مدل سازی مالی چیست؟ | چگونه مدل مالی طراحی کنیم؟
مدل سازی مالی برای کسب و کارها و شرکتها می تواند در رشد مالی و اقتصادی آنها تاثیرگذار باشد. تبدیل شدن به یک غول تجاری بزرگ در صنعت با پیش بینی عملیات و امور مالی آینده کسب و کار امکان پذیر است. شرکتها همواره باید تاثیرات عوامل مختلف بر کسب و کارشان مثل ابزارهای مالی چیست؟ تغییر سیاستها و قوانین، تغییر قیمتها، افزایش یا کاهش تقاضا و متغیرهای بسیار دیگری را در نظر بگیرند. ایجاد یک مدل مالی جامع و خوب با همه پیچیدگی هایش به مدیران کسب و کارها در اتخاذ تصمیمات آتی کمک زیادی میکند. در این مقاله از گروه نرم افزاری محک در خصوص مدل سازی مالی و شیوه انجام آن در مایکروسافت اکسل بپردازیم.
فهرست مطالب
مدل مالی چیست؟
به زبان ساده، مدل مالی ابزاری است که در نرم افزارهای صفحه گسترده، مانند مایکروسافت اکسل، برای پیش بینی عملکرد مالی یک کسب و کار در آینده ساخته میشود. این پیشبینی معمولاً بر اساس عملکرد تاریخی شرکت و مفروضات مربوط به آینده انجام می شود و به تهیه صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان نقدی و برنامههای پشتیبان کمک می کند. از روی مدل های مالی میتوان انواع پیشرفتهتری از مدل ها مانند تجزیه و تحلیل جریان نقدی با تخفیف (مدل DCF)، خرید اهرمی (LBO)، ادغام و خرید (M&A) و تجزیه و تحلیل حساسیت را ایجاد کرد.
مدل سازی مالی فرآیند ایجاد خلاصهای از هزینهها و درآمدهای یک شرکت در قالب یک صفحه گسترده است که میتواند برای محاسبه تأثیر یک رویداد یا تصمیمات آتی بر کسب و کار مورد استفاده قرار گیرد. مدل مالی برای مدیران شرکت کاربردهای زیادی دارد. تحلیلگران مالی اغلب از آن برای تجزیه و تحلیل و پیش بینی اینکه چگونه عملکرد سهام یک شرکت ممکن است تحت تأثیر رویدادهای آینده یا تصمیمات اجرایی قرار گیرد استفاده میکنند.
چرا مدل سازی مالی مهم است ؟
مدلسازی مالی یکی از با ارزشترین مهارتها در تحلیل مالی است. هدف مدلسازی مالی ترکیب معیارهای حسابداری، مالی و تجاری برای معرفی و نمایش انتزاعی یک شرکت است. مدل مالی در اکسل پیاده سازی شده و آینده مالی و عملیاتی یک شرکت را پیشبینی میکند.
قطعا پیش بینی عملیات شرکت در آینده کاری بسیار پیچیده است. هر کسب و کار خصوصیات مربوط به خود را دارد و به مجموعهای بسیار خاص از مفروضات و محاسبات نیاز دارد. به همین دلیل، برای مدل سازی مالی از مایکروسافت اکسل (excel) استفاده میشود. اکسل از انعطاف پذیرترین و قابل تنظیمترین ابزارهای موجود است. نرمافزارهای دیگری نیز بهعنوان جایگزین وجود دارند که به اندازه اکسل انعطافپذیر نیستند و ممکن است درک عملیات یک کسب و کار را برای کاربر پیچیده کنند.
کاربرد مدل سازی مالی چیست ؟
مدل سازی مالی نمایشی از تعداد عملیات یک شرکت در گذشته، حال و آینده پیش بینی شده است. چنین مدلهایی برای استفاده به عنوان ابزار تصمیم گیری در نظر گرفته شدهاند. مدیران شرکت ممکن است از آنها برای برآورد هزینهها و پیش بینی سود یک پروژه جدید استفاده کنند. تحلیلگران مالی از مدل سازی مالی برای توضیح یا پیش بینی تأثیر رویدادها، از عوامل داخلی مانند تغییر استراتژی یا مدل کسب و کار گرفته تا عوامل خارجی مانند تغییر در سیاست یا مقررات اقتصادی، بر سهام یک شرکت استفاده میکنند.
مدل های مالی برای تخمین ارزشگذاری یک کسب و کار یا مقایسه کسب و کارها با رقیبان خود در یک صنعت یا حوزه مشخص استفاده میشوند. از مدلسازی مالی همچنین در برنامه ریزی استراتژیک برای آزمایش سناریوهای مختلف، ابزارهای مالی چیست؟ محاسبه هزینه پروژههای جدید، تصمیم گیری در مورد بودجه و تخصیص منابع شرکت استفاده میشود.
نتیجه یک مدل مالی برای تصمیم گیری و انجام تجزیه و تحلیل مالی، چه در داخل یا خارج از شرکت استفاده میشود. مدلهای مالی متعدد به سرمایه گذار کمک میکنند تا رقبای مختلف در یک صنعت را مقایسه کرده و بهترین مورد برای سرمایه گذاری را انتخاب کند.
چه کسانی از مدل مالی استفاده می کنند؟
- افزایش سرمایه (بدهی و یا حقوق صاحبان سهام)
- خرید (کسب و کار و یا دارایی)
- رشد کسب و کار به صورت ارگانیک (به عنوان مثال، افتتاح فروشگاههای جدید، ورود به بازارهای جدید و غیره)
- فروش یا واگذاری دارایی ها و واحدهای تجاری
- بودجه بندی و پیش بینی (برنامه ریزی برای سال های آینده)
- تخصیص سرمایه (اولویت بندی پروژههای سرمایه گذاری)
- تجزیه و تحلیل صورت های مالی / تحلیل نسبت
مبانی مدلسازی مالی چیست ؟
بهترین مدلهای مالی مجموعهای از مفروضات اساسی را در اختیار کاربران قرار میدهند. به عنوان مثال، یکی از آیتمهای خطی که معمولاً به واسطه مدل مالی پیش بینی میشود، رشد فروش است. رشد فروش به صورت افزایش (یا کاهش) ناخالص در سه ماهه اخیر نسبت به سه ماهه قبل ثبت میشود. اینها تنها دو ورودی هستند که یک مدل مالی برای محاسبه رشد فروش به آن نیاز دارد.
مدل ساز مالی یک سلول برای فروش سال قبل، یعنی سلول A، و یک سلول برای فروش سال جاری، یعنی سلول B ایجاد میکند. سلول سوم، یعنی سلول C، برای فرمولی استفاده میشود که تفاوت بین سلول A و B را بر سلول A تقسیم میکند. این فرمول رشد است.
سلول C، یعنی فرمول، به صورت سخت در مدل کدگذاری شده است، یعنی مقداری ثابت است و بدون اصلاح برنامه قابل تغییر نیست. سلول های A و B سلول های ورودی هستند که توسط کاربر قابل تغییر هستند.
بهترین روش برای مدل سازی مالی چیست؟
برای اینکه مدلسازی مالی به بهترین شکل انجام شود موارد زیر را درنظر بگیرید:
1- نکات و ترفندهای اکسل
- استفاده از ماوس خود را محدود یا حذف کنید (میانبرهای صفحه کلید بسیار سریعتر هستند)
- از فونت آبی برای کدهای سخت و ورودی استفاده کنید (فرمولها میتوانند سیاه بمانند)
- فرمولها را ساده نگه دارید و محاسبات پیچیده را به مراحل مختلف تقسیم کنید.
- مطمئن شوید که میدانید چگونه از ابزارهای مالی چیست؟ مهمترین فرمولها و توابع اکسل استفاده کنید.
- از INDEX و MATCH به جای VLOOKUP برای کندوکاو داده ها استفاده کنید.
- از تابع CHOOSE برای ساخت سناریوها استفاده کنید.
2- قالب بندی
مهم است که در یک مدل مالی به وضوح بین ورودیها (مفروضات) و خروجی (محاسبات) تمایز ایجاد کنید. این تمایز معمولاً از طریق قراردادهای قالب بندی، مانند آبی کردن ورودیها و سیاه کردن فرمولها به دست میآید. شما همچنین میتوانید از قراردادهای دیگر مانند سایه زدن سلولها یا استفاده از حاشیهها استفاده کنید.
3- طرح بندی مدل مالی
ساختاربندی یک مدل مالی به صورت یک طرح منطقی و قابل فهم بسیار مهم است. این طرح بندی معمولاً به معنای ساخت کل مدل در یک کاربرگ و استفاده از گروه بندی برای ایجاد بخشهای مختلف است. به این ترتیب به راحتی میتوان مدل را بسط یا قبض داد و اصلاح نمود.
- مفروضات و محرک ها
- صورت درآمد
- ترازنامه
- صورت جریان نقدی
- برنامه های پشتیبانی
- ارزش گذاری
- تجزیه و تحلیل میزان حساسیت
- جداول و نمودارها
مدلسازی مالی در 10 مرحله
مدل سازی مالی یک فرآیند متوالی و تکراری است. باید بخشهای مختلف را جدا کنید تا در نهایت بتوانید همه آنها را به هم بچسبانید. در ادامه، مراحل مدل سازی مالی به تفکیک، از جایی که باید شروع کنید و اینکه چگونه در نهایت همه نقاط را به هم وصل کنید، آورده شده است.
1- نتایج و مفروضات تاریخی
هر مدل مالی با نتایج تاریخی یک شرکت شروع میشود. برای شروع به ساخت مدل مالی باید صورت های مالی سه سال را جمع و آنها را وارد اکسل کنید. در مرحله بعد، مفروضات دوره تاریخی را با محاسبه مواردی مانند نرخ رشد درآمد، حاشیههای ناخالص، هزینههای متغیر، هزینههای ثابت، روزهای تسویه حسابهای پرداختنی (AP)، روزهای موجودی، و غیره مهندسی معکوس میکنید. حالا میتوانید مفروضات دوره پیش بینی را به عنوان کدهای سخت پر کنید.
2- وارد کردن صورت درآمد
با وجود مفروضات پیشبینی میتوانید راس صورت سود و زیان را ابزارهای مالی چیست؟ با درآمد، COGS یا بهای تمام شده کالای فروش رفته، سود ناخالص و هزینههای عملیاتی و غیره را محاسبه کنید. برای محاسبه استهلاک، کاهش بها، بهره و مالیات باید منتظر بمانید.
3- وارد کردن ترازنامه
بعد از ورود راس صورت درآمد، می توانید شروع به پر کردن ترازنامه کنید. با محاسبه حساب های دریافتنی و موجودی، که هر دو تابع درآمد و COGS هستند، و ابزارهای مالی چیست؟ همچنین مفروضات روزهای تسویه حساب های پرداختنی و روزهای موجودی شروع کنید. بعد، حساب های پرداختنی را پر کنید که تابعی از COGS و روزهای تسویه حساب های پرداختنی (AP) هستند.
4- ساخت برنامه های پشتیبانی
قبل از تکمیل صورت درآمد و ترازنامه، باید یک برنامه زمانی برای داراییهای سرمایهای مانند اموال، ماشین آلات و تجهیزات (PP&E) و همچنین برای بدهی و بهره ایجاد کنید. برنامه PP&E از دوره تاریخی استخراج میشود. بعد هزینههای سرمایهای را اضافه کرده و استهلاک را کم کنید. برنامه بدهی نیز از دوره تاریخی استخراج میشود. در اینجا افزایش بدهی را اضافه کرده و بازپرداختها را کم میکنید. بهره بر اساس میانگین مانده بدهی خواهد بود.
5- تکمیل صورت درآمد و ترازنامه
اطلاعات حاصل از برنامه های پشتیبانی، صورت درآمد و ترازنامه را تکمیل ابزارهای مالی چیست؟ میکند. در صورت درآمد، استهلاک را به برنامه PP&E و بهره را به برنامه بدهی مرتبط کنید. از آنجا میتوانید درآمدهای قبل از مالیات، میزان مالیات و درآمد خالص را محاسبه کنید. در ترازنامه، تراز پایانی PP&E و مانده بدهی پایانی را از برنامههای پشتیبانی پیوند دهید. حقوق صاحبان سهام را میتوان با جلو بردن مانده پایانی سال گذشته، اضافه کردن درآمد خالص و سرمایه جذب شده و کم کردن سود سهام یا سهام خریداری شده تکمیل کرد.
6- ساخت صورت جریان نقدی
با تکمیل صورت درآمد و ترازنامه، میتوانید صورت جریان وجوه نقد را با روش تطبیق بسازید. با درآمد خالص شروع کنید، استهلاک مجدد را اضافه کنید و تغییرات در سرمایه در گردش غیرنقدی را تنظیم کنید که منجر به وجه نقد حاصل از عملیات میشود. وجه نقد مورد استفاده در سرمایه گذاری تابعی از مخارج سرمایه ای در جدول PP&E است و وجه نقد حاصل از تامین مالی تابعی از مفروضاتی است که در مورد افزایش بدهی و حقوق صاحبان سهام مطرح شد.
7- تجزیه و تحلیل جریان نقدی تنزیل شده (DCF)
هنگامی که 3 صورت مالی ذکرشده تکمیل شد، زمان محاسبه جریان نقدی آزاد و انجام ارزیابی تجاری فرا میرسد. جریان نقدی آزاد کسب و کار با هزینه سرمایه شرکت (هزینه فرصت یا نرخ بازده مورد نیاز) امروز تنزیل میشود.
8- افزودن سناریوها و تجزیه و تحلیل حساسیت
هنگامی که بخشهای تجزیه و تحلیل و ارزش گذاری DCF کامل شد، زمان آن است که تحلیل حساسیت و سناریوها را در مدل بگنجانیم. هدف این تجزیه و تحلیل تعیین این است که ارزش شرکت (یا برخی معیارهای دیگر) چقدر تحت تأثیر تغییرات مفروضات اساسی قرار میگیرد. این موضوع برای ارزیابی ریسک یک سرمایه گذاری یا برای اهداف برنامه ریزی تجاری بسیار مفید است (به عنوان مثال، آیا شرکت نیاز به جمع آوری پول در صورت کاهش x درصد حجم فروش دارد؟).
9- ایجاد جداول و نمودارها
بیان واضح نتایج چیزی است که واقعاً تحلیلگران مالی خوب را از تحلیلگران معمولی جدا میکند. موثرترین راه برای نشان دادن نتایج یک مدل مالی از طریق جداول و نمودارها است. بیشتر مدیران وقت یا حوصله نگاه کردن به عملکرد درونی مدل را ندارند، بنابراین نمودارها بسیار مؤثرتر و مفیدتر هستند.
10- تست استرس و ممیزی مدل
وقتی مدل سازی مالی تمام شد، کار شما تمام نشده است. در مرحله بعد، زمان شروع تست استرس سناریوهای گوناگون است تا ببینید آیا مدل مالی شما مطابق با انتظار شما عمل میکند یا خیر. همچنین مهم است که از ابزارهای حسابرسی مدلسازی مالی استفاده کنید تا مطمئن شوید که مدل مالی مدنظر شما دقیق است و فرمولهای اکسل نیز همه به درستی کار میکنند.
سخن آخر
مدل مالی نشان دهنده عملکرد مالی یک شرکت، هم در گذشته و هم در آینده است. برای ایجاد یک مدل مالی، به درک کاملی از اصول حسابداری نیاز دارید. شما باید بدانید که همه حسابهای مختلف به چه معنا هستند، چگونه آنها را محاسبه کنید، و چگونه به هم متصل شدهاند. مدل های مالی باید دقیق و انعطافپذیر طراحی شوند تا با حالات و در وضعیتهای مختلف بازار قابلیت تطبیقپذیری داشته باشند. مدل سازی مالی امری پیچیده است و نیاز ابزارهای مالی چیست؟ به تخصص و تجربه بالا در حوزه حسابداری و مدیریت مالی و همچنین شناخت بازار و عوامل تاثیرگذار بر صنایع مختلف دارد.
ابزارهای مالی
وجود ابزارهای مالی گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تأمین منابع مالی فعالیتهای درازمدت به همراه می آورد.
تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می کند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت:
اول، ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجوه از سهامدارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی است که به این وجوه برای سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی نیاز دارند.
دوم، ابزارهای مالی انتقال وجوه را به شکلی انجام می دهند که ریسک سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگان وجوه، توزیع مجدد شود.
سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایههای خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از داراییهای حقیقی سرمایه گذاری نمایند.
انواع ابزارهای مالی
فرهنگ اصطلاحات تخصصی مالی، واژه " instrument " را بهعنوان ابزار مالی شناخته و آن را بهعنوان یک سند رسمی و قانونی مانند سهام و اوراق قرضه و یا سایر ابزارهای مالی تعریف می کند.
امروزه، انواع بسیار متنوعی از ابزارهای مالی در بازارهای پول و سرمایه دنیا در چهار قالب زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
1- ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی)
2- ابزارهای استقراضی (بدهی)
3- ابزارهای مشتقه
4- ابزارهای ترکیبی.
همچنین، برای پوشش نیازهایی که به طور روزافزون پیچیده تر و متنوع تر می شوند، پیوسته ابزارهای مالی جدید بهویژه در قالب ابزارهای مشتقه و ترکیبی، خلق شده و مورد استفاده قرار می گیرند
ابزارهای نوین مالی (SUKUK) و چگونگی استفاده از آن
ایلنا: ارسلان قاسمی، مدیرعامل اتحادیه آبزیان؛ طی یادداشتی به بررسی و تحلیل ابزارهای نوین مالی و همچنین نحوه استفاده از این ابزارها پرداخت که با توجه به شرایط اقتصادی موجود در انتشار و استفاده از این اوراق نیز همانند حجم تسهیلات پرداختی بانکها به بخشهای مختلف ، سهم بخش تولیدی از یک سو و سهم بخش تولیدی غیر دولتی (خصوصی و تعاونی) رقم بسیار اندکی را نشان می دهد.
با وابستگی فزاینده اقتصاد ملی به درآمدهای نفتی و وجود تورم و رکود کم سابقه در این مدت ، کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی به یک چالش عمده تبدیل شده است.
از اینرو عملکرد بخشهای مختلف اقتصادی از جمله بانکها را به عنوان عامل اصلی تحرک اقتصادی و تامین کننده نقدینگی لازم جهت تامین منابع مورد نیاز واحدهای تولیدی تحت تاثیرات نامطلوب قرار گرفته است و این امر در حالی است که با وجود تحریمهاافزایش مطالبات ، تورم ، عمیق تر شدن رکود ، خروج سرمایه ها از بانکها برای ورود به بازارهای زودبازده ، بانکها و موسسات تامین کننده منابع مالی را نیز به سمت بنگاهداری و رقابت با بخش واقعی تولید کشانده است .
برابر آمار منتشره در دوازده ماهه سال 1393 بالغ بر 3414 هزار میلیارد ریال حجم تسهیلات پرداختی بانکها به بخشهای مختلف اقتصادی بوده که در میان بخش خدمات با6/36% بیشترین سهم را از این تسهیلات داشته است و صنعت و معدن با 2/31% ، بازرگانی با 7/12% ، مسکن و ساختمان با 8/11% و در بخش کشاورزی 5/7% تسهیلات از این رقم تزریق شده است . به عبارت ساده تر از مجموع 3414 هزار میلیارد ریال تسهیلات اعطایی بانکها در سال گذشته تنها حدود 1/132 هزار میلیارد ریال به بخش های صنعت و معدن و کشاورزی به عنوان بخشهای تولیدی وارد شده است.ابزارهای مالی چیست؟
از این رو تامین منابع مالی مهمترