروزه بانک‌های مرکزی به عنوان واسطه و هدف میانی برای دستیابی به تورم و تولید مطلوب از آن استفاده می‌کنند، نرخ سود بازار بین بانکی است.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، این بانک، از این پس و به تدریج با خرید و فروش اوراق اسلامی منتشره از طرف خزانه دولت، این ابزار مهم سیاستگذاری پولی را بکار خواهد گرفت.

بانک مرکزی معتقد است که این کار به نظام بانکی کمک خواهد کرد تا سیاستگذار و نظام سیاستگذاری پولی کشور را دچار تغییر و تحول عمده نموده و نگرانی‌هایی که تا به حال در مورد اضافه برداشت و برداشت‌های بین بانکی و بازار بین بانکی داشته است را از بین ببرد.

در واقع، بانک مرکزی با عملیات بازار باز به سمتی خواهد رفت که آنچه که در دنیا در بانک‌های مرکزی مدرن دنیا برای اعمال سیاست‌های پولی عمل می‌شود، اجرایی گردد.

کمیته اجرایی عملیات بازار باز در تاریخ ۳۱ شهریور سال ۱۳۹۸ به دستور رئیس کل بانک مرکزی با فراهم‌سازی بسترها و الزامات مورد نیاز تشکیل شده است. طی ماه‌های اخیر با همکاری دستگاه‌های مربوطه بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز اجرای عملیات به همراه تدارک ابزارهای موردنیاز فراهم شد.

استفاده از «عملیات بازار باز» و همچنین برقراری دامنه نرخ سود (کریدور نرخ سود) از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های چارچوب جدید سیاست‌گذاری پولی محسوب می‌شوند. ابزارهای عملیاتی پیش‌بینی شده جهت جذب یا تزریق نقدینگی به بازار بین بانکی با هدف پیگیری موضع سیاست پولی بانک مرکزی در چارچوب جدید سیاست‌گذاری پولی، شامل خرید و فروش قطعی اوراق بهادار دولتی، توافق بازخرید منطبق با شریعت بر مبنای دارایی پایه اوراق بهادار دولتی و ارز، اعطای اعتبار در قبال وثیقه (اوراق بهادار دولتی، طلا و ارز) و همچنین سپرده‌پذیری بانک مرکزی از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی (منطبق با شریعت) است.

با آغاز به کار عملیات بازار باز، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند حسب اعلام قریب الوقوع بانک مرکزی در خصوص انجام عملیات بازار باز نسبت به مدیریت نقدینگی (کمبود یا مازاد) خود در بازار بین‌بانکی اقدام کنند. از آنجا که بانک مرکزی در چارچوب جدید سیاست‌گذاری پولی، مدیریت نقدینگی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی را برمبنای اوراق بهادار اسلامی منتشر شده توسط خزانه‌داری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی انجام می‌دهد، ضروری است بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی نسبت به اختصاص بخشی از دارایی‌های خود به اوراق مزبور اقدام کنند.

عملیات بازار باز، از جمله ابزارهای سیاست پولی غیرمستقیمی است که نقش تنظیم‌کننده مقدار ذخایر بانکی از طریق نرخ بهره را بر عهده دارد. بانک‌های مرکزی از طریق این ابزار با خرید و فروش اوراق بهادار دولتی، اوراق قرضه دولتی، توافق‌های بازخرید و اسناد خزانه در قبض و بسط پول دخالت کرده و از این طریق مبادرت به کنترل نرخ بهره، نقدینگی و تورم می‌کنند.

بانک مرکزی با خرید و فروش اوراق کوتاه مدت با ریسک بسیار پایین و درجه نقدشوندگی بسیار بالا، نرخ بهره را در کریدور مطابق با سیاست پولی خود هدف گذاری می‌کند.

