نحوه محاسبه نرخ بهره

نرخ بازدهی سرمایه و مزایا

نحوه محاسبه نرخ بهره

مستندات بانک مرکزی برای پذیرش فرمول جدید محاسبه نرخ سود بانکی

مسائل پشت پرده تغییر فرمول نرخ سود بانکی

براساس تحلیل بانک مرکزی، فرمول قبلی باعث تشدید سفته‌بازی در نظام بانکی شده بود، به صورتی که برخی از مشتریان بزرگ اقدام به دریافت تسهیلات اضافی از بانک‌ها و سپرده‌گذاری مجدد آن در بانک‌ها می‌کردند که طبق فرمول قبلی منافع سرشاری را به همراه داشت.

در نامه‌ای به مدیران عامل بانک‌ها اعلام شد

مستندات بانک مرکزی برای پذیرش فرمول جدید محاسبه نرخ سود بانکی

اولین گزارش مستند درباره فرمول قدیمی و جدید نحوه محاسبه سود بانکی و مسایل پشت پرده آن که مورد تایید بانک مرکزی قرار گرفته منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درباره فرمول نحوه محاسبه سود بانکی به مدیران عامل کلیه بانک‌های دولتی‌، غیر دولتی‌، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه اعلام کرده جمع بندی و بررسی نقطه نظرات ارائه شده از سوی سیستم بانکی‌، در مجموع ضرورت جایگزینی فرمول پیشنهادی با فرمول متداول مورد عمل را ضروری ساخت.

در نامه بانک مرکزی به مدیران عامل کلیه بانک‌های دولتی‌، غیردولتی‌، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه آمده است: سابقه استفاده از فرمول قدیم نحوه محاسبه سود بانکی به اوایل دهه 1360 بازمی‌گردد که نخستین بار از سوی شورای‌عالی بانک‌ها جهت اجرا به بانک‌های دولتی ابلاغ شد و برای محاسبه سود واقساط تسهیلات‌، ملاک عمل کلیه بانک‌های دولتی قرار گرفت.

در بررسی‌های به عمل آمده از سوی بخش‌های زیرمجموعه بانک مرکزی، ضعف‌هایی در روش قدیم نحوه محاسبه سود بانکی مشاهده شد که در ذیل به اهم آنها اشاره می‌شود.

با به کارگیری فرمول مذکور‌، امکان دستیابی به بازدهی واقعی، مطابق با نرخ‌های سود مصوب شورای پول و اعتبار، برای بانک‌ها میسر نمی‌شود. بر این اساس‌، از آنجا که نرخ‌های اسمی یا اعلام شده عموما بالاتر از نرخ‌های بازدهی واقعی است‌، لذا شبهه نوعی گران‌نمایی (اعطای تسهیلات با نرخ‌های بالا) از سوی بانک‌ها به وجود می‌آید.

در همین رابطه‌، بررسی‌ها بیانگر این نکته است که با افزایش مدت زمان بازپرداخت تسهیلات‌، این تفاوت‌ها معنی‌دار شده‌، به صورت مشخص‌تری بارز می‌شود. به عنوان مثال‌، چنانچه تسهیلاتی با نرخ رسمی سود 14درصد در سال اعطا شود‌، بازدهی واقعی آن برای سررسیدهای یک ساله‌، 5 ساله و 15 ساله به ترتیب برابر 7/13‌درصد‌، 7/12‌درصد و 11‌درصد در سال قابل محاسبه است.

بانک مرکزی تصریح می‌کند: طبیعی است که تحت چنین شرایطی بانک‌ها جهت جبران کاستی‌های ناشی از فرمول و به منظور نیل به بازدهی بیشتر به سمت اعطای تسهیلات کوتاه‌مدت‌تر گرایش نشان دهند که این خود‌، با توجه به این که طرح‌های سرمایه‌گذاری و اشتغالزایی‌، اصولا و عمدتا نیازمند منابع بلندمدت می‌باشند در مجموع بانک‌ها را از مسیر اهداف رشد و توسعه اقتصادی مورد نظر دولت محترم دور می‌سازد.

در تسهیلات اعطایی با بازپرداخت بلندمدت‌، چنانچه مشتری پس از پرداخت چند قسط‌، خواستار بازپرداخت کل اقساط به بانک و تسویه پیش از موعد بدهی خود باشد‌، مشاهده می‌کند که در عمل به‌رغم چند قسط هنوز بابت کل تسهیلات و هم چنین بخشی از سود بدهکار است.

براساس اعلام بانک مرکزی، استفاده از فرمول قدیمی فضای سفته بازی در سیستم بانکی را تشدید می‌کند. جهت توضیح موضوع فرض می نماییم که تسهیلاتی به مبلغ یک میلیارد ریال‌، با نرخ سود 17‌درصد در سال و بازپرداخت 15 ساله (به صورت ماهانه) اعطا شده باشد. بر اساس روش قدیمی قسط ماهانه مشتری برابر 12میلیون و 916هزار و 667ریال محاسبه می‌شود. از جانب دیگر مبلغ سود ماهانه قابل پرداخت به سپرده‌ای (یا اوراق مشارکتی) به مبلغ یک میلیارد ریال و با نرخ سود 5/15‌درصد در سال برابر 12میلیون و 916هزار و 667ریال می‌شود.

بانک مرکزی در ادامه چنین آورده است: وجود چنین شرایطی‌، انگیزه زیادی را برای مشتریان (خصوصا مشتریان بزرگ) بانک‌ها جهت دریافت تسهیلات اضافی از بانک‌ها و سپرده‌گذاری آن در سیستم بانکی به منظور کسب منفعت حاصل از این نقل و انتقال فراهم می‌کند.

بر همین اساس و با توجه به اینکه در سنوات قبل‌، سود تسهیلات به صورت چند نرخی اعلام می‌شد و همواره نرخ سود بخش‌های خدمات و بازرگانی در قیاس با سایر بخش‌های اقتصادی از رقم بالاتری برخوردار بود‌، به منظور دستیابی به بازدهی بالاتر‌، بانک‌ها اکثرا به اعطای تسهیلات در دو بخش فوق تمایل نشان می‌دادند.

بانک مرکزی می‌افزاید: اشکالات موجود در فرمول فوق‌، نهایتا موجب شده بود که سیستم بانکی کشور از فرمول‌های متفاوتی جهت محاسبه سود و اقساط تسهیلات استفاده کند. این موضوع منجر به عدم وحدت رویه در بانک‌های کشور شد و در نتیجه مشکل جدیدی را بر مشکلات قبلی افزود.

