آینده توکن های غیر مثلی

بچه‌گربه‌های دیجیتالی در بازی کریپتوکیتیز اولین کاربردهای توکن‌ تعویض‌ناپذیر را رقم زدند.

توکن غیرمثلی، دارایی غیرهمتا یا NFT چیست و چه کاربردی دارد؟

مهدی جعفری مترجم

زمان مطالعه : 11 دقیقه

برای بوکمارک این نوشته وارد شوید

توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا (Non-fungible token) که به اختصار NFT نام دارد، یک دارایی خاص و منحصر به فرد با اثبات مالکیت است. این توکن‌ها می‌توانند نماینده اقلام ملموس یا غیرملموس باشند. این دارایی‌ دیجیتال یک توکن رمزنگاری شده است که محتوای دیجیتال و گاهی فیزیکی را نمایندگی کرده و مالکیت آن را اثبات می‌کند.

توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا در زمینه‌های زیادی از جمله هنر، اقلام کلکسیونی دیجیتال، موسیقی و دارایی‌های داخل بازی‌های ویدیویی استفاده می‌شوند. NFTها یکی از بخش‌های در حال رشد صنعت کریپتو هستند. در این متن سعی داریم به تعریف، نحوه عملکرد و نحوه استفاده از آنها بپردازیم.

دارایی غیرهمتا چیست؟

توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا (Non-fungible tokens) دارایی‌های دیجیتالی هستند که اطلاعاتی را برای شناسایی یک دارایی در خود جای داده‌اند. این اطلاعات شناسایی در قرارداد‌های هوشمند ثبت می‌شوند.

همین اطلاعات است که ماهیت منحصر به فرد هر NFT را تشکیل می‌دهد و نمی‌توان این توکن‌ها را مستقیما با یک توکن دیگر جایگزین کرد. هیچ‌کدام از NFTها یکسان نیستند و درنتیجه نمی‌توان یک NFT مشابه را به جای دیگری جا زد. در مقابل اوراق بانکی را می‌توان به سادگی به جای یکدیگر استفاده کرد؛ مثلا اگر یک چک یا اسکناس دقیقا ارزشی یکسان با دیگری داشته باشد، هیچ تمایزی بین آنها وجود ندارد.

بیت‌کوین یک توکن مثلی است. مثلا شما می‌توانید یک بیت‌کوین برای کسی ارسال کنید و او یک بیت‌کوین از کیف پول خودش برایتان ارسال کند. در این شرایط تفاوتی در دارایی‌های شما ایجاد نشده است. تمام بیت‌کوین‌ها مثل هم یکسان هستند. از سویی شما می‌توانید بیت‌کوین را به واحد‌های کوچکتر یا همان ساتوشی تقسیم کنید.

اما توکن غیرمثلی معمولا قابل تقسیم نیستند. درست همانطور که شما نمی‌توانید بخشی از یک بلیط کنسرت را برای کسی ارسال کنید و تنها بلیط کامل است که ارزش دارد. با این حال در چند ماه اخیر سرمایه‌گذاران در زمینه NFTهای کسری یا پاره پاره را هم آزمایش کرده‌اند. این تعریف یا کارکرد یک حوزه خاکستری قانونی است و ممکن است به عنوان سهام و اوراق بهادار قانون‌گذاری شود.

کلکسیون بچه گربه‌های کریپتو یا CryptoKitties یکی از اولین توکن‌های غیرمثلی است. هر بچه گربه دیجیتالی در بلاک‌چین منحصر به فرد است؛ اگر شما یک بچه گربه کریپتو برای کسی ارسال کنید و یک بچه گربه از دیگری دریافت کنید، آنچه دریافت کردید با آنچه ارسال کردید کاملا متفاوت است. اصلا معنا و مفهوم بازی براساس جمع‌آوری بچه گربه‌های دیجیتالی بنا شده است.

اطلاعات منحصر به فرد یک دارایی غیرهمتا از جمله گربه‌های کریپتو در قرارداد هوشمند آن ذخیره شده و روی بلاک‌چین توکن ثبت می‌شود. گربه‌های کریپتو در ابتدا به عنوان یک توکن ERC-721 (استاندارد اتریوم برای توکن‌های غیرهمتا ERC-721 است) در بلاک‌چین اتریوم ارائه شدند اما پس از آن به بلاک‌چین خاص خود یعنی Flow منتقل شده‌اند.

ویژگی خاص NFTها چیست؟

توکن‌های غیرمثلی یا دارایی‌های غیرهمتا صفت‌های منحصر به فردی دارند؛ آنها معمولا نماینده یک دارایی خاص هستند. این توکن‌ها را می‌تواند برای اثبات مالکیت اقلام دیجیتالی مثل از لباس‌های یک شخصیت در بازی تا مالکیت دارایی‌های فیزیکی استفاده کرد.

بقیه توکن‌ها مثلی هستند و مانند سکه یا اوراق بانکی عمل می‌کنند. توکن‌های مثلی مشابه یکدیگر هستند و اوصاف و ارزش یکسانی دارند.

توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا چطور استفاده می‌شود؟

در کنار کلکسیون‌هایی دیجیتالی مثل CryptoKitties، توکن‌های غیرهمتا را می‌توان برای دیگر دارایی‌های دیجیتالی هم استفاده کرد؛ دارایی‌های دیجیتالی که باید برای اثبات ارزش از یکدیگر تفکیک شوند یا نادر بودن آنها اثبات شود. این توکن‌ها می‌توانند هرچیزی از یک قطعه زمین تا اثر هنری یا حتی مجوز مالکیت چیزی را نمایندگی کنند.

این توکن‌های غیرهمتا در بازارهای NFT به فروش می‌رسند. با اینکه بازارهای بزرگی مثل Open Sea و Rarible از بازیگران بزرگ و مسلط این حوزه هستند، به تازگی صرافی‌های بزرگ رمزارز هم وارد این حوزه شده‌اند. در ژوئن 2021، صرافی رمزارز بایننس بازار NFT خود را راه‌اندازی کرد و کوین‌بیس، رقیب این صرافی هم در ماه اکتبر از برنامه‌های خود برای یک بازار NFT خبر داد و در همان 48 ساعت اول 1.4 میلیون نفر در صف انتظار آن ثبت نام کردند.

NFTها چطور کار می‌کنند؟

توکن‌هایی مثل بیت‌کوین و توکن‌های ERC-20 مبتنی بر اتریوم ماهیت مثلی دارند. استاندارد اتریوم برای توکن‌های غیرهمتا ERC-721 است.

دارایی غیرهمتا را می‌توان در بلاک‌چین‌های مجهز به قرارداد هوشمند که از ابزارهای دارایی غیرهمتا پشتیبانی می‌کنند هم ایجاد کرد. با اینکه اتریوم اولین و معروف‌ترین بلاک‌چین برای NFTها بود اما این اکوسیستم در حال رشد است و بلاک‌چین‌هایی سولانا، NEO، Tezos، EOS، Flow، Secret Network و TRON در حال حاضر از توکن‌های غیرهمتا پشتیبانی می‌کنند.

توکن‌های غیرهمتا و قرارداد‌های هوشمند آنها به شما اجازه می‌دهند تا ویژگی‌ها و اوصاف دقیقی را ذخیره کنید؛ مثلا هویت مالک، فراداده‌ها، یا لینک‌های امن. امکان اثبات مالکیت دیجیتالی در جهان دیجیتال موضوع بسیار مهمی است. با توکن‌های غیرهمتا، وعده امنیت در مالکیت یا تبادل هرگونه دارایی محقق می‌شود.

همانند بلاک‌چین، مشکل توکن‌های غیرهمتا هم این است که تکنولوژی پروتکل‌ها و قرارداده‌های هوشمند هنوز در حال رشد و توسعه است. ایجاد اپلیکیشن‌های نامتمرکز و پلتفرم‌هایی برای مدیریت و ایجاد توکن‌های غیرمثلی هنوز یک فرایند پیچیده است. یکی دیگر از چالش‌ها نیز ایجاد یک استاندارد است. روند توسعه بلاک‌چین هم همانند ماهیت این تکنولوژی به صورت نامتمرکز است و توسعه دهندگان زیادی به صورت جداگانه روی پروژه‌های مختلف کار می‌کنند. برای موافقیت در این حوزه باید شاهد همکاری و پروتکل‌های واحد باشیم.

چطور NFT بخریم؟

توکن غیرمثلی را می‌توان از بازارهای بزرگی از جمله OpenSea، Rarible و SuperRare خریداری کرد.

مراحل خرید از بازار Rarible:

• به وب‌سایت Rarible بروید و روی دکمه «اتصال» یا «Connect» در بالا سمت راست صفحه کلیک کنید. از آنجا کیف پولی که می‌خواهید به پلتفرم وصل کنید را انتخاب کنید و وارد حساب شوید.

• پس از ورود، در NFTها جستجو کنید و آنچه می‌خواهید را انتخاب کنید.