انواع اوراق قرضه چیست؟ برای خرید باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

دولت‌ها، نهادهای عمومی و بنگاه‌های اقتصادی خصوصی گاهی اوقات از عهده تأمین مالی پروژه‌هایی که در دست اجرا دارند، بر نمی‌آیند. راه‌های مختلفی برای تأمین مالی در این گونه مواقع وجود دارد. یکی از معروف‌ترین راه‌هایی که معمولا بکار گرفته می‌شود، عرضه اوراق قرضه است. در این شرایط کسانی که سرمایه در اختیار دارند، با خرید اوراق قرضه به تأمین مالی پروژه‌ها کمک می‌کنند. در عوض سود مشارکت برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود که در سررسید معین به همراه اصل پول، پرداخت می‌گردد. سؤال مهمی که در این مقاله به دنبال پاسخش هستیم، آن است که انواع اوراق قرضه چیست؟ تا پایان مطلب حاضر ما را همراهی کنید.

انواع اوراق قرضه چیست؟

اشاره کردیم که اوراق قرضه فقط مختص به دولت‌ها نیست. بلکه بنگاه‌های اقتصادی خصوصی نیز می‌توانند با طی کردن مراحل قانونی نسبت به عرضه اوراق قرضه برای تأمین مالی پروژه‌های عمرانی، خدماتی، تولیدی یا صنعتی خود اقدام کنند. به طور کلی انواع اوراق قرضه را می‌توان در سه دسته خلاصه نمود که عبارت‌اند از:

1. اوراق قرضه دولتی

بزرگ‌ترین عرضه کنند اوراق قرضه در کشور ما همواره دولت‌ها هستند. با توجه به معضل کسری بودجه که همه ساله گریبان‌گیر دولت‌های ما است، برای تأمین مالی بسیاری از پروژه‌های عمرانی و زیرساختی یا حتی پرداخت حقوق کارکنان با مشکل مواجه می‌شوند. در این شرایط یکی از راه‌های تأمین کسری بودجه چاپ و انتشار اوراق قرضه است. افراد با خرید اوراق قرضه ضمن تأمین مالی دولت‌ها، اصل پول خود را به همراه سود توافق شده به طور کامل در سررسید معین دریافت می‌کنند.

2. اوراق قرضه شهرداری

یکی دیگر از نهادهای عمومی که با عرضه اوراق قرضه، تأمین مالی پروژه‌های خود را انجام می‌دهد، شهرداری‌ها هستند. بسیاری از اقدامات زیربنایی مانند احداث مترو، اتوبان، فضای سبز و … نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلانی است. در این حالت قانون به شهرداری‌ها اجازه داده است در صورت کمبود منابع به سراغ عرضه اوراق برای تأمین مالی بروند.

3. اوراق قرضه شرکتی

بنگاه‌های اقتصادی خصوصی نیز مطابق با ضوابط قانونی می‌توانند برای پیشبرد پروژه‌های خود از طریق عرضه اوراق تأمین مالی کنند. نباید فراموش کنید که اوراق دولتی و شهرداری‌ها به مراتب از ریسک پایین‌تری در مقایسه با کسب‌وکارهای خصوصی برخوردار است.

نکات مهم خرید و فروش اوراق قرضه

با انواع اوراق قرضه آشنا شدیم. قبل از سرمایه‌گذاری در این زمینه باید از چند نکته مهم اطلاع داشته باشید تا بتوانید با دید باز اقدام به تصمیم‌گیری کنید. این نکات عبارت‌اند از:

1. مدت زمان سررسید اوراق قرضه را در نظر بگیرید

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید اوراق قرضه باید مد نظر قرار دهید، توجه به سررسید پرداخت سود و اصل پول است. به طور کلی انواع اوراق قرضه از نظر سررسید بازپرداخت وجه به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• کوتاه مدت: سررسید 1 تا 5 ساله
• میان مدت: سررسید 5 تا 10 ساله
• بلند مدت: سررسید بیش از 10 سال

2. اوراق قرضه را با سهام اشتباه نگیرید

یکی از اشتباهات رایجی که برخی از افراد مرتکب آن می‌شوند، اشتباه گرفتن اوراق قرضه با سهام است. وقتی سهام شرکتی را خریداری می‌کنید، در واقع مالک بخشی از آن شرکت می‌شوید. قرار نیست حتما سودی از خرید سهام نصیب شما شود. اما بسته به تعداد سهامی که در اختیار دارید، می‌توانید در فرآیند مدیریت شرکت دخالت کنید.

