تعریف سود هر سهم چیست؟

سهام عادی، همین سهامی است که شرکت‌ها عرضه می‌کنند و سهامداران به نسبت سهام خود، مالک شرکت می‌شوند.

مفهوم EPS و DPS و پیش‌بینی درآمد هر سهم چیست؟

در سال‌های پیش، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یکبار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سال‌های گذشته و برنامه‌هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش‌بینی خود را از سود سال آینده اعلام می‌کردند.

اما ارائه پیش‌بینی سود یا همان EPS از مدت‌ها پیش متوقف شده است.

سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیش­بینی سود (زیان) هر سهم ( EPS ) را اعلام و از نهم دی­ماه 1396 اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنش­‌های مثبت و منفی کم سابقه‌­ای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود.

برخی معتقدند حذف پیش‌بینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند.

در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS ) واقعی اعلام می‌شود.

ای‌پی‌اس (EPS) چیست ؟

EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است.

هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم بدست می‌آید.

• EPS پیش‌‎بینی‌شده : عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش‌بینی می‌کند (ارائه EPS پیش‌بینی‌شده در بورس ایران متوقف شده است).
• EPS تحقق یافته : عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.
• تعدیل EPS : شرکت‌ها در ابتدای سال مالی EPS خود را پیش‌بینی می‌کنند که به آن EPS پیش‌بینی شده می‌گویند. ولی گاهی این سود کمتر و گاهی بیشتر از پیش‌بینی درمی‌آید. تعدیل EPS به این معناست که با بررسی مشخص می‌شود سود پیش‌بینی شده کمتر یا بیشتر از مبلغ پیش‌بینی شده درآمده است.

نسبت قیمت به درآمد یا “ای‌پی‌اس” معمولا به عنوان یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. eps همچنین یک جزء اصلی در محاسبه ارزیابی سهام با توجه به قیمت آن است.

یکی از جنبه‌های مهم EPS که معمولا در محاسبات نادیده گرفته می‌شود، میزان سرمایه موردنیاز برای ایجاد درآمد خالص است.

دو شرکت می‌توانند رقم EPS یکسانی داشته باشند اما یکی از آنها این رقم سود به ازای هر سهم (EPS) را با سرمایه‌گذاری کمتری بدست آورده است. ناگفته پیداست شرکتی که با سرمایه کمتری بتواند سود بیشتری بسازند کارآمدتر از دیگریست و اگر همه فاکتورهای دیگر مساوی باشد، معمولا شرکت بهتری برای سرمایه‌گذاری است.

سرمایه‌گذاران همچنین باید از دستکاری EPS آگاه باشند. مهم است که روی یک فاکتور مانند EPS یا P/E به تنهایی تکیه نکنیم و آنها را با سایر معیارها و تحلیل‌ها استفاده نماییم.

سود نقدی سهام (DPS) یا سود تقسیم شده چیست؟

آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت می‌شود، به سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است.

مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیات‌مدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد می‌کند.

DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

سود نقدی شرکت‌ها با روش‌های مختلفی به سهامداران آن شرکت پرداخت می‌شود. برای اطلاع از زمان پرداخت و مقدار سود و روش دریافت سود سهام می‌توانید روش پرداخت سود نقدی سهام شرکت ها را مشاهده کنید.

نسبت قیمت به درآمد ( P/E ) چیست؟

P/E یا نسبت قیمت به سود یکی از افزارهای قدیمی و عموما” پر استفاده به منظور ارزش گذاری سهام است.

هر چند محاسبه ی P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملا” دشوار می نماید. شرح مفصل نسبت P/E را در این صفحه مشاهده کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

سود تقسیمی یا DPS چیست؟

سود تقسیمی هر سهم چیست؟ آن را چگونه دریافت کنید؟ تعریف سود تقسیمی یا DPS ؛ عبارت DPS کوتاه‌شده عبارت (Dividend Per Share) نشان‌دهنده مقدار سودی است که به ازای هر سهم به سهامداران تعلق می‌گیرد. در‌واقع DPS مقداری از EPS است که بین سهامداران تقسیم می‌شود و به آن سود تقسیمی نیز می‌گویند.