ما در این مثال توکن غیرمثلی «دست تقدیر» یا «Hand of Fate» از جنگو (Jango) را انتخاب کردیم. این فرایند برای تمام NFTها یکسان است. پس از انتخاب NFT، روی دکمه «Buy now» کلیک کنید.

• در مرحله بعد یک پنجره برای تایید ظاهر می‌شود و از شما می‌خواهد جزئیات سفارش خود را بررسی کنید.

اگر مشکلی ندارید و نمی‌خواهید چیزی را تغییر دهید به روی «ادامه و پرداخت» یا «Proceed to payment» بزنید و به مرحله نهایی بروید.

• سپس کیف پول شما باز می‌شود و از شما می‌خواهد تراکنش را تایید کنید. اگر این مرحله هم مورد تایید است، تراکنش را تایید کنید تا تراکنش انجام شود.

پس از تایید، NFT شما مستقیما به آدرس اتریوم شما ارسال می‌شود.

نکته: سعی کنید از خرید NFT در در زمانی که ترافیک شبکه زیاد است خودداری کنید. هزینه گس در این دوران بالا است.

پرچمداران NFT چه کسانی هستند؟

کریپتوپانک‌ها‌ (CryptoPunks)

پروژه CryptoPunk یکی از اولین پروژه‌های NFT جهان است. این پروژه که از سوی استودیو Larva Labs ارائه شده مجموعه‌ای متشکل از ۱۰ هزار تصاویر هنری ۲۴ در ۲۴ پیکسلی است که تصویر «پانک‌ها» یا «Punks» را آینده توکن های غیر مثلی با اوصاف و ویژگی‌های مختلف نشان می‌دهد.

این مجموعه که در ابتدا به صورت رایگان ارائه شد حالا طرفداران زیادی را جذب کرده و هرکدام از پانک‌ها با قیمت‌های نجومی معامله می‌شوند. حتی غول پرداخت ویزا هم دستی در این کلکسیون دارد و CryptoPunk#7610 را برای کلکسیون «آثار تجاری تاریخ‌ساز» خریداری کرده است.

در ۶۰ سال گذشته، ویزا کلکسیونی از آثار تجاری از جمله اولین کارت‌های اعتبار را جمع‌آوری کرده است. امروز کریپتوپانک‌ها هم وارد این کلکسیون شدند.

اما با کریپتوپانک‌ها چه کاری می‌توان کرد؟ این دارایی‌ها که بیشتر جنبه تجملاتی دارند همانند یک عتیقه یا اثر هنری عمل می‌کنند. خیلی‌ها از این NFTها به عنوان عکس پروفایل استفاده می‌کنند که البته در حال حاضر همه می‌توانند عکس آن را رایگان دانلود کنند و روی پروفایل خود بگذارند اما مالک واقعی تنها یک نفر است.

باشگاه میمون‌های کسل (Bored Ape Yacht Club)

این مجموعه‌ هم همانند کریپتوپانک، یک کلکسیون از آواتار‌های NFT است. همانند کریپتوپانک، این مجموعه هم از ۱۰ هزار NFT تشکیل شده و ویژگی‌های هرکدام به صورت تصادفی مشخص می‌شود. این مجموعه هم توجه بسیاری را در جامعه کریپتو جلب کرده است.

شاید مهمترین ویژگی این NFT این است که NFTهای دیگری را هم برایتان به ارمغان می‌آورد. مثلا Bored Ape Kennel Club و Mutant Ape Yacht Club هم مجموعه‌های دیگری هستند که شما با در اختیار داشتن یک Bored Ape می‌توانید آنها را به رایگان دریافت کنید. در واقع شما با خرید این NFT وارد کلوپ خاص می‌شوید و مزایای آن را هم دریافت می‌کنید.

اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

دو کلکسیون قبلی هردو شبیه به هم هستند اما توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا کاربرد‌های مختلفی دارند که یکی از آنها مالکیت اشیا دیجیتال در بازی‌های ویدیویی است. بزرگ‌ترین پلتفرم بازی که در حال حاضر از NFT استفاده می‌کند اکسی اینفینیتی است که در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ با حجم معاملاتی ۲.۵ میلیارد دلار، بیشترین معاملات در جهان NFT را به خود اختصاص داد.

این بازی شبیه به پوکمان است و شما در آن هیولاهایی به نام «اکسی» یا «Axie» را جمع‌آوری می‌کنید. این هیولاها با هم مبارزه می‌کنند و می‌توانید با آنها اکسی‌های جدید تولید کنید.

توکن غیرمثلی و دیفای (DeFi)

توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا در یکی از مهمترین فضا‌های نامتمرکز یعنی دیفای هم جریان ساز شده‌اند. یکی از موارد استفاده NFTها در دیفای Aavegotchi است؛ یک استارت‌آپ آزامایشی که توسط بازار دیفای Aave بنیان‌گذاری شده است. Aavegotchiها توکن‌های غیرهمتا هستند که در یک جهان بازی استفاده می‌شوند هر Aavegotchi در داخل خود یک توکن Aave را هم به عنوان وثیقه دارد. اگر مالک بخواهد دارایی خود را نقد کند، Aavegotchi ناپدید می‌شود. جهان Aavegotchi یک حلقه بسته است که به شرکت‌کنندگان خود پاداش می‌دهد.

برای شروع شما یک $GHST خریداری می‌کنید و سپس با بازی کردن، رای دادن و مشارکت در کِشت، دارایی خود را افزایش می‌دهید.

خدمت دیگری که قصد دارد دیفای و NFT را به هم متصل کند Rarible است. اپلیکیشن نامتمرکزی یا دپی که به کاربران اجازه می‌دهد اثر هنری را در بازار Rarible به فروش برسانند.

این بازار در جولای ۲۰۲۰ توکن RARI را ارائه کرد. یک توکن حکمرانی که خالقان اثر و خریداران از آن استفاده می‌کنند؛ این توکن تنها با مشارکت در پلتفرم کسب می‌شود، فرآیندی که Rarrible آن را «استخراج نقدینگی بازار» یا «Marketplace liquidity mining» نامیده است.

پیشرفت‌های اخیر

فضای NFTها در سال ۲۰۲۱ به طرز عجیبی رشد کرد و حجم معاملات در سه ماهه سوم به ۱۰.۶۷ میلیارد دلار رسید که افزایش ۳۸ هزار درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. بازار بزرگ OpenSea در ماه آگوست تنها در در یک روز، ۷۵ میلیون دلار حجم معامله را به ثبت رساند که بیشتر از مجموع حجم معاملات این پلتفرم در سال ۲۰۲۰ بود.

از سوی دیگر قیمت NFTها نیز به طرز عجیبی افزایش یافت. در ماه مارس ۲۰۲۱، هنرمندی به نام Beeple، یک NFT هنری را با قیمت ۶۹.۳ میلیون دلار به فروش رساند که باعث شد به یکی از پردرآمدترین هنرمندان جهان تبدیل شود. کریپتوپانک‌ها، میمون‌های خسته و آثار هنری دیگری هم با قیمت‌های میلیون دلاری معامله شدند. خانه‌های حراجی بزرگی مثل کریستی (Christie) و Sotheby هم با دیدن این بازار جدید وارد عمل شدند و به فروش یا عرضه NFT پرداختند. جهان NFT باعث شد تا گالری‌های هنری هم به فکر نمایش آثار دیجیتال باشند.

آینده NFTها

در حال حاضر این بازار بیشتر روی آثار هنری، گیمینگ و کلکسیون‌های کریپتو تمرکز دارد. رفته رفته برند‌های بیشتری محتوای خود را از طریق NFT عرضه می‌کنند. دارایی‌هایی در بازی ماینکراف به صورت NFT عرضه شده و توییتر هم کلکسیونی از NFTهای خود را در ژوئن ۲۰۲۱ راه‌اندازی کرد و این تنها گوشه‌ای از پیشرفت‌ها است.

در حوزه بازی هم توکن‌های غیرهمتا را می‌توان برای مالکیت اقلام مختلفی مثل لباس و پوسته‌های داخل بازی استفاده کرد و درنتیجه امکان انتقال آن به بازی‌های جدید یا حتی دیگر بازیکنان فراهم می‌شود.

با این حال NFTها پتانسیل بیشتری دارند و کاربرد‌های احتمالی عبارتند از حق کپی‌رایت و حقوق اموال ذهنی و فروش و معامله بازی‌های ویدیویی، موسیقی و فیلم‌ها. در سپتامبر ۲۰۲۱، فیلم Zero Contact به اولین فیلم کاملی تبدیل شد که به عنوان یک NFT عرضه شد؛ چند هفته بعد فیلم Lockdown هم به همین صورت به عنوان NFT ارائه شد.

توکن‌های غیرهمتا را می‌توان برای ساخت توکن‌های بهادار و توکنیزه کردن دارایی‌های واقعی هم استفاده کرد. دارایی‌های فیزیکی مثل ملک را می‌توان به صورت توکن عرضه و به اشتراک گذاشت. اگر این توکن‌های بهادار غیرمثلی باشند، مالکیت دارایی را حتی زماین که بخشی از دارایی به عنوان توکن فروخته می‌شود می‌توان به سادگی ردیابی و شفاف سازی کرد.

