سبد سهام یا پرتفوی

واژه لاتین پرتفولیو portfolio به معنی کیف بزرگ چرمی، حاوی اسناد و مدارک است. واژه پورتفوی یا سبد دارایی در بورس، نیز از همین واژه برگرفته شده است.

معرفی سبد سهام یا پرتفوی به زبان ساده

به مجموعه سهم های خریداری‌ شده توسط شخص سرمایه گذار، پرتفوی portfolio گفته می شود. سبد سهام یا همان پرتفوی، اشاره به تقسیم سرمایه، بین چند دارایی مختلف دارد. این روش، میزان ریسک سرمایه گذاری را کاهش خوهد داد.در واقع به ما می گوید همه تخم مرغ ها داخل سبد نگذاریم. اگر شما 20 میلیون تومان از سرمایه خود را برای خرید سهام بورس اختصاص دهید، و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می‌ کنید، در این حالت شما یک سبد سرمایه‌ گذاری تشکیل داده ‌اید. در ادامه این مطلب قصد داریم به سوال پرتفوی چیست و انواع آن کدامند، بپردازیم. با ما همراه باشید.

واژه لاتین پرتفولیو portfolio به معنی کیف بزرگ چرمی، حاوی اسناد و مدارک است. واژه پورتفوی یا سبد دارایی در بورس، نیز از همین واژه برگرفته شده است.

پرتفوی چیست؟

در واقع پورتفوی، یک تصویر بزرگ از سرمایه هر فرد است. در بهترین حالت، پورتفوی باید کمک کند تا با توجه به تحمل ریسک، بهترین بازده یا سود را داشته باشد. ترکیب دارایی های افراد در هر پورتفوی، باید نیاز مالی و مدت زمانی مالکیت شما را روی هر دارایی نشان دهد.

آیا پرتفوی فقط شامل سهام است؟

خیر؛ پورتفوی می تواند شامل هر نوع دارایی مانند ارز خارجی، طلا، املاک یا حتی سرمایه گذاری در شرکت های خصوصی باشد. عوامل بسیاری وجود دارند که بر نحوه طراحی پورتفوی هر فرد می تواند اثر گذار باشد؛ از جمله این عوامل قدرت ریسک و میزان صبر افراد برای نگهداری از یک دارایی می باشد. در واقع پورتفوی می تواند اشکال مختلفی داشته باشد.

شاید تنها به یک دارایی مانند سهام یا اوراق قرضه اختصاص داده شود. با این حال، توصیه‌ ها و راه های بسیاری برای مدیریت بهتر پرتفوی وجود دارد. این توصیه ‌ها معمولا به میزان درآمد هر فرد، زمان بازنشستگی، سبک زندگی و تحمل ریسک افراد بستگی دارد. به یاد داشته باشید که در هیچ کجای دنیا خانه یا اتومبیل در سبد پورتفوی بورس قرار نمی‌ گیرد.

هر دارایی موجود در سبد سرمایه گذاری، نشان دهنده تکه ‌ای از سرمایه‌ است که شامل سهام، اوراق قرضه، صندوق‌ های سرمایه گذاری مشترک، وجوه قابل معامله در بورس (ETF) ، پول نقد یا هر چیز دیگری می باشد. به عنوان مثال، اگر ۵۰ درصد از پورتفوی شما در سهام باشد، بخش سهام نیمی از کل سرمایه‌ گذاری شما را نشان می ‌دهد. به این ترتیب با افزایش و کاهش قیمت سهام، اندازه آن بخش از سرمایه‌ گذاری ‌تان هم به ترتیب رشد می‌ کند یا کاهش می‌ یابد.

هدف از داشتن سبد سرمایه گذاری یا پرتفوی

سبد سرمایه گذاری به شما کمک می کند دارایی ‌های خود را به صورت متنوع بچینید و سرمایه خود را در سهام، اوراق قرضه و یا سایر موارد دیگر، سرمایه گذاری کنید. فراموش نکنید که نظارت بر پورتفوی در هر کلاس دارایی، کمک می کند تا تعیین کنید آیا استراتژی معاملاتی و استراتژی سرمایه گذاری منتخب شما، متناسب با اهداف شما می باشد یا خیر. ممکن است در گذر زمان، تصمیمات جدیدی اتخاذ کنید؛ مثلا دارایی های خود را بفروشید و در پی دارایی های جایگزین دیگیری باشید.

شاید لازم باشد در این زمینه از یک متخصص مالی کمک بگیرید؛ به عنوان مثال، با یک برنامه ‌ریز یا مشاور مالی صحبت کنید تا تعیین کند چند درصد سبد سهام یا پرتفوی از دارایی خود را اوراق قرضه یا صندوق های ETF سرمایه ‌گذاری کنید. باشگاه سرمایه گذاری رزسا، به صورت رایگان مشاور مالی شما، در همه زمینه ها خواهد شد. کافیست با ما تماس بگیرید یا فرم درخواست مشاوره را پر کنید تا مشاوران حرفه ای ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.

عوامل مهم در ایجاد سبد سهام

ساخت پورتفوی، می ‌تواند به سادگیِ خرید چند سهم باشد! اکثر افراد، سرمایه‌ گذاری در بورس را از همین نقطه شروع کرده اند. با این حال، تجربه نشان داده ایجاد یک پورتفوی خوب به معنی دارایی ‌های مختلف است.

سه راه اصلی برای ایجاد یک پرتفوی واقعی وجود دارد:

• انتخاب دارایی ها توسط خود شخص
• سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله
• استخدام مشاور مالی

دو نکته مهم هنگام ایجاد پرتفوی، عبارتند از:

دانستن تحمل ریسک

درک محدوده زمانی خود

این پارامترها می‌ توانند به شما کمک کنند تا تعیین کنید چه نوع سرمایه‌ گذاری در پورتفوی خود داشته باشید؛ معمولا این دو به طور همزمان اثر گذار هستند. به عنوان مثال، سرمایه‌ گذاران با افق زمانی طولانی‌تر (به عنوان مثال، افرادی که سال‌های بیشتری تا زمان بازنشستگی دارند) تحمل ریسک بیشتری نسبت به سرمایه ‌گذاران کوتاه مدت دارند. آن ها انتظار دارند دارایی‌ های خود را زودتر بفروشند.

افراد ریسک پذیر که برنامه های سرمایه گذاری بند مدت سبد سهام یا پرتفوی دارند، معمولا تمایل به خرید دارایی هایی مانند سهام، املاک و مستغلات دارند. زیرا این افراد به دنبال کسب سود بیشتری هستند، هر چند اغلب نوسان بیشتری را نیز تجربه می ‌کنند.

افراد ریسک ناپذیر، با برنامه سرمایه‌ گذاری محافظه‌ کارانه معمولا اوراق بهادار را ترجیح می‌ دهند زیرا ثبات مالی و بازدهی قابل پیش ‌بینی ‌تری دارند. اغلب اوقات سرمایه‌ گذاران محافظه‌ کار بیشتر پول خود را در سرمایه‌ گذاری‌های درآمد محور مانند اوراق یا سهام شرکت‌های بزرگ ‌تر صرف می کنند.