این در حالی است که با خرید اوراق قرضه به هیچ عنوان سهام‌دار شرکت‌ها یا پروژه‌های عمومی نخواهید شد. بلکه صرفا طلبکار آن‌ها می‌شوید. به این ترتیب طرف مقابل مطابق قرارداد به شما متعهد می‌شود که در سررسید معین اصل پول به همراه سود معین را به شما پرداخت کند. در اینجا منتشر کننده اوراق حتی اگر متضرر نیز شود، موظف است که اصل پول و سود را به شما پرداخت کند.

3. محل خرید و فروش اوراق قرضه در ایران، بورس است

خرید و فروش اوراق قرضه یا مشارکت در کشور ما صرفا در بورس اوراق بهادار انجام می‌شود. بر این اساس سازمان بورس در سایت خود همواره لیست اوراق مشارکت را به همراه اطلاعات مربوط به هر یک منتشر می‌کند. سپس افراد می‌توانند نسبت به خرید و فروش اوراق در بورس اقدام کنند.

4. امکان بازخرید اوراق قبل از موعد سررسید را بررسی کنید

گاهی اوقات در انتشار برخی از اوراق قرضه، امکان بازخرید قبل از موعد سررسید برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته می‌شود. بر این اساس افراد می‌توانند مطابق با ضابطه مشخصی نسبت به فروش اوراق خود قبل از پایان مهلت سررسید آن اقدام کنند. حتما لازم است که شرایط بازخرید اوراق مندرج در قرارداد را با دقت قبل از خرید بررسی کنید.

5. تضامین لازم را در خرید اوراق قرضه دریافت کنید

در خرید اوراق قرضه دولتی و شهرداری معمولا نیازی به دریافت تضمین و وثیقه نیست. اما برای خرید اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی حتما باید ملاحظات بیشتری در نظر داشته باشید. شرکت‌ها در این شرایط با ارائه اسناد به سرمایه‌گذاران اثبات می‌کنند که ارزش دارایی‌های فعلی آن‌ها برای بازپرداخت سرمایه و سود آن‌ها کافی است. البته هیچ اجبار قانونی برای این منظور در نظر گرفته نشده است.

6. سود پیشنهادی اوراق مشارکت را حتما بررسی کنید

در کشور ما سود اوراق مشارکت چیزی بین 18 تا 22 درصد در حالت معمول در نظر گرفته می‌شود. البته این امکان وجود دارد که اوراق با سود مشارکت بیشتری نیز منتشر شود. لازم است در زمان خرید اوراق حتما این موضوع را به دقت در نظر بگیرید. پرداخت سود به صورت علی‌الحساب یا قطعی نیز در قرارداد به طور کامل ذکر می‌شود. همچنین برخی از انواع اوراق مشارکت معاف از مالیات در نظر گرفته می‌شود. اما این نکته شامل حال همه اوراق قرضه نمی‌شود.

کلام پایانی

در این مقاله با انواع اوراق قرضه آشنا شدیم. سرمایه‌گذارانی که خرید اوراق قرضه را انتخاب می‌کنند، معمولا با ریسک کمتری مواجه می‌شوند؛ چرا که معمولا نرخ سود مشارکت در زمان خرید اوراق قرضه مشخص است. از طرفی کسب‌وکارها نیز این روش تأمین مالی را می‌پسندند؛ چرا که بدون نیاز به عرضه سهام و جذب شریک، می‌توانند مدیریت مجموعه خود را به طور کامل در اختیار داشته باشند. بنابراین می‌توان ادعا کرد که خرید و فروش اوراق قرضه یک بازی برد – برد است.

اما نباید فراموش کنید که قبل از خرید اوراق قرضه حتما از اعتبار طرف قرارداد اطمینان حاصل کنید. تاکنون تجربه خرید و فروش اوراق قرضه را داشته‌اید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، تجربه خود در این زمینه را با ما در میان بگذارید.