این بانک در ادامه تصریح کرد: با توجه به مجموع اشکالات مطرح شده در فوق‌، مراتب به تفصیل به شورای محترم پول و اعتبار گزارش شد. پس از بحث و تبادل نظر پیرامون این موضوع در جلسات متعدد شورای محترم پول و اعتبار به منظور ایجاد رویه واحد در بانک‌ها و با استناد به دلایل قابلیت تسهیم هر قسط پرداختی مشتری به اصل و سود واقعی متعلقه، محقق شدن بازدهی واقعی برای بانک‌ها مطابق با نرخ‌های سود مصوب شورا برای دوره‌های مختلف اعطای تسهیلات و گرایش بانک‌ها به سمت سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت و در نتیجه ایجاد زمینه مناسب جهت سرمایه‌گذاری و اشتغالزایی بیشتر نهایتا فرمول جدید پیشنهادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را در یکهزار و هشتادمین جلسه مورخ 26/12/1385 مورد تصویب قرار داد.

فرمول جدید نحوه محاسبه سود بانکی در تیرماه به سیستم بانکی ابلاغ شده تا در عقود با بازدهی معین با بازپرداخت ماهانه‌، از این به بعد فرمول‌های محاسبه سود و اقساط و همچنین جدول مربوط به نحوه تسهیم هر قسط به اصل و سود‌، ملاک عمل قرار گرفته و ضمن ابلاغ آن به شعب و واحدهای تابعه بر حسن اجرای آن نظارت لازم و کافی معمول دارند.

در پایان نامه بانک مرکزی به مدیران عامل کلیه بانک‌های دولتی‌، غیردولتی‌، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه خاطرنشان شده که به هنگام اعطای تسهیلات بانک‌ها فقط مجاز به محاسبه و دریافت اقساط (بابت اصل تسهیلات و سود متعلقه) خواهند بود و نباید هیچ مبلغ دیگری را تحت عنوان کارمزد و یا غیره از مشتریان دریافت کنند.

نرخ تنزیل چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

نرخ تنزیل (Discount rate) می‌توان به زبان ساده به این صورت که مقدار نرخ تنزیل درواقع میزان افتی است که ارزش یک سرمایه در طول زمان نسبت به ارزش امروز آن تجربه می‌کند، تعریف کرد. در این مقاله از اکو ساختمان در ابتدا به تعریف نرخ تنزیل پرداخته‌ایم و در ادامه درباره متغیرهای آن و پارامترهای مؤثر بر آن صحبت شده است.

تنزیل چیست؟

تنزیل در حقیقت روشی است که برای تخمین زدن ارزش فعلی جریان وجوه نقدی که در دوره‌های زمانی مشخصی در آینده قابل دریافت و دسترسی هستند، استفاده می‌شود. پایه تئوری و منطق این روش بر این حقیقت استوار است که «هر یک ریال امروز، بیشتر از یک ریال فردا ارزش دارد.»

دلایل مختلفی که ازاین‌بین می‌توان به وجود تورم، استهلاک دارایی، قانون‌گذاری‌های جدید، هزینه نگهداری پول و دیگر موارد ازاین‌دست اشاره کرد؛ بر حق بودن این ادعا کامل واضح به نظر می‌رسد. از سوی دیگر می‌توان این‌طور توضیح داد که تنزیل راهی برای به‌روز کردن ارزش پولی است که در آینده می‌توانیم آن را به دست آوریم.

نرخ تنزیل چیست؟

حالا که با مفهوم تنزیل آشنا شدیم، در ادامه به نرخ تنزیل که موضوع اصلی این مقاله است و همینطور مشخصه‌ای است که در مطالعات امکان سنجی و طرح‌های توجیهی به آن توجه می‌شود، پرداخته می‌شود.

با توجه به این که هزینه‌های مربوط به هر پروژه در طول سال‌های مختلفی انجام می‌شود و همچنین درآمدهای مربوط به آن سرمایه گذاری هم در طول سال‌های مختلف تحقق یافته و به دست می‌آید. نتیجه می‌شود که خواسته یا ناخواسته، اختلاف زمانی میان هزینه‌ها و درآمدها به وجود می‌آید. در واقع همین اختلاف زمانی است که نهایتاً باعث می‌شود، ارزش واقعی هر واحد پول برای انجام هزینه‌ها و یا درآمد به دست آمده در هر دو سال مختلف با هم در ارزش، اختلاف داشته باشد.

درصورتی‌که یک سال خاص به عنوان سال مبنا در نظر گرفته شود، نرخ تنزیل یا به عبارت دیگر حداقل نرخ بازدهی مورد انتظار (MARR) در واقع همان نرخی است که با استفاده از آن می‌توانیم ارزش واقعی هزینه‌هایی که در سال‌های مختلف انجام شده‌اند و یا درآمدهایی که در سال‌های مختلف به دست آمده‌اند را در آن سالی که به عنوان سال مبنا تعریف کرده‌ایم، محاسبه کنیم.

با توجه به توضیحات بالا می‌توان نرخ تنزیل را به‌صورت نرخی که افراد، شرکت‌ها و یا بخش عمومی مایل‌اند تا هزینه‌ها و منافع موجود را با هزینه‌ها، در آینده معاوضه کنند تعریف کرد. این موضوع ریشه در ماهیت تنزیل دارد که به هزینه فرصت سرمایه و قابلیت آن در انجام سرمایه‌گذاری و کسب سود بازمی‌گردد.

درواقع تنزیل فرایندی مالی است که مبنای تحلیل بین زمانی در حوزه‌های مالی و اقتصادی قرار می‌گیرد. بدین صورت که با تبدیل مقادیر ریالی هزینه‌ها و عایدی‌ها در مقاطع زمانی مختلف به ارزش حال و یا بالعکس، این مقادیر را با یکدیگر مقایسه می‌کند.

نرخ تنزیل در بازار مسکن را می‌توان اینگونه تفسیر کرد. فردی را در نظر بگیرید که با رونق گرفتن بازار مسکن مقداری از سرمایه خود را از بازار بورس و سپرده‌های بانکی به بازار مسکن منتقل می‌کند. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری با رشد قیمت مسکن در سال‌های آینده، ثابت ماندن نرخ‌های بهره بانکی، با رکود مواجه شدن بازار بورس و استهلاک مسکن و کاهش ارزش پول رایج می‌توان بسیار کمتر از زمانی باشد که فرد سرمایه خود را در بانک یا در بازار بورس سرمایه گذاری کرده بود. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری کاهش پیدا می‌کند و به اصطلاح سرمایه گذاری اقتصادی به نظر می‌رسد.

نرخ تنزیل بر اساس منطق نرم افزاری

نرخ تنزیل (Discounting Rate) یا همان هزینه سرمایه (Cost of Capital)، برای آورده هر سرمایه گذار (Equity Capital) در هر پروژه و طرحی به طور اختصاصی و به تناسب سطح ریسک آن پروژه تعیین می‌شود. به این شکل که هر چقدر سطح ریسک مربوط به یک پروژه یا طرح بیشتر باشد، نرخ تنزیل که در واقع نشانگر حداقل سطح بازدهی مورد انتظار است، به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند.

جدول نرخ تنزیل

در جدول زیر ارزش ۱۰۰۰ ریال طی سال‌های متفاوت با نرخ تنزیل جداگانه آمده است. در این جدول، نوسان نرخ تنزیل در کنار نوسان دوره زمانی که موجب تغییر ارزش حال محاسبه شده، دیده می‌شود. در جدول نرخ تنزیل اهمیت دو عنصر زمان و نرخ را در فرایند تنزیل خاطرنشان می‌کند؛ به این صورت که نتیجه تنزیل از این دو عنصر تبعیت می‌کند، لذا هرگونه لغزش در تعیین نرخ تنزیل از سوی محقق و تحلیلگر می‌تواند در نتیجه گزارش‌ها و تحلیل‌های مرتبط بر آن تأثیرگذار باشد.

فرمول نرخ تنزیل

پایه و اساس تجزیه و تحلیل‌های مالی درک مفهوم این جمله است که هر رقم پیش بینی نشده برای جریانات نقدی در سال‌های آینده برابر یک سرمایه گذاری با نرخ سود سالانه در زمان حال است. در تجزیه و تحلیل‌های مالی برای حذف عامل زمان در محاسبات، ارزش جریانات نقدی که در سال‌های آینده کسب می‌شود با استفاده از ضریب تنزیل (i+1) به ارزش روز تبدیل می‌شود.

معمولاً نرخ تنزیل در یک طرح سرمایه گذاری که برای محاسبه ارزش فعلی هزینه‌ها و درآمدهای پیش بینی نشده برای سال‌های آتی طرح مورد استفاده قرار می‌گیرد، معادل حداکثر نرخ سود بدون ریسک (نرخ سود سپرده بلند مدت بانکی و یا اوراق مشارکت) به اضافه چند درصد برای پوشش ریسک سرمایه گذاری است.

نرخ تنزیل که از آن می‌توان به عنوان یک استاندارد شاخص مالی نام برد، تابعی از زمان، مکان و صنعت مورد بررسی است و در شرایط مختلف با در نظر گرفتن مجموع موارد تأثیر گذار بر آن تعیین و در محاسبات از فرمول زیر محاسبه می‌شود.

نرخ تنزیل در ایران

نرخ تنزیل در طرح‌های سرمایه گذاری در ایران با استفاده از فرمولی که در بالا به آن اشاره شده برآورد می‌شود.

(Rf) در این فرمول برابر نرخ سود اوراق مشارکت ارزی و همینطور تسهیلات صندوق توسعه ملی در بخش انرژی است که برابر ۸ درصد است.

(RPm) با توجه به معادله چهار این مؤلفه نرخ بازدهی اوراق بهادار در بازار بورس تهران است که طی آمار مربوط به ۵ سال گذشته ۲۴ درصد بوده است.

برای به دست آوردن نرخ تنزیل در محاسبات دلاری رقـم ۲۴ درصـد را پـس از کسـر تـورم داخلـی (طبـق اعـلام بانـک مرکـزی میـانگین نـرخ تـورم ایـران طـی ۵ سـال گذشـته ۲۰ درصـد بـوده اسـت) و اضـافه نمـودن نـرخ تـورم امریکـا (بـه دلار ۲) (درصد طی ۵ سال گذشته ۸ از) درصد نرخ بهره بـدون ریسـک کـم می‌کنیم. بـا انجـام ایـن محاسـبه میـزان حاشـیه سـود بازار معادل منفی ۲ درصد خواهد بود.

(RPi) به دلیل عـدم وجـود اطلاعـات شـفاف در خصـوص میـزان بـازدهی سـرمایه گـذاری در بخـش بالادسـتی نفـت و گـاز در ایـران، حساسـیت سـنجی ایـن متغیـر بـا اعمـال دامنـه تغییرات مثبت و منفی ۳ درصد انجـام گرفتـه اسـت. بـا تقریبـی معـادل ۳ درصـد بالاتر و پایین‌تر از بازدهی بازار در نظر گرفته شده است.

(RP) بـا در نظـر گـرفتن ارقـام رتبـه بنـدی ریسـک اعتبـاری کشـورها و مقایسـه کشـورهایی بـا اقتصـاد مشـابه ایـران رقم (CRP) برای ایران، معادل ۷ درصد برآورد می‌گردد. (i) بــا توجــه بــه ارقــام فــوق بــا در نظــر گــرفتن (RP) معــادل ۳ درصــد، رقــم نــرخ طبــق معادلــه (۳) تنزیــل برابــر اســت.

بــدیهی اســت در صــورت لحــاظ رقــم (RPi) رقم تنزیل به ترتیب معادل ۱۳ و ۱۰ درصد خواهد بود.

تفاوت نرخ تنزیل با نرخ بهره

نرخ تنزیل در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا به وسیله آن می‌توان ارزش آتی شرکت‌ها را بر اساس وجوه نقد آن در آینده تخمین زد. نرخ بهره با ریسک به دست آمدن جریان وجوه نقد آتی رابطه مستقیم دارد یعنی هرچه ریسک به دست آمدن نحوه محاسبه نرخ بهره وجوه نقد آتی بیشتر باشد نرخ تنزیل نیز بزرگ‌تر است.