ریسک پرتفوی چیست؟

همیشه این امکان وجود دارد که در سرمایه‌ گذاری خود ضرر کنید ممکن است محافظه کارانه برخورد کنید یا اگر اهل ریسک باشید ممکن است خطر را به جان بپذیرید. در کل بهتر است میزان تحمل ریسک خود را بسنجید و تخصیص دارایی خود را انتخاب کنید تا توان تحمل سقوط بازار را داشته باشید.

باید گفت ریسک سبد سهام یا پرتفوی مرتبط با کل پورتفوی به تخصیص دارایی شما بستگی دارد که به آن ریسک پرتفو گفته می شود.همیشه خرید تک سهم با ریسک بالایی داشته است. شاید با یک اتفاق منفی، شرکت دچار افت سهام شود و به این ترتیب شما و دیگر سرمایه گذاران، با ضرر مواجه شوید. از طرف دیگر دارایی های فردی دیگر مانند اوراق نیز، دارای ریسک خاص خود می باشند.

تعادل مجدد پرتفوی چیست؟

معمولا با گذشت زمان، قیمت برخی از دارایی ها با افزایش و برخی دیگر با کاهش همراه است. در نتیجه، تخصیص دارایی شما هم ممکن است تغییر کند. به عنوان مثال، اگر یکی از سهم ها نسبت به دیگر دارایی ها، عملکرد خوبی داشته باشد، ممکن است سبد سهام شما بیشتر شامل سهام شود.

توازن یا تعادل مجدد به معنای بازگشت پورتفوی به سمت تخصیص یا اصلاح مجدد هدف شما است. بسته به استراتژی خود، ممکن است به سمتی از بازار سرمایه تمایل پیدا کنید که حتی یک مرتبه هم بر روی آن دارایی، تمرکز نداشته اید. تعادل مجدد به شما کمک کند پورتفوی متنسب با تحمل ریسک خود را ایجاد و حفظ کنید.

پرتفوی متنوع چیست؟

پورتفوی متنوع می ‌تواند با پخش سرمایه ‌گذاری‌های‌ شما در دارایی‌ های مختلف، به شما در مدیریت ریسک کمک کند. به طور معمول، متنوع‌ سازی سبد سرمایه همواره به کاهش نوسانات و افزایش بازده، کمک می ‌کند.

به عبارت دیگر، قرار دادن کل پول در یک واحد دارایی، پورتفوی شما را با ریسک، همگام می سازد. مثلا اگر شما فقط سهام داشته باشید و بازار سهام سقوط کند، احتمالا سبد سهام شما بدتر از مالکیت اوراق خواهد بود. دلیل این امر این است که اکثر اوراق به سرعت سهام سقوط نمی ‌کنند؛ معمولا اوراق منبع درآمد قابل پیش ‌بینی ‌تری را فراهم هستند.

با داشتن یک پرتفوی متنوع حتی اگر برخی از دارایی ها کاهش یابد، دیگر دارایی‌ها، به رشد خود ادامه داده و ضرر را بهدکمترین حد ممکن می رسانند. اما باز هم به خاطر داشته باشید که همیشه این‌ طور نیست؛ شاید در شرایط خاصی کل کشور و اقتصاد یک دنیا در معرض ضرر و زیان قرار ‌بگیرد.

متنوع ‌سازی پورتفوی به نوعی مانند برنامه ‌ریزی آخر هفته، برای بررسی اتفاقات غیرقابل پیش ‌بینی است. یعنی اگر هوا آفتابی باشد، به ساحل می‌ روید و در غیر این صورت در خانه می مانید. این برنامه ‌ریزی همان متنوع‌ سازی پرتفوی است.

به یاد داشته باشید که این عمل از ضرر جلوگیری نمی‌ کند اما می ‌تواند میزان ضرر را به حداقل برساند. ایجاد یک سبد متنوع به طور معمول شامل ترکیبی از سهام، اوراق و پول نقد و اضافه کردن املاک و مستغلات، طلا، ارز و دارایی‌های دیگر می‌ باشد.

حتی اگر تصمیم دارید همه سرمایه خود را در سهام سرمایه ‌گذاری کنید، بهتر است بیش از یک سهم بخرید؛ در دهه ۱۹۶۰، محققان بازار سهام دریافتند، داشتن ۱۰ سهام متفاوت برای متنوع سازی خوب است. با این اوصاف، در دوران معاصر، بسیاری بر این باورند که برای تولید یک پورتفوی واقعا متنوع، سهام به سهام بیشتری نیاز داریم.

انواع پرتفوی یا انواع سبد سرمایه گذاری

به یاد داشته باشید که گاهی یک نمونه پورتفوی به تنهایی ممکن است نتواند همه نیازهای مالی شما را برآورده کند. برای رسیدن به ترکیبی ایده‌آل، ممکن است لازم شود انواع خاصی از سرمایه ‌گذاری را همزمان استفاده کنید. در ادامه لیستی از انواع پورتفوی محبوب‌ را معرفی خواهیم کرد:

هدف این پورتفوی، ایجاد بازدهی و سود بیشتر است، بنابراین برای رسیدن به این هدف، ریسک بالایی را متحمل خواهید شد. به پورتفوی تهاجمی، شامل چندین سهم بتای بالا است که در مقایسه با بازار کل، دارای نوسانات بالاتری هستند. در کل با ایجاد پورتفوی تهاجمی، هم احتمال دریافت سود و هم احتمال زیان ‌دهی خود را دو برابر خواهید کرد.

سرمایه گذارانی که پورتفوی تهاجمی دارند، به دنبال اسامی سهم خاصی نمی‌ روند. آن ها اغلب سهم شرکت هایی را ترجیح می ‌دهند که هنوز در مراحل رشد اولیه خود قرار دارند و ارزش پیشنهادی منحصر به فردی دارند که با بازدهی چشمگیری همراه شود؛ هر چند ریسک بالایی داشته باشد.

اگر قصد دارید در سبد سرمایه گذاری خود سهام شرکت هایی که در مراحل اولیه رشد قرار دارند داشته باشید، روی شرکت های فناوری محور سرمایه گذاری کنید. اما خوب است عاقلانه این کار بکنید و هنگام انتخاب سهام، سهمی را بخرید که ریسک آن بالاتر از سودش نباشد.

پرتفوی دفاعی

پورتفوی دفاعی برعکس تهاجمی است و بیشتر شامل سهامی است که ارزش بتای بالایی ندارند. این سهم ها عموما تحت تلثیر تحرکات بازار نیستند؛ بنابراین سرمایه ‌گذاری در آن بسیار ایمن است چراکه حداقل ریسک را در پی دارد. این نوع سهم ها، روندی با ثبات دارند و حتی هنگام رکود اقتصادی هم اوضاعشان ثابت خواهد ماند. (این سهم ‌ها شامل سهم شرکت‌هایی است که کالاهایی مانند مواد غذایی روزانه تولید می ‌کنند. فراموش نکنید که، پورتفوی دفاعی، سبد مطمئنی برای سرمایه گذاران ریسک‌ گریز است.