اوراق مالی اسلامی

استفاده از ابزار های مالی همچون اوراق قرضه، کارایی زیادی در کشور های اسلامی دارد که در ادامه به شرح اوراقی پرداخته می شود که در کشور های مسلمان مورد استفاده قرار می گیرند.

این موضوع باعث شده است که دولت ها و شرکت های اسلامی که در کشور های غیر اسلامی فعال می باشند، تامین مالی و مدیریت بدهی های خود را بر اساس راه های مقبول انجام دهند که مطابق با اصول اسلامی باشند.

اوراق مالی اسلامی (صکوک):

همان گونه که در مقاله اوراق قرضه اشاره شد، اوراقی هستند که مبتنی بر قرض با بهره می باشند که از نظر اسلام، ربا و حرام است. در این شرایط کشور های اسلامی نمی توانند از این اوراق برای تامین مالی استفاده کنند.

بنابراین اوراق مشارکت منتشر شد که به وسیله آن شرکت اقدام به تامین مالی نماید و برای خرید دارایی و تامین نقدینگی دچار مشکل نشود اما اوراق مشارکت در این زمینه نتوانست کاربردی داشته باشد.

سپس متخصصان مالی ابزار های مالی جدیدی را طراحی کردند که با استفاده از آنها بتوانند به تامین مالی بپردازند که یکی از مهم ترین آنها صکوک می باشد.

مفهوم صکوک:

صکوک جمع کلمه “صک” و به معنای اسناد است که این لغت در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می شود.

صکوک، به اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازار های مالی گفته می شود که بر پایه یکی از قرارداد های مورد تایید متون اسلامی طراحی شده‌ باشد. دارندگان این اوراق، به صورت مشاع مالک معاملات اوراق قرضه یک یا مجموعه ای از دارایی ها و منافع حاصل از آنها هستند.

در واقع صکوک یک ابزار نوین مالی می باشد که در کشور های اسلامی جایگزین اوراق قرضه می باشد و بر پایه دارایی با درآمد ثابت یا متغیر در بازار های ثانویه قابل معامله می باشند.

نکته: اوراق صکوک خودشان دارای ارزش می باشند و نمی توانند بر اساس فعالیت های سفته بازی باشند.

تفاوت صکوک با اوراق قرضه با درآمد ثابت:

در واقع می توان گفت که صکوک بیان گر مالکیت یک دارایی مشخص می باشد و اوراق قرضه فقط گواهی تعهد بدهی است. بنابراین بین صادر کننده اوراق قرضه و خریدار آنها رابطه ای به شکل وام دهنده و وام گیرنده برقرار است که در آن نرخ بهره وام، ثابت می باشد.

اعتبار اوراق قرضه وابسته به اعتبار صادر کننده یا ناشر آن می باشد در صورتی که اعتبار صکوک به ناشر وابسته نمی باشد و تنها به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.

نکته: فروش صکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت دارایی است اما فروش اوراق قرضه، یک نوع فروش بدهی محسوب می شود.

در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.

تشابه صکوک با اوراق قرضه:

• قابلیت نقد شوندگی در بازار ثانویه
• درجه بندی اعتباری توسط موسسات رتبه بندی و قابلیت افزایش اعتبار
• تنوع در طراحی و عرضه

مزایای استفاده از ابزارهای مالی اسلامی (صکوک):

• افزایش نقدینگی بانی از طریق انتشار صکوک
• خروج دارایی ها از ترازنامه و جایگزین شدن وجوه نقد
• قابل استفاده بودن دارایی ها با وجود جدا شدن آنها از دارایی های شرکت بانی و کاهش هزینه تامین مالی
• کمک به توسعه بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار

موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابداری تنخواه گردان را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع اوراق بهادار مالی اسلامی

انواع اوراق بهادار مالی اسلامی (صکوک):

صکوک دارای انواعی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود.