سخن آخر

بــا در نظــر گــرفتن شــرایط کنــونی بــه لحــاظ نــرخ بهــره ارزی، نــرخ تــورم داخلــی، نــرخ بــازدهی بــازار و ریســک اعتبــاری ایــران، نــرخ تنزیــل جهــت محاســبه ارزش فعلــی خــالص طرح‌های سرمایه‌ای، در محــدوده ۱۰ تــا ۱۶ درصــد بــرآورد می‌شود. بــدیهی اســت در صــورت تغییــر شــرایط بــه لحــاظ اقتصــادی، سیاســی و … کــه منجــر بــه تغییــر در هــر یــک از اجــزای محاســبه نــرخ تنزیــل در فرمــول بالا گــردد، رقــم نــرخ تنزیــل تغییر خواهد نمود.

سود در سرمایه گذاری چگونه محاسبه می‌شود؟

برای هر سرمایه‌گذار، مهمترین معیار عملکرد، بازگشت سرمایه (ROI) یا سود در سرمایه گذاری است به این معنی که با صرف چه هزینه‌ای، ثروت خود را بیشتر می‌کنند. در ادامه به صورت کامل به نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری می‌پردازیم.

سود در سرمایه گذاری و بازار بورس

به بیان بسیار ساده تفاوت قیمت خرید و فروش به عنوان سود و زیان در نظر گرفته می‌شود. اما در این تعریف، هزینه‌ها به صورت کلی در نظر گرفته نشده‌اند. برای محاسبه سود سهام باید کارمزد کارگزاری، کمیسیون و مالیات (صندوق‌های سرمایه‌گذاری معاف از مالیات است) را در نظر بگیرید.
فرض کنید ۱۰۰۰ سهم از یک شرکت را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریدید، پس در ابتدا ۱ میلیون تومان هزینه کردید. با گذشت زمان و رشد این سهام، قیمت هر عدد سهم به ۵۰۰۰ تومان و سرمایه شما به 5 میلیون تومان می‌رسد.
با تفریق این دو عدد به مبلغ ۴ میلیون می‌رسیم اما این عدد سود ناخالص است و باید کارمزد کارگزاری و مالیات را کم کنیم که تقریبا 1.5 درصد ارزش خرید و فروش می‌شود. به طور مثال اگر فرض کنیم ۷۰ هزار تومان کارمزد پرداخت شده، و هزینه دیگری نداشته‌اید، سود شما از این معامله ۳ میلیون و ۹۳۰ هزار تومان خواهد بود.
شما به تقسیم این عدد به تعداد سهم، می‌توانید میزان سود بدست آمده در ازای هر سهم نحوه محاسبه نرخ بهره را نیز محاسبه کنید.

نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟

نرخ بازگشت سرمایه معیار مالی است که به سرمایه گذار اجازه می‌دهد سطح موفقیت مالی خود را با مقایسه نسبت سود کل تولید شده به هزینه سرمایه‌گذاری اندازه‌گیری کند. از ROI می‌توان برای تعیین میزان سرمایه‌گذاری فردی یا مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها استفاده کرد.
سرمایه‌گذاری ممکن است روی افزایش دانش شما از طریق شرکت در دوره‌ها، کارگاه‌ها، دانشگاه و غیره تمرکز داشته باشد. شما می‌توانید با هدف ایجاد بازدهی و سود باکیفیت، روی افزایش سطح مهارت‌ها یا دانش خود متمرکز شود تا به هدف خود دست یابید و همزمان با انتخاب ابزارهای مناسب سرمایه‌گذاری (پیشنهاد می‌شود در ابتدا، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انتخاب شود) روی افزایش دارایی‌های مالی مانند پول نقد، سهام و املاک نیز سرمایه‌گذاری کنید.
از نرخ بازگشت سرمایه می‌توان به عنوان معیار جذابیت مالی قبل از سرمایه‌گذاری یا هنگام فروش دارایی برای تعیین درصد سود استفاده کرد. همه سرمایه‌گذاری‌ها ثمربخش نیستند، بنابراین میزان سود می‌تواند بر اساس قیمت خرید و فروش سرمایه‌گذاری مثبت یا منفی باشد.
اگرچه میزان بازگشت سرمایه به درک بازدهی حاصل از سرمایه‌گذاری شما کمک می‌کند، اما ارزش زمانی پول، یا بازدهی بر اساس مدت زمانی که سرمایه گذاری انجام شده است، را در نظر نمی‌گیرد. با محاسبه درصد بازده سرمایه گذاری، در مجموع سود، یا زیان به عنوان درصدی از کل سرمایه به صورت سود یا زیان نشان داده می‌شود. اگرچه ROI یکی از روش‌های محاسبه بازگشت سرمایه است، اما به صورت کلی دو روش معمول برای محاسبه سود در سرمایه گذاری وجود دارد.

نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری بر اساس نرخ بازگشت سرمایه

نرخ بازگشت سرمایه به روش‌های مختلفی محاسبه می‌شود. در ادامه دو روش محاسبه ROI ارائه شده است. از آنجایی که در اکثر روش‌ها از املاک و مستغلات به عنوان یک وسیله درآمد منفعل نام برده می‌شود، ما به یک مثال در مورد سرمایه گذاری در املاک و مستغلات نگاهی می‌اندازیم.
روش اول
یکی از راههای موثر محاسبه ROI استفاده از این فرمول است

ROI = بازده خالص تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد

مراحل زیر را هنگام استفاده از این فرمول در نظر بگیرید

۱. بازده خالص سرمایه گذاری را مشخص کنید

فرض کنید یک خانه تک واحدی را به قیمت ۳۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید. یک سال بعد، به دلیل تقاضای زیاد و عرضه پایین، توانستید همان خانه را با ۶۰ میلیون تومان افزایش به قیمت ۳۶۰ میلیون تومان بفروشید. فرض کنید ۵ درصد ارزش فروش ملک (۲.۵ درصد برای هر طرف) یا ۱۸ میلیون تومان پرداخت می‌کنید. همچنین درصدی را باید بابت هزینه‌های اداری و انتقال سند پرداخت کنید؛ با فرض در نظر گرفتن 3 درصد، ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان نیز اینگونه کسر می‌شود. همچنین احتمالا باید ۲۵ درصد نیز بابت مالیات و عوارض شهرداری خرج کنید، که ۱۵ میلیون تومان دیگر نیز اینجا هزینه می‌کنید. ممکن است هزینه‌های دیگری نیز متحمل شوید که برای ساده بودن مثال، آنها را در نظر نمی‌گیریم.
(توجه داشته باشید که تمام اعداد بر اساس فرض مشخص شده‌اند و هزینه‌ها ممکن است بالاتر یا پایین‌تر باشد)
با اطلاعات ارائه شده، بازده خالص سرمایه اینگونه محاسبه می‌شود
ابتدا از ۳۶۰ میلیون تومان، ۳۰۰ میلیون (هزینه اولیه خانه) و سپس از ۶۰ میلیون تومان تمام خرج‌ها را کم می‌کنیم که ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باقی می‌ماند.