پرتفوی متمرکز بر درآمد

این سبد سهام با پورتفوی دفاعی مشترکاتی دارد؛ اما یک تفاوت قابل توجه این دو نوع پورتفو این است که سهام پورتفوی متمرکز بر درآمد، بازده بالاتری دارد. پورتفوی متمرکز بر درآمد، روی کسب سود از سهام یا سایر مزایای مکرر ارائه شده به سهامداران متمرکز است.

نمونه‌ های عالی از دارایی که باید در پورتفویمتمرکز بر درآمد قرار بگیرد شامل املاک و مستغلات می باشد. این نوع سرمایه اصولا سود خوبی دارد. اگر قصد دارید این سبد سرمایه را بسازید، باید سهام شرکت ‌های ساختمانی ناشناخته با سودهای خوب را خریداری نمایید.

پرتفوی سفته بازانه

این نوع پورتفوی بسیار پرریسک است! بسیاری از افراد آن را شبیه قمار می ‌دانند. در این پورتفوی سهام موجود، فقط تهاجمی نیستند بلکه حرف از این است که آیا محصول یا خدمات ارائه شده در آینده می ‌تواند خوب کار کند یا خیر! عرضه اولیه‌، معمولا در سبد سرمایه گذاری سفته بازانه قرار می‌ گیرد.

شرکت‌ های فناوری یا شرکت‌ های مراقبت ‌های بهداشتی که در زمینه تحقیقات پیشرفته یا اکتشافات، موفقیت ‌آمیز کار می ‌کنند، در این گروه قرار گرفته اند. معمولا مشاوران مالی توصیه می ‌کنند اگر می ‌خواهید دارایی‌ های سفته بازانه داشته باشید، تنها۱۰ درصد یا حتی کمتر از پورتفوی خود را به این دارایی‌ ها محدود نمایید.

پرتفوی ترکیبی

همانطور که از نام آن پیداست، شامل تجمیع دارایی با اصول مختلف و متفاوت سرمایه گذاری است. چنین سبد سرمایه‌ گذاری معمولا سبد منعطفی بوده و این پرتفو ترکیبی از سود سهام، با بازدهی بالا و ابزارهای درآمد ثابت، مانند صندوق‌ های درآمد ثابت و اوراق بدهی می باشد.

نتیجه ‌گیری

پرتفوی اشخاص، بسته به شرایط و اهداف، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، سرمایه‌ گذاری‌ های معمول یک شخص سرمایه‌ گذار محافظه‌ کار معمولا شامل حفظ پول نقد و سرمایه گذاری روی اوراق بیشتر بوده و درصد کمتری از سهام شرکت‌ های بزرگ خواهد شد. سرمایه‌ گذاران جسورتر معمولا در سهم های کوچک، سهم ‌های خاص یا اوراق با بازده بالا سرمایه ‌گذاری می‌ کنند. در همین راستا مشاوران مالی حرفه ای و با تجربه باشگاه سرمایه گذاری رزسا، با اندازه گیری میزان ریسک پذیری شما، سبد سهام، متناسب با اهدافتان را رایگان به شما معرفی خواهند کرد. کافیست با ما در تماس باشید. امیدواریم در مقاله پرتفوی چیست همه ابهامات ذهنی شما را برطرف کرده باشیم.

همه چیز درباره سبد سهام (پرتفوی سهام)

برای شروع هر بیزینس و تجارتی، آموزش اصطلاحات و مبانی اولیه آن ضروری است. به عنوان مثال برای ورود به بازار بورس، یادگیری اصطلاحاتی مانند پرتفوی، سبد خرید، سبد فروش، درصد ریسک، کارگزاری، سفارش‌ها، عرضه و تقاضا از واجبات است. هر نام و اصطلاح بیانگر اطلاعاتی است که مطمئناً در طول مسیر به آن نیاز خواهید داشت.

در این مقاله به سراغ یکی از کاربردی‌ترین موضوعات به نام پرتفوی سهام یا همان سبد سهام رفته و سعی خواهیم کرد شما را با مفهوم آن آشنا کنیم. اگر دوست دارید در مورد اصطلاحات بازار بورس و داد و ستد در آن بیشتر بدانید، در این مبحث همراه ما باشید.

فهرست عنواوین مقاله:

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

برای ورود به بورس، نیاز به خرید و فروش سهم شرکت‌ها، کارخانه‌ها و اجناس است. این کار با انجام معاملات بخشی از سهام آن‌ها صورت گرفته که در سازمان بورس به اشتراک می‌گذارند. هر سهامدار، با ثبت‌نام در کارگزاری‌های منتخب و مورد تائید سازمان بورس کشور، اقدام به دریافت کد بورسی کرده و می‌تواند به معامله در این حوزه بپردازد. مقدار سهام پرتفوی یا همان سبد پرتفوی، مجموعه سهم‌هایی است که سهامدار اقدام به خرید آن‌ها کرده و جمع‌آوری کرده است.

درصورتی‌که بتواند با قیمت بالاتر یا بررسی حد ضرر با کمترین میزان سود بفروشد، اصول اولیه بورس را یاد گرفته است. حال که تا اینجای مقاله با ما همراه بوده‌اید، در ادامه به نحوه تشکیل سبد پرتفوی پرداخته و ریسک‌های آن را بر می­شمریم.

مقدار سهام مجاز هر پرتفوی

سبد پرتفوی هر شخص، در بر گیرنده کلیه سهم‌هایی است که شخص یا کارگزار او تشخیص به خرید داده و می‌تواند با آن‌ها معامله کند. اینکه چه مقدار سهام خریداری یا به فروش برسد حد مشخصی نداشته و یک امر کاملاً وابسته به میزان پولی است که به اشتراک گذاشته می‌شود. اگر شخص سهامدار علاقه‌مند به ریسک‌پذیری بالاتری در بازار بورس باشد می‌تواند خرید خود را افزایش داده و از تنوع سبد سهام یا پرتفوی سهمی بالاتری در سبد سهام خود بهره‌مند گردد.

با این وجود رعایت میزان ریسک نکته حائز اهمیتی است؛ چرا که لازم است این سبد در زمان مقتضی به فروش رسیده و سود قابل‌توجهی را عاید سهامدار کند. بدین ترتیب تعداد سهم، به حجم سرمایه‌گذاری بستگی داشته و معیار مشخص و تعیین شده‌ای ندارد. رعایت این نکته در تشکیل سبد پرتفوی مهم است که تعادل خرید سهم حفظ شود. سرمایه‌گذاری صرفاً در یک شاخه مطمئناً کار عاقلانه‌ای نیست. هر سرمایه‌گذار لازم است از چندین نوع سهم با اصالت و پشتوانه قوی استفاده کرده و وارد بازی‌های هیجانی نشود.

آنچه در بازار بورس تضمین کننده موفقیت شماست، نه ورودهای هیجانی، بلکه بررسی‌های دقیق و دست به عصا است. در کل داشتن تعداد میانگین ۶ الی ۷ سهم مناسب با پیشینه قوی سرمایه‌گذاری کافی است. پخش بی‌رویه سرمایه نیز از ارزش مبالغ سود عایدی می‌کاهد. آنچه سبد سهام یا پرتفوی در تعیین مقدار سهم هر سبد تأثیرگذار است، استراتژی معاملاتی سرمایه‌گذار بسته به میزان سرمایه خود است.

