تجارت نوپا در ایران

به منظور تأمین حقوق مطرح شده و ساماندهی کسب و کارهای مجازی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به اعطای نماد به کسب و کارهای اینترنتی اقدام کرده که هویت مالک و محل فعالیت آن‌ها احراز شده است.
حجم اقدامات انجام شده در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت‌های یازدهم و دوازدهم به اندازه‌ای بوده که حالا دیگر تقریبا کسی نمی‌تواند بگوید که در انجام کسب و کارهای اینترنتی یا اساسا در ارتباط با اینترنت مشکل زیرساختی دارد. هرچند هنوز به لحاظ تعرفه‌ای مباحثی وجود دارد اما از حق نمی‌توان گذشت که همین اقدامات زیرساختی وزارتخانه ارتباطات در یازدهم و دوازدهم حالا باعث شد تا حجم عظیمی از کسب‌وکارهای اینترنتی که اصطلاحا استارت‌آپ یا کسب‌وکارهای نوپا هم نامیده می‌شوند بر بستر اینترنت ایجاد شوند. اما پاسخ به این نکته هم ضروری است که تکلیف مجوز کسب و تجارت نوپا در ایران کارهای مجازی چگونه مشخص می‌شود؟

بررسی نظام حقوقی حاکم بر صدور مجوز برای کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران

عدم شفافیت و پیچیدگی و سخت‏گیرانه بودن فرایند دریافت مجوز برای ثبت یا آغاز فعالیت، یکی از معضلات مهم کسب‏‌و‏کارها در ایران است. این امر درخصوص کسب‏‌وکارهای نوظهور با تجارت نوپا در ایران پیچیدگی بیشتری همراه است. بسیاری از کسب‌‏وکارهای نوپای اینترنتی یا اصطلاحاً استارت‌‏آپ‏‌ها با ابهام در زمینۀ مجوزهای فعالیت خود روبه‌رویند. در این مقاله می‏‌کوشیم تا دربارۀ موضوع مجوزهای کسب‌‏وکار، با تأکید بر کسب‏‌وکارهای اینترنتی، بحث کنیم. قوانین و مقرراتی که در سال‌‏های اخیر از سوی مراجع ذی‌‏ربط به تصویب رسیده است، از قبیل قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی، قانون بهبود مستمر محیط کسب‏‌وکار، قانون برنامۀ پنجم و ششم توسعه، و قانون رفع موانع تولید رقابت‌‏پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، حاوی مصوبات درخور توجهی درخصوص مجوزهای کسب‌‏وکارند که در صورت تجارت نوپا در ایران اجرایی‌شدن آن‏‌ها، فرایند صدور مجوزها تسهیل خواهد شد و درنتیجه فضای کلی کسب‏‌وکار در کشور تا حدی بهبود خواهد یافت. درخصوص کسب‌‏وکارهای الکترونیکی نیز، اگرچه تصویب و ابلاغ آیین‌‏نامۀ اجرایی چگونگی صدور مجوز و نحوۀ نظارت بر فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی و بازاریابی شبکه‏‌ای و نیز دستورالعمل اعطای نماد اعتماد الکترونیک و نظارت بر کسب‏‌وکارهای اینترنتی، گام‏‌های مثبتی در راستای سامان‌دهی فعالیت‌‏های اقتصادی در فضای مجازی به‌شمار می‌روند، کماکان خلأها و ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. ذر پژوهش حاضر، با شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌‏ای و اینترنتی، فرایند صدور مجوز برای کسب‏‌وکارهای الکترونیکی بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

• حقوق تجارت الکترونیکی
• مجوز کسب‌وکار
• کسب‌وکار اینترنتی
• حقوق استارت‌آپ‌ها
• کسب‌وکار نوپا

عنوان مقاله [English]

Review of the legal system governing licensing for e-business system in Iran

نویسندگان [English]

• sajad naeem vafa 1
• seyede maryam etemad 2

Review of the legal system governing licensing for Internet business system in Iran

Lack of transparency, complexity and strictness of the process of obtaining a license to register or start a business is one of the important problems of businesses in Iran. This is more complicated in emerging businesses. Many start-ups are confused about their licenses. In this article, we try to discuss the issue of business licenses with an emphasis on Internet businesses. Laws and regulations have been enacted by the relevant authorities in recent years. There are significant approvals for business licenses that, if implemented, will facilitate the licensing process and, as a result, improve the overall business climate in the country. Although the adoption of some regulations is a positive step in organizing economic activities in cyberspace, there are still many gaps and ambiguities in this area. The present study, using descriptive-analytical methods and using library and Internet resources, examines the challenges in issuing licenses for e-businesses.

کلیدواژه‌ها [English]

• e-commerce law
• business license
• internet business
• startup law
• start-up business

مراجع

اعتماد، سیده مریم (1398). اصول حقوقی حاکم بر تبلیغات بازرگانی در فضای سایبر با مطالعه تطبیقی در دستورالعمل‏‌های اتحادیه ‏اروپا. رسالۀ دکتری حقوق خصوصی. دانشکدۀ حقوق. دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.

دو بلفوند، زویه لینان (1390). حقوق تجارت الکترونیک. ترجمه و تحقیق ستار زرکلام. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌‏های حقوقی شهر دانش.