اوراق قرض الحسنه:

اوراق قرضه اسلامی، بر اساس قرارداد قرض و بدون بهره منتشر می گردند که بر اساس آن، ناشر این نوع از اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار بدهکار می شود و لازم است که در سررسید معین یا عند المطالبه به آنها بپردازد.

اوراق وقفی:

اوراق وقفی، به اوراق بهادار با نامی گفته می شوند که به قیمت اسمی مشخص و برای مدت معین و در زمان احداث پروژه منتشر می شوند و به افرادی که قصد مشارکت در طرح های عام المنفعه دارند، واگذار می گردند.

اوراق مرابحه:

بیع مرابحه که از گذشته تا کنون در بین مردم رایج بوده است، هدف آن این است که فروشنده قیمت تمام شده­ کالا را به اطلاع مشتری می‌ رساند و پس از آن مبلغ یا درصدی را به عنوان سود، از شخص تقاضا می کند.

بنابراین می توان گفت که این اوراق، اوراقی هستند که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی هستند و بر اساس قرارداد مرابحه حاصل می شود.

نکته: این اوراق بازدهی ثابتی دارند و قابل فروش در بازار ثانویه می باشند.

اوراق مرابحه انواعی دارد مانند:

• اوراق مرابحه تامین مالی
• اوراق مرابحه تامین نقدینگی
• اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری

اوراق اجاره:

اوراق اجاره به اوراقی گفته می شود که از رایج ترین انواع اوراق بهادار اسلامی می باشند و سرمایه گذاران می توانند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه گذاری خود را دریافت نمایند.

نکته: این اوراق مبتنی بر سود معین می باشند و ثابت هستند به همین علت این اوراق مهم ترین اوراق بهادار اسلامی است.

انواع اوراق اجاره:

• اوراق اجاره تامین دارایی
• اوراق اجاره تامین نقدینگی
• اوراق اجاره جهت تشکیل شرکت های لیزینگ
• اوراق اجاره رهنی

اوراق استصناع:

اوراق استصناع، به اسناد و گواهی های دارای ارزش یکسان گفته می شود که برای تجمیع وجوه لازم برای ساخت کالایی استفاده می شوند و تحت تملک دارنده صکوک می باشند.

اوراق سلف:

سلف از اقسام بیع محسوب می شود که بر عکس نسیه می باشد و زمانی که شخصی تولید یا ارائه یک کالای معین را مورد هدف قرار می دهد، با انتشار این نوع اوراق می تواند منابع مالی مورد نیاز خود را تامین نماید. در واقع می توان گفت که، سرمایه گذاران در این اوراق، کالای مورد نظر را از قبل خریداری می کنند.

اوراق منفعت:

اوراق منفعت، به اسناد مالی بهاداری گفته می شوند که بیان کننده مالکیت دارنده آن اوراق بر مقدار معینی از خدمات یا منافع در آینده از یک دارایی است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی انتقال داده شده است.

اوراق جعاله:

اوراق جعاله، یک نوع اوراق مالکیت مشاع خدمتی می باشند که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است.

اوراق مشارکت:

اوراق مشارکت که زیر مجموعه ای از صکوک هستند، به سند هایی گفته می شوند که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی هستند که متعلق دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی می باشند و تا زمان سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.

اوراق مضاربه:

در اوراق مضاربه، ناشر می تواند با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نماید و سپس به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار دهد و بانی نیز پس از کسب سود در فعالیت اقتصادی مورد نظر خود، به تعهد خود عمل نماید و سود هر دوره را بین خود و صاحبان اوراق تقسیم کند.

اوراق مزارعه:

اوراق مزارعه نوعی از اوراق بهادار می باشند که بر اساس قرارداد مزارعه طراحی می شوند و ناشر آن با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نموده و با آن اراضی قابل زراعت را خریداری می نماید.

سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله تعیین صلاحیت حسابداران را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اوراق مساقات:

ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع آوری می کند و با آن معاملات اوراق قرضه باغ های قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با اخذ وکالت از طرف دارندگان اوراق مربوطه در طی یک قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی شود و در پایان، محصول به دست آمده را با هم تقسیم نمایند.

نکته: در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.