منظور از بازدهی هر سبد سهام چیست؟

واضح است که هر فرد از سرمایه‌گذاری در بازار بورس، به دنبال دریافت سود قابل توجهی است. آن میزان سود مورد نظر سهامدار که از سرمایه‌گذاری در بورس انجام داده و انتظار دارد در بازه زمانی مشخصی دریافت نماید را، بازدهی پرتفوی سهام می‌نامند. جهت محاسبه و بررسی میزان سود در بازه زمانی مشخص لازم است از فرمول‌های ریاضی استفاده کرده و معاملات خود را علمی‌تر بررسی کنید. سبد سهام هر شخصی نشانگر میزان دانش او از معاملات اقتصادی و علم او از شاخه‌های ریاضی و ضریب ریسک است.

فرمول ریاضی برای درک و پیش‌بینی مقدار سود دریافتی در بازه زمانی دارای آیتم‌های میزان هر سهم، درصد آن سهم از سبد پرتفوی و درنهایت بازدهی کل سبد است. برای بیان این سبد سهام یا پرتفوی بررسی سود می‌توان این‌گونه نیز مطلب را بیان کرد که بازدهی سبد پرتفوی هر فرد شامل میانگین سود هر سهم نسبت به‌کل سهام‌های موجود در سبد هر سرمایه‌گذار است.

ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟

اینکه سرمایه‌گذار بتواند بهترین انتخاب را از میان سهم‌های ارائه شده داشته و سبد خود را با انواع سهام‌های کم ریسک‌تر اما پر بازه‌تر پر کند، از هوشمندی اقتصادی او نشانه دارد. به همین جهت است که اقتصاددانان معتقدند برای چیدمان پرتفوی سهام به میزان ریسک سهم‌ها، پشتوانه مالی سهامدارانش و شفافیت مالی شرکت‌ها بسیار توجه باید کرد. ریسک کردن، جزء جدایی‌ناپذیر بازار بورس است. تعدادی از فاکتورها هستند که در میزان ریسک برابر با سرمایه‌گذاری مؤثر هستند. این موارد عبارت‌اند از:

• نسبت موجود بین هر سهم به‌کل دارایی‌های موجود در پرتفوی
• انحراف معیار سنجیده شده نسبت مقدار کل دارایی‌های سبد
• کوواریانس محاسبه شده از مقدار بازدهی اقلام متنوع دارایی‌های موجود در سبد
• بررسی نرخ بازدهی سهام‌های مختلف موجود با یکدیگر. اگر این رابطه مستقیم باشد، کوواریانس به‌دست‌آمده دارای رشد مثبتی است، اما در صورت معکوس بودن، مقدار کوواریانس منفی خواهد شد. این بدان معنا است که در صورت کاهش بازدهی میان سهام‌های اصلی، تأثیر آن بر کلیت سبد سهام، چشمگیر است.

پیشنهاد میکنیم مقاله روش های اندازه گیری ریسک را مطالعه کنید.

انواع ریسک در سبد سهام

در بازار بورس، برای تشکیل یک سبد مؤثر لازم به پذیرش ریسک قابل کنترل و عاقلانه بازار است. در این جا به بیان دو مورد از ریسک‌های تعریف شده پرداخته و با آن‌ها آشنا می‌شویم. ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک. هر کدام از این موارد جزئیات و نکات مخصوص به خود را دارند.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک‌های غیر سیستماتیک، غیرقابل‌پیش‌بینی و اجتناب هستند. به هنگام تغییرات فروش در بازار سهام، تغییر و تحولات مدیریتی در سطح کلان، هزینه‌ها و سودهای به دست آمده توسط شرکت‌ها و سازمان‌های دخیل در بورس، تحولات بنیادین در راستای سهام‌های به فروش گذاشته شده و فعالیت بازار، همگی در ایجاد ریسک‌های غیرمنتظره مؤثر است. برای شناخت این میزان ریسک باید تا حدی از دانش رفتار بازار در شرایط مختلف آگاهی داشت. برای مقابله و موفقیت در چنین شرایطی تنوع در سبد پرتفوی بسیار مؤثر است. این کار باعث می‌شود تا در صورت کاهش قیمت یک سهم، سایر سهم‌ها جبران آن ضرر را کرده و سرمایه‌گذار دچار ورشکستگی نشود.

راه‌حل‌های فرار از ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر

• انتخاب سهم‌های متنوع از شرکت‌هایی با زیرساخت‌های کاری گوناگون. این کار در زمان ثبات کم بازار به حفظ سود سبد کمک خواهد کرد.
• سبد سهام خود را از سهم‌های مطمئن پر کنید. برخی از سهم‌ها مربوط به شرکت‌ها و سازمان‌هایی است که امتحان خود را پس داده‌اند. آن‌ها از بازار خود اطمینان داشته و محصولات خود را طبق استراتژی‌های کاملاً علمی می‌فروشند. در واقع از نیاز میدانی خرید و فروش با خبر بوده و همین کار موجب می‌شود ارزش سهام خود را برای مدت‌های طولانی حفظ کنند. خرید چنین سهم‌هایی باعث افزایش وزن سهام پرتفوی شما شده و در مواقع بزنگاه به نجات سود دریافتی حاصل از هر سهم می‌آید.
• رعایت درصد هر سهم خریداری شده نسبت به کل سبد. این گزینه تأثیر فوق‌العاده مؤثری بر ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر و غیر سیستماتیک می‌گذارد. اگر سهم سبد شما به‌صورت همگن تقسیم شده باشد، در چنین مواردی دچار ضررهای جبران‌ناپذیر نخواهید شد. به همین سبب است که کارشناسان توصیه می‌کنند درصد هر سهم از سبد را کاملاً تخصصی رعایت کنید.
• هم‌وزنی در سبد بورسی یکی از عواملی است که فرد را از پذیرش ریسک‌های غیرقابل کنترل مصون می‌دارد. لازم است سهامداران برای خرید سهم‌های مورد نظر خود، به تحلیل و بررسی کلی شرکت‌ها پرداخته و ارزش ریالی هر سهم را به‌خوبی در نظر بگیرند؛ اما توجه به این نکته هم حائز اهمیت است که انتخاب درست و توجه به مقدار خرید از هر سهم برای نگه داشتن توازن سبد سهام بسیار مهم بوده و بر میزان سود دریافتی اثرگذار خواهد بود. به عنوان مثال خرید ده سهم از صد سهم مناسب خیلی بهتر است از خرید چهل سهم یکسان از یک شرکت و از بین بردن شرط همگنی سبد سهم‌های خریداری شده.

سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف، کاهش ریسک ضرر

افزون بر توجه بر تنوع تعداد سهم، رعایت وزن سهمی و همگن بودن میزان سبد تهیه شده، لازم است به موقعیت‌های اقتصادی کلان نیز توجه کنید. در بازه‌های زمانی مختلف، برخی بازار اجناس روی بورس بوده و خریداران بهتری دارند. همین امر موجب بالا رفتن سهام این کارخانه‌ها، شرکت‌ها یا سازمان‌های واردکننده آن کالای خاص است. توجه به اقبال بازار، موجب افزایش سود برای سرمایه‌گذار شده و این نکته نیز فاکتور مهمی در کاهش ضررهای غیر سیستماتیک به شمار می‌رود. از دیدی دیگر خرید سهم از صنایع و تولیدکننده‌های گوناگون به کاهش ضرر و چه‌بسا افزایش سود کمک بسیار بزرگی خواهد کرد.