ژان کاله، اولوآ (1379). «تعریف مصرف‌‏کننده». ترجمۀ عبدالرسول قدک. مجلۀ تحقیقات حقوقی، دورۀ 3، شمارۀ 29-30.

گروه مطالعات محیط کسب‌‏و‏کار (1391). گزارش رصد و تحلیل محیط کسب‌‏وکار ایران. مرکز پژوهش‌‏های مجلس شورای اسلامی، شمارۀ مسلسل 32012836، ص 1.

نعیم وفا، سجاد و اعتماد، سیده مریم (۱۴۰۰الف). انواع مجوزهای لازم برای راه‌‏اندازی کسب و کارهای اینترنتی. تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.

نعیم وفا، سجاد و اعتماد، سیده مریم (۱۴۰۰ب). مجموعه قوانین و مقررات کاربردی تجارت الکترونیک و کسب‌‏وکارهای اینترنتی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌‏های حقوقی شهردانش.

Arora, A., Faofuri, A., & Ronde, T. (2013). “Managing Licensing in a Market for Technology”. Journal of Management Science, 59(5), 1092-1106.

Bhat, S. A., Kansana, K., & Khan, J. M. (2016). “A Review Paper on E-Commerce”, Asian Journal of technology & management Research, 6(1), 16-21.

Barokah, S., Nurhadryani, Y., & Rahmi, H. (2013). “E-government development: Online industrial business license services system in Indonesia”. International Conference on Advanced Computer Science and Information Systems (ICACSIS), IEEE.

Bustamam, U. A., Shukor, S. A., Mohamed, Z. Aziz, & Muhammad, R. (2013). “Rejuvenating Business Licensing Process in State Government Agencies through Business Process Reengineering (BPR)”. International Journal of Management Sciences. 1(3), 77-82.

Kansana, k., Bahat, S. A. Majid, J. (2016). “A Review Paper on E-Commerce”. TIMS 2016-International Conference.

World Bank (2013). Impact Evaluation of Business License Simplification in Peru. An Independent Assessment تجارت نوپا در ایران of an International Finance Corporation-Supported Project. The World Bank.

World Bank (2010). Policy framework paper on business licensing reform and simplifiacation. The World Bank.

ING, L. Y. Magiera, S. Anika, W. (2015). Business Licensing: A Key to Investment Climate Reform”. Working Papers DP-2015-05. Economic Research Institute for ASEAN and East Asia (ERIA).

بهترین شتاب دهنده های کسب و کار در ایران را بشناسید

کارآفرینان دنیا برای شروع و رشد کسب‌وکارشان نیاز به حمایت‌های مالی و آموزشی دارند. در ایران، شتاب دهنده های کسب و کار مختلفی وجود دارند که انتخاب بهترین آنها برای شروع کسب و کار جدیدی سخت و زمان‌بر است. در این مقاله ۱۱ شتاب دهنده کسب و کار را معرفی می‌کنیم تا بتوانید راحت‌تر انتخاب کنید.

۱. وینوهاب

وینوهاب یکی از شتاب‌دهنده‌های عمومی فارسی‌زبان است که در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را شروع کرده است. این شتاب‌دهنده توانسته بستری مناسب برای آموزش، جذب سرمایه، منتورینگ، هدایت و همراهی کسب‌و‌کارهای نوپا فراهم کند. کارآفرینان در هر زمینه، در مکان‌های مختلف، با هر مدل تجاری یا در هر مرحله‌ای از کارآفرینی می‌توانند از خدمات این شتاب‌دهنده استفاده کنند.

وینوهاب به کارآفرینان کمک می‌کند کسب‌وکارشان را پرورش دهند و وارد بازار داخلی و خارجی شوند. آنها با استفاده از این شتاب‌دهنده می‌توانند مشکلات احتمالی را رفع کنند و وارد مرحله جذب سرمایه شوند. دو برنامه حمایتی وینوهاب شامل پیش‌شتاب‌دهی و دوران شتاب‌دهی است. برنامه پیش‌شتاب‌دهی مخصوص کارآفرینان خلاق برای عملیاتی‌کردن ایده‌های آنها و برنامه دوران شتاب‌دهی برای شناسایی مشکل و ارائه راه‌حل مناسب است.

مسیر ارائه خدمات در وینوهاب به‌ترتیب عبارت است از:

1. آغاز پیش‌شتاب‌دهی؛
2. ارائه کمینه محصول پذیرفتنی؛
3. تزریق سرمایه پیش‌بذری؛
4. ورود به شتاب‌دهنده؛
5. ارائه به سرمایه‌گذار؛
6. جذب سرمایه‌گذار؛
7. خروج.

۲. دیموند

دیموند تجارت نوپا در ایران شتاب‌دهنده‌ای عمومی است که در سال ۱۳۹۴ تأسیس شده است و در تهران، دانشگاه شیراز، بنیاد ملی نخبگان تبریز، دانشگاه صنعتی اصفهان و مرکز نوآوری خلیج فارس بوشهر شعبه دارد. این شتاب‌دهنده خدمات مختلفی را در زمینه آموزش، منتورشیپ، زیرساخت و ایجاد فضای کار اشتراکی ارائه می‌دهد.

برنامه‌های این شتاب‌دهنده نیز شامل دوره پیش‌شتاب‌دهی و دوران شتاب‌دهی است. دیموند در زمینه‌های مختلف مانند خدمات خانگی، آموزش، تولید محتوا، خدمات آی‌تی (IT)، خرده‌فروشی، فرهنگ و هنر، رسانه و تبلیغات، سلامت، شهر هوشمند، غذا و کشاورزی با کارآفرینان همکاری می‌کند.

مسیر ۹ماهه ارائه خدمات در شتاب‌دهنده دیموند عبارت است از:

1. ثبت‌نام؛
2. کمپ پیش‌شتاب‌دهی؛
3. توسعه محصول؛
4. شتاب‌دهی؛
5. جذب سرمایه؛
6. خروج.

۳. ملاصدرا

از باسابقه‌ترین شتاب دهنده های کسب و کار در ایران هولدینگ ملاصدرا با ۳۸ سال سابقه است. یکی از خدمات آن شتاب‌دهی کسب‌وکارهای ایرانی است. کارشناسان خبره و حرفه‌ای این شرکت در زمینه‌های مختلف مانند ثبت شرکت، ثبت برند، طرح صنعتی، رتبه‌بندی، ایزو و استاندارد، اخذ جواز، کد اقتصادی و کسب‌و‌کار به کارآفرینان کمک می‌کنند.

ملاصدرا خدمات بین‌المللی مانند ثبت شرکت، علامت تجاری، ثبت اختراع، ثبت تغییرات شرکت (مثل تغییر آدرس، موضوع فعالیت، تغییر نام، افزایش یا کاهش سرمایه، جابه‌جایی سمت‌های هیئت‌مدیریه و غیره)، پلمپ دفاتر و سرمایه‌گذاری بین‌المللی نیز دارد. هدف این مجموعه کمک به پیشرفت مشاغل و سودآوری بیشتر آنهاست.

خدمات بین‌المللی هولدینگ ملاصدرا عبارت‌اند از:

• ثبت شرکت و برند در کانادا؛
• ثبت شرکت و برند در ترکیه؛
• ثبت شرکت و برند در آلمان؛
• ثبت شرکت و برند در اسپانیا؛
• ثبت شرکت و برند در روسیه؛
• ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در سوئیس؛
• ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در ارمنستان؛
• ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در گرجستان.

۴. فردوسی

فردوسی یکی دیگر از شتاب دهنده های کسب و کار در ایران است که از بهار ۱۳۹۶ شروع به کار کرده است. فردوسی خدمات زیاد و متنوعی در زمینه پذیرش استارتاپ، توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان و جذب سرمایه‌گذار برای استارتاپ‌ها دارد. در میان شتاب دهنده های کسب و کار ایرانی، هدف اصلی این مجموعه تمرکز بر فناوری‌های نرم مانند محتوا و رسانه‌های نو، بازی و سرگرمی، خدمات شهری و گردشگری است.

مسیر ارائه خدمات در شتاب‌دهنده فردوسی عبارت است از:

1. پذیرش: ثبت اطلاعات تیم برای ارزیابی؛
2. کشف: دوره ۲‌ماهه برای ارتقای درک شما از کسب‌و‌کار خود؛
3. شتاب: معرفی خود به مشتری و سنجش عملکرد در جهت به‌دست‌آوردن اطلاعات موردنیاز برای سرمایه‌گذاری؛
4. روز برآیند: ارائه کسب‌و‌کار به سرمایه‌گذاران برای توسعه و رشد سریع‌تر.

۵. هاب (هوشمند اول بهشتی)

شتاب‌دهنده هاب فعالیت خود را با مشارکت دانشگاه شهید بهشتی و شرکت همراه اول از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده است. این شرکت قصد دارد با استفاده از تجربیات و قابلیت‌های علمی و صنعتی این دو مرکز، کسب‌وکار دیجیتال را توسعه دهد. هاب در حوزه‌های حمل‌ونقل و گردشگری، خدمات مالی و بیمه، ارتباط و رسانه، تجارت الکترونیک، فناوری‌های نوآورانه، سلامت، آموزش، هوش مصنوعی و تولید بازی‌های موبایلی فعالیت می‌کند.

اهداف این مرکز جذب، شناسایی و پرورش نخبه‌های حوزه دیجیتال، طراحی مدل کسب و کار ایده‌ها و محصولات توسعه‌داده‌شده، جهت‌دهی به کسب‌وکار و اتصال آنها به بازار کار و سودآوری است. اولویت شتاب‌دهنده هاب برای کارآفرینان حوزه ict و مبتنی بر فناوری جدید است. این مجموعه با تأمین منابع مالی، ایجاد بازار جدید، افزایش شبکه‌های ارتباطی و غیره باعث جذب سرمایه و موفقیت استارتاپ‌ها می‌شود.

۶. آدلان

شتاب‌دهنده آدلان در سال ۱۳۹۸ در جهت بسترسازی برای ایده‌های برتر، توسعه کسب‌وکار، رشد و تجاری‌سازی آنها شروع به کار کرد. خدمات این مرکز شامل آموزش و مشاوره تخصصی، منتورینگ، فضای کار اشتراکی، سرمایه‌گذاری، شبکه‌سازی، مرکز نوآوری و شتاب‌دهنده است. مسیر ارائه خدمات در شتاب‌دهنده آدلان عبارت‌اند از:

1. ارائه درخواست؛
2. ارزیابی اولیه؛
3. ارائه اولیه ؛
4. ورود تیم‌های برگزیده به آدلان؛
5. توسعه محصول یا خدمت؛
6. جذب سرمایه.

۷. صفاتک

صفاتک در سال ۱۳۹۹ تأسیس شد. این مجموعه تلاش می‌کند با کمک مشاوران خبره، محصولات و ایده‌های کارآفرینان و صاحبان ایده را توسعه دهد و تجاری‌سازی کند. خدمات این شتاب‌دهنده شامل فضای کار اشتراکی، پیش‌شتاب‌دهی، دوران شتاب‌دهی و استارتاپ استودیو است. هدف شتاب‌دهنده صفاتک دسترسی بهتر به بازار و منابع تأمین سرمایه، ایجاد ارتباط داخلی و بین‌المللی و فضای کار شاداب و پویاست.

1. فضای کار اشتراکی: ایجاد فضای مناسب جهت هم‌فکری و فعالیت مشترک، پیداکردن افراد جدید تیم و تمرین کار گروهی؛
2. پیش شتاب‌دهی: بررسی، فنی و اقتصادی کردن ایده، حمایت و پشتیبانی از آن؛
3. شتاب‌دهی: ساخت، تولید و توسعه محصول؛
4. استارتاپ استودیو: بررسی و تحلیل ایده، نمونه‌سازی محصول و ارائه به بازار کار.

۸. نوین‌ورک

از سال ۱۳۹۵ شتاب‌دهنده نوین‌ورک با هدف رشد، توسعه، تجاری‌سازی و افزایش درآمد شروع به فعالیت کرد. این شتاب‌دهنده در حوزه آی‌تی و فناوری مانند تولید بازی و سرگرمی، خدمات شهری و گردشگری و تولید محتوا فعالیت می‌کند. خدمات نوین‌ورک شامل تبلیغات ارزش‌افزوده، تبلیغات تلویزیونی و رادیویی، شبکه اجتماعی و اپلیکیشن‌ها و شتاب‌دهنده‌هاست.

این مجموعه با همکاری شبکه‌های بزرگ از فعالان حوزه دیجیتال مارکتینگ، فراهم‌کردن بستر موردنیاز برای ارائه محتوا و مشاوره در راه‌اندازی سرویس به موفقیت کارآفرینان کمک می‌کند. مسیر ارائه خدمات در شتاب‌دهنده نوین‌ورک نیز شامل موارد زیر است:

۹. شناسا

شرکت پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد (شناسا) در سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد. هدف این شتاب‌دهنده شناسایی، شکل‌دهی، تجاری‌سازی، سازمان‌دهی و راهبری کسب‌و‌کارهای نوپا، و همچنین رشد، توسعه و سودآوری آنهاست. عمده فعالیت این شرکت در زمینه سلامت، مدیریت منابع طبیعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ و هنر، فین تک، اد تک، کید تک، آموزشی و سبک زندگی است.

این مجموعه به‌علت صداقت و امانت‌داری، وسیع و اثربخش‌بودن، داشتن دانش و تجربه و فراهم‌کردن فضایی امن برای شکوفایی کسب‌و‌کارها نظر بسیاری از کارآفرینان و صاحبان ایده را به خود جلب کرده است. مراحل ورود کارآفرینان به این سازمان شامل ۳ بخش است:

1. پیش‌شتاب‌دهی: ورود استارتاپ‌های پذیرفته‌شده برای بهره‌مندی از خدمات آموزشی منتورشیپ و فضای کار؛
2. شتاب‌دهی: دریافت سرمایه اولیه، فضای کار مناسب، منتورشیپ از مشاور حقوقی، منابع انسانی و مالی؛
3. پساشتاب‌دهی: بهبود کسب‌وکار و جذب سرمایه.

۱۰. اینومکث

شتاب‌دهنده اینومکث فعالیت خود را از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد و در سال ۱۳۹۹ در دانشگاه مکانیک تهران مستقر شد. این شتاب‌دهنده در حوزه‌های مختلفی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا (Iot)، سلامت و نانو پلیمر فعالیت می‌کند. مسیر ارائه خدمات در شتاب‌دهنده اینومکث به این صورت است:

1. پذیرش؛
2. ارزیابی و انتخاب؛
3. پیش‌شتاب‌دهی (شامل گرفتن مجوز، ثبت شرکت، تیم‌سازی، فضای کار، تحقیقات بازار و غیره)؛
4. شتاب‌دهی (شامل آموزش برای ورود به بازار کار و منتورینگ، حمایت مالی، شبکه‌سازی و غیره)؛
5. استراتژی خروج؛
6. پساشتاب‌دهی (شامل گسترش سهم بازار، توسعه کسب‌و‌کار، بازاریابی و استراتژی‌های فروش، افزایش طول عمر استارتاپ و غیره).

۱۱. آی‌تک

آی‌تک شتاب‌دهنده‌ای تخصصی در زمینه انرژی ( B2B، B2G و B2B2C متمرکز بر فناوری‌های Industry 4.0) است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ آغاز کرده است. خدمات این شتاب‌دهنده شامل ۴ بخش است:

1. سرمایه اولیه: ارائه سرمایه اولیه امکانات و خدمات؛
2. منتورینگ: استفاده از تجربیات مربیان و کارآفرینان برتر؛
3. فضای کاری: برپایی فضایی پویا برای افزایش خلاقیت بهره‌وری و بازدهی تیم؛
4. آموزش: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزش تخصصی بر مبنای الگوهای موفق داخلی و خارجی.

فرایند پذیرش در شتاب‌دهنده آی‌تک:

1. ثبت‌نام اولیه و تکمیل فرم؛
2. ارزیابی و سنجش عمومی ایده و تیم؛
3. دعوت به مصاحبه حضوری؛
4. پذیرش و ثبت‌نام نهایی؛
5. آغاز دوره شکل‌دهی ۴هفته‌ای؛
6. آغاز دوره شتاب‌دهی ۶ تا ۹ ماهه‌؛
7. ارائه محصول نهایی به سرمایه‌گذاران.

اهداف این برنامه اعتبارسنجی مدل کسب‌وکار، شناسایی بهتر بازار، تدوین استراتژی‌های اصلی استارتاپ، آموزش اصول اولیه جذب سرمایه و تشکیل و تکمیل تیم است.

سخن آخر

کارآفرینان در دنیای امروز نقش مهمی را ایفا می‌کنند. آنها با ایده‌های خلاق و تفکر نابشان باعث تغییر و رونق دنیای کسب‌وکار می‌شوند. این افراد خلاق به حامی و پشتیبانی به‌نام شتاب‌دهنده نیاز دارند. وجود شتاب‌ دهنده‌ های کسب و کار امری ضروری برای رشد و توسعه کسب‌و‌کارهای مدرن است.

اقتصاد و فرهنگ دو رکن اساسی زیست‌بومی خلاق به شمار می‌روند. شتاب‌دهنده‌ها نیز با ایجاد کسب‌وکار، توانسته‌اند اقتصاد و فرهنگ جامعه را متحول کنند. هرقدر شتاب‌دهنده‌ها قوی‌تر عمل کنند، ایده‌ها و خلاقیت‌های بیشتری عملی می‌شوند و پیشرفت بیشتری در کسب‌وکارها صورت می‌گیرد.

در این مجموعه ارزشمند، تمام نیازمندی‌های شما برای شروع و رشد کسب‌وکار فراهم شده است.
این مجموعه حاصل تجربیات اساتید هاروارد است که هر یک،‌ از کارآفرینان و مشاوران بزرگ در دنیا هستند.

چگونگی دریافت مجوز برای کسب و کار اینترنتی

به منظور تأمین حقوق مطرح شده و ساماندهی کسب و کارهای مجازی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به اعطای نماد به کسب و کارهای اینترنتی اقدام کرده که هویت مالک و محل فعالیت آن‌ها احراز شده است.
حجم اقدامات انجام شده در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت‌های یازدهم و دوازدهم به اندازه‌ای بوده که حالا دیگر تقریبا کسی نمی‌تواند بگوید که در انجام کسب و کارهای اینترنتی یا اساسا در ارتباط با اینترنت مشکل زیرساختی دارد. هرچند هنوز به لحاظ تعرفه‌ای مباحثی وجود دارد اما از حق نمی‌توان گذشت که همین اقدامات زیرساختی وزارتخانه ارتباطات در یازدهم و دوازدهم حالا باعث شد تا حجم تجارت نوپا در ایران عظیمی از کسب‌وکارهای اینترنتی که اصطلاحا استارت‌آپ یا کسب‌وکارهای نوپا هم نامیده می‌شوند بر بستر اینترنت ایجاد شوند. اما پاسخ به این نکته هم ضروری است که تکلیف مجوز کسب و کارهای مجازی چگونه مشخص می‌شود؟

کسب و کارهای دارای نماد ملزم به رعایت مقررات مندرج در نماد هستند و مدارکی مورد نیاز برای دریافت پروانه کسب داشته باشند، عبارتند از:
۱- ارائه نشانی دفتر کار یا اقامتگاه قانونی متقاضی
۲- گواهی صلاحیت شخصی از نیروی انتظامی
۳- گواهی اداره امور مالیاتی ذیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیات قطعی شده
۴-گواهی گذراندن دوره های آموزشی احکام تجارت و کسب وکار
۵- تأییدیه ویژگی‌های تخصصی کسب و کار مجازی توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی
۶- تصویر کارت ملی برای اشخاص حقیقی و شناسه ملی برای اشخاص حقوقی و یا گذرنامه و پروانه کار برای اتباع خارجی
۷- تصویر کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم یا پزشکی برای آقایان کمتر از پنجاه سال سن یا گواهی اشتغال به تحصیل
۸- پروانه تخصصی و فنی یا دیپلم فنی یا مدارک تحصیلی دانشگاهی مرتبط، یا معرفی یک نفر واجد شرایط مذکور برای صنوف
۹-مصوبه هیأت مدیره برای صدور پروانه کسب به نام مدیر عامل یا یکی از صاحبان امضاء مطابق اساسنامه و آخرین آگهی روزنامه رسمی ثبت شرکت برای اشخاص حقوقی.

