بازار مشتقه فرابورس بزرگ می‌شود
فرابورس ایران در راستای توجه به ظرفیت‌های جذاب بازار سرمایه با توسعه بازار اختیار معامله خرید و فروش در سهام، اقدام به معرفی ابزاری جدید به سرمایه‌گذاران و حرکت به سمت بازار دوطرفه کرده است.
به گزارش مشرق به نقل از فرابورس، رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران با اشاره به آغاز معاملات قراردادهای اختیار خرید و فروش در نماد ذوب‌آهن اصفهان، گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها شاهد توسعه این بازار طی روزهای آتی خواهیم بود که ظرفیت‌های متنوعی را برای سرمایه‌گذاران و فعالان معامله‌گری ایجاد خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
بورس سبزپوش شد
سپیده رستمی‌نیا ضمن تاکید بر این موضوع که نمادهای اختیار معامله اعم از خرید و فروش در سهام درج‌شده و پذیرش‌شده بازارهای فرابورس، ظرفیتی فراتر از معاملات سهام در این بازار ایجاد می‌کند، اظهار داشت: قراردادهای اختیار خرید و فروش که به صورت قراردادهای استاندارد در بازار مشتقات معامله میشوند به معنای توافق بر سر انجام معامله‌ای خاص و با یک قیمت مشخص در مقطع زمانی مشخصی در آینده هستند.
او در تشریح بیشتر جزئیات این ابزار معاملاتی جذاب مثالی مطرح کرد و گفت: به عنوان مثال در معامله یک قرارداد اختیار خرید، خریدار اختیار خرید دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخصی به دست می‌آورد و از سوی دیگر فروشنده تعهد یا الزام به فروش دارایی را در صورت درخواست اعمال از سوی دارنده اوراق اختیار خرید خواهد داشت.
رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران با اشاره به اینکه قراردادهای اختیار خرید، با توجه به قیمت اعمال و زمان اعمال، می‌تواند با قیمت‌های متنوعی مورد معامله قرار بگیرد، ادامه داد: وجهی که در معامله قرارداد اختیار خرید از سمت خریدار به عرضه‌کننده اوراق پرداخت می‌شود برای به دست آوردن حق خرید دارایی با قیمت اعمال مشخص است و این نرخ به مراتب کمتر از قیمت دارایی پایه است.
به گفته او، سرمایه‌گذار با خرید اوراق اختیار خرید، می‌تواند با پرداخت مبلغی اندک، در مزایای افزایش قیمت دارایی پایه سهیم باشد و همزمان از افزایش قیمت اوراق اختیار خرید خود در بازار یا امکان اعمال اختیار خود در سررسید بهره‌مند شود.
رستمی نیا معتقد است این ویژگی اوراق مذکور علاوه بر ذخیره منابع برای روزهای آتی، می‌تواند رفتار مبتنی بر تحلیل‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت را نیز در بازار تقویت کند.
رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران در ادامه به سایر مزایای قراردادهای مشتقه اشاره کرد و گفت: سهامداران و سرمایه‌گذاران می‌توانند با کسب شناخت بیشتر از انواع قراردادهای مشتقه، از مزایای بازار دوطرفه که امکان کسب سود در شرایط کاهش قیمت‌ها را نیز ایجاد می‌کند با استفاده از استراتژی‌هایی چون فروش اختیار خرید یا خرید اختیار فروش بهره‌مند شوند.
وی تصریح کرد: از دیگر ویژگی‌های این ابزار معاملاتی مزیت اهرمی قابل توجه آن است که به دلیل مبلغ معامله در بدو ورود ایجاد می‌شود.
اوراق مشتقه وانواع آن
امروزه خرید و فروش اوراق بهادار و به دنبال آن اوراق مشتقه توسط افراد حقیقی و حقوقی در بازارهای مالی بسیار رواج یافته است.
به مواردی که در بازارهای مالی مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند ابزارهای مالی گفته می‌شود.
ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجه از سهامداران دارای مازاد سرمایه که مایل به سرمایه گذاری هستند به کسانی که به این وجوه برای سرمایه گذاری نیاز دارند می‌باشند.
همچنین ابزارهای مالی وسیله‌ای برای تجمیع به شمار می‌روند.
انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرحهای بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست.
اگر امکان تجمیع از طریق صدور داراییهای مالی وجود نداشت، این امکان برای خانوارها به وجود نمی‌آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از داراییهای حقیقی سرمایه گذاری نمایند.
در اقتصاد مالی مشتقات مجموعه ابزاری هستند که دارای خصوصیات مشترک می باشد.
این واژه بر کلیه ابزارهای قابل معامله در بورس و فرابورس که مرتبط با معامله اوراق بهادار، ارز، نرخ بهره، کالا و… باشد، اطلاق می‌شود.
علت نام گذاری اوراق مشتقه این است که ارزش آن‌ها مشتق از قیمت دارایی پایه آن‌ها است.
یعنی با افزایش قیمت مورد موضوع قرارداد، ارزش ابزارهای مشتقه افزایش می یابد و با کاهش قیمت آن ارزش و قیمت ابزارهای مشتقه کاهش می‌یابد.
اوراق مشتقه چیست؟
دسته‌ای از ابزارهای مالی هستند که ارزش خود را از کالای فيزیکی دیگری که دارایی پایه شناخته می‌شود، می‌گيرند.
دارایی پایه می‌تواند سهام، کالا، بورسهای خارجی، نرخهای بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.
انواع قراردادهای اوراق مشتقه
قرارداد سلف
قرارداد سلف، قراردادی است که به منظور خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آینده، با قيمت مورد توافقی که طرفین هنگام امضاء قرارداد تعيين میکنند، بين دو طرف در خارج از بورس منعقد می‌شود.
قرارداد سلف از قدیمی‌ترین و ابتدایی‌ترین قراردادهای مشتقه تلقی می‌شود.
قرارداد آتی
این قرارداد توافقی است که بين دو طرف در بورس، به منظور خرید یا فروش مقداری معين و کيفيتی مشخص از یک دارایی، در زمان مشخصی در آینده با قيمت مورد توافقی که هنگام امضای قرارداد تعيين می‌‌‌‌گردد، منعقد می‌شود.
قرارداد اختيار معامله
این قرارداد دارای دو طرف است.
قراردادی است که به دارنده آن حقی جهت خرید یا فروش یک دارایی پایه، در زمانی مشخص و قيمتی معين در آینده بدون اینکه اجباری در معامله وجود داشته باشد را می‌دهد.
- فروشنده اختيار معامله و قرارداد آن
قراردادی است که طبق آن اگر خریدار تقاضای اجرای تعهد فروشنده را بنماید، فروشنده موظف به اجرای تعهد و فروش دارایی به خریدار می‌باشد.
در این قرارداد، بازارهای مشتقه چیست؟ فروشنده مبلغی را بعنوان پشتوانه قيمت معامله بنام حق بيمه از خریدار دریافت می‌کند.
قرارداد معاوضه
قراردادهای معاوضه همانطور که از نام آن‌ها مشخص است همان معاوضه کالا با کالا می‌باشد.
طبق مواد تعریف شده در قانون مدنی معاوضه عقدی است که به وسیله آن به یکی از طرفین مالی می‌دهد، در عوض مالی از طرف دیگر اخذ می‌کند، بدون توجه کردن به اینکه یکی از طرفین مبیع و دیگری ثمین باشد.
مبیع در در اصطلاح فقهی به معنای چیزی است که مورد بیع است و آن چیزی است که بیع بر آن تعلق می‌گیرد یعنی مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد.
در مقابل مبیع، ثمین به معنای گران قیمت و باارزش است.
موارد استفاده از اوراق مشتقه
اوراق مشتقه قبلاً به منظور نرخ ارز برای مبادله کالاها به صورت بین‌المللی جهت تضمین و تثبیت استفاده می‌شدند.
از آنجایی که ارز کشورهای مختلف دارای ارزش متفاوتی بودند، معامله گران بین‌المللی به نظام حسابداری برای این تفاوتها نیاز پیدا کردند.
امروزه، اوراق مشتقه بر اساس انواع مختلفی از معاملات بنا بازارهای مشتقه چیست؟ شده‌اند و استفاده‌های بیشتری نیز دارند.
حتی مشتقه‌هایی بر پایه اطلاعات آب و هوایی مثل میزان باران یا تعداد روزهای بارانی یک منطقه خاص نیز وجود دارند. اوراق مشتقه در شاخه اوراق بهادار جای می‌گیرند و دارای شاخه مخصوصی نیستند، به همین دلیل به مرور انواع مختلفی از مشتقه‌ها به وجود آمدند.
همینطور مشتقه‌ها دارای کاربردهای متفاوتی بر اساس انواعشان هستند.
از اوراق مشتقه می‌توان برای پوشش یا بیمه شدن در برابر ریسک یک دارایی استفاده کرد.
اوراق مشتقه همچنین می‌توانند در سفته بازی برای شرط‌بندی قیمت‌های آینده دارایی‌ها و دور زدن مسائل مربوط به نرخ مبادله نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
فرض کنید :
یک سرمایه گذار اروپایی سهامی در یک شرکت آمریکایی را با استفاده از دلار آمریکا خریداری می‌کند، او درحالی‌که سهام را در اختیار دارد، در معرض ریسک نرخ مبادله قرار می‌گیرد.
برای پوشش این ریسک، سرمایه گذار می‌تواند قراردادهای آتی ارزی را خریداری کند تا یک نرخ مبادله مشخص برای فروش سهام خود در آینده و تبدیل دلار به یورو را برای خود از قبل ثبت کند.
افراد در بازارهای مالی به چند دسته تقسیم میشوند؟
این افراد تلاش میکنند تا با استفاده از ابزار و اوراق مشتقه، ریسک ناشی از تغییرات قیمتی دارایی‌ها را کاهش دهند تا بتوانند ریسک آن را مدیریت نمایند.
این افراد شامل کسانی میشوند که بازارهای مختلف را رصد و بررسی میکنند و از این طریق به دنبال کسب سود از محل اختلاف قیمت اوراق مشتقه یکسان در بازارهای مختلف هستند.
کسانی که به استقبال ریسک می‌روند و امید دارند که با قرارگرفتن در موقعیت‌های گوناگون به کسب سود برسند، بورس بازان یا سفته بازان هستند.
اوراق مشتقه در کجا معامله میشوند؟
بورس اوراق بهادار
بورس یک مکان مرکزی برای انجام معاملات خریداران و فروشندگان است.
قراردادها در بورس به شکل استاندارد هستند و قیمت‌های مربوطه، برای تمام کسانی که وارد بازار میشوند، یکسان است.
قیمت‌های بورس توسط کارگزارانی که از طرف مشتریان، شرکتها یا خودشان فعالیت میکنند، تعیین می‌‌‌‌گردد.
این سیستم قیمت‌گذاری باعث ایجاد و پذیرش وسیع قیمت مرجع در خصوص سهام عرضه شده می‌شود که تحت عنوان کشف قیمت شناخته می‌شود.
توجه داشته باشید که بورس برای خود موقعیت معاملاتی تعیین نمیکند و برای داشتن موقعیت معاملاتی هم به افراد توصیه خاصی نمیکند.
مسولیت بورس این است که به عنوان ناظر، بازار معاملات را سالم و نظام یافته نگه دارد.
تمامی‌‌‌‌بورس‌ها دارای قوانین منظمی بوده و از هویت و موقعیت معاملاتی افراد باخبر هستند
افرادی که قوانین بورس را زیر پا بگذارند، متحمل پرداخت جریمه یا مجازات‌های دیگر خواهند شد.
بورس کالا
بورس کالا بازاری متشکل و سازمان یافته است که در آن بطور منظم کالای معینی با ساز و کاری خاص مورد معامله قرار می‌گیرد.
امروزه طبقه‌بندی‌های متعددی برای یک بورس کالایی وجود دارد، اما گسترش بازارهای بخش مالی و حقیقی اقتصادی باعث شده چندین نوع از بورس‌ها در قالب یک تشکل متمرکز قرار داشته باشند.
بازار فرا بورسی
مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه‌های اقتصادی برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه است.
به این ترتیب رویه های پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونه‌ای در فرابورس رقم خورده که شرکتها با احراز حداقل شرایط، در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.
بازار معاملاتی سنتی
در این بازار معامله‌گران سازنده بازار بوده و قیمت خرید و فروش خود را اعلام میکنند.
معامله‌گران قیمت‌های خود را پیشنهاد داده و قیمت از طریق تلفن مذاکره شده یا ممکن است برخی اوقات هم از طریق سایت‌های اینترنتی اعلام شود. به این گونه معاملات، معامله دو طرفه گفته می‌شود، زیرا دو طرف معامله از قیمتی که در یک مقطع زمانی توسط تلفن ارائه می‌شود، مطلع می‌‌‌‌گردند.
بازار معاملاتی الکترونیکی
این بازار تقریبا شبیه به معاملات الکترونیکی در بورس است.
در این بازار محصولات، واسطه‌ها و مشتریان به صورت الکترونیکی باهم در تماس و مبادله هستند.
این بازار نماد مجازی بازار فیزیکی است و به طور کلی فعالیتهای اقتصادی تحت این فضا اقتصاد الکترونیکی است.
بازار معاملاتی بهینه
ین بازار معاملاتی ترکیبی از دو بازار پیشین بوده و معامله‌گر بر اساس آن‌ها به معاملات الکترونیکی میپردازد.
معامله‌گر قیمت خرید و فروش خود را انحصارا به اطلاع فعالان بازار می‌‌‌‌رساند.
معامله‌گر در این بازار معامله به عنوان طرف معامله در هر قرارداد عمل می‌کند، بنابراین نصف ریسک اعتباری مثلا نوسانات منفی در قیمت در بازار به او برمی‌‌‌‌گردد.
مزایای ابزارهای مشتقه شامل چیست؟
نقدشوندگی بالا
اوراق مشتقه نسبت به بازار نقدی معاملات دارای سرعت معاملات و درجه نقدشوندگی بالاتری هستند، اما این به معنای این نیست که شما می‌توانید کالاها یا اوراق بهادار خود را به راحتی به پول نقد تبدیل کنید. حجم معاملات ابزارهای مشتقه در بازار معاملات روز دنیا هر روز در حال افزایش است و علت آن هم این است که استفاده از مارجین برای تامین هزینه‌های مالی کمتر شده و به دنبال آن ریسک ورود به بازار هم کمتر می‌شود.
اهرم در معاملات
در معاملات ابزارهای مشتقه، اهرم وجود دارد و این یعنی شما لازم نیست در معاملات تمام پول آن‌ها را پرداخت کنید که این به شما کمک می‌کند تا در معاملات خود از حجم بیشتری استفاده کنید و هرچه تحلیل‌هایی که انجام می‌دهید درست‌تر باشد، سود بیشتری نصیب شما خواهد شد. در این میان توجه داشته باشید همانطور که تحلیل درست سود بیشتری را از آن شما می‌کند، استفاده نادرست از این ابزار هم شما را متحمل پرداخت زیان خواهد کرد.
پوشش ریسک
با استفاده از قراردادهای آتی دو طرف قرارداد می‌توانند بین خود قراردادی را با قیمت مشخص تنظیم کنند و درمورد آن به توافق برسند، به این ترتیب اگر قیمت کالا تغییر کند هم هیچ یک از طرفین متحمل زیان نخواهند شد.
به پایان مقاله اوراق مشتقه رسیدیم، امیدواریم این مقاله مفید واقع شده باشد.
ممنون از همراهیتان.
مجموعه AccTrain طی سالها تلاش ارايه کننده انواع نرم افزارحسابداری موجود در بازار می باشد،.
مفتخریم پاسخ گوی نیاز شما باشیم .
ابزار مشتقه چیست؟
ابزار مشتقه ابزاری است که از بازارهای پایه ای مثل کالا، انرژی، ارز، پول و سرمایه مشتق شده اند و در بورس های مربوطه انجام می پذیرند.
به گزارش ویکی پلاست به نقل از ایبِنا، ابزار مشتقه به قرارداد یا اوراقی گفته می‌شود که ارزش آن وابسته به ارزش اوراق بهادار، کالا، شمش یا ارز اصلی است و هیچگونه ارزش مستقلی ندارد، پیمان آتی و اختیار معامله دوگونه از این ابزارها هستند که به طور معمول در بورسهای معتبر جهان دادوستد میشوند.
بر اساس این گزارش، این ابزار در معاملات اصل دارایی جا به جا نشده و عملکرد قیمت آن ناشی از تغییرات قیمت کالای مربوطه است.
معاملات در این بازار نسبت به بازار نقدی سرعت و قدرت نقد شوندگی بیشتری دارد و هزینه کمتری در بازار ایجاد می کند و می تواند از نظر اقتصادی در انتقال خطر بازار و کاهش هزینه تامین مالی، افزایش بازده دارایی، تعدیل سریع ساختار جریان نقدی و گریز از مالیات و در نهایت تغییر نرخ ثابت بدهی به نرخ شناور موثر باشد و از نظر اسلام به دلیل مشروع بودن نرخ شناور، این ابزار در کشورهای اسلامی مورد استفاده قرار گرفته و زمینه های استفاده از آن در ایران هم در حال پایه ریزی است.
بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟
بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازار‌ها به کار می‌رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت می‌گیرد یک بازار مالی محسوب می‌شود. حتی بازار‌هایی که در آن‌ها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آن‌ها انجام می‌شود هم بازار مالی هستند.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظام‌‌های اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آن‌ها به سرمایه‌گذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی بازارهای مشتقه چیست؟ در نظام‌‌های مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاست‌‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دسته‌ی مختلف طبقه‌بندی میشوند:
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله می‌شود، بازار بدهی می‌گویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولت‌‌ها، بانک‌‌ها، شهرداری‌‌ها و سایر سازمان‌‌ها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله می‌شود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته می‌شود. این بازار یکی از حساس‌ترین حوزه‌‌های اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را می‌دهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایه‌گذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازار‌ها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین می‌شود، بازار پول می‌گویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازار‌ها، از جمله فاکتور‌های مثبت در بازار پول می‌باشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام می‌شود، بازار سرمایه می‌گویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق می‌افتد و اوراق بهادار برای اولین بازارهای مشتقه چیست؟ بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه می‌گویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌کند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آن‌ها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که قوانین و شرایط سختگیرانه‌ای را برای پذیرش شرکتها اعمال می‌کند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و تراز‌های مالی مورد بررسی قرار می‌گیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله می‌شود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانه‌زنی می‌گویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسان‌تری را برای پذیرش شرکتها بازارهای مشتقه چیست؟ در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمان‌‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمان هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازار مالی چیست؟
برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوت‌‌های اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوتها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) میپردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است. دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزارهای مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپرده‌‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده می‌کند، بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده می‌کند.
بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازه‌‌های زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاری‌‌های میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاری‌‌های کوتاه مدت کمتر از یک ساله.
بازار طلا یا بورس طلا چیست؟
وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سال‌‌های اخیر نگاه می‌کنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر می‌رسد.اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آن‌ها صحبت به میان می‌آید، اکثر ما تصویری مشخص از آن بازارهای مشتقه چیست؟ در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافی‌‌ها برای خرید و فروش طلا و سکه.
در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسک‌تر و مناسب‌تری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راه‌‌ها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.
نکته مهم: صندوق طلا یکی دیگر از راه‌‌های سرمایه گذاری در بورس است
اما صندوق طلا چیست؟
به داراییهای جمع‌آوری شده از سرمایه گذاران که در گواهی سپرده‌‌هایی نظیر طلا، اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایه گذاری میکنند. صندوق طلا علاوه بر اینکه نسبت به سکه طلا از ریسک پایین‌تری برخوردار است، افراد با سرمایه به مراتب کمتری هم قادر به سرمایه گذاری در آن هستند. گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان می‌دهد مالک آن مقدار معینی از سکه سپرده شده در انبار است. انباری که واقع در خزانه داری پردیس بانک رفاه است. سکه‌‌های مورد تائید همگی ضرب سال ۱۳۸۶ و با وزن ۸٫۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ هستند.
هر شخص می‌تواند با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، اقدام به خرید طلا، سکه و دیگر مشتقات آن بکند. سرمایه گذاری برای خرید سکه باید سفارش‌‌های خود را در مضرب ۱۰ وارد سامانه کند. یعنی اگر قصد خرید ۴ سکه دارد باید ۴۰ سفارش وارد سامانه کند. معاملات در حال حاضر از 12:30 تا 15:30 انجام می‌شود. بدین صورت که تا ساعت ۱۳ مرحله پیش گشایش است که در بازارهای مشتقه چیست؟ آن قیمت تعیین می‌شود و سپس معاملات عادی تا ساعت 15:30 به جریان می‌افتند.
در حال حاضر چهار صندوق طلا به نام‌‌های طلا، گوهر، عیار و زر مشغول فعالیت هستند که اشخاص پس از دریافت کد بورس خود به راحتی می‌توانند در آن‌ها مشغول به داد و ستد و سرمایه گذاری شوند. با مطالعه این مطلب قدم ابتدایی برای آشنایی با بازارهای مختلف و اصطلاحات رایج در اقتصاد آشنا شدید. حالا اگر بدنبال دلیل می‌گردید یا هنوز برای حضور در دوره‌‌های آموزشی و سرمایه گذاری در بازار بورس شک دارید، ما با ارائه چند دلیل شک شما را برطرف می‌کنیم.