ریسک سیستماتیک

نوعی دیگر از ریسک‌های موجود در بازار سهام به نام ریسک سیستماتیک شناخته می‌شود. این مدل ریسک، جزء جدایی‌ناپذیر و غیرقابل تغییر بازارهای سهام و بورسی است. در واقع این مدل ریسک را نمی‌توان با پیش‌بینی‌های تنوع سبد یا تغییر شرکت سهام دهنده مهار کرد. ریسک‌های سیستماتیک شامل کلیه سهم‌های ارائه شده در بازار بورس است. تحولات بنیادین در سطح کلان کشوری، بین‌المللی، سیاسی، جنگ، اقتصاد جهانی، محیط‌زیست و تحولات خارج از حیطه کنترل انسانی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و … را می‌توان جزئی از ریسک‌های سیستماتیک شمرد.

درصورتی‌که فرد سهام‌دار موفق به چینش یک سبد فوق‌العاده با درصد سهام‌های متنوع گردد و بتواند ارزش سبد سهام را بالا ببرد تنها می‌تواند ریسک‌های غیر سیستماتیک را کنترل نماید؛ اما برای پیشگیری از ریسک سیستماتیک، تقریباً کاری از دست سرمایه‌گذار بر نخواهد آمد و تأثیر آن بر روی سبد پرتفوی همچنان محرز است. فاکتور بسیار مهمی که در ریسک سبد هر سهام‌دار مؤثر بوده و میزانش با آن مقایسه می‌شد، ریسک کل بازار سهام است که مستقیماً بر ریسک سیستماتیک سبد در ارتباط است.

سنجش ریسک سیستماتیک یا ریسک کل بازار

ضریب βشاخص ریسک سیستماتیک است. این ضریب نشان دهنده نوسان بازدهی بازار بورس و میزان تغییرپذیری سبد پرتفوی هر سهامدار ناشی از بازار کل است. در واقع ضریب β نمایشگر تغییرات ریسک کل بازار به نسبت اوراق و سهم‌هایی است که در داخل هر سبد موجودیت دارد. با استفاده از این عدد تغییرات موجود در شاخص کل بازار قابل اندازه‌گیری بوده و می‌توان بر اساس آن بررسی‌های میدانی انجام داد:

• ضریب β < 1:نشان دهنده ارزش کمتر سهام نسبت به ارزش کل بازار است. با این مقدار شاخص بازدهی سود کاهش پیدا کرده و سیر نزولی دارد. این میزان درصد ریسک در مواقعی ایجاد می‌شود که بازار در حال رکود بوده و روند نزولی را طی می‌کند.
• ضریب β > 1: نشان دهنده ریسک سیستماتیک بالاتر از ریسک کل بازار است. در این حالت بازدهی سهم‌های خریداری شده بالاتر بوده و نگهداری سهم عاقلانه‌تر و سودآور است. این مقدار در شرایط رونق بازار ایجاد شده و سیر صعودی به خود می‌گیرد.
• ضریب β = ۱: اگر شاخص ریسک سیستماتیک برابر یک باشد یعنی شرایط بازار کل و سرمایه‌گذاری در سبد سهام برابر است. چنین سهم‌هایی سودآوری متناسبی با فروش و تنش‌های بازار کل داشته و معمولاً انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.

توصیه های سرمایه گذاری در بورس

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس بالأخص بازارهای پر ریسک بورسی ایران، دانش، تجربه و صبر زیادی لازم است. بهره‌مندی از مقالات، کلاس‌های آموزشی و دوره‌های کسب تجربه خرید و فروش سهام، پیش نیاز ورود به این بازار پرخطر است. ازآنجایی که کسب سود همیشه شیرین است گاهی کمتر به حواشی و ضررهای ناگهانی آن توجه می‌شود. خصوصاً افرادی که مطالعات اقتصادی عمیقی نداشته و صرفاً به پشتوانه سرمایه خود قدم بر این بازار می‌گذارند، باید نسبت به خطرات و ضررهای ناگهانی و کلان آن آگاه‌تر گردند.

پیش از ورود به بازارهای بورسی ایران و جهان، به افزایش دانش خود کمک کنید. درصورتی‌که تجربه‌ای از گذشته نداشته و اولین بار است که برای سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنید، از بزرگان این میدان کمک بخواهید. به عنوان مثال با صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا کارگزاری‌های دارای مجوز قرارداد بسته و از قدرت و دانش آن‌ها در این مقوله بهره ببرید. از مقادیر کم برای سرمایه‌گذاری آغاز کنید. به‌یک‌باره و تحت تأثیر جو بازار سبد پرتفوی خود را سرشار از سهم‌های ناشناخته نکرده و بسیار محتاطانه قدم بردارید.

سود کمتر به‌مراتب بهتر از ضررهای کلان و سرسام‌آور است. توجه به سیاست‌های سرمایه‌گذاری بازار سهام، تأثیر مستقیمی بر کشف راه خرید سهام مؤثر خواهد گذاشت. از ورود سرمایه‌های اولیه زندگی به بازار سهام جداً خودداری کنید. این کار عواقب جبران‌ناپذیری داشته و تأثیرات به‌مراتب عمیقی بر زندگی شما خواهد گذاشت. سرمایه‌گذاری در بازار بورس و چینش یک سبد سهام خوب، نیازمند سال‌ها تجربه و کسب دانش است.

جمع‌بندی سبد سهام

در این مقاله با مفهوم پرتفوی سهام و تشکیل سبد از سهم های گوناگون آشنا شدیم. پرتفوی سهام هر شخص نمایانگر میزان دانش بورسی او خواهد بود. بررسی سهام‌های روز، اقبال بازار سهام و دانش اقتصادی می‌تواند در پیشبرد و حفظ سرمایه سرمایه‌گذاران، کمک‌کننده باشد. ترکیب سهم‌های خریداری‌شده نتیجه‌ای مستقیم بر سود سهامدار گذاشته و باید به همگن بودن و تنوع‌پذیری در آن دقت شود.

پرتفوی چیست؟

پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری، مجموعه ای از سرمایه گذاری های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها، وجه نقد و معادل های نقدی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) می باشد. عموماً مردم بر این باورند که سهام، اوراق قرضه و پول نقد هسته یک سبد را تشکیل می دهند. اگرچه اغلب اینطور است، اما لازم نیست که قانون باشد. یک سبد ممکن است شامل طیف گسترده ای از دارایی ها از جمله املاک، سرمایه گذاری های خصوصی و. باشد. مدیریت سبد سرمایه گذاری به 2 شکل مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود؛ در سبد سهام یا پرتفوی واقع اگر خودتان مدیریت آن را بر عهده بگیرید، روش مستقیم نام دارد و اگر مدیریت آن را به یک شرکت سبدگردان واگذار کنید، به شکل غیر مستقیم انجام می شود.

درک بیشتر سبد سرمایه گذاری

یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت سبد سرمایه گذاری، تنوع بخشی است؛ در واقع بیانگر این مفهوم است که تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید. تنوع بخشی سعی در کاهش ریسک با تخصیص سرمایه گذاری ها در بین ابزارهای مالی، صنایع و دسته‌های دیگر دارد و هدف آن به حداکثر رساندن بازده با سرمایه گذاری در حوزه های مختلف است که هر کدام واکنش متفاوتی به یک رویداد دارند.

راه های زیادی برای ایجاد تنوع وجود دارد و نحوه انجام آن به شما بستگی دارد. اهداف شما برای آینده، اشتهای شما برای ریسک و شخصیت شما همه عواملی هستند که در تصمیم گیری سبد سهام یا پرتفوی در مورد چگونگی ساختن یک سبد سرمایه گذاری نقش دارند.

نکته: صرف نظر از ترکیب دارایی سبد شما، همه پرتفوی ها باید دارای درجاتی از تنوع باشند که منعکس کننده تحمل سرمایه گذار برای ریسک، اهداف بازده، افق زمانی و سایر محدودیت های مربوطه، از جمله موقعیت مالیاتی، نقد شوندگی، موقعیت های قانونی و شرایط منحصر به فرد دیگر می باشند.

مدیریت یک سبد سرمایه گذاری

ممکن است سبد سرمایه گذاری را به عنوان یک کیک در نظر بگیرید که به قطعات مختلف تقسیم شده است که هر قطعه نشان دهنده یک کلاس دارایی و یا نوع سرمایه گذاری متفاوت است. هدف سرمایه گذاران ایجاد یک پرتفوی با تنوع مناسب است که برای سطح تحمل ریسک آن ها مناسب باشد. اگرچه سهام، اوراق قرضه و پول نقد عموماً به‌عنوان بلوک های اصلی یک سبد در نظر گرفته می شوند، اما شما ممکن است یک سبد سرمایه گذاری با انواع مختلفی از دارایی ها از جمله املاک و مستغلات، طلا، انواع مختلف اوراق قرضه، نقاشی ها و سایر مجموعه های هنری ایجاد کنید.

به طور کلی، یک استراتژی محافظه کارانه سعی می کند با سرمایه گذاری در اوراق بهادار با ریسک پایین، از ارزش سبد محافظت کند. به عنوان مثال، برخی از افراد 50 درصد سبد سرمایه گذاری خود را به اوراق قرضه اختصاص می دهند که نوعی استراتژی کم محسوب می شود.

در مثالی دیگر، تخصیص 20 درصد سبد به سهام، می تواند شامل سهام پر ریسک یا سهام شرکت های بزرگ تر و با ریسک کمتر باشد و 30 درصد از سرمایه گذاری های کوتاه مدت ممکن است شامل وجه نقد، گواهی سپرده و حساب های پس انداز با بازده بالا باشد.

نکته: اکثر متخصصان سرمایه گذاری معتقدند که تنوع بخشی اگرچه ضرر نکردن را تضمین نمی کند، اما یک جزء کلیدی برای دستیابی به اهداف بلندمدت مالی و در عین حال به حداقل رساندن ریسک است.

انواع سبدها

به تعداد سرمایه گذاران و مدیران، انواع مختلف سبد و استراتژی وجود دارد. همچنین ممکن است چندین سبد سرمایه گذاری داشته باشید که محتوای آن ها می تواند استراتژی یا سناریوی سرمایه گذاری متفاوتی را منعکس کند که برای نیازهای متفاوتی ساختار یافته است. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

پرتفوی ترکیبی

رویکرد پرتفوی ترکیبی در بین طبقات دارایی متنوع می شود. ایجاد یک سبد ترکیبی مستلزم خرید سهام و همچنین اوراق قرضه، کالاها، املاک و مستغلات و حتی آثار هنری است. به طور کلی، یک سبد ترکیبی مستلزم نسبت های تقریبا ثابتی از سهام، اوراق قرضه و سرمایه گذاری های جایگزین است. این روش سودمند است؛ زیرا از نظر تاریخی، سهام، اوراق قرضه و جایگزین ها همبستگی کمتری با یکدیگر داشته اند.

پرتفوی برای سرمایه گذاری یا پرتفوی برای معامله گری

وقتی از پرتفوی برای مقاصد سرمایه گذاری استفاده می کنید، انتظار دارید که سهام، اوراق قرضه یا دارایی مالی دیگر درآمد کسب کنند یا ارزش آن ها در طول زمان افزایش یابد یا هر دو. بنابراین سبد سرمایه گذاری ممکن است با هدف خاصی باشد. جایی که شما دارایی های مالی را با قصد نگهداری آن دارایی ها برای مدت طولانی خریداری می‌کنید و یا تاکتیکی که شما فعالانه دارایی ها را به امید دستیابی به سود کوتاه مدت خرید و فروش می کنید.

پرتفوی تهاجمی

دارایی های زیربنایی در یک سبد سرمایه گذاری تهاجمی عموماً ریسک های بزرگی را در جستجوی بازدهی عالی متحمل می شوند. سرمایه گذاران تهاجمی به دنبال شرکت هایی هستند که در مراحل اولیه رشد خود هستند و ارزش پیشنهادی منحصر به فردی دارند. بسیاری از آن ها ممکن است حتی هنوز در بین مردم شناخته نشده باشند.

پرتفوی تدافعی

پرتفویی که تدافعی است، تمایل دارد بر روی سهام یا کالاهای مصرفی که در برابر رکود نفوذناپذیر هستند، تمرکز کند. سهام تدافعی در زمان های رونق، خوب عمل می کند و در زمان های رکود نیز با افت چشمگیری مواجه نمی شود و یا صرفا درجا می زند.

یک سبد متمرکز بر درآمد

این نوع پرتفوی از سهامی که سود نقدی پرداخت می کند، درآمد کسب می کند. برخی از سهام در سبد درآمدی می توانند در سبد تدافعی نیز قرار بگیرند، اما در اینجا آن ها عمدتاً به دلیل بازدهی بالا انتخاب می شوند. یک سهم در یک سبد درآمدی باید جریان نقدی مثبت ایجاد کند.

تاثیر تحمل ریسک بر تخصیص دارایی ها در سبد سرمایه گذاری

اگرچه یک مشاور مالی می تواند یک مدل سبد عمومی برای یک فرد ایجاد کند، اما تحمل ریسک سرمایه گذار باید به طور قابل توجهی منعکس کننده محتوای پرتفوی باشد.

به عنوان مثال یک سرمایه گذار که تحمل ریسک پایینی دارد، دارایی های با ریسک پایین مانند اوراق قرضه و یا صندوق های سرمایه گذاری را در سبد خود جای می دهد. همچنین اگر در سبد سرمایه گذاری خود جایی برای سهام نیز در نظر گرفته است، سهام شرکت هایی با ارزش بازار و نقدشوندگی بالا را سبد سهام یا پرتفوی که ریسک کمتری دارند، انتخاب می کند.

در مقابل، یک سرمایه گذار با تحمل ریسک بالا، بیشتر سبد خود را به دارایی های پر ریسک تری مثل سهام اختصاص می دهد. این افراد ممکن است سهام با ارزش بازار پایین را که در کوتاه مدت قیمت آن ها می تواند تغییرات شدیدی داشته باشد، انتخاب کنند. همچنین ممکن است بیشتر به دنبال دارایی های پر ریسک تر و پر نوسان تری نیز باشند.