در این باره رسول سراییان – معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر ضرورت ایجاد تسهیل‌گری در حوزه کسب‌وکارهای نوپا، اساسی‌ترین کمکی که کسب و کارهای نوپا نیاز دارند را این دانست که ما مانع از کار آنها نشویم و درواقع نقش تسهیل‌گری را برای آنها داشته باشیم. در همین راستا و به گفته او در وزارت ارتباطات و همچنین در سازمان فناوری اطلاعات یک مرکز تسهیل‌گری ایجاد شده است که در آنجا نقشه کمک به استارت‌آپ‌ها، ارتباطات و شبکه‌ای کردن آنها طراحی شده و جزو اولویت‌های این وزارتخانه است.
به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات، وزارت ارتباطات در راستای نقش تسهیل‌گری خود اگر نیاز باشد، مصوباتی را از مجلس بگذراند و یا اقداماتی دیگر را انجام خواهد داد،

محمدی: مخالف ایجاد مجوزهای جدید در حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی هستیم

تعدد متولیان و ایجاد مجوزهای جدید برای کسب‌وکارهای اینترنتی، مانع توسعه تجارت الکترونیکی و فعالیت کسب‌وکارهای نوین در کشور خواهد شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، جعفر محمدی قائم‌مقام کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان با اعلام این موضوع گفت: «تجارب جهانی در حوزه کسب‌وکارهای نوین اینترنتی نشان داده است که ارائه مجوزهای جدید برای این‌گونه فعالیت‌ها، مساوی ایجاد محدودیت و از بین بردن خلاقیت و نوآوری است. خوشبختانه سیاست‌های کلی نظام نیز در راستای حمایت از کسب‌وکارهای جدید، مجوززدایی و رفع موانع تولید و رقابت است؛ هر چند که این موضوع در اجرا نیازمند توجه ویژه‌تری است».
محمدی با تأکید بر اینکه رویکرد ارائه مجوز تجارت نوپا در ایران پاسخگوی سرعت رشد کسب‌وکارهای این حوزه نیست، ادامه داد: «پویایی کسب‌وکارهای نوین در فضای مجازی و سرعت آن‌ها در ایجاد مدل‌های نوآور و جدید کسب‌وکار، در کنار لزوم پرداختن به جزئیات فراوان در مجوزها، باعث ناکارآمدی سیاست‌های مجوز محور شده است. ضمن اینکه تدوین مجوزهای جدید در این حوزه فرایندی طولانی بوده و معتقدیم که با شتاب تغییرات کسب‌وکارهای نوین کاملاً در تضاد است و باعث عقب بودن همیشگی قانون‌گذار از بازار خواهد بود».
قائم‌مقام کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران با بیان اینکه فاصله گرفتن از مجوززایی اصلاً به این معنا نیست که بگوییم فضای مجازی احتیاج به تنظیم‌گری یا نظارت ندارد، افزود: «ما باید به سمت کاهش و حذف مجوزهای زائد و جایگزینی مجوزها با تنظیم‌گری بازار حرکت کنیم. البته باید مراقب باشیم که در جریان تعیین چارچوب‌ها و تنظیم‌گری، در دام ورود به مدل‌های کسب‌وکاری یا تعیین جزئیاتی که مانع ایجاد نوآوری در کسب‌وکارها می‌شوند نیافتیم».
او در ادامه افزود: «افزایش تعداد مجوزها منشأ فساد خواهد شد و تشکیل نهادهای جدید به بهانه ساماندهی کسب‌وکارهای اینترنتی نیز تنها منجر به بسته‌تر شدن فضای کسب‌وکار شده و احتمال تجارت نوپا در ایران رانت‌خواری و فساد اداری را افزایش خواهد داد. حتی به جرئت می‌توان ادعا کرد که ورود به جزئیات و ذکر مصادیق مدل‌های کسب‌وکاری، چه در مجوزها و چه در چارچوب‌های تنظیم‌گر، فسادآور است».
قائم‌مقام کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در خصوص چارچوب‌گذاری کلی برای کسب‌وکارهای اینترنتی گفت: «اکثر فعالان حوزه قائل به تنظیم‌گری هستند و خوشبختانه این دیدگاه در بین متولیان فعالیت‌های این کسب‌وکارها نیز در حال گسترش است. جدیدترین نمونه این موضوع،‌ فعالیت‌های بانک مرکزی در خصوص چارچوب‌گذاری فعالیت‌های فین‌تک است که با مشارکت کسب‌وکارهای بخش خصوصی در جریان است».
محمدی با اشاره به الزامات و شرایط چارچوب‌گذاری کلی برای کسب‌وکارهای اینترنتی گفت: «در جهت حذف مجوزهای زائد و تنظیم‌گری فعالیت‌های کسب‌وکارهای اینترنتی نیاز است که این چارچوب‌های کلی با مشارکت فعال بخش خصوصی در کنار متولیان دولتی مربوطه تدوین شود».
محمدی با تأکید بر اینکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خانه واحدی برای حفاظت از منافع تمام کسب‌وکارهای اینترنتی در این مسیر است، گفت: «سازمان به‌عنوان بزرگ‌ترین تشکل غیردولتی و غیرانتفاعی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، با جایگاه محکم قانونی از مجلس شورای اسلامی و هیئت‌وزیران، فراگیری و جایگاه تعامل لازم را برای حل مشکلات و پیگیری مطالبات تمام فعالان فضای مجازی داراست. لذا، هم‌راستا با الزامات حقوقی و قانونی داخلی و توافقات بین‌المللی، به‌عنوان پنجره واحد واسط میان کسب‌وکارهای اینترنتی و ارگان‌های متولی عمل کرده و تنظیم‌کننده روابط آن‌ها خواهد بود؛ همان‌گونه که تاکنون در حل مشکلات متعدد پیش پای فعالان این حوزه همچون رفع به رسمیت نشناختن جایگاه استارت‌آپ‌ها با برگزاری رویدادهایی نظیر الکام استارز، رفع مشکلات پذیرش شرکت‌های حوزه تجارت الکترونیکی به‌عنوان دانش‌بنیان، معافیت بیمه‌ای قراردادهای خدماتی حوزه، امکان استقرار کسب‌وکارهای حوزه در واحدهای غیر اداری و … موفق بوده است».

استارتاپ ها، رونق اقتصادی کشور در گرو حمایت های دولتی از آنها

طی سالیان اخیر کسب‌وکارهای نوپا یا همان استارتاپ همگام با رشد جهانی در ایران هم رشد قابل‌توجهی داشته‌اند. اقتصاد ایران،اقتصاد وابسته به نفت است. استارتاپ ها که با مزیت کم بود هزینه اولیه شروع به فعالیت می‌کنند برای رشد نیازمند سرمایه‌گذاری خصوصی و دولتی و تسهیل قوانین کسب‌وکار در ایران هستند. در این میان دولت بامطالعه عمیق استارتاپ چند سال است که سیاست‌های حمایتی خود را آغاز کرده است. نقش استارتاپ‌ها در آینده اقتصاد کشور بسیار کلیدی است زیرا کسب‌و‌کارهای نوپا، تأثیرات مطلوبی بر بدنه اقتصاد کشور دارند. امروزه با توجه به استقبال مردم از اپلیکیشن ها و نرم‌افزارهای آنلاین که در روند سرعت بخشیدن به زندگی روزمره مردم مؤثر هستند. این کسب و کارهای نو در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران رشد خوبی داشته‌اند. آن‌ها توانسته‌اند علاوه بر اشتغال‌زایی برای بسیاری از جوانان، باعث پویایی و افزایش خلاقیت‌ها و مهارت‌های آنان شوند.

فهرست مطالب

رتبه جهانی ایران در شاخص‌های استارتاپ ها:

طبق آمار دیده بان جهانی کارآفرینی GEM در سال 2016، از میان 130 کشور ایران در رتبه 85 کارآفرینی قرار دارد و ازلحاظ توسعه‌یافتگی استارتاپ ها در ایران وضعیتی همچون کشورهای توسعه‌یافته چین و استرالیا دارند.

در گزارش 2016 GEM ، مقایسه 14 رکن شاخص جهانی کارآفرینی بهترین امتیاز ایران در رکن مهارت‌های استارتاپ ها با امتیاز1 7/0 (میانگین جهانی 42/0) و پایین‌ترین امتیاز در رکن بین‌المللی سازی با اخذ امتیاز09/0(میانگین جهانی 41/0) است.

معروف‌ترین استارتاپ‌های موفق ایرانی را میتوان درزمینه خرده‌فروشی کالا، خدمات پرداخت، سرویس دهی به رستوران ها، بانک ویدیویی آموزش سامانه پخش زنده رویدادها، همایش‌ها و کلاس‌ها در بستر اینترنت مشاهده کرد.

دیجی کالا بزرگ‌ترین استارتاپ ایرانی یکی از قدیمی‌ترین و موفق ترین شرکت‌های تجارت الکترونیک ایران است. که از سال 1385 پایه‌گذاری شده است صاحبین این شرکت معتقدند هم ‌اکنون 85 درصد بازار خرده‌فروشی الکترونیک ایران را در دست دارد. این استارتاپ معادل 500 میلیون دلار بزرگ‌ترین استارت آپ ایرانی شناخته شد.

در سال 2014 طبق لیست فوربس، آپارات سرویس اشتراک ویدئو با30 میلیون دلار و کافه بازار فروشگاه نرم‌افزار اندروید که 17 هزار اپلیکیشن در آن قابلیت دانلود دارند، با20 میلیون دلار دارایی،در رده‌های دوم و سوم پرارزش ترین استارتاپ تجارت نوپا در ایران های ایرانی قرار دارند.

حمایت‌های دولت از استارتاپ‌ها:

طی سال‌های اخیر، روند اجرایی سیاست‌های دولت وابسته به نفت ایران ازجمله تقویت زیرساخت‌های فیبر نوری،گسترش پهنای باند و بالا رفتن سرعت اینترنت در ایران و البته رفع تحریم‌های هسته‌ای سبب شد بنگاه‌های اقتصادی کوچک و نوپا شکل بگیرند. دولت‌مردان رشد استارتاپ‌ها را یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی می‌دانند و معتقدند استارتاپ‌ها یک مانع از وابستگی اقتصادی و فرهنگی هستند و جامعه را به سمت پویایی می‌کشانند.

دولت یازدهم توانست با شناخت از عملکرد استارتاپ‌ها به تسهیل فرایند قانونی برای رشد کسب و کارها بپردازد رشد فضای اینترنتی وحضور شبکه های اجتماعی سبب رشد قابل توجه استارتاپ ها در ایران شد.

حمایت‌های دولت از طریق شتاب دهنده‌ای دانشگاهی و مراکز رشد روزافزون است. در حال حاضر 35 مرکز رشد دانشگاهی در کشور وجود دارد. یکی از مهم‌ترین شتاب‌دهنده‌ها، شتاب‌دهنده دانشگاه شریف است که نقش بسزایی در حمایت از استارتاپ های موفقی چون نت رای و پزشک خوب و… داشته است.

افتتاح مرکز توانمند سازی و تسهیل گری کسب‌وکارهای نوپای فاوا در سال 1395 گام مهی در نقش دولت در حمایت از استارتاپ ها بود که در همه مراکز استان ها بعد از یک سال فعالیت می کند.

نقش استارتاپ های ایرانی در رونق اقتصادی و اشتغالزایی:

طبق برآوردهایی که توسط مرکز تحقیقات مجلس در سال 95 انجام شد. کشور ایران در 5 سال آینده با 20% بیکاری مواجه خواهد شد که درواقع 36% فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار هستند. امروزه یکی از بهترین راهکارها برای رفع مشکل بیکاری،شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان و کارآفرینی است. طبق آمارهایی که وزارت ارتباطات ایران منتشر کرده تنها در سال 95، 1297 استارتاپ پیرامون هسته فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل گرفته است. به طور میانگین در ایر ان هر استارتاپ توانسته 7 نفر نیروی متخصص را به طور مستمر مشغول به کار کند.

بر اساس آخرین گزارش وابسته به سازمان ملل، ایران در » آنکتاد «در سال‌های اخير با تکیه‌بر دانش و فناوري از اقتصاد نفتي فاصله گرفته و هم‌اکنون بيش از 2700 شركت دانش‌بنیان در كشور 70 هزار شغل مستقيم ايجاد کرده‌اند که در طول سال 94 و 95 نیز این میزان، به رقمی حدود ۱۰۰ هزار فرصت شغلی افزایش میرسد. با این رشد صعودی، پیش‌بینی‌ می‌شود تا پایان سال 96 از طریق تجارت نوپا در ایران این کسب‌وکارهای نوپا، ۲۲۰ هزار نفر‌ دیگر نیز وارد بازار کار شوند.

آغاز به کار شهرک های استارت آپی کشاورزی، راه اندازی تجارت های نوپا در بخش کشاورزی تا پایان سال

آغاز به کار شهرک های استارت آپی کشاورزی، راه اندازی تجارت های نوپا در بخش کشاورزی تا پایان سال

کشت ورز - حمیدرضا مختاری مسئول اجرا و راه اندازی کسب و کارهای نوپا در بخش کشاورزی بیان نمود شهرک های استارت آپی کشاورزی تا پایان سال جاری افتتاح خواهند شد.

وی افزود: اکنون بیش از دویست استارت آپ موجود در بخش کشاورزی فعال هستند.

مختاری به عقد تفاهم نامه شرکت مادر تخصصی خدمات کشاورزی و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور برای افتتاح شهرک های استارت آپی کشاورزی در استان البرز اشاره نموده و عنوان کرد: برج نوآوری در کلاه فرنگی اتوبان تهران – کرج واقع در منطقه پل فردیس افتتاح خواهد شد. وی افزود: در سایر استان ها هم مراکز تحقیقات و آموزش کشاورزی مسئول یافتن کسب و کارهای نوین و آموزش آنها در راستای توانمندسازی و سپس ایجاد شبکه و تسهیل و حمایت از این فعالیت ها خواهند بود.

وی ضمن تاکید بر تشکیل انجمن صنفی استارتاپ های بخش کشاورزی عنوان نمود: این انجمن در سازمان تعاون روستایی به ثبت رسیده و هفته آینده در رسانه ها معرفی می شود.

وی افزود: مشاوره و آموزش جهت ورود به بخش کشاورزی در دستور کار قرار داشته و برنامه های مرتبط با خلاقیت در مرکز نوآوری متمرکز شده اند.

کشاورزی - خدمات کشاورزی - تبلیغات کشاورزی - فروش محصولات کشاورزی - کشاورزی نوین - کشاورزی مدرن - کشاورزی امروز - کشاورزی ایران - کشاورز - کشاورزی کارآمد - کشاورزی پایدار - کشاورزی ارگانیک - کشاورز پیشرو - کشاورزی جدید - تکنیک های کشاورزی - نهاده کشاورزی - سموم کشاورزی - کودهای کشاورزی - بذر کشاورزی - ماشین آلات کشاورزی - گلخانه - کشاورزی گلخانه - کشت گلخانه ای - بذر گلخانه ای - کشاورزی آکادمیک - دانشکده کشاورزی