از جمله دیگر کاربرد‌های توکن غیرمثلی یا دارایی غیرهمتا می‌توان به لایسنس نرم‌افزار، وارانتی و حتی جواز تولد و مرگ اشاره کرد. قرارداد هوشمند یک دارایی غیرهمتا به طور کامل هویت گیرنده یا مالک را اثبات می‌کند و می‌توان آن را در یک کیف پول دیجیتالی ذخیره کرد. ممکن است زمانی برسد که کیف پول دیجیتال گواهی بر تمام جوازها و اسناد ما باشد.

آشنایی با انواع توکن NFT (توکن‌های تعویض‌ناپذیر)

توکن‌های تعویض‌ناپذیر (غیرمثلی) یکی از جالب‌ترین موضوعات سال 2021 در دنیای دارایی‌های دیجیتال هستند.

NFT ها دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد و مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند که در دوران اخیر بسیار محبوب شده‌اند.

در نتیجه، علاقه به یافتن و درک انواع توکن NFT نیز افزایش یافته است.

بسیاری علاوه بر چشم‌انداز تغییر مدیریت سنتی دارایی‌ها، به آینده و پتانسیل اقتصادی NFTها نیز امیدوار هستند.

رشد تدریجی قابل‌مشاهده‌ حوزه توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌تواند ضامن فرصت‌های بی‌نظیری برای سازندگان و سرمایه‌گذاران این توکن‌ها باشد.

بنابراین، داشتن تصویری واضح از انواع توکن NFT می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر در سفر ماجراجویانه کاربران این توکن‌ها کمک کند.

خیزش انقلابی انواع توکن NFT

توکن‌های دیجیتال چیز جدیدی در دنیای فناوری نیستند.

در واقع، فقط پس از مارس 2021 و با حراج اثر هنری هنرمند دیجیتالی که به‌نام بیپل (Beeple) شناخته می‌شود، توکن‌های تعویض‌ناپذیر نیز توجه جهان را به خود جلب کردند.

افراد معروفی همچون جک دورسی، مدیرعامل توییتر و ایلان ماسک نیز با تمجید از توکن‌های NFT بر محبوبیت آنها افزودند.

اثر هنری دیجیتالی بیپل که در مارس ۲۰۲۱ به قیمت ۷۰ میلیون دلار فروخته شد.

جالب است بدانید که اولین توکن تعویض‌ناپذیر در سال 2014 ایجاد شد و شش سال طول کشید تا در نیمه اول سال 2021، ارزش کل بازار توکن‌های تعویض‌ناپذیر به رقمی حدود 2 میلیارد دلار برسد.

این در حالی است که فقط یک سال پیش از آن، ارزش کل فروش NFTها تقریباً 250 میلیون دلار بود.

توکن‌های تعویض‌ناپذیر توکن‌هایی دیجیتال یا رمزنگاری‌شده هستند که ویژگی اصلی آنها یگانه‌بودنشان است؛ برای اثبات این یگانگی، توکن‌های NFT روی بلاک چین ثبت می‌شوند.

توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌توانند نسخه‌هایی توکنیزه‌شده از دارایی‌های واقعی یا دارایی‌های کاملاً دیجیتالی باشند.

دسته‌بندی انواع توکن NFT

با این همه، ارتباط تنگاتنگ NFTها با هنر یکی از ویژگی‌های برجسته این توکن‌هاست که می‌تواند برای بسیاری از تازه‌واردان به دنیای NFT گیج‌کننده باشد.

در واقع، NFTها فقط به حوزه هنر محدود نمی‌شوند، بلکه انواع توکن NFT با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و موارد استفاده متمایز وجود دارند.

انواع توکن NFT را می‌توان به سه دسته اصلی و رایج تقسیم کرد:

• آثار اصل یا کپی مستند در شبکه آینده توکن های غیر مثلی بلاک چین یا دفترکل توزیع‌شده: این توکن‌های تعویض‌ناپذیر روی شبکه بلاک چین ایجاد می‌شوند و روی شبکه بلاک چین باقی می‌مانند.
• توکن‌هایNFTکه حق مالکیت اثر را ارائه می‌دهند: این دارایی‌ها شامل عرضه NFT به افراد به‌منظور اعطای حق مالکیت دارایی می‌شود.
• فرادادهNFTکه شامل ارائه مالکیت فایل‌های فراداده مربوط به اینترنت است: فراداده NFT نیز دسته مهم دیگری است که به توکن‌های تعویض‌ناپذیر پیوند می‌خورد. در این حالت، فرد حق مالکیت NFT را دریافت نمی‌کند و فقط می‌تواند از آن استفاده کند.

کاربردهای انواع توکن NFT

گمانه‌زنی‌های مختلفی در خصوص پتانسیل توکن‌های NFT و ارزش و خطرات مربوط به آنها وجود دارد.

توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌توانند به‌واسطه عملکرد بلاک چین، اصالت و جزئیات یک دارایی‌ را نشان دهند.

این توکن‌ها می‌توانند به نگهداری، محدودسازی یا عدم اجازه دسترسی به حقوق افراد در خصوص دارایی‌هایشان کمک کنند و حقوق انحصاری مالکیت را ارتقاء دهند.

توسعه زیرساخت‌ها و نوآوری روبه‌رشد جهان NFTها می‌تواند کارایی این توکن‌ها را در بخش‌های مختلف تقویت کند. بنابراین، منطقی است که انتظار ظهور انواع جدیدی از NFTها را داشته باشیم. در این بخش، سعی می‌کنیم به برخی از انواع توکن‌های NFT که در حال حاضر محبوبیت بیشتری دارند، بر حسب کارکرد نگاهی بیندازیم.

کلکسیونی‌ها

یکی از اولین نمونه‌ها یا انواع NFT با توسعه کریپتوکیتیز (CryptoKitties) ایجاد شد.

شخصیت‌های کریپتوکیتیز توکن‌هایی آنلاین و کلکسیونی هستند.

در واقع، کریپتوکیتیز را می‌توان اولین مورد کاربرد توکن‌های تعویض‌ناپذیر دانست. گفتنی است محبوبیت کریپتوکیتیز در سال 2017 به حدی رسید که باعث ترافیک شبکه اتریوم شد.

کریپتوکیتیز یکی از نمونه‌های آینده توکن های غیر مثلی جالب فهرست انواع توکن NFT است؛ این توکن‌ها بچه‌گربه‌های دیجیتالی هستند که با ویژگی‌های متمایزی خود محبوب‌تر و مطلوب‌تر از سایر شخصیت‌ها می‌شوند.

بچه‌گربه‌های دیجیتالی در بازی کریپتوکیتیز اولین کاربردهای توکن‌ تعویض‌ناپذیر را رقم زدند.

آثار هنری

فرآیند خلق و عرضه آثار هنری نیز یکی دیگر از کاربردهای برجسته NFT است.

انواع توکن NFT در این حوزه به هنر دیجیتالی اطلاق می‌شود که دارای ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد باشد و هم‌زمان خلاقیت و فناوری را با هم ترکیب کند.

در حال حاضر، نسخه‌های محدودی از چندین اثر هنری تحت شرایطی ویژه در گردش هستند. استفاده از اوراکل و قراردادهای هوشمند می‌تواند به هنرمندان در ایجاد تصاویری که در شبکه‌های بلاک چین نمایش داده می‌شوند، کمک کند. توکن‌های NFT هنر دیجیتال نیز مشوق مشارکت کاربران در این حوزه هستند.

توکنیزه‌کردن دارایی‌ها و آثار هنری در دنیای واقعی می‌تواند مشوق موثری برای پذیرش توکن‌های تعویض‌ناپذیر باشد.

امکان ترکیب بلاک چین و اینترنت اشیا (IoT) با هم چشم‌اندازهای جالبی در قالب اسکن کد یا برچسب روی دارایی‌ها ارائه می‌دهد.

انواع توکن NFT در آثار هنری ثبت آسان مالکیت آثار هنری در دنیای واقعی را برای کاربران به ارمغان می‌آورد.

در مقابل، کاربران نیز می‌توانند سابقه کامل یک اثر هنری، مانند مالکیت قبلی و قیمت‌های پیشین اثر را به کمک این توکن‌ها بیابند و بررسی کنند.

بلیت رویدادها (Event ticket)

یکی دیگر از کاربردهای خوش‌آتیه NFTها مربوط به بلیت رویدادهای مختلف است.

این نوع توکن تعویض‌ناپذیر به افرادی که در رویدادهایی همچون جشنواره‌های موسیقی و کنسرت‌ها شرکت می‌کنند، اجازه می‌دهد تا هویت و بلیت خود را تأیید کنند.

مدیران رویدادها می‌توانند تعداد مشخصی بلیت NFT را در پلتفرم بلاک چین عرضه کنند تا مشتریان این بلیت‌ها را از طریق حراج خریداری و آنها را در کیف پول موبایلی خود با دسترسی آسان ذخیره کنند.

بیشتر بخوانید: روش خرید NFT

موسیقی و رسانه

موسیقی و حق مالکیت آثار موسیقایی با توسعه توکن‌های NFT وارد جریان تازه‌ای می‌شود.

حوزه موسیقی و رسانه نیز در حال آزمایش NFT است که می‌تواند زیرگروه مهم دیگری از کاربردهای انواع توکن NFT ایجاد کند.

پیونددادن فایل‌های موسیقی و رسانه‌ای به توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌تواند دریافت یا اعطای حقوق مالکیت اثر هنری را بسیار آسان و دسترس‌پذیر کند.

دو پلتفرم برجسته‌ای که به هنرمندان در عرضه موسیقی همراه با حق مالکیت کمک می‌کنند، پلتفرم‌های رِیریبل (Rarible) و مینت‌بیس (Mintbase) هستند.

موسیقی و حق مالکیت آثار موسیقایی با توسعه توکن‌های NFT وارد جریان تازه‌ای می‌شود.

در این پلتفرم‌ها و سایر پلتفرم‌های مشابه، هنرمندان از تماس مستقیم با طرف‌داران و مخاطبان خود برخوردار می‌شوند و شنوندگان نیز تجربه ممتازی کسب می‌کنند.

حق مالکیت انحصاری در خرید NFT یکی از مهم‌ترین دلایل رشد توکن‌های تعویض‌ناپذیر در صنعت موسیقی است که می‌تواند چشم‌انداز قابل‌اعتمادی برای کاهش کپی غیرمجاز و واسطه‌گری در دنیای موسیقی باشد.

بازی و گیمینگ

یکی از انواع رایج NFT در حوزه بازی عمدتاً بر اقلام درون‌بازی متمرکز است.

NFTها به‌سرعت موردعلاقه توسعه‌دهندگان بازی‌ها و گیمرها قرار گرفته‌اند.

مالکیت آیتم‌های درون‌بازی و سابقه آنها با توکن‌های NFT قابل‌ثبت است و این امر می‌تواند به گسترش اقتصاد درون‌بازی بینجامد.

مهم‌تر از همه، انواع توکن‌های NFT در حوزه بازی‌های رایانه‌ای مزایای بسیاری برای بازیکنان به ارمغان آورده‌اند.

اگرچه آیتم‌های کلکسیونی درون‌بازی ملزومات مهمی برای تجربه بهتر از بازی‌ها به شمار می‌روند، توکن‌های NFT می‌توانند حتی ارزش این آیتم‌ها را نیز تغییر دهند.

فروش این آیتم‌ها خارج از پلتفرم بازی به گردش پول و اقتصاد بازی کمک می‌کند. در مقابل، سازندگان و توسعه‌دهندگان بازی نیز با عرضه توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌توانند برای فروش هر مورد در بازار آزاد حق امتیاز دریافت کنند.

یکی از محبوب‌ترین کاربردهای حال حاضر توکن‌های تعویض‌ناپذیر در بازی‌های جالبی همچون اکسی اینفینیتی دیده می‌شود.

دارایی‌های واقعی

در حال حاضر، تعداد NFTهایی که نماینده دارایی‌های دنیای واقعی باشند، اندک است؛ با این حال، پیشرفت در حوزه NFT می‌تواند توکنیزه‌کردن دارایی‌های واقعی را امکان‌پذیر کند.

به‌عنوان مثال، بسیاری از پروژه‌های NFT در حال حاضر در حوزه املاک و مستغلات یا کالاهای لوکس فعالیت می‌کنند.

توکن‌های NFT را می‌توان به‌عنوان سندهای مالکیتی در نظر گرفت که فرآیند خرید و فروش خودرو یا خانه را تسهیل می‌کنند.

در حقیقت، افراد می‌توانند از فرصتی که توسط توکن‌های NFT به وجود آمده است، برای دارایی‌های جهان واقعی نیز استفاده کنند.

احراز هویت

یکی از ویژگی‌های مهم توکن‌های تعویض‌ناپذیر کمیاب‌بودن آنهاست.

هر NFT منحصربه‌فرد است و نمی‌توان آن را با توکن دیگری جایگزین کرد. توکن‌های NFT احراز هویت نیز مشابه توکن‌های NFT بلیت رویدادها عمل می‌کنند.

آنها می‌توانند شناسه‌های منحصربه‌فردی برای پشتیبانی از سیستم‌های مدیریت هویت افراد باشند.

برجستگی کاربرد NFTهای مبتنی بر هویت در زمینه گواهینامه‌ها و مجوزها مشهودتر است. ارائه گواهینامه‌ها و مجوزهای توکنیزه‌شده برای اثبات و تأیید سوابق افراد تأثیر شگرفی در حوزه مدیریت هویت خواهد داشت.

علاوه بر این، توکن‌های NFT مبتنی بر هویت به افراد کمک می‌کنند تا اسناد و مدارک مربوط به هویت خود را بدون خطر ازدست‌دادن ذخیره کنند.

میم‌ها و شوخی‌ها

یکی از جالب‌ترین انواع NFT، فروش میم‌ها (meme) یا همان شوخی‌های تصویری در قالب توکن تعویض‌ناپذیر است.

در حال حاضر، میم‌ها تبدیل به بخشی از فرهنگ عمومی کاربران اینترنت شده‌اند و به‌سرعت مشهور و فراگیر می‌شوند. با کمک NFTها، سازندگان این میم‌ها حتی می‌توانند نسخه‌هایی توکنیزه از آنها را به فروش برسانند.

فروش میم‌ها در قالب توکن‌های تعویض‌ناپذیر می‌تواند نویدبخش اکوسیستمی آینده‌نگر برای سازندگان خلاق تصاویر میم باشد.

تصویر بامزه «دختر پردردسر» (Disaster Girl) یکی از میم‌های گران‌قیمتی است که اخیراً به ارزش نیم میلیون دلار به فروش رفت.

نام‌های دامنه

در میان انواع توکن NFT ، باید به نام‌های دامنه نیز اشاره کنیم که اخیراً به محبوبیت چشمگیری دست یافته‌اند.

سرویس‌های غیرمتمرکز نام دامنه همچون Unstoppable Domains و Ethereum Name Service یا به‌اختصار ENS برخی از مثال‌های جالب توجه این آینده توکن های غیر مثلی حوزه هستند.

سرویس نام دامنه اتریوم (ENS) می‌تواند به کوتاه‌کردن آدرس‌های پیچیده و طولانی و سهولت استفاده کاربران کمک کند.

سخن پایانی

انواع توکن NFT موجود در فهرست توکن‌های تعویض‌ناپذیر، به‌وضوح پتانسیل اکوسیستم NFT را نشان می‌دهند.

توکن‌های تعویض‌ناپذیر دسته‌ای کاملاً جدید از دارایی‌های دیجیتال یا دارایی‌های توکنیزه‌شده هستند؛ این توکن‌ها در حال تغییر مفاهیم متداول کاربرد و مالکیت دارایی‌ها هستند.

انواع متداول توکن‌های تعویض‌ناپذیر با تمرکز بر آنچه در واقع از طریق NFT دریافت می‌کنید، دسته‌بندی می‌شوند.

نوع اول توکن‌های تعویض‌ناپذیر مواردی هستند که می‌توانید آنها را در قالب یک NFT اورجینال ایجاد و روی بلاک چین ذخیره کنید.

نوع دوم NFTها به توکن‌های دیجیتال بومی اشاره دارد که در آنها چندین NFT مختلف به‌عنوان حق مالکیت برای دارایی‌هایی مشخص عمل می‌کنند .

دسته سوم از انواع توکن‌های NFT فقط اجازه دسترسی به فراداده‌ NFT را می‌دهند و در نتیجه، شما به‌جای اینکه مالکیت دارایی را دریافت کنید، فقط اجازه استفاده از آن را خواهید داشت.

انواع توکن NFT در گردش، همچون آثار هنری، آثار موسیقی و رسانه‌ای، نام‌های دامنه، میم‌ها و سایر موارد نیز چشم‌اندازهای امیدوارکننده‌ای از آینده توکن‌های تعویض‌ناپذیر ارائه می‌کنند.

منبع: 101blockchains.com

قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:

حضور هنرمندان ایرانی در بازار توکن‌های غیر مثلی

اولین توکن غیر مثلی (NFT) در جهان، کوانتوم (Quantum) نام داشت و توسط کوین مک کوی (Kevin McCoy) و آنیل دش (Anil Dash) در سال ۲۰۱۴ ایجاد شد. این توکن که با استفاده از یک ویدیو ساخته‌شده بود، در نهایت باقیمت ۴ دلار به فروش رفت و هم‌اکنون در موزه قرار دارد.

به گزارش فینوپیا، با این‌حال، دو سال طول کشید تا توکن‌های غیرملثی خود را به جهان معرفی کنند و تنها در سال ۲۰۲۰ بود که توانستند خود را به معامله‌گران و هنرمندان مختلف نشان دهند.

به‌طورکلی، توکن‌های غیر مثلی درون خود اطلاعاتی دارند که از آن به‌عنوان سندی دائمی و غیر قابل‌تغییر در بلاکچین استفاده می‌کنند. بلاک چین‌ها هم پایگاه‌های داده دیجیتالی هستند که داده‌ها را در آینده توکن های غیر مثلی شبکه غیرمتمرکزی از رایانه‌ها و بدون استفاده از یک مرجع مرکزی ثبت می‌کنند.

اسناد و داده‌های موجود در توکن‌های غیر مثلی اصالت، تاریخچه مالکیت و سابقه تراکنش‌های مربوط به توکن خود را نشان می‌دهند و با یک قرارداد هوشمند کنترل می‌شوند.

توکن‌های غیر مثلی در اصل روی شبکه‌های بلاکچین ضرب یا ایجاد می‌شوند. داده‌های ذخیره‌شده در بلاکچین نیز به‌طور مداوم در سراسر گره‌های یک شبکه به اشتراک گذاشته، تکثیر و همگام‌سازی می‌شوند. سیستم‌های رایانه‌ای موجود نیز می‌بایست با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اطلاعات را ذخیره و پردازش نمایند.

این سازوکار درنهایت باعث می‌شود تا سوابق مربوط به تراکنش‌ها، بدون وجود یک مرجع متمرکز یا واسطه ثبت شوند و هکرها نتوانند آن‌ها را دست‌کاری کنند.

از طرفی دیگر، قراردادهای هوشمند امکان مبادله پول، اموال یا هر چیز باارزش دیگری را بدون وجود یک شخص ثالث فراهم می‌کنند. از این قراردادها معمولاً برای ضرب توکن‌های غیر مثلی، انتقال مالکیت یا پرداخت حق امتیاز آن‌ها استفاده می‌شود.

قراردادهای مذکور در اصل یک برنامه رایانه‌ای یا کدهایی هستند که در آدرس خاصی از یک بلاکچین قرار می‌گیرند. قراردادهای هوشمند نیز به‌طور خودکار توسط رایانه‌های موجود در شبکه بلاکچین اجرا می‌شوند و مجموعه خاصی از شرایط و قوانین را برآورده می‌نمایند.

در بیشتر موارد، توکن‌های غیرمثلی در خارج از زنجیره ذخیره می‌شوند. دلیل آن‌هم این است که بلاکچین‌ها فضای ذخیره‌سازی محدود و ترافیک شبکه بالایی دارند. از طرفی ذخیره‌سازی یک توکن غیرمثلی به‌طور غیرمستقیم در یک بلاکچین معمولاً هزینه بالایی دارد و ناکارآمد است.

در این حالت، توکن‌های غیرمثلی معمولاً به‌طور جداگانه در یک سرویس خارجی، مثل یک سرور متمرکز، یک سیستم توزیع‌شده یا با استفاده از روش ذخیره‌سازی ابری ذخیره می‌شوند.

شاید بتوان ادعا کرد که بهترین ویژگی توکن‌های غیرمثلی برای هنرمندان، این است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با استفاده فناوری بلاکچین حق امتیاز آثار خود را به دست آورند. با توجه به این حق امتیاز مادام‌العمر، هر بار که توکن‌های غیرمثلی معامله می‌شوند، مقداری از مبلغ معامله‌شده به سازندگان آن‌ها پرداخت می‌شود.

با این‌حال، شایان‌ذکر است که خرید توکن‌های غیرمثلی لزوماً مالکیت قانونی یک دارایی را به خریدار نمی‌دهد و نمی‌توان حق چاپ یک اثر دیجیتالی یا فیزیکی را از طریق آن‌ها منتقل کرد.

به‌عبارت‌دیگر، اگر در قراردادهای هوشمند انتقال مالکیت فیزیکی توکن‌های غیر مثلی ذکر نشده باشد، خریداران آن‌ها تنها مالکیت ‌داده‌ یا همان «توکن» موجود در بلاک چین را به دست می‌آورند.

توکن‌های غیر مثلی معایب خاص خودشان را هم دارند. برای مثال، علی‌رغم رشد چشمگیر این صنعت در دو سال گذشته، برخی از بازارها و کیف پول‌های دیجیتالی هنوز نتوانسته‌اند امنیت لازم را برای محافظت از کاربران خود فراهم کنند.

علاوه بر این، هم ضرب کردن و هم خریدوفروش توکن‌های غیرمثلی به انرژی زیادی نیاز دارد و همین مسئله نگرانی‌هایی را در مورد تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها ایجاد کرده است.

شایان‌ذکر است که گران‌قیمت‌ترین توکن غیر مثلی جهان ادغام (Merge) نام دارد و باقیمت ۹۱.۸ میلیون دلار به فروش رفته است. دومین توکن غیر مثلی گران‌قیمت جهان نیز که تحت عنوان «هرروز: ۵۰۰۰ روز نخست» شناخته می‌شود، از ۵۰۰ تصویر مختلف تشکیل‌شده و باقیمت ۶۹.۳ میلیون دلار به فروش رفته است.

توکن غیرمثلی بعدی نیز ساعت (Clock) نام دارد و باقیمت ۵۲.۷ میلیون دلار فروخته‌شده است. این توکن در اصل نشان‌دهنده تعداد ساعت‌هایی است که جولیان آسانژ (Julian Assange)، یکی از بنیان‌گذاران وبگاه ویکی‌لیکس (WikiLeaks)، در زندان سپری کرده و تمام عواید حاصل از فروش آن‌هم به حمایت از آسانژ اختصاص داده‌شده است.

علاوه بر این، نام‌های آشنای زیادی هم در این صنعت وجود دارد. برای مثال می‌توان به جک دورسی (Jack Dorsey)، توسعه‌دهنده شبکه اجتماعی توییتر، اشاره کرد که توانست اولین توییت خود را به یک توکن غیرمثلی تبدیل کند و به قیمت ۲.۹ میلیون دلار آن را به فروش برساند.

در ایران هم چند وقتی است که توکن‌های غیرمثلی مشهور شده‌اند. برای مثال می‌توان به یکی از تصاویر بهنوش طباطبایی اشاره کرد که به قیمت ۳۲۰۰ دلار به فروش رفته است.

سروش لشکری که بانام هنری هیچ‌کس فعالیت می‌کند، هم توانسته است کاور یکی از آلبوم‌های خود را به قیمت ۱۹۰ اتریوم به فروش برساند. علاوه بر این هنرمندان مشهور، هنرمندانی همچون علی‌رضا کدخدایی، رضا مهدوی، صادق ادهم و علی‌رضا قربانی هم وارد بازار توکن‌های غیرمثلی شده‌اند.

کریم باقری نیز قصد دارد لحظات ماندگار مربوط به دوران حرفه‌ای خود در باشگاه پرسپولیس و تیم ملی را در قالب یک مجموعه توکن غیرمثلی عرضه کند.

بااین‌حال، ازآنجاکه این صنعت هنوز در ایران به‌طور کامل قانون‌گذاری نشده است، هنرمندان ایرانی با ریسک‌های زیادی مثل خریدوفروش، سرقت آثار هنری، نقدینگی و تحریم‌ها مواجه هستند.

به همین خاطر است که کارشناسان این صنعت باور دارند یکی از دلایل عدم توسعه توکن‌های غیر مثلی در میان هنرمندان ایرانی، نبود قوانین و مقررات روشن و مشخص است و قانون‌گذاران باید آن را برطرف کنند.

توکن چیست؟

توکن در واقع واژه دیگری برای دارایی رمز نگاری شده می باشد که بسته به آن ارز رمزنگاری شده چند معنی خاص تر به خود گرفته است. به بیانی دیگر در یک فضای رمزنگاری شده، یک توکن صرفاً به مفهوم یک واحد رمزارز گفته می شود که بر روی آینده توکن های غیر مثلی یک بلاک چین موجود ساخته و پشتیبانی می شود. با ظهور ارزهای رمزنگاری شده، این اصطلاح زندگی جدیدی را در زمینه جدیدی یافته است؛ در واقع اکنون بخش مهمی از انقلاب تکنولوژیکی است که در حال حاضر جامعه ما را فرا گرفته است.
توکن کلمه ای است که در ارزهای دیجیتال زیاد می شنوید؛ در حقیقت از نظر فنی همه دارایی های رمزنگاری شده را می توان به عنوان توکن نیز توصیف کرد اما امروزه این عبارت معنای خاصی به خود گرفته که آینده توکن های غیر مثلی به اندازه کافی رایج است.
همانطور که مشحص است ما در این مقاله قصد داریم به تعریف و انواع توکن بپردازیم. مفتخریم که ما را تا انتهای این مطلب از مطالب سایت تتر ایران همراهی کنید.

تاریخچه و کاربردهای توکن

پیشینه کلمه توکن که در واقع قطعه ای شبیه به سکه است که توسط شخص یا ارگانی غیر از دولت به صورت قانونی صادر می شود، به قبل از قرن دوازدهم بازمی گردد اما اگر بخواهیم نزدیک ترین کاربرد توکن را نسبت به کاربردهای امروزی آن بیان کنیم، باید کازینوها را مثال بزنیم که افراد در ازای مراجعه به این مکان های تفریحی و پرداخت پول، ژتون با ارزش‌ های مختلف را خریداری می کنند تا قادر باشند به جای پول از این ژتون ها استفاده نمایند. این افراد به محض خروج از این محل، ژتون های خود را به پول تبدیل می کنند.
ناگفته نماند که توکن در دنیای کامپیوتر نیز همیشه وجود داشته و نقش مهمی ایفا کرده است. برای مثال می توان به دو مورد اشاره کرد:
• Access Token که نوعی مجوز رمزنگاری ‌شده‌ برای دسترسی به یک شبکه می باشد.
• پیام Token Has Expired در وب ‌سایت‌ هایی که برای ورود نیازمند رمزعبور نیاز هستند و از توکن به‌ عنوان Session ID استفاده می‌کنند، مثال دیگری است.

توکن پیش از بلاک چین بوده و تنها به فناوری بلاک چین اختصاص ندارد، بلکه با در دنیای بلاک چین معنای جدیدی پیدا کرده است. توکن در زمینه هایی چون هنر، سرگرمی، رسانه، کامپیوتر، اقتصاد و . کاربرد دارد، ضمن اینکه دارای طیف وسیعی از عملکردهای بالقوه مانند از کمک به ایجاد مبادلات غیرمتمرکز گرفته تا فروش موارد کمیاب در بازی‌های ویدیویی می باشد، اما موضوعی که در همه آن ها واضح و مشترک است، این است همه این توکن ها مانند هر ارز دیجیتال دیگری قابل معامله یا نگهداری هستند، ضمناً از طریق آن ها به مسائل مربوط به قوانین دولتی و دسترسی سرمایه ‌گذاران و مشتریان رسیدگی می شود. مثال های دیگری که می توان در مورد کاربرد توکن به آن ها اشاره کرد، در ذیل آنده اند:
• اگر امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) علاقه مند باشید، قطعاً با استفاده آن مواجه خواهید شد.
• در پرداختی که طرفین از طریق توکن به توافق رسیده اند، کاربرد دارد.
• با توکن می توانید از مالکیت دارایی دیجیتال مانند ملک، محصولات، سهام و . برخوردار شوید.
• برای حسابداری اقدامات دیجیتالی بکار می آید.
• می توان از طریق آن، امنیت شبکه را تامین و تضمین کرد.
• از طریق این توکن ها می آینده توکن های غیر مثلی توان درگاه نصب کرد تا خدمات اضافی را ارائه داد.
• با بهره مندی از آن ها می توان تجربه کاربری را بهبود بخشید.

انواع توکن

• توکن بهادار:
یک سهام یا اوراق قرضه را تصور کنید؛ ارزش آن ها حاصل از دارایی های غیر از خودشان بدست می آیند و تحت نظارت سازمان‌های دولتی فعالیت می کنند. توکن بهادار (Security Token) نیز از این نظرشبیه سهام بوده و در بطن فعالیت خود از قوانین خاصی که مشخص شده اند، پیروی می کند. اوراق بهادار شرکتی می ‌تواند در حین بازه زمانی عرضه اولیه تا فرآیند افزایش سرمایه ایجاد شود و به طور مستقیم و یا غیرمستقیم و توسط صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری معامله گردد. هر شرکتی در صورت عدم تحقق وعده های خود در اجرای پروژه مربوطه، توسط مراجع قانونی قابل پیگیری است و درست به همین واسطه است که این دسته از توکن ها دارای حاشیه امنی هستند.

• توکن کاربردی:
توکن‌ های کاربردی (Utility Token) نوعی از انواع توکن ها هستند که وقتی با یک پروتکل بلاک چینی ادغام شوند، شرایط را برای دسترسی افراد و بهره مندی از امکانات برای انان فراهم می کنند. مالک آن ها براساس میزان مالکیت توکن های خود، در آینده از خدمات و محصولات شرکت مربوطه بهره می برند. این امر در واقع به یک استارتاپ فعال در حوزه بلاک چین این امکان را می دهد تا محصولات یا خدمات خود را پیش فروش کند و از این طریق علاوه بر جذب سرمایه، مشتریان آینده خود را تعیین کند.

• توکن پرداخت:
توکن پرداخت (Payment Tokens) که تنها برای پرداخت و خرید محصولات یا خدمات در فضای اینترنت مورد استفاده قرار می گیرد، تحت عنوان به عنوان توکن‌های معامله‌ای (Transactional Tokens) و توکن‌های ارزی (Currency Tokens) نیز شهرت دارند. آن ها از وجود سازمان مرکزی مانند بانک یا درگاه پرداخت برای ثبت و تایید تراکنش ‌ها بی نیاز هستند، این مورد از مزایای توکن های پرداخت محسوب می شود که هم باعث کاهش هزینه تراکنش می شود و هم امکان سانسور و حذف تراکنش‌ها را از دولت‌ها و سازمان‌ها سلب می کند. نکته جالبی که باید در مورد این توکن ها بدانید این است که نوسانی قابل توجهی ندارند.

• توکن سهامی:
این توکن ها (Equity Tokens) سهام موجود در شرکت ارائه‌ دهنده این سهام را نشان می دهد. این توکن ها بسیار شبیه توکن های بهادار هستند اما یک تفاوت آن ها را از توکن بهادار مجزا می کند. این تفاوت درواقع اعتبار آن ها در شرکت مربوطه و تابع قوانین خاص بودن این توکن هاست.

• توکن های مثلی و غیرمثلی:
در حالت کلی توکن ها به دو گروه کلی تقسیم می شوند که توکن های مثلی و غیرمثلی نامیده می شوند؛ این توکن ها به ترتیب با نام های دیگری چون توکن تعویض‌ پذیر (Fungibile) و به توکن تعویض‌ ناپذیر (None-Fungible Token | NFT) نیز شهرت دارند. توکن مثلی یا تعویض‌ پذیر را اگر بخواهیم توضیح دهیم باید به عدم تفاوت هر واحد مشخص از آن با دیگر واحدها اشاره کنیم که این ویژگی باعث می شود که در ازای اینکه یک واحد از توکن را دریافت می کنیم، از یک واحد دیگر به جهت بازپرداخت بهره مند شویم؛ در حالی که در توکن غیر مثلی یا تعویض‌ ناپذیر، یک واحد از یک توکن با واحدهای دیگر متفاوت بوده و همین امر به هر کدام از آن ها یک ویژگی خاص می بخشد.

NFT چیست؟ آشنایی با دنیای محبوب محتوای انحصاری!

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و گسترش کاربرد ارزهای دیجیتال در اقتصاد، بیش از گذشته NFT چیست و چه ماهیتی دارد، موضوع مهمی شده است. NFTها بسیار در معرض استفاده عموم قرار گرفته‌اند. از علاقه مندان به ارزهای دیجیتال در رسانه‌های اجتماعی گرفته تا سلبریتی‌هایی مثل اسنوپ داگ، در مورد NFTها یا توکن‌های غیرقابل مثلی صحبت می‌کنند. مجموعه‌‌های هنری دیجیتال ان اف تی مثل Bored Ape Yacht Club و CryptoPunks میلیون‌ها دلار فروخته‌اند. این در حالی است که بازار ارزهای دیجیتال با فروش‌های سنگینی مواجه شده است. اما در سایت مطرح خرید و فروش NFT یعنی Opensea بیش از ۱ میلیون کاربر درحال خرید و فروش این توکن‌های غیر مثلی هستند.

NFT چیست؟

هر NFT دارای یک آدرس منحصر به فرد است که در بلاکچین وجود دارد، یک دفتر کل یا پایگاه داده که تراکنش‌ها را ثبت می‌کند. اگر یک NFT از تصویر Bored Ape یا یک کلیپ ویدیویی را خریداری کنید، هر کدام یک کد منحصر به فرد را دارند که نشان می‌‌دهد، این ان اف تی متعلق به شماست. شما به NFT خود از طریق یک کلید خصوصی آینده توکن های غیر مثلی که به بلاکچین متصل می‌شود و اثبات مالکیت را نشان می‌دهد، دسترسی پیدا می‌کنید.

NFT مخفف چیست؟

توکن غیر قابل مثلی یا NFT یک قرارداد دیجیتالی است که نشان دهنده مالکیت رسانه‌های دیجیتالی مانند هنر، موسیقی، ویدئو، نوشته، میم و حتی اشیاء دنیای واقعی مانند کفش‌های کتانی و املاک و مستغلات است. Non-fungible در لغت به معنای منحصر به فرد است. اسکناس دلار قابل مثلی است؛ زیرا اگر اسکناس دلاری را با اسکناس دلاری دیگر مبادله کنید، در نهایت همان پول را خواهید داشت. اما در ان اف تی این منحصر به فرد بودن است که آن را از سایر دارایی‌ها متمایز می‌کند.

آیا NFTها قابل کپی کردن هستند؟

اما سوالی که ذهن مخاطب با آن درگیر می‌شود، این است که آیا مردم نمی‌توانند، تصاویر میمون‌های Bored Apes را به صورت آنلاین مرور کنند و آن‌ها را در تلفن یا رایانه خود ذخیره کنند؟ بله، می‌توان آن‌ها را ذخیره کرد. (اگرچه بسته به محتوا، ممکن است با برخی از مشکلات کپی رایت مواجه شوید.) با این حال، این یکی از دلایلی است که منتقدان ان اف تی آن را چیزی بیش از یک حقه دیجیتال نمی‌نامند. اما برای شخصی که در بلاکچین مالک این دارایی است، این NFT ارزش پولی زیادی دارد. در واقع، مجموعه ای از ۱۰۱ NFT از Bored Ape Yacht Club به قیمت بیش از ۲۴ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ فروخته شد.

چگونه NFTها را معامله کنیم؟

NFTها بر روی بلاکچین قرار می‌گیرند. اما بیشتر ان اف تی ها با اتر (Ethereum) معامله می‌شوند و در بلاکچین اتریوم وجود دارند. شما می‌توانید NFTها را از طریق بازارهای آنلاین مانند: OpenSea، Rarible و Nifty Gateway خریداری کنید. اما ابتدا به یک کیف پول رمزنگاری شده نیاز دارید که به شما این امکان را می‌دهد که انواع مختلف ارزهای دیجیتال مورد استفاده برای خرید ان اف تی را ذخیره کنید. شما می‌‌توانید، ارزهای رمزنگاری شده را از طریق صرافی‌های بزرگ مانند: Binance و Coinbase یا از طریق برنامه‌های سرمایه‌ گذاری مانند: Robinhood، SoFi و Webull خریداری کنید.

چه فاکتورهایی NFTها را ارزشمند می‌کند؟

مانند تمام دارایی‌ها و بازارهای اقتصادی، عرضه و تقاضا محرک‌های اصلی بازار NFT برای قیمت هستند. به دلیل ماهیت کمیاب NFTها و تقاضای زیاد گیمرها، کلکسیونرها و سرمایه گذاران، مردم اغلب آماده‌اند تا پول زیادی برای آن‌ها بپردازند. برخی از ان اف تی ها نیز این پتانسیل را دارند که صاحبان خود را به درآمد زیادی برسانند. برای تعیین این که چه چیزی یک ان اف تی را ارزشمند می‌کند، چهار جنبه کلیدی وجود دارد:

• ارزش اساسی (ارزش ایده خالق اثر)
• ارزش بالقوه (ارزش آینده، هنرمندان و خالقان جدید و آینده، افراد مشهور)
• درک خریدار (ارزش آن برای شما چیست؟)
• ارزش بازار (قطعات دیگر از همان سازنده برای چی تقاضا دارند؟)

تفاوت NFT با ارز دیجیتال

NFTها با ارزهای دیجیتال در تضاد هستند؛ زیرا آن‌ها قابل مثلی هستند و توکن‌های قابل مثلی به واحدهای کوچک‌تر تقسیم می‌شوند. برای مثال، می‌توانید، بیت‌ کوین‌ها را به ساتوشی تقسیم کنید. اما ان اف تی ها را نمی‌توان مانند بیت کوین به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد. یک داده منحصر به فرد وجود دارد که معمولاً کمیاب و محدود است.

چرا NFTها دارای اهمیت هستند؟

توکن‌های غیر قابل مثلی به دلیل انقلابی که در فضای بازی‌ها و کلکسیون‌ها ایجاد کرده‌اند؛ میان کاربران و شرکت‌های رمزارز محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. از ژوئن ۲۰۱۷ در مجموع ۲۵ میلیارد دلار برای NFTها هزینه شده است. NFTها فرصتی را برای گیمرها و کلکسیونرها، فراهم می‌کند تا به مالکان تغییرناپذیر آیتم‌های درون بازی و سایر دارایی‌های منحصر به فرد تبدیل شوند. آن‌ها همچنین می‌‌توانند اقلام دیجیتالی فردی را که در طول بازی به دست می‌‌آورند؛ مانند: لباس‌ها، آواتارها و ارز درون بازی در بازار ثانویه بفروشند.

برای هنرمندان، فروش آثار هنری به شکل دیجیتال به طور مستقیم و بدون واسطه یکی از مزایا و اهمیت‌های ویژه ان اف تی است که حد و مرزهای جغرافیایی را از بین برده و اجازه کسب درآمد را به هنرمندان می‌دهد. حق امتیازها می‌توانند در آثار هنری دیجیتال برنامه ریزی شوند، به طوری که تا خالق اثر هنری هر بار که اثری را به صاحب جدید فروخت؛ درصدی از سود فروش را دریافت کند.

گران‌ترین NFTها کدامند؟

۱- The Merge

The Merge یک اثر هنری دیجیتال است که توسط یک هنرمند دیجیتال ناشناس به نام PAK ساخته شده است. در ۶ دسامبر ۲۰۲۱ به قیمت ۹۱.۸ میلیون دلار در بازار غیرمتمرکز NFT Nifty Gateway فروخته شد. با این حال، این قطعه به ۳۱۲۶۸۶ قطعه تقسیم شد و بین ۲۸۹۸۳ خریدار توزیع شد. نکته جالب اینجاست که The Merge یک اثر هنری منفرد بود که از مجموعه‌ ای از «توده‌ها» تشکیل شده بود که کاربران می‌‌توانستند آن را بخرند. تا پایان فروش آثار The Merge، در مجموع ۹۱.۸ میلیون دلار خرج شد که آن را به گران‌ترین ان اف تی فروخته شده تا به امروز تبدیل کرد.

۲- Everydays: The First 5000 Days

Everydays: The First 5000 Days یک اثر هنری ان اف تی است که توسط Michael Winkelmann، هنرمند دیجیتال معروف به Beeple ساخته شده است. این اثر هنری در حراج کریستیز با پیشنهاد اولیه تقریباً ۱۰۰ دلار توسط مشتریان سنتی به حراج گذاشته شد. اما پیشنهادهای بزرگ‌تر توسط علاقه مندان به ارزهای دیجیتال ارائه شد. Beeple با فروش شش رقمی مانند Crossroads در جامعه هنری رمزنگاری مشهور بود؛ بنابراین در فوریه ۲۰۲۱ تنها یک ساعت طول کشید تا این قطعه به بیش از ۱ میلیون دلار برسد.

۳- Beeple, Human One

“انسان یک مجسمه پویا و حیات زا است” عنوان سومین ان اف تی گران در جهان است که توسط Beeple ساخته شده است. این NFT شامل یک فضانورد است که در محیط‌های متحرک سرگردان است و بسته به هنرمند می‌تواند تغییر کند. این مفهوم سرمایه‌گذاران بسیاری را در حراج کریستیز جذب کرد.

انواع NFTها

در این جا به چند نوع مختلف از NFTها اشاره می‌کنیم:

هنرهای دیجیتال

هنر دیجیتال یکی از محبوب‌ترین اشکال ان اف تی است. طبق اعلام شرکت داده بلاکچین Chainalysis، تا پایان سال ۲۰۲۱، ارزش بازار ان اف تی هنر دیجیتال به ۴۱ میلیارد دلار رسید. این با بازار هنرهای زیبای معمولی قابل مقایسه است که در آن زمان ۵۰ میلیارد دلار ارزش داشت.

گیف‌ها

برای کسانی که نمی‌دانند، GIFها تصاویر متحرکی هستند که از طریق تلفن همراه و اینترنت به اشتراک گذاشته می‌شوند. احتمالا قبلا از این‌ها استفاده کرده‌اید. آن‌ها به صورت آنلاین رایگان هستند. اما این باعث نشد که یک کلکسیونر ۶۹۰۰۰۰۰ دلار از ان اف تی GIF محبوب Nyan Cat کم کند. این GIF دارای یک گربه پرنده با یک پاپ تارت به عنوان بدن خود است.

کلیپ و ویدیوهای

ویدیوهای NFT بسیار محبوب هستند. هر چیزی از یک کلیپ کوتاه YouTube گرفته تا صحنه گل یک مسابقه فوتبال را می‌توان ان اف تی قرار داد. مانند هر ان اف تی، این ویدیوها حاوی کدهای شناسایی منحصر به‌ فردی هستند که در زنجیره‌های بلوکی وجود دارند و مالکان آن را تأیید می‌‌کنند. به نظر چیز مهمی نیست؛ هر کسی می‌‌تواند یک ویدیوی YouTube را به صورت رایگان تماشا کند. اما NFTهای یوتیوب صدها هزار دلار فروخته‌اند. به عنوان مثال: ویدیوی وایرال YouTube در سال ۲۰۰۷ “چارلی انگشت من را گاز گرفت” به قیمت ۷۶۰۹۹۹ دلار در سال ۲۰۲۱ فروخته شد.

بازی‌های ویدیویی

در سال ۲۰۲۱ بازی آنلاین CryptoKitties در بین علاقه مندان به ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرد. این بازی به بازیکنان اجازه می‌دهد تا NFTهای منحصر به فرد، بچه گربه‌های دیجیتال را بخرند، بفروشند و پرورش دهند. برای نوزادان دهه ۹۰، این خاطراتی از Pokemon، Tamagochi و GigaPets را تداعی کند. امروزه می‌‌توانید NFT‌های مرتبط با آیتم‌های بازی، مانند یک لباس انحصاری برای یک شخصیت را خریداری کنید. با این حال، NFTها بحث‌هایی را در میان جامعه بازی ایجاد کرده‌اند. بسیاری از گیمرها آن را به‌ عنوان یک طرح پول‌ ساز می‌‌بینند تا راهی برای بهبود تجربه بازی.

آیا NFTها سرمایه گذاری خوبی هستند؟

برخی از کارشناسان معتقدند NFTها سرمایه گذاری خوبی نیستند. جیمز وانگ، رئیس توکن‌‌ها در Amun (صادرکننده ارزهای دیجیتال) درباره NFTها هشدار می‌‌دهد: “آن را به عنوان یک سرمایه‌ گذاری تلقی نکنید. آن را به عنوان یک حدس و گمان تلقی کنید. روی یک ان اف تی یا مجموعه معامله نکنید. پروژه‌های مختلف را دنبال کنید تا فرصتی برای یادگیری آینده توکن های غیر مثلی و تکرار داشته باشید.”

در ادامه با خطرات، نوسانات و کلاهبرداری‌ها در حوزه ان اف تی بیشتر آشنا می‌شویم:

خطرات NFT

NFTها از نظر فنی یک کلاس دارایی نیستند. آن‌ها نوعی از فناوری بلاکچین هستند که نشان دهنده مالکیت چیزی مانند یک تصویر، یک ویدیو یا لباس است. به خود ان اف تی به عنوان یک سند مالکیت دیجیتالی فکر کنید که اعلام می‌کند، شما مالک آن میمون کارتونی هستید. بنابراین شما واقعا باید ارزش آن چه ان اف تی به آن گره خورده است را درک کنید.

به عنوان مثال، مجموعه‌ ای از آواتارها مانند Bored Ape Yacht Club می‌‌توانند، با مبلغ زیادی به فروش برسند. امروزه این مجموعه‌ها محبوب هستند؛ اما اگر شوق ان اف تی از بین برود و مردم به سمت چیز بزرگ بعدی بروند چه می‌شود؟ پر بازدیدترین مجموعه‌های امروز را از بین می‌برد و ممکن است، شما با چیزی بی ارزش مواجه شوید.

نوسانات NFT

فضای ان اف تی فضایی بسیار پر نوسان است؛ شبیه به فضای رمزنگاری و هر چیزی که شامل ابعاد متاورس و وب ۳ می‌باشد. سینا استاوی، یک سرمایه‌ گذار برجسته ارزهای دیجیتال، یک NFT از اولین توییت جک دورسی، یکی از بنیان گذاران توییتر را به قیمت ۲.۹ میلیون دلار در مارس ۲۰۲۱ خریداری کرد. در آوریل ۲۰۲۲، او آن را به حراج گذاشت و بالاترین پیشنهادی که داشت، پیشنهادی حدود ۱۴۰۰۰ دلار بود.

پت وایت، یکی از بنیان گذاران و مدیرعامل Bitwave، می‌گوید: «NFTها ذاتا دارایی‌های سوداگرانه و بسیار فرار هستند که خطرناک هستند. گاهی اوقات همه چیز خوب است، مانند زمانی که با قیمت ۷۶۰۰ دلار ان اف تی ای را خریداری کرده‌اید، یک شبه صد برابر رشد می‌کند. گاهی اوقات بد است، مانند زمانی که ان اف تی که به قیمت ۲.۹ میلیون دلار خریداری کردید، نمی‌تواند پیشنهادی بیش از ۱۴۰۰۰ دلار دریافت کند.

کلاهبرداری NFT

مانند هر بازار مالی دیگر، NFTها از کلاهبرداری‌هایی مانند عملیات فیشینگ مصون نیستند. این موارد شامل فریب دادن افراد توسط هکرها می‌شود تا کلیدهای کیف پول رمزنگاری یا عبارات اولیه خود را واگذار کنند. سپس از این اطلاعات برای سرقت محتوای کیف پول از جمله ان اف تی استفاده می‌کنند.

در فوریه ۲۰۲۲، هکرها یک طرح فیشینگ راه اندازی کردند و بیش از ۱.۷ میلیون دلار ان اف تی از کاربران در OpenSea، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای ان اف تی، به سرقت بردند. اوایل همان سال، تاد کرامر، مجموعه دار و گالریست نیویورکی، ادعا کرد که هکرها بیش از ۲ میلیون دلار از NFTهای او را دزدیده‌اند. کلاهبرداری‌های پرمخاطب مانند این‌ها از نظر تئوری می‌توانند به از بین بردن هیاهوی پشت ان اف تی و در نتیجه ارزش آن‌ها کمک کنند. طبق گزارش سایت داده NonFungible، در واقع، میانگین روزانه فروش ان اف تی در هفته دوم می ۲۰۲۲ نسبت به بالاترین میزان در سپتامبر ۹۲ درصد کاهش یافت.

در هر صورت، باید NFTهایی را که خریداری می‌کنید، به دقت بررسی کنید. در مورد افراد و شرکت‌هایی که NFT‌ها را می‌فروشند، تحقیق کنید تا مطمئن شوید که قانونی و تأیید شده‌‌اند.

جمع بندی

سرمایه گذاری در NFTها یکی از پر ریسک‌ترین و خطرناک‌ترین نوع سرمایه گذاری هستند. این که برای مدت طولانی بر روی یک توکن غیرمثلی NFT سرمایه گذاری کنید، یک اشتباه بزرگ است. اما صرف نظر از این که چه اتفاقی برای این بازار می‌افتد، فناوری پشت آن باقی خواهد ماند.

از نظر امنیتی، از کیف پول‌های سخت‌ افزاری رمزنگاری یا «کیف‌ پول‌های سرد» به جای کیف‌ پول‌های دیجیتال استفاده کنید و هرگز کلید بازیابی خود را در اختیار کسی قرار ندهید. اگر کلید بازیابی شما گم یا دزدیده شود، اساسا ان اف تی خود را برای همیشه از دست می‌دهید و هیچ نهاد نظارتی مسئول کمک به شما برای بازگرداندن آن نیست.

سوالات متداول

تفاوت بین ان اف تی و متاورس چیست؟

بازی برای کسب درآمد در متاورس امکان کسب درآمد واقعی و ان اف تی را فراهم می‌کند. تنها راه ایجاد مالکیت و انتقال بازی‌ها در متاورس از طریق NFT است. ان اف تی ها همچنین می‌توانند به عنوان بلیط نمایش‌های انحصاری، کنفرانس‌ها و سایر رویدادهای مجازی در متاورس استفاده شوند.

آیا ان اف تی می‌تواند چندین بار فروخته شود؟

شما می توانید یک فایل دیجیتال را هر چند بار که بخواهید کپی کنید، از جمله هنری که با ان اف تی همراه است. اما ان اف تی ها به گونه ای طراحی شده اند که چیزی را به شما بدهند که قابل کپی کردن نیست: مالکیت اثر (اگرچه هنرمند همچنان می تواند حق چاپ و حقوق بازتولید را حفظ کند، درست مانند آثار هنری فیزیکی).

آیا دو ان اف تی می‌توانند تصویر یکسانی داشته باشند؟

بله، هنرمندان می‌توانند به تعداد دلخواه ان اف تی برای همان اثر هنری ضرب کنند. البته، اغلب معمولاً این کار را انجام نمی‌دهند تا اثر هنری دیجیتال کمیاب و کمیاب بماند و رقابت برای مالکیت تضمین شود. با این حال، هنرمندان گاهی اوقات نسخه های محدودی را منتشر می‌کنند، مانند ۱۰ ان اف تی از همان اثر هنری یا آنچه به عنوان نسخه باز شناخته می‌شود.

چند نسخه از NFT باید تهیه کنم؟

اکثر پلتفرم‌ها به شما امکان می‌دهند، تعداد نامحدودی NFT ایجاد کنید. با این حال، باید فکر کنید که چند نسخه از همان NFT را می‌خواهید منتشر کنید. شما فقط یک نسخه از NFT را صادر می‌کنید که ارزش آن را بیشتر می‌کند.

آیا فروش NFT سودآور است؟

توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFT در حال تبدیل شدن به برخی از سودآورترین آزمایش‌های مبتنی بر بلاکچین در تاریخ هستند.

بهترین هنرمند NFT کیست؟

بیپل. مایک وینکلمن، هنرمندی به نام بیپل، پس از یک حراج تاریخی با خانه حراج کریستیز، برای مدت طولانی در صدر فهرست پرفروش‌ترین هنرمندان NFT قرار گرفت.