به طور کلی، یک سرمایه گذار باید قرار گرفتن در معرض اوراق بهادار یا طبقات دارایی که نوسانات آن ها او را ناراحت می کند، به حداقل برساند.

تأثیر افق زمانی بر تخصیص پرتفوی

مشابه تحمل ریسک، سرمایه گذاران باید در هنگام ساختن یک سبد سرمایه گذاری، مدت زمان سرمایه گذاری را در نظر بگیرند. به طور کلی، سرمایه گذاران باید با نزدیک شدن به تاریخ هدف خود به سمت تخصیص دارایی محافظه کارانه حرکت کنند تا از سود سبد تا آن نقطه محافظت کنند.

به عنوان مثال، یک سرمایه گذار محافظه کار ممکن است از پرتفویی با سهام با ارزش بازار بالا، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق قرضه و معادل های نقدی استفاده کند.

برای نمونه، سرمایه گذاری را در نظر بگیرید که برای بازنشستگی پس انداز می کند و قصد دارد پنج سال دیگر نیروی کار را ترک کند. حتی اگر سبد سهام یا پرتفوی آن سرمایه گذار با سرمایه گذاری در سهام و اوراق بهادار پرریسک تر مشکلی نداشته باشد، ممکن است بخواهد بخش بزرگ تری از پرتفوی خود را به دارایی های محافظه کارانه تر مانند اوراق قرضه و پول نقد اختصاص دهد تا به محافظت از آنچه قبلاً پس‌انداز شده است، کمک کند. برعکس، فردی که تازه وارد نیروی کار می شود، ممکن است بخواهد کل سبد خود را در سهام سرمایه گذاری کند؛ زیرا ممکن است چندین دهه برای سرمایه گذاری در اختیار داشته باشد و بتواند برخی از نوسانات کوتاه مدت بازار را تحمل کند.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری آشنا شدیم و به طور خلاصه موارد زیر را بیان کردیم:

پرتفوی چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی، یکی از مفاهیم و اصطلاحات مهم در بازار بورس است. پرتفوی بورسی از دارایی سهام، اوراق مشارکت، سهام بازار پایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … تشکیل می‌شود. هنگامی که از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری‌ها سهام خرید کنیم، سبد سهام به صورت خودکار تشکیل می‌شود. فعالان و متخصصان بازار بورس بر اساس تجربه و استراتژی‌های معاملاتی مختلف، پیشنهادهای متعددی برای تشکیل پرتفوی بورسی ارائه می‌کنند. نحوه خرید سهام و فرایند تشکیل سبد سهام در بازار بورس یکی از ارکان مهم سرمایه‌گذاری در این بازار است، در این مقاله قصد داریم به نکات مهمی برای تشکیل سبد سهام در بازار بورس اشاره کنیم. با ما همراه باشید.

پرتفوی چیست؟

هنگامی که از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری سهام خرید کنیم، پرتفوی بورسی به صورت خودکار شکل می‌گیرد. پرتفوی بورسی از دارایی‌های مختلفی مانند اوراق بهادار، اوراق مشارکت، سهام بازار پایه و … تشکیل می‌شود. به عبارت دیگر، سبد سهام به مجموع دارایی سهام شما در بازار بورس، گفته می‌شود. دارایی‌هایی که در سبد سهام وجود دارند، از گروه‌ها و صنعت‌های مختلفی خریداری می‌شوند.

برای کسب بازدهی بیشتر و دوری از ضرر و زیان، توصیه‌های متفاوتی عرضه شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. یکی از نکات مهم در تشکیل سبد سهم، یک ضرب المثل قدیمی است که مطابق با آن پیشنهاد می‌شود که نباید تمام تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد بچینید! از این ضرب المثل برای ایجاد تنوع و توزیع مناسب دارایی‌ها برای تشکیل سبد سهام استفاده می‌شود.

تنوع دارایی‌ها در پرتفوی بورسی

همان‌طور که اشاره شد، بهتر است پرتفوی بورسی خود را از سهم‌های مختلفی تشکیل دهید. برای همین پیشنهاد می‌کنیم سهام صنعت‌های مختلف را در سبد سهام خود خریداری کنید. منظور از صنعت‌های متفاوت، گروه‌های بورسی مانند صنعت خودرویی، دارویی، سیمانی، فلزات، بانکی و … است. افرادی که تازه وارد هستند و اطلاعات کافی برای تشکیل سبد سهام ندارند، پیشنهاد می‌کنیم که از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهره‌مند سبد سهام یا پرتفوی شوند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای مهم در بازار بورس هستند که ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها پایین‌تر از خرید سهام به صورت مستقیم است.

تمام نکاتی که تا این بخش اشاره شد، برای مدیریت ریسک و کاهش ضرر و زیان در فرایند سرمایه‌گذاری بود. برخی از افراد ترجیح می‌دهند که بخش زیادی از پول خود را در یک سهام خاص سرمایه‌گذاری کنند که این کار ریسک بسیار زیادی به همراه دارد، چرا که وضعیت بازار بورس همیشه ثابت نیست و ممکن است بر اساس تصمیمات سیاسی و اقتصادی جدید، معاملات در بازار بورس با هیجانات همراه شوند و سرمایه‌گذاری که پرتفوی خود را از یک سهم تشکیل داده است، با ضرر و زیان سنگینی مواجه شود.

پیشنهاد تنوع‌سازی در سبد سهام برای کسب سود حداکثری در بازار بورس نیست، بلکه این نکته یکی از ارکان مهم اولیه برای شروع فعالیت در بازار بورس است. در گام‌های بعدی باید سطح اطلاعات و شناخت خود را در صنعت‌های مختلف بورسی، بالا ببرید تا در شرایط مختلف بازار، به بهترین شکل تصمیم‌گیری کنید. مجموع این نکات و یادگیری تکنیک‌های معاملاتی و تحلیلی منجر به تنظیم یک استراتژی معاملاتی خوب در بازار می‌شود. افرادی که بدون این اطلاعات و به صورت احساسی تصمیم‌گیری می‌کنند، معمولا با ضرر و زیان مواجه می‌شوند.

مولفه‌های مهم در تشکیل پرتفوی بورسی

تک سهم شدن ممنوع: این اصل یکی از مهم‌ترین نکات مربوط به تشکیل سبد سهام در بازار بورس است. بسیاری از افراد پول خود را فقط بر روی یک سهم خاص سرمایه‌گذاری می‌کنند که ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت به لطف نوسانات موجود در بازار، سود‌ خوبی کسب کنند اما این استراتژی به کل اشتباه است. دقت داشته باشید که ممکن است معاملات همان سهم به واسطه دلالان بازار به بازی گرفته شده و چند روز متوالی درگیر صف فروش شود. در این حالت امکان خروج از سهم برای سرمایه‌گذار وجود ندارد و ارزش دارایی شخص روز به روز، کاهش پیدا می‌کند.

توزیع مناسب دارایی سهام: یکی از مراحل مهم قبل از خرید سهام، بررسی و ارزیابی وضعیت سهم و روند معاملات آن در بازار بورس است. برای این کار می‌توانید از منابع معتبر خبری و سایت‌های مورد تایید سازمان بورس مانند سایت کدال، tsetmc و … استفاده کنید.

با انجام این کار و استفاده از اطلاعات مختلفی که در این سایت‌ها منتشر شده است، می‌توانید دارایی خود را در سبد سهام به شکل مناسب توزیع کنید. دقت داشته باشید که فرایند بررسی و تحلیل در بازار بورس به صورت مدام باید انجام شود و این کار الزامی است، چرا که ممکن است دارایی سهام شما در شرایط مختلف بازار، درگیر نوسانات قیمتی شود که در این صورت باید تصمیم بگیرید که حجم آن سهم را در سبد خود افزایش یا کاهش دهید.

بازار بورس از صنعت‌های مختلفی تشکیل شده است و شرکت‌های مختلفی در این صنعت‌ها فعالیت می‌کنند. بعضی از این شرکت‌ها قدیمی هستند و جزو شرکت‌های بزرگ محسوب می‌شوند که معاملات سهام آن‌ها ریسک کمتری نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر دارد. سهام شرکت‌های بزرگ به دلیل نقدینگی بالایی که دارند، کمتر درگیر صف خرید و فروش می‌شوند. به عبارت دیگر، میزان عرضه و تقاضا در این سهم‌ها بالا است و معمولا روند معاملات در آن‌ها به صورت طبیعی انجام می‌شود.

خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس: مواقعی که وضعیت بازار بورس مناسب نیست و اکثر افراد سرمایه خود را از بورس خارج می‌کنند، خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از بهترین گزینه‌ها است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری از انواع مختلفی تشکیل شده است و بر اساس ترکیب دارایی که دارند، میزان ریسک پذیری فرایند سرمایه‌گذاری در آن‌ها، متفاوت است. مثلا صندوق‌های بادرامد ثابت یکی از بهترین گزینه‌ها برای افرادی است که ریسک‌‌پذیری بالایی ندارند و ترجیح می‌دهند سود ثابت ولی کم‌تر از معاملات سهام کسب کنند.

دوری از تصمیمات احساسی و هیجانی: بازار بورس از زمان تاسیس تا به حال، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است. بازار بورس یکی از بازارهای تاثیرپذیر است. به عبارت دیگر، مولفه‌های زیادی در بازار بورس اثرگذار هستند، مثلا انتشار یک خبر سیاسی و اقتصادی جدید، جنگ، بحران، نوسانات ارز و سکه و … عواملی هستند که منجر به ایجاد نوسانات قیمتی در بازار بورس می‌شوند. در این شرایط پیشنهاد می‌کنیم که از تصمیمات احساسی اجتناب کنید و تمام تمرکز خود را برای بهبود و به روزرسانی استراتژی معاملاتی خود صرف کنید. در این صورت می‌توانید به شکل بهتری معاملات خود را برنامه‌ریزی و مدیریت کنید.

کلام آخر

در بازار بورس مفاهیم و اصطلاحات متعددی وجود دارد که بعضی از آن‌ها اهمیت بالایی دارند. «پرتفوی بورسی» یکی از مفاهیم مهم و اولیه در بازار بورس است که تمام سرمایه‌گذاران برای شروع معاملات در این بازار، باید با این مفهوم آشنایی کامل داشته باشند. پرتفوی بورسی به زبان ساده به تمام دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … شخص در بازار بورس گفته می‌شود. متخصصان و کارشناسان بازار بورس، پیشنهادهای متفاوتی برای تشکیل سبد سهام ارائه کرده‌اند که افراد با توجه به اهداف و استراتژی‌های معاملاتی خود، از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. یکی از نکات مهم برای تشکیل سبد سهام ایجاد تنوع در دارایی سهام است، با این کار میزان ریسک‌پذیری پرتفوی بورسی شما تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.

پرتفو(= پرتفولیو) یا سبد سهام چیست؟

به زبان ساده پوتفو یا همان پورتفولیو یک ترکیب مناسبی از سهام یا سایر دارایی‌ها است، که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌است. یعنی بجای اینکه تمام سرمایه خود را در یک سهام سرمایه گذاری کند می آید سهام های مختلفی را می خرد و سبد سهام تشکیل می دهد. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است. اجازه بدید مثالی بزنیم، فرض کنید شما سهام یک شرکت بستنی سازی را می خرید، این شرکت زمستان ها درآمدش کاهش می یابد چون به دلیل سردی هوا مردم کمتر بستنی می خورند. حالا شما به فکر افزایش درآمد هستید. تصمیم میگیرید سهام یک شرکت چترسازی را بخرید. اینطوری در زمستانها که فروش بستنی پایین می آید، فروش چتر به دلیل هوای بارانی افزایش می یابد. پس اگرچه شما یکی از درآمدهایتان کاهش یافته اما بالا رفتن درآمد شرکت دیگرتان می تواند آن را جبران کند. به این کار می گویند ساخت پورتفو. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که در صورت شکستن سبد، این ریسک وجود دارد که همه تخم‌مرغ‌هایتان نابود شوند. پس هدف از تشکیل پورتفو کاهش ریسک در سرمایه گذاری هست.

یک سبد سهام خوب باید حداقل 3 و حداکثر 8 سهام داشته باشد. ضمنا باید سهام هایی را در سبد گذاشت که با همدیگر همگرا نباشند. یعنی مثلا اگر شما سهام 4 شرکت پتروشیمی را بخرید شما ریسک تان را کاهش نداده این و هر خبری که روی صنعت پتروشیمی تاثیر گذار باشد روی کل سبد شما تاثیر می گذارد. یک سبد سهام خوب باید سهام هایی از صنایع مختلف را در خود داشته باشد.

ارزش پورتفوی چیست؟ به جمع ارزش دارایی های داخل یک پورتفو، ارزش پورتفو می گویند. برای محاسبه ارزش پورتفو از ارزش روز آن دارایی ها استفاده می کنند. معمولا وقتی یک شرکت سرمایه سبد سهام یا پرتفوی گذاری را می خواهند بسنجند به ارزش پورتفوی آن و رشدش نگاه می کنند.

آیا تک سهم شدن استراتژی خوبی هست؟ اصطلاح تک سهم شدن زمانی به کار می رود که فرد تمام دارایی اش را فقط روی یک سهم سرمایه گذاری می کند. این کار ریسک به شدت بالایی دارد و درصورتی که خبری غیر منتظره راجع به آن شرکت اعلام شود و یا مثلا اتفاق ناگواری برای آن بیفتد، مثل آتش گرفتن یکی از چاه های نفتی شرکت حفاری، آن وقت تمام سرمایه شما به شدت ضربه سختی می خورد. تک سهم شدن بیشتر شبیه قمار هست و یک سرمایه گذار حرفه ای همیشه در پی کنترل کردن ریسک خود هست و از تکنیک های ساخت پورتفو استفاده می کند.

نکته آخر اینکه همیشه تعادل را رعایت کنید و آنقدر سرمایه تان را پخش نکنید که کنترل و مدیریت آن سخت شود.