۲. تعیین هزینه سرمایه گذاری

فرض کنید شما ۳۰۰ میلیون تومان هزینه خرید خانه در آن زمان از طریق وام مسکن با ۲۰ درصد سرمایه اولیه یا ۶۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید، بنابراین هزینه سرمایه گذاری شما در اینجا ۶۰ میلیون تومان خواهد بود.

۳. تقسیم سود خالص بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد

آخرین مرحله این است که بازده خالص سرمایه گذاری ۱۶ میلیون و دویست هزار تومانی خود را از مرحله ۱ بر هزینه سرمایه گذاری ۶۰ میلیون تومانی مرحله ۲ تقسیم کنید و اعشار را در ۱۰۰ درصد ضرب کنید تا ROI خود را در قالب درصد دریافت کنید.

نتیجه ۲۷ درصد خواهد بود.
روش ۲
یکی دیگر از روشهای موثر محاسبه ROI، روش زیر است:

ROI = (ارزش نهایی سرمایه گذاری – ارزش اولیه سرمایه گذاری) / هزینه سرمایه گذاری x ۱۰۰٪

سخن پایانی

محاسبه سود سرمایه گذاری فقط به فرمول های بالا محدود نمی‌شود و روش‌ها و ابزارهای زیادی وجود دارد. بسیاری از اپلیکیشن‌های سرمایه گذاری در بورس این امکان را برای شما فراهم می‌کنند، که سود خود را مشاهده کنید.

همانگونه که گفته شد، ابزارها و روش‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. نکته‌ای که نباید فراموش شود این است که سرمایه‌گذاری کاملا یک مهارت تخصصی است. سامانه مدیریت ثروت مانو، این امکان را فراهم کرده است که افراد با هر سطح از دانش مالی، بدون نیاز به صرف زمان بابت تحلیل اخبار و فاکتورهای اقتصادی، متناسب با درجه ریسک‌پذیری خود، بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید.

نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ | نحوه محاسبه و کاربردهای ROI

همان طور که میدانید تصمیم گیری به اطلاعات مشخصی نیاز دارد و بدون این اطلاعات نمی توان تصمیمات درست و منطقی را اتخاذ نمود. البته در کنار جمع آوری و ارائه اطلاعات به تصمیم گیرنده، تشخیص نوع اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری نیز بسیار مهم است. اما نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ در بحث حسابداری و اطلاعات مالی می‌توان این‌گونه بیان کرد که از جمله اهداف حسابداری مالی کمک به افراد برای پیش بینی بازده سرمایه گذاری است. در ادامه با نرخ بازده سرمایه گذاری بیشتر آشنا می‌شویم.

نرخ بازده سرمایه

مفهوم نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

به کمک اطلاعات، تصمیم گیری انجام می‌شود. در کنار این اطلاعات هر فرد با توجه به ساختار ذهنی خود و چارچوب مشخص شده بر اساس آن تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. همین اختلاف در ساختارهای ذهنی، باعث شده است عدم شناخت از طبیعت و ماهیت فرآیند تصمیم گیری به صورت یکی از مشکلات عمده در توسعه استاندارهای حسابداری مطرح شود. در زمینه‌های مالی نرخ بازده سرمایه گذاری یکی از معیارهای مهم در تصمیم گیری است.

بنابراین می‌توان بررسی نرخ بازدهی را یکی از روش‌های جمع آوری اطلاعات دانست. بازده را چشم پوشی از منافع فعلی به امید دستیابی به منافع بیشتر در آینده تعریف می کنند. بازده در سرمایه گذاری، همان نیروی محرکی است که در افراد برای سرمایه گذاری انگیزه ایجاد کرده و به نوعی پاداش برای سرمایه گذاران به شمار می‌رود.

نرخ بازده سرمایه گذاری نیز معیار و نرخی است که کارایی و اثربخش بودن سرمایه گذاری را محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری خود تعریفی مناسب از این نرخ را ارائه می‌دهد. این فرمول مطابق زیر است:

نرخ بازده سرمایه گذاری برابر است با سود خالص تقسیم بر ارزش دارایی‌هایی که سرمایه گذاری شده اند. بنا به تعریف نرخ سرمایه گذاری می توان از این نرخ برای مقایسه بازدهی سرمایه گذاری های متعدد، تدوین و ارائه پروپوزال و طرح های تجاری بهره گرفت. به عنوان مثال فردی برای سرمایه گذاری در بازار سهام و مقایسه بازدهی شرکت‌های مد نظر می‌تواند از این نرخ برای تصمیم گیری استفاده نماید.

نرخ بازده سرمایه و معایب

مزایا و معایب نرخ بازدهی سرمایه گذاری

پیش از لیست کردن مزیت‌ها و معایبی که برای این نرخ برشمرده‌اند، ماهیت این نرخ را در قالب بیان مثالی ساده توضیح می‌دهیم. این‌گونه در نظر بگیرید که شما در سال 97 استارت آپ خود را با سرمایه اولیه 100 میلیون تومان تأسیس می‌کنید. در پایان سال و با محاسبه تمام هزینه‌ها و مخارج انجام شده مشخص می‌شود عایدی شرکت در این سال 180 میلیون تومان است که حدود 30 میلیون تومان هزینه های کسب و کار (مانند حقوق و دستمزد، بیمه، اجاره بها) و 150 میلیون تومان نیز سود حاصل بوده است.

حال بر اساس فرمول گفته شده در بالا، میزان نرخ بازده سرمایه گذاری 1.5 است که با ضرب کردن عدد حاصل در صد می‌توان نرخ بازدهی سرمایه را به صورت درصد نیز بیان نمود.

در مثال دیگر تصور کنید فردی در سال 98 یک میلیارد سرمایه خود را در شرکت مشخصی سرمایه گذاری می‌کند که در پایان سال سود خالص فرد یک میلیارد و 200 میلیون تومان می‌شود. با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، برای این سرمایه گذاری ROI=1.2 می‌شود.