اوراق مشتقه:

اوراق مشتقه، به قرارداد های بین دو یا چند نفر گفته می شود که پرداخت های آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می شود و در واقع مشتقه ها ابزاری برای کاهش یا انتقال ریسک به شمار می آیند.

در مقاله اوراق مشتقه می توان با انواع آن و نحوه کار با آن آشنایی کامل یافت.

انواع اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود:

اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود آنها، دارای انواع زیر هستند.

اوراق مبتنی بر خرید و فروش دین:

این گروه از اوراق بهادار اسلامی از جهت بازدهی نزدیک ترین گروه به اوراق بهادار ربوی هستند. این اوراق در زمان مشخص سود معینی به دست می آورند. از جمله این اوراق می توان به اوراق استصناع و اوراق مرابحه اشاره کرد.

اوراق مبتنی بر خرید و فروش دارایی فیزیکی:

این گروه از اوراق بهادار بر خرید و فروش دارایی فیزیکی مبتنی است از شاخص ترین مصداق این گروه می توان به اوراق اجاره علی الخصوص اوراق اجاره به شرط تملیک اشاره کرد که به منظور تامین مالی یا نقدینگی منتشر می شود.

سود این اوراق به جهت متغیر بودن جریان درآمدی خالص آنها، متغیر است. اما می توان با مدیریت ریسک به بازدهی با ثباتی دست یافت.

اوراق مبتنی بر مشارکت در سود طرح اقتصادی:

این گروه از اوراق بهادار اسلامی بر اساس عقد های مشارکتی طراحی شده اند. از جمله این اوراق می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در این گروه از اوراق صاحبان اوراق به صورت مشاع به عنوان صاحبان سرمایه در احداث پروژه یا انجام یک فعالیت اقتصادی مشارکت می کنند و در سود حاصل از آن سهیم می شوند و چنان چه پروژه با زیان مواجه شود، زیان آن به تناسب بین صاحبان سرمایه تقسیم می شوند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله سبد سهام یا پرتفوی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی

ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک):

اوراق بهادار اسلامی، دارای ارکان زیر می باشد.

بانی:

بانی شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تامین مالی او، در قالب عقود اسلامی اقدام به انتشار اوراق بهادار اسلامی می کند.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:

این شرکت نهاد مالی است که بر اساس دستور العمل فعالیت نهاد های واسط مصوب ۱۳۸۹/۰۵/۱۱ شورای عالی بورس و اوراق بهادار، تاسیس شده است و وظیفه تاسیس و راهبری نهاد های واسط را در بازار سرمایه ایران را بر عهده دارد.

لازم به ذکر است که این نهاد نقش امین را عهده دار است و برای حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب ها و صورت های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر، رسیدگی و اظهار نظر می نماید.

از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی، مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب ها و دفاتر مالی نهاد واسط است.

فروشنده:

فروشنده می تواند بانی یا شخص حقوقی دیگری باشد که اقدام به فروش دارایی به نهاد واسط می نماید.

ضامن:

ضامن توسط بانی و با تایید سازمان بورس صرفا می تواند از بین موارد زیر انتخاب شود:

• بانک ها
• موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• بیمه های تحت نظارت بیمه مرکزی
• شرکت های تامین سرمایه
• نهاد های عمومی
• موسسات دولتی

عامل فروش:

شخصی حقوقی که نسبت به عرضه اوراق بهادار اسلامی از طرف ناشر برای فروش اقدام می کند که این شخص حقوقی از بین شرکت های کارگزاری عضو بورس اوراق بهادار تهران یا فرا بورس ایران توسط بانی انتخاب می شود.

عامل پرداخت:

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است که نسبت به پرداخت های مرتبط با اوراق بهادار اسلامی در سررسید های معین به سرمایه گذاران اقدام می کند.

انواع ریسک اوراق بهادار اسلامی (صکوک):

اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با ریسک های زیر مواجه است.

• ریسک از بین رفتن دارایی ها
• ریسک کاهش قیمت دارایی
• ریسک نرخ سود

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهاد های مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.