نحوه پرداخت سود تقسیمی (DPS) هر سهم

مقدار سودی که به سهامداران تعلق می‌گیرد و تاریخ پرداخت آن، توسط هیئت‌مدیره در مجمع عمومی سهامداران مشخص می‌شود. هیئت مدیره با‌توجه به سیاست‌های شرکت، میزان سود تقسیمی را تعیین می‌کند.

برای مثال برخی از شرکت‌ها قسمت عمده‌ای از سود ایجاد شده طی یک سال مالی را برای ایجاد طرح‌های توسعه‌ای، بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند. حتی ممکن است در یک دوره، هیئت‌مدیره تصمیم بگیرد که کل سود حاصل شده را بین سهامداران تقسیم کند و یا هیچ سودی را تقسیم نکند. بعد از مشخص شدن میزان سود تقسیمی، شرکت‌ها تنها 8 ماه زمان دارند تا این سود را بین سهامداران تقسیم کنند.

معمولا مقدار سود تقسیمی کمتر از سود حاصل شده EPS شرکت است. شرکت‌ها عمدتا مقداری از سود را برای پرداخت هزینه‌های احتمالی و یا مصارف مختلف پیش خود نگه‌می‌دارند. مثلا ممکن است مقداری از سود را جهت پرداخت بدهی‌ها، پرداخت سنوات پرسنل، پیش‌خرید مواد اولیه و. نزد خود نگه دارند و مابقی آن را بین سهامداران تقسیم کنند.

گاهی نیز ممکن است میزان سود تقسیمی بیشتر از سود حاصله از فعالیت شرکت باشد، اما چطور؟

اگر شرکت تصمیم بگیرد که علاوه‌بر سود حاصل شده امسال، مقداری از سود انباشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند، این مقدار بیشتر از سود خالص هر سهم می‌شود.

چرا باید روند توزیع سود تقسیمی را بررسی کنیم؟

بررسی روند توزیع سود تقسیمی و مقدار آن در گذشته از جمله مواردی است که پیش از سرمایه‌گذاری، خصوصا سرمایه گذاری بلند‌مدت، حتما باید به آن توجه کرد. چون در مواقعی که بازار صعودی نیست و تغییر زیادی را در قیمت‌ها مشاهده نمی‌کنیم، حداقل در بلند‌مدت به ازای هر سهم سود خوبی نصیبمان شود.

مثالی درباره روند توزیع سود تقسیمی

فرض کنید سود خالص هر سهم یک شرکت یعنی EPS آن 5000 ریال باشد. این شرکت 2000 ریال از سود هر سهم را برای راه‌اندازی یک خط تولید جدید و پرداخت هزینه‌های احتمالی کنار می‌گذارد. اگر شما 12،000 عدد از سهام این شرکت را داشته باشید، چه مقدار سود به شما تعلق می‌گیرد؟ (با فرض این‌که هیچ‌گونه تغییری در قیمت سهام ایجاد نشود.)

تشریح مثال و پاسخ

همان‌طور که در مثال ذکر شده است از هر 5000 ریال سود هر سهم، 2000 ریال آن توسط شرکت کنار گذاشته می‌شود. با کسر این مبلغ از سود هر سهم (3000 = 2000-5000 )، 3000 ریال به ازای هر سهم باقی می‌ماند که بین سهامداران تقسیم می‌شود. طبق فرضیات مسئله شما 12،000 سهم دارید که به ازای هر کدام 3000 ریال سود به شما تعلق می‌گیرد. در واقع میزان سود شما در این سرمایه‌گذاری به‌اندازه 36،000،000 ریال بوده است.

بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، قیمت هر سهم به اندازه میزان سود تقسیمی کاهش می‌یابد. اگر قیمت سهم در مثال بالا قبل از تقسیم سود 10،000 ریال بوده، بعد از تقسیم سود نقدی قیمتش به اندازه 3000 ریال کاهش می‌یابد و با قیمت جدید 7000 ریال بازگشایی خواهد شد.

لطفا سوال و یا نظر خود را در انتهای مقاله "سود تقسیمی چیست؟" ثبت بفرمایید.

صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان (Income Statement) میزان درآمدها، هزینه‌ها، و همچنین سود و زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می‌کند. نام دیگر صورت سود و زیان، صورت درآمد و هزینه است. صورت سود وزیان، یکی از صورت‌های مالی حسابداری است؛ اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد انواع صورت‌های مالی حسابداری به دست بیاورید مقاله صورت های مالی را از دست ندهید.

صورت حساب سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه می‌شود. این یعنی اینکه درآمدها زمانی شناسایی می‌شوند که تحقق‌یافته باشند، به عبارت دیگر زمانی که وجه نقد دریافت گردید درآمد هم شناسایی می‌شود. هزینه‌ها هم در این روش زمانی شناسایی می‌شوند که پرداخت شده باشند، خواه برای هزینه‌های گذشته باشد و یا هزینه‌های آتی.

همچنین در محاسبه سود و زیان، سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به‌عنوان هزینه و درآمد حاصل از صدور سهام به‌عنوان یک درآمد شناسایی نمی‌شوند. مبادلات بین موسسه و مالکانش به‌طور جداگانه در گزارش حقوق صاحبان سهام نمایش داده تعریف سود هر سهم چیست؟ می‌شود.

صورتحساب سود و زیان، به‌خوبی بیانگر میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی است و شرکت‌ها موظف‌اند در پایان سال مالی، صورت سود وزیان خود را منتشر و با گزارش سود و زیان، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع دهند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش شرکت‌ها، میزان هزینه‌های آن‌ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل‌مشاهده است. حالا که می‌دانید صورت سود و زیان چیست، باید در مورد این گزارش و نحوه محاسبه فرمول سود و زیان اطلاعات کسب کنید.

مراحل تهیه گزارش سود و زیان چیست؟

گزارش و تهیه صورت سود و زیان به دو روش یک و دومرحله‌ای تهیه می‌شود.

• در صورت سود و زیان یک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در نهایت از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود.

• در صورت سود و زیان چند مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در زیر آن‌ها آورده می‌شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می‌آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی آورده می‌شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم.

فرمول سود و زیان چیست؟

در محاسبه سود و زیان در حسابداری، ابتدا درآمدها محاسبه می‌شود و سپس هزینه‌ها از آن کسر می‌گردد.

⌈هزینه‌های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉

در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.

⌈درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉

با در نظر گرفتن این فرمول می‌توانید به پاسخ پرسش با کسر هزینه ها از درامد چه چیزی به دست می اید برسید؛ در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است. بعد از آشنایی با نحوه محاسبه سود و زیان، به بحث انواع سود حسابداری می‌پردازیم.

معرفی انواع سود حسابداری+سود حسابداری چگونه محاسبه می‌شود؟

منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین انواع سود در صورت سود و زیان به سه دسته تقسیم می‌شود:

1- سود ناخالص در صورت سود و زیان: برای رسیدن به پاسخ پرسش سود ناخالص در صورت سود و زیان بیانگر چیست، باید فرمول و نحوه محاسبه آن را بدانید. سود ناخالص در صورت سود و زیان، از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:

⌈سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا⌉

2- سود عملیاتی: سود عملیاتی در حسابداری یا سود قبل از کسر مالیات، از کسر سود ناخالص از هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. فرمول سود عملیاتی به‌صورت زیر است.

⌈سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش – سود ناخالص⌉

3- سود خالص چیست: محاسبه سود خالص با کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید. فرمول سود خالص به صورت زیر است:

⌈سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی⌉

مهم‌ترین بخش حساب سود و زیان قسمت پایانی آن، یعنی محاسبه سود شرکت یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.

اقلام صورت سود و زیان چیست؟

در ادامه شما را با اقلام و اجزای صورت سود و زیان آشنا می‌کنیم:

1- درآمد یا میزان فروش در جدول صورت سود و زیان

درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می‌شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی‌شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.

درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود زیان نوشته می‌شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می‌دهیم؛ صاحب یک پمپ‌بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می‌آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی ثبت می‌شود.

2- بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش

هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده، و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده، هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.

همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می‌شود. این بخش از جدول صورت سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند هزینه استهلاک در صورت سود و زیان است.در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین‌آلات، سربار ساخت و …

3- سایر درآمدها در جدول سود و زیان

سایر درآمدها شامل درآمدی می‌شود که از فعالیت اصلی موسسه، به دست نمی‌آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به‌طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ‌بنزین فروشی.

نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.

4- هزینه‌های توزیع و فروش در صورت سودوزیان

هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن‌ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.

5- هزینه‌های اداری

هزینه‌های اداری به‌طور کلی از هزینه‌هایی است که به‌طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می‌شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.

نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری در صورتحساب سود و زیان در حسابداری عبارت‌اند از:

• هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
• هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای
• استهلاک ساختمان اداری
• اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
• هزینه بخش‌های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت

6- سایر هزینه‌ها

شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی‌شود.کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن‌ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.

7- هزینه‌های مالی

هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی تعریف سود هر سهم چیست؟ و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند.

8- مالیات بر درآمد

هزینه مالیات بردرآمد شناسایی‌شده در طول دوره به‌طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:

• مالیات برآوردی دوره فعلی
• مالیات دوره قبل
• هزینه مالیات معوق

9- هزینه استهلاک در صورت سود و زیان

استهلاک بیانگر هزینه‌های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده‌است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه‌ که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.

هدف استفاده از صورتحساب سود وزیان چیست؟

اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه‌گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می‌نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می‌توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد و دلیل طبقه بندی در صورت سود و زیان در موارد زیر است:

• تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت
• تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره
• افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره
• مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان‌های فعال در صنایع و یا بخش مشابه

موجودی کالا در صورت سود و زیان

موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل‌توجه دارایی‌های موسسه را تشکیل می‌دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به‌عنوان دارایی و هم در سود و زیان به‌عنوان بهای تمام‌شده کالای فروش رفته محاسبه می‌گردد، به همین دلیل موجودی کالا در صورت سود و زیان از اهمیت بالایی برخوردار است.

صورت سود و زیان جامع چیست؟

صورت سودوزیان جامع یکی از صورت‌های مالی مهم است که تمامی درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده را به تفکیک اجزای تشکیل دهند آن‌ها نمایش می‌دهد. این درآمد و هزینه‌ها قابل انتساب به صاحبان سرمایه هستند. هدف آن ارائه کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده در یک دوره مالی است و تمرکز اصلی آن بر هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان است.

در اینجا صورت سود و زیان دربرگیرنده کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده طی دوره ازجمله درآمدها و هزینه‌های تحقق‌نیافته است.اما اگر اجزای صورت سود و زیان جامع محدود به سود یا زیان خالص دوره و تعدیلات سنواتی باشد، ارائـه صورت حساب سود و زیان جامع ضرورتی ندارد. در این موارد باید یادداشتی ذیل صورت سود و زیان دوره، مبنی بر عدم لزوم ارائـه صورت سود و زیان جامع الصاق شود.

از آنجا که‌ تهیه سود و زیان جامع‌ دربرگیرنده‌ کلیه‌ درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، اعم از تحقق‌ یافته‌ و تحقق‌ نیافته‌ است‌، سود یا زیان‌ خالص‌ دوره‌ مالی‌ به عنوان‌ اولین‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ صورت‌ سود و زیان در حسابداری دوره‌، یکی‌ از اقلام‌ صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ را به‌ تفصیل‌ نشان‌ می‌دهد و سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، به‌طور جداگانه‌ در صورت سود زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌ شامل‌ موارد زیر است‌:

الف. درآمدها و هزینه‌های‌ تحقق‌ نیافته‌ ناشی از تغییرات‌ ارزش‌ دارایی‌ها و بدهی‌هایی‌ که‌ اساساً به منظور قادر ساختن‌ واحد تجاری‌ به‌ انجام‌ عملیات‌ به نحو مستمر نگهداری‌ می‌شـود و به موجب‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ مربوط‌ مستقیماً به‌ حقـوق‌ صاحبـان‌ سرمایـه‌ منظـور می‌شود (از قبیل‌ درآمدهـا و هزینه‌های‌ ناشی از تجـدیـد ارزیابی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ مشهود).

ب. درآمدها و هزینه‌هایی‌ که‌ طبق‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ به‌ استناد قوانین‌ آمره‌ مستقیماً در حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ منظور می‌شود (از قبیل‌ مابه‌التفاوت‌های‌ حاصل از تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های‌ ارزی‌ موضوع‌ ماده‌ 136 قانون‌ محاسبات‌ عمومی‌).

موارد مندرج‌ در ردیفهای‌ الف‌ و ب‌، سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ را تشکیل‌ می‌دهد. تعدیلات‌ سنواتی‌ (مشتمل‌بر آثار انباشته‌ تغییر در رویه‌های‌ حسابداری‌ و اصلاح‌ اشتباه‌) حسب‌ مورد از سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ کسر یا به‌ آن‌ اضافه‌ می‌شود تا سود وزیان جامع‌ شناسایی‌ شده‌ در فاصله‌ تاریخ‌ صورت‌های‌ مالی‌ دوره‌ قبل‌ و پایان‌ دوره‌ مالی‌ جاری‌ به‌دست‌ آید. برای درک بهتر و بیشتر صورت سود و زیان جامع، مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به زبان ساده را مطالعه کنید.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان در این است که ترازنامه تصویری لحظه‌ای از عملکرد کسب و کار ارائه می‌کند به این معنی که وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی را در یک‌لحظه مشخص می‌کند و فقط در همان تاریخ نشان می‌دهد. در ترازنامه ستونی با نام تاریخ وجود دارد که نشان‌دهنده تاریخ وقوع یک رویداد مشخص است. اما صورت سود زیان وضعیت مالی بنگاه اقتصادی را در یک بازه زمانی یا دوره مالی نشان می‌دهد. در واقع صورت سود و زیان تمام وقایع منتهی به دوره مالی را گزارش می‌کند.

تمام نکاتی که باید درباره صورت حساب سود و زیان بدانید!

در این مقاله به پاسخ پرسش صورت سود زیان چیست پرداختیم و اشاره کردیم که سود و زیان چگونه محاسبه میشود. اگر هنوز سوالی در رابطه با صورت سود زیان دارید، که در این مقاله به آن اشاره نشده حتما در بخش نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید. همکاران ما در سپیدار سیستم، پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.

نرم افزار حسابداری شرکتی سپیدار همکاران سیستم، با چهار بسته‌‌ی تولیدی، خدماتی، بازرگانی و پیمانکاری، برای مدیریت چابک‌تر شرکت‌های کوچک طراحی شده است و متناسب با نیازهای این کسب‌وکارها، کاربری بسیار ساده‌ای دارد.

سهام عادی و سهام ممتاز چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز از آنجایی مهم تلقی می‌شود که دارندگان سهام ممتاز از سود سهام بیشتری برخوردار می‌شوند و انتشار سهام ممتاز معافیت‌های مالیاتی خاصی را برای شرکت‌ها به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل مدیران شرکت‌ها معمولا مشتاق به انتشار آن‌ها و جذب سهام دار ممتاز هستند.
در این مطلب به تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز و ویژگی‌ها و امتیازات هر یک می‌پردازیم. اما ابتدا باید دید سهام چیست؟

• 1) تعریف سهم چیست؟
• 2) تعریف سهام عادی چیست؟
• 3) سهام ممتاز چیست؟
• 4) چه امتیازاتی در سهام ممتاز باید در اساسنامه ذکر شود؟
• 5) امتیازات سهام ممتاز شامل چه مواردی می‌شود؟
• 6) ویژگی سهام ممتاز
• 7) تفاوت سهام عادی و ممتاز در چیست؟
• 8) سخن آخر
• 9) سوالات متداول

تعریف سهم چیست؟

بر اساس تعریف مندرج در ماده ۲۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که بیانگر میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است.

سهم ممکن است بانام و یا بی‌نام باشد. در صورتی‌که برای بعضی از سهام یا رعایت این قانون مزایایی قایل شوند، این گونه سهام، سهام ممتاز نامیده می‌شود . مجموع ارزش سهام برابر است با سرمایه شرکت و صاحب هر سهم اجازه هرگونه دخل و تصرف در سهم یا سهام خویش را دارد.

برای محاسبه میزان سهامی که هر یک از شرکا باید دریافت کنند را محاسبه کنید به سادگی می‌توانید از ابزار تعیین میزان سهام مشارکت که توسط مجموعه وینداد طراحی شده استفاده کنید و دیگر نگران این موضوع در شروع کسب‌وکار خود نباشید!

تعریف سهام عادی چیست؟

سهام عادی یا (Common stock) سندی است که نشان می‌دهد درصد معینی از سهم شرکت به اشخاص معینی تعلق داد تا از سود و مزایای شرکت بهره‌مند شوند. دارندگان سهام عادی، مالکان اصلی شرکت هستند و از حقوق و مزایای زیر برخوردارند:

۱- حق دریافت سود سهام؛

۲- حق رأی دادن در مجامع عمومی عادی و مجمع فوق‌العاده؛

۳- حق تقدم در خرید سهام جدید؛

۴- حق باقی‌مانده دارایی پس از انحلال شرکت؛

۵- حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت.

سهام عادی، همین سهامی است که شرکت‌ها عرضه می‌کنند و سهامداران به نسبت سهام خود، مالک شرکت می‌شوند.

سهام ممتاز چیست؟

سهام ممتاز یا (Preferred stock / Preferred share) به سهامی اطلاق می‌شود که در مقایسه با سهام عادی از امتیازاتی ویژه برخوردار باشند. بر اساس ماده ۴۲ هر شرکت سهامی می‌تواند به موجب اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت منحل نشده است طبق تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام، سهام ممتاز داشته باشد. امتیازات این‌گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور وضوح تعیین گردد.

هر گونه تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.

طبق ماده ۴۲ لایحه شرکت‌های سهامی اعم از عام و خاص سهام ممتاز، نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن، حقی محدود و ثابت از دارایی‌های شرکت می‌دهد.

چه امتیازاتی در سهام ممتاز باید در اساسنامه ذکر شود؟

این نوع امتیازها که باید در اساسنامه شرکت ذکر و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام رسیده باشد عبارت است از:

۱- اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام

۲- تخصیص سود بیشتر به سهام ممتاز

۳- پرداخت مبلغ اسمی سهام به سهامداران سهام ممتاز قبل از انحلال شرکت هنگامی که موضوع انحلال مطرح باشد .

۴- اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت یا تفوق آراء سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی

۵- مستثنی کردن سهامداران ممتاز از اعمال زیان عملکرد

اصل بر این است که همۀ سهام‌ها باید مثل هم باشند. اما استثنائی در قانون ذکر شده. به موجب آن، دارندگان سهام ممتاز از امتیازات خاصی برخوردارند.

با تعریف سهام ممتاز در قانون تجارت، متوجه می‌شویم که این نوع سهام صرفا در شرکت‌های سهامی وجود دارد. به واسطه این سهام صاحب آن می‌تواند از امتیازاتی استفاده کند. مانند این‌که حق رأی بیشتری داشته باشد و یا در تقسیم سود اولویت داشته باشد و یا عضو هیئت مدیره بشود، یا غیره. به همین دلیل می‌توانید با افزایش دانش حقوقی خود در خصوص حقوق کسب‌وکارها از بروز مشکلات جلوگیری نمایید.

امتیازات سهام ممتاز شامل چه مواردی می‌شود؟

با داشتن سهام ممتاز در یک شرکت می‌توان از دو نوع امتیاز بهره برد: امتیازات مالی و امتیازات غیرمالی.

امتیازات مالی:

۱- درصد معینی از سود شرکت به شرکای ممتاز تعلق دارد.

۲- اگر شرکت سودی نداشت، به میزان آن مبلغ معین به شرکای ممتاز بدهکار می‌شود.

۳- سود این نوع از سهام، قبل از سود سهام عادی پرداخت می‌شود.

۴- شرکای ممتاز نسبت به سایر شرکا، برای طرف معامله شدن با شرکت، حق تقدم دارند.

۵- هم‌چنین دارندگان سهام ممتاز در خریدن سهام جدید از شرکت حق تقدم دارند.

۶- در زمان انحلال شرکت، پس از تصفیه بدهی‌ها ابتدا حقوق دارندگان سهام ممتاز پرداخت می‌شود.

امتیازات غیرمالی:

۱- گاهی برای دارندگان سهام ممتاز در ایران حق رأی اضافی درنظرگرفته می‌شود.

۲- گاهی برخی امتیازات کیفی به رأی اختصاص داده می‌شود. مثلا شرکت ممکن است تصمیم‌گیری در خصوص مسألۀ خاصی را منوط به رأی سهامداران ممتاز کند.

۳- ممکن است شرکت این امتیاز را برای شرکای ممتاز لحاظ کند که اعضای هیئت مدیره فقط از میان دارندگان سهام ممتاز انتخاب شوند.

ویژگی سهام ممتاز

یکی از ویژگی‌های سهام ممتاز جمع‌شوندگی آن است. شرکت‌ها معمولا در مواقع بحرانی پرداخت سود سالیانه به سهامداران را به حالت تعلیق در می‌آورند. در این حالت اگر شرکتی ۲ سال متوالی زیان‌ده باشد و سودی به سهامداران پرداخت نکند در پایان سال سوم و هنگام پرداخت سود ابتدا باید سود ۲ سال گذشته سهامداران ممتاز را پرداخت و سپس به سراغ پرداخت سود سهامداران عادی می‌روند که به این ویژگی سهام ممتاز جمع‌شونده می‌گویند.

همچنین هنگام انحلال شرکت سهامداران ممتاز به سهامداران عادی مقدم‌تر هستند، اما توجه کنید پس از انحلال شرکت پرداخت هرگونه سودی به سهامداران بعد از پرداخت بدهی‌ها و دیون شرکت انجام می‌شود.

تفاوت سهام عادی و ممتاز در چیست؟

ناآگاهی حقوقی در زمینه حقوق کسب و کار ها و قوانین و مقررات شرکت‌ها می‌تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات در آینده شود. اکنون می‌توانیم تفاوت سهام عادی و ممتاز را بررسی کنیم.

۱- اولویت دریافت سود توسط دارندگان سهام ممتاز در زمان توزیع سود.

۲- در زمان تسویه‌حساب شرکت و تسویه مالی طلبکاران و صاحبان اوراق قرضه ، سهامداران عادی تا قبل از اینکه سهامداران ممتاز پرداختی خود را بگیرند، پولی دریافت نخواهند کرد.

۳- سود سهام ممتاز از سهام عادی متفاوت و معمولاً بزرگ‌تر است.

۴- غالبا میزان سود سهامداران ممتاز بیشتر است.

۵- سود سهام ممتاز معمولاً تضمین شده است، یعنی اگر شرکت یک سال سودی پرداخت نکند، در پایان سال دوم باید ابتدا سود سال اول و دوم سهامداران ممتاز را پرداخت کند و سپس سود سال دوم سهامداران عادی را بپردازد.

سخن آخر

در پایان لازم به ذکر است که موضوع تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز و آشنایی با ویژگی‌های هر کدام یکی از موضوعات مهم در حقوق کسب‌وکارها است. مواردی که ذکر کردیم از مهم‌ترین تفاوت‌های میان این دو سهام محسوب می‌شود. چنانچه در مورد هر یک از این نوع سهام‌ها پرسش و یا ابهامی داشتید و یا نیاز به راهنمایی داشتید، می‌توانید از مشاوره کارشناسان حقوقی وینداد بهره‌مند شوید. برای اینکه کسب‌وکار شرکت را بی‌دغدغه رونق دهید نمونه قراردادهای مرتبط با حقوق کسب‌وکارها را از بانک قراردادهای تعریف سود هر سهم چیست؟ وینداد دریافت کنید.

سوالات متداول

سهام ممتاز چیست؟

سهام ممتاز یا (Preferred stock / Preferred share) به سهامی اطلاق می‌شود که در مقایسه با سهام عادی از امتیازاتی ویژه مثل اولویت پرداخت سود برخوردار باشند.

آیا ذکر امتیازات سهام ممتاز در اساسنامه ضروری است؟

امتیازهای سهام ممتاز باید در اساسنامه شرکت ذکر شود و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام برسد. در مقاله بررسی کرده‌ایم که کدام امتیازها باید ثبت شوند.

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

سود تقسیمی هر سهم که آن را با DPS نمایش می‌دهیم و مخفف عبارت Dividend Per Share است، به سودی گفته می‌شود که به هر سهامدار در یک دوره زمانی معین (پایان سال مالی) به ازای هر سهم او داده می‌شود.

این موضوع به این معنا نیست که شرکت‌ها موظفند همه ساله بین سهامداران خود سودی را تقسیم نمایند زیرا ممکن است شرکت، در یک دوره مالی زیان‌ده شود و اصلاً سودی ساخته نشود تا قابل تقسیم در بین سهامداران باشد، یا در مواردی ممکن است در مجمع عمومی تصمیم گرفته شود که در آن دوره مالی، سودی بین سهامداران تقسیم نشود.

اما در صورت تصویب سود تقسیمی می‌توان مقدار آن را از فرمول زیر محاسبه نمود:

DPS = (D-SD) ÷ S

DPS سود تقسیمی هر سهم

D مجموع سودهای سهام در یک دوره مالی (۱سال)

SD مجموع سود سهامداران ممتاز

S تعداد سهام عادی طی یک دوره مالی (۱سال)

است ولی چون سهام ممتاز در ایران با قوانین مغایر است و مبلغ آن، صفر می‌باشد لذا با تقسیم این سود تقسیمی تصویب شده در مجمع (درصدی از سود سالیانه که در مجمع تصمیم میگیرند تا آن را بین سهامداران تقسیم کنند)، بر تعداد سهام عادی شرکت، سود تقسیمی هر سهم به دست می‌آید.

نحوه تعلق گرفتن DPS به هر سهامدار :

اگر شما سرمایه‌گذار باشید، سهام شرکتی را خریداری کنید و این سهام را تا برگزاری مجمع عمومی سالانه شرکت نفروشید، یا حتی اگر سهام شرکتی را چند روز قبل از برگزاری مجمع خریداری نمایید؛ در زمان برگزاری مجمع عمومی، جزء سهامداران شرکت محسوب می‌شوید و علاوه بر اینکه اجازه شرکت در مجمع و حق رای و تصمیم‌گیری در خصوص موضوعات مطروحه در مجمع را متناسب با تعداد سهام‌تان خواهید داشت، سود تقسیمی هر سهم شرکت نیز به شما تعلق می‌گیرد.

شرکت‌ها تمام سود محقق شده در یک دوره مالی خود را بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه‌گذاری، طرح‌های توسعه، خرید تجهیزات و رشد شرکت به حساب سود انباشته شرکت واریز می‌نمایند.

بنابراین در مجمع عمومی سالیانه، درصدی از سود محقق شده شرکت به عنوان سود تقسیمی تصویب می‌شود و همانطور که گفته شد اگر این سود تقسیمی تصویب شده در مجمع عمومی را بر تعداد سهام عادی شرکت تقسیم کنیم، سود تقسیمی هر سهم به دست خواهد آمد.

زمانبندی پرداخت سود سهام تقسیمی:

چنانچه در جلسه مجمع عمومی سالیانه، مقدار سود تقسیمی تصویب شود، شرکت موظف می‌شود حداکثر تا ۸ ماه بعد از زمان تصویب سود تقسیمی، سود سهامداران را پرداخت نماید.

نحوه زمانبندی و پرداخت سود سهام نیز به این صورت است که ابتدا سود سهامداران خُرد و نهایتاً سود سهامداران عمده، طی این ۸ ماه پرداخت می‌شود.

نحوه دریافت سود سهام تقسیمی:

برای دریافت سود سهام تقسیمی دو راه وجود دارد:

· واریز سود تقسیمی به حساب بانکی هر سهامدار: در این روش سهامدار باید اطلاعات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال نماید یا اگر شرکت سود سهام تقسیمی را به حساب بانک خاصی واریز می‌نماید که سهامدار در آن بانک حساب ندارد، ابتدا افتتاح حساب نموده و سپس اطلاعات حساب را برای شرکت ارسال نماید تا سود تقسیمی به حساب او را واریز گردد.

· دریافت سود تقسیمی با مراجعه به بانک: در این روش بانک خاصی توسط شرکت انتخاب خواهد شد تا سود سهامداران توسط آن بانک پرداخت گردد. لذا در چنین شرایطی سهامدار باید با مراجعه حضوری به بانک و همراه داشتن کارت ملی، کپی آن و کد معاملاتی خود، سود تقسیمی واریز شده را دریافت نماید.

نرخ بازده سود دریافتی:

با تقسیم سود سالیانه بر قیمت فعلی هر سهم، نرخ بازده ناشی از دریافت سود سهم ، بدست می‌آید.

درصد سود تقسیمی:

اگر سود تقسیمی هر سهم را به سود هر سهم تقسیم نموده و حاصل را در ۱۰۰ ضرب نماییم، درصد سود تقسیمی به دست خواهد آمد.