بهره‌مندی کل کشور و جامعه: بسیاری ازسهم‌‌ها و اوراقی که در بازارهای سرمایه و دیگر بازار‌ها عرضه میشوند مربوط به طرحهای بزرگ ملی هستند. این بازارهای مشتقه چیست؟ طرح‌‌ها علاوه بر درآمدزایی و اشتغال‌زایی، به چرخه تولید و رونق ملی هم کمک میکنند.
سود دهی بیشتر نسبت به دیگر سرمایه گذاری‌‌ها: ملک، خودرو، ارز، طلا و سکه و بازارهای دیگر پرنوسان و اغلب غیر قابل پیش‌بینی هستند. اما بازار بورس و آگاهی از چگونگی خرید و فروش سهام راهی سودبخش برای سرمایه گذاری محسوب می‌شود.
قانونی بودن: سرمایه گذاری در بورس شیوه‌ای قانونی با قوانینی مکتوب و مشخص برای کسب سود و خرید فروش است. در نتیجه نگرانی‌‌های قانونی و تبصره‌‌های مختلف و یا قوانینی که هر روز تغییر میکنند در مورد آن صدق نمیکند.
شفاف و همواره در دسترس بودن: بازار بورس بازاری شفاف است که در هر زمان می‌توان در مورد آن اطلاعات کسب کرد. تاریخچه هر سهم و نحوه رشد و نزول آن شفاف و قابل ردگیری است.
مثل پول نقد: سهام درست مثل پول نقد است و هر روزی که اراده کنید می‌توانید آنرا تبدیل به پول کنید. برعکس بازارهای مالی مثل ارز و سکه و مسکن با رکود‌های فصلی و شوک‌‌های ناگهانی به خواب زمستانی می‌روند.
بازارهای مالی براساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله می‌شود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری بازارهای مشتقه چیست؟ که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شده‌است، بازار نقدی می‌گویند. بازار نقدی در نقطه‌ی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطه‌ای از زمان انجام می‌شود، به آن بازار نقطه‌ای نیز می‌گویند.
نگارش: ساناز یوسفی
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله فرصت های سرمایه گذاری را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
اوراق بهادار مشتقه چیست؟
به قراردادهای مالی ای گفته می شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می گیرند. دارایی های پایه یا همان کالای فیزیکی می تواند به شکل سهام، کالا، بورسهای خارجی، نرخهای بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.
انواع اوراق مشتقه
- قراردادهای سلف (Forward)
- قراردادهای آتی (Futures)
- قراردادهای اختیار معامله (options)
- قراردادهای معاوضه (swaps)
این قراردادها هم در بورس و هم خارج از بورس نیز قابل معامله هستند.
قرارداد سلف:
قرارداد سلف قرارادادی است که بین دو طرف خارج از بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آینده با قیمت مورد توافق دو طرف، هنگام امضاء قرارداد، تعیین می شود و جزء قدیمی ترین و ابتدایی ترین قراردادهای مشتقه می باشد.
قرارداد آتی:
قرارداد آتی قرادادی است که بین دو طرف در بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش مقداری معین و با کیفیتی مشخص از یک دارایی در زمان مشخصی در آینده، با قیمت مورد توافق، هنگام امضاء قرارداد تعیین می گردد.
قرارداد اختیار معامله:
قرارداد اختیار معامله دو طرف دارد :
١- خریدار اختیار معامله
خریدار اختیار معامله به دارنده آن حقی را جهت خرید یا فروش یک دارایی پایه (کالا ) در زمانی مشخص و قیمتی معین در آینده بدون اینکه اجباری در معامله داشته باشد را می دهد.
٢- فروشنده اختیار معامله
فروشنده اختیار معامله قراردادی است که چنانچه خریدار تقاضای اجرای تعهد فروشنده را بنماید، فروشنده موظف به اجرای تعهد و فروش دارایی (کالا) به خریدار می باشد. از خریدار دریافت (Premium) فروشنده اختیار مبلغی را بعنوان پشتوانه قیمت معامله بنام حق بیمه می کند.
قراردادهای معاوضه
قرارداد های معاوضه توافقی است میان دو شخص، مبنی بر معاوضه پرداخت های مربوط به اصل و فرع دو نوع متفاوت از بدهی ها و دارایی ها در آینده. نیازهای مختلف شرکت ها و مؤسسات از یک سو و امکانات متفاوت آنان در دسترسی به منابع و بازارهای مالی از سوی دیگر سبب شده است در نیازها و امکانات و به تبع آن خلق ابزارهای مالی جدید در جهت مرتفع ساختن این نیازها تنوع ایجاد شود.
دیدگاه شما