با توجه به اعداد و ارقام بالا متوجه می‌شویم برخلاف آنکه رقم سود حاصل از سرمایه گذاری مثال دوم بیشتر است اما با در نظر گرفتن نرخ بازده سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه، سرمایه گذاری در مثال اول بازدهی سرمایه بالاتری دارد. حال با در نظر گرفتن این مثال‌ها بهتر می‌توان مزیت‌ها و معایب نرخ بازگش سرمایه را بیان نمود.

نرخ بازدهی سرمایه و مزایا

مزیت های نرخ بازده سرمایه

با توجه به کاربردی بودن این نرخ در محاسبات مالی می توان مزیت‌های متعددی را برای آن برشمرد که در زیر مهم ترین آنها لیست شده‌اند:

• درصدی بودن نرخ بازده سرمایه که امکان مقایسه کردن نرخ های مربوط به سرمایه گذاری های مختلف را فراهم می‌آورد.
• سادگی استفاده از این فرمول در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
• ساده بودن تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از محاسبه فرمول نرخ بازدهی سرمایه که آن را به فرمولی با کاربرد فراوان تبدیل کرده است.

معایب نرخ بازده سرمایه

• تعریف نکردن زمان در فرمول نرخ بازده سرمایه

اگر به مثال‌های بالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که سرمایه گذاری‌ها در دو سال مختلف انجام شده‌اند ولی در فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه هیچ اشاره‌ای به سال و مدت زمان سرمایه گذاری نشده است. به عبارت دیگر نمی‌توان در نرخ بازده سرمایه گذاری تعیین کرد که سود حاصل به ازای چه مدت سرمایه گذاری است.

می‌توان پیشنهاد کرد برای مقایسه دو نرخ سرمایه از تقسیم کردن نرخ بر بازه زمانی مشخص، نرخ بازدهی سرمایه برای یک بازه زمانی مشخص را محاسبه و بر اساس این نرخ سرمایه گذاری‌های مختلف را مقایسه نمایید.

• چشم پوشی از تاثیر ابعاد کیفی سرمایه گذاری

ایراد دیگر مطرح شده این است که در نرخ بازده سرمایه گذاری تنها ابعاد مالی مرتبط با سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود، در حالیکه هر سرمایه گذاری ابعاد و جنبه‌های کیفی نیز به همراه دارد. به نحوه محاسبه نرخ بهره عنوان مثال گاهی مدیریت بخشی از سرمایه خود را به تغییر در ظاهر محیط شرکت و اهدائ هدایای مختلف به عنوان پاداش به کارکنان اختصاص می‌دهد. این نوع از سرمایه گذاری باعث تغییر در روحیه کارکنان و افزایش وفاداری آنها به شرکت و حتی بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌شود که بر اساس فرمول نرخ بازده سرمایه نمی‌توان تاثیر این نوع از سرمایه گذاری‌ها را محاسبه نمود.

نرخ بازده سرمایه

هدف اصلی از سرمایه گذاری، رسیدن به بازده سرمایه گذاری بیشتر است. به همین دلیل ارزیابی بازده یک راه منطقی برای بررسی و مقایسه گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری برای رسیدن به سود بالاتر است. بد نیست در انتهای مقاله نرخ بازده سرمایه گذاری به دو قسمت مختلف بازده سرمایه گذاری یعنی بازده کیفی و بازده کمی اشاره شود.

بازده کمی همان عایدی یا سودی است که به ازای دوره‌های زمانی مشخص به سرمایه گذار پرداخت می‌شود و نیز منفعت یا زیان سرمایه که به صورت افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌ها بیان می‌شود. تمام مواردی که به اعتبار شرکت مانند سرقفلی، امتیازات اجتماعی و موارد مشابه دیگر بستگی دارد به عنوان بازده کیفی سرمایه در نظر گرفته می‌شوند.

از آنجا که مقیاس بازده از شاخص‌های مهم برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت به شمار می‌رود، افزایش ثروت سهامداران هدف اصلی هر واحد تجاری در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین شرکت باید به گونه‌ای عمل کند که با رسیدن به بازده مناسب، ثروت سهامداران را افزایش دهد. به همین دلیل نرخ ROI یکی از شاخص‌های مهم در بازار سهام است که اطلاعات مالی شرکت‌ها را می‌توان با یکدیگر مقایسه و برای سرمایه گذاری بهتر تصمیم گیری نمود.

محاسبه نرخ سود بانکی؛ بانک‌ها چقدر به سپرده‌ها سود می‌دهند؟

اگر در گوگل نحوه محاسبه نرخ سود بانکی سپرده‌ سرمایه‌گذاری را جستجو کنید، علاوه بر وب‌سایت‌هایی که نحوه محاسبه این سود بانکی را توضیح داده‌اند، با لینک‌های درگاه‌های بانک‌های مختلف رو‌به‌رو می‌شوید که ابزارهای محاسبه آنلاینی دارند.

در این ابزارهای محاسباتی شما می‌توانید نوع سرمایه‌گذاری خود را انتخاب و مبلغ سرمایه‌گذاری را نیز وارد کنید و سیستم نرخ سود بانکی این سپرده‌گذاری شما را به شما نشان خواهد.

این نرخ‌ سود بانکی سپرده‌گذاری معمولا هرچند وقت یک بار توسط بانک مرکزی عوض می‌شود و به همین دلیل بانک‌ها نیز این تغییرات را در ماشین‌حساب‌های آنلاین خود اعمال می‌کنند.

هرچند در نهایت برخی از بانک‌ها دستورات بانک مرکزی را دیر اجرا می‌کنند و این تخلف در تغییر نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری چه‌بسا به اقتصاد کشور هم آسیب می‌زند.

به‌هرروی، ما در این مقاله می‌خواهیم با بیانی ساده‌، نحوه محاسبه نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری را توضیح دهیم.

نرخ سود بانکی، سود مرکب نیست

من مدتی است که در حال مطالعه برای شرکت در آزمون CFA هستم. اگر کسی بتواند در هر سه سطح این آزمون قبول شود، می‌تواند در بازارهای مالی دنیا شغل و موقعیت چشم‌گیری به دست آورد. این آزمون شبیه و البته فراتر از آزمون‌های بازار سرمایه است که سازمان بورس به‌طور مرتب در ایران برگزار می‌کند.

یکی از بخش‌هایی که در منابع آزمون سطح یک CFA وجود دارد، روش‌های عددی است و اولین مبحث در همین بخش روش‌های عددی محاسبه سود، سود مرکب و ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در آینده و حال است.

وقتی تصمیم گرفتم که مقاله‌ای در مورد نحوه محاسبه سود سپرده‌های بانکی بنویسم، ایده من این بود که احتمالا قرار است به سیاق آنچه در CFA وجود دارد، با روش‌های مشابه سود مرکب رو‌به‌رو شوم؛ اما آنچه متوجه شدم این بود که در بانک‌های ایران از روش ساده‌تر و البته کم‌ سودتری برای محاسبه سود مشتریان استفاده می‌شود.

نرخ بهره چیست؟

ارزش زمانی پول مبحثی است که به رابطه برابری ارزش دو مقدار مختلف پول در دو زمان متفاوت اشاره دارد. برای درک رابطه برابری دو مقدار پول متفاوت بگذارید یک مثال بزنیم:

اگر من به شما بگویم که شما امروز یک‌میلیون تومان پول بپردازید و در عوض ۹۵۰ هزار تومان پول بگیرید، آیا شما چنین چیزی را می‌پذیرید؟ به‌احتمال‌زیاد نه.

اما اگر قرار باشد امروز ۹۵۰ هزار تومان بگیرید و یک سال بعد یک‌میلیون تومان پس بدهید، احتمالا قبول خواهید کرد. دلیلش این است که به نظر می‌آید این دو عدد در این فاصله زمانی، مقادیر برابر داشته باشند.

چون به نظر می‌آید احتمالا نحوه محاسبه نرخ بهره یک‌میلیون تومان یک سال بعد ارزشش از یک‌میلیون تومان امروز کمتر باشد. منطقی هم است. خصوصا با توجه به تورم و نوسان قیمت ارز در ایران چنین بده بستانی معقول به نظر می‌آید.

بنابراین برای اینکه روی یک‌میلیون تومانی که در آینده پرداخت خواهد شد، تخفیف بدهیم و معادل آن را امروز نقدا دریافت کنیم، باید ببینیم، چه فاصله زمانی بین امروز و موعد سررسید پرداخت وجه موردنظر وجود دارد.

نرخ بهره (Interest Rate) نرخی است که ارتباط بین این دو رقم با فاصله زمانی را به دست می‌دهد.

در مثال حاضر مبلغی که امروز باید پرداخت شود ۹۵۰ هزار تومان است. مبلغی که معادل این مقدار است و یک سال بعد پرداخت خواهد شد یک‌میلیون تومان است. اختلاف بین این دو عدد ۵۰ هزار توان است. با تقسیم ۵۰ هزار تومان به ۹۵۰ هزار تومان می‌توان نرخ بهره را به دست آورد.

در این مثال نرخ بهره که ازاین‌پس با r نشان می‌دهیم، ۵٫۲۶ درصد است.

تعاریف نرخ بهره

نرخ بهره را می‌توان به سه شکل تعریف کرد:

نرخ سود

نرخ بهره را می‌توان حداقل نرخ سود یک سرمایه‌گذاری به‌حساب آورد. نرخ بهره حداقل مقدار سودی است که یک سرمایه‌گذار انتظار دارد در یک بازه زمانی معین از سرمایه‌گذاری خود به دست آورد.

نرخ تخفیف

نرخ بهره را می‌توان معادل نرخ تخفیف (Discount Rate) هم در نظر گرفت. فرض کنید نرخ بهره معین ۵.۲۶ درصد است و شما کالایی خریده‌اید که فروشنده راضی است که در ازای آن کالا، شما یک سال بعد یک‌میلیون تومان بپردازید. اگر به‌جای یک سال بعد امروز بخواهید این رقم را تسویه کنید، باید به‌اندازه نرخ بهره ۵.۲۶ درصد تخفیف بگیرید؛ یعنی پولی که امروز باید بپردازید، ۹۵۰ هزار تومان خواهد بود.

هزینه فرصت

نرخ بهره را می‌توان معادل هزینهِ فرصت (Opportunity Cost) نیز در نظر گرفت. هزینه فرصت، هزینه‌ای است که یک سرمایه‌گذار با انتخاب یک سرمایه‌گذاری خاص یا انتخاب مسیر یا استراتژی خاص، پرداخت می‌کند. این هزینه در استراتژی‌ها و مسیرهای گوناگون متفاوت است.

در مثال بالا طرفی که حاضر است امروز ۹۵۰ هزار تومان را امروز بگیرد،‌ از ۵۰ هزار تومان یا همان ۵.۲۶ درصد سودی که می‌توانست با یک سال انتظار به دست آورد، چشم‌پوشی کرده است؛ یعنی این ۵۰ هزار تومان هزینه انتخاب دریافت ۹۵۰ هزار تومان در امروز است.

نرخ سود و نرخ تورم

نرخ سود یا نرخ بهره با نرخ تورم ارتباط دارد. معمولا بانک‌های مرکزی که از جمله مهم‌ترین کارهایشان کنترل نرخ تورم و نقدینگی بازار است، با تعیین نرخ بهره بین‌بانکی، نرخ بهره کوتاه‌مدت و بلندمدت و عملیات بازار باز سعی می‌کنند میزان گردش پول را در بازار کنترل کنند. به این طریق می‌توانند کنترل تورم را نیز در دست بگیرند.

برای همین هم نرخ بهره یا سود تعیین‌شده از طرف بانک مرکزی تناسبی با نرخ تورم دارد. با تعیین نرخ بهره یا نرخ سود بانک‌ مرکزی می‌تواند مردم را به سپرده‌گذاری در بانک‌ها ترغیب کند.

انواع سپرده سرمایه‌گذاری در بانک‌ها

سپرده‌‌های سرمایه‌گذاری بانکی در ایران را در کل می‌توان به دو دسته سپرده‌های کوتاه‌مدت و سپرده‌های بلندمدت تقسیم کرد.

پیش‌ازاین بانک‌ها امکان سرمایه‌گذاری با سود روزشمار را فراهم می‌کردند. محاسبه سود روزشمار با استفاده از مبلغی بود که در پایان روز در حساب مشتری باقی می‌ماند. نحوه محاسبه سود هم این‌گونه بود که سود اعلامی را تقسیم بر تعداد روزهای سال می‌کردند. سپس این رقم را در «مانده آخر روز در هر روز» ضرب می‌کردند و سود آن روز به دست می‌آمد.

برای مثال اگر در پایان روز مبلغ مانده در حساب ۱۰ میلیون تومان باشد و نرخ سود سپرده کوتاه‌مدت ۱۵ درصد یا همان ۰٫۱۵ باشد، سود حاصل از یک روز سرمایه‌گذاری را می‌توان این‌گونه حساب کرد:

یعنی سود روزانه این سرمایه‌گذاری ۴ هزار و ۱۰۹ تومان خواهد بود. حال اگر این سرمایه ۲۰ روز در حساب بماند، سود حاصله برابر خواهد بود با:

یعنی ۸۲ هزار و ۱۹۱ تومان و اگر این سرمایه یک ماه در حساب بماند، سود آن:

یعنی ۱۲۳ هزار و ۲۸۷ تومان خواهد شد.

البته از آذرماه سال ۹۷، طبق پیشنهاد بانک مرکزی و تصویب شورای پول و اعتبار، بانک‌ها دیگر نمی‌توانند سود روزشمار به سپرده‌های خود بدهند.

چنین مسئله‌ای دلایل متعددی داشت. یکی از دلایل این بود که همواره افراد سودجویی وجود داشتند که در طی روز پول را از حساب خود خارج می‌کردند، با آن معاملاتی انجام می‌دادند و در ساعات پایانی شبانه‌روز پیش از اتمام آن تاریخ یعنی قبل از ساعت ۱۲ شب، دوباره پول را به‌حساب باز می‌گردند.

مشکل چنین کاری این بود که در این حالت بانک‌ها مجبور می‌شدند بابت پولی که در طی روز در حساب نبود، سود پرداخت کنند.

یکی از اهداف ارائه ابزارهای سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، جذب نقدینگی و کاهش یا کنترل تورم است؛ اما چنین افراد سودجویی با سوءاستفاده از قوانین سود روزشمار باعث می‌شدند نتوان به این مهم دست یافت.

آخرین تغییرات نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری

نرخ سود بانکی سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در از ۲۸ تیر ۱۳۹۹ تغییر کرده است.

در حال حاضر طبق آخرین تغییراتی که در نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی انجام گرفته، نرخ بهره‌ای که با این سپرده‌های تعلق می‌گیرد چنین است:

• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی ٪١٠
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه سه‌ماهه ٪١٢
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه شش‌ماهه ٪١۴
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید یک سال ٪١۶
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید دو سال ٪۱۸

نحوه محاسبه سود این سپرده‌ها نیز مثل موارد قبل نحوه محاسبه نرخ بهره است. با این تفاوت که آخر هرماه حساب می‌شود و با استفاده از کمترین رقمی که در طول ماه در حساب موجود بوده است، به دست می‌آید.

این مسئله به این معنی است که اگر سپرده‌گذاران در طول ماه اگر حتی برای چند لحظه پول خود را از حساب بردارند، بانک دیگر برای آن ماه سودی پرداخت نخواهد کرد.

همچنین با توجه به نوع قرارداد، زمان برداشت سود هم متفاوت است. در سپرده کوتاه‌مدت یک‌ماهه، پول باید حداقل یک ماه در حساب باقی بماند تا بتوان سود آن را برداشت و در صورت تمایل باقی آن برای سرمایه‌گذاری نزد بانک باقی بماند. در سپرده‌های دیگر یعنی ویژه ۳ ماهه، این مدت ۳ ماه و در سپرده ویژه ۶ ماهه این مدت ۶ ماه است.

در بقیه موارد یعنی سپرده‌گذاری با سررسید یک سال، سود بعد از یک سال و در سپرده‌گذاری با سررسید دو سال، سود بعد از دو سال قابل‌برداشت است.

در برخی از این موارد هم با توجه به نوع قرارداد درصورتی‌که کل سرمایه پیش ‌از این مدت معین از حساب برداشته شود، هیچ سودی تعلق نخواهد گرفت.

نحوه محاسبه نرخ سود بانکی نحوه محاسبه نرخ بهره سرمایه‌گذاری با چند مثال

گفتیم که نحوه محاسبه این سود ماه‌شمار نیز مثل سود روزشمار است. با این تفاوت که باید حداقل تعداد روزها را هم وارد کرد.

فرض کنید یک سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی داریم. سود این سرمایه‌گذاری ۱۰ درصد در سال است.

برای به دست آوردن سودی که این سرمایه‌گذاری هرماه به ما می‌دهد باید پس از تقسیم ۱۰ درصد به ۳۶۵ روز، آن را در حداقل مبلغی که در طول ماه در حساب مانده است، ضرب کنیم. در این حالت سود سرمایه‌گذاری یک روز به دست می‌آید. برای محاسبه سود ماهانه باید عدد به‌دست‌آمده را در تعداد روزهای ماه ضرب کنیم.

فرض کنید مبلغ سرمایه‌گذاری در این حالت ۱۰ میلیون تومان است و این پول را هیچ‌وقت از حساب برنداشته‌ایم. در این صورت سود روزانه این سرمایه‌گذاری برابر خواهد بود با:

یعنی سود روزانه این سرمایه‌گذاری ۲ هزار و ۷۳۹ تومان است. چون حداقل این پول باید یک ماه در حساب بماند، در نتیجه برای حساب کردن سود ماهانه باید این رقم را در تعداد روزهای ماه ضرب کرد. فرض کنید تعداد روزهای ماه ۳۰ روز است. در نتیجه سود ماهانه چنین خواهد بود:

یعنی سود ماهانه این سرمایه‌گذاری ۸۲ هزار و ۱۹۱ تومان خواهد بود. اگر بخواهیم سود خود را بعد از ۲ ماه برداریم، مبلغ سود چنین می‌شود:

یعنی ۱۶۴ هزار و ۳۸۳ تومان.

در بقیه موارد فرض کنید ما در سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه ۶ ماهه مبلغ ۱۰ میلیون تومان را سپرده‌گذاری کرده‌ایم. سود این سرمایه‌گذاری که حداقل باید بعد از ۶ ماه برداشته شود، چنین خواهد بود:

یعنی ۶۹۰ هزار و ۴۱۰ تومان.

برای سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت با سررسید ۲ ساله هم این سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیون تومانی چنین سودی خواهد داشت. توجه کنید در این حالت ۲ سال مدنظر است و تعداد روزهای هر سال هم ۳۶۵ روز است.

یعنی سود این سرمایه‌گذاری بعد از دو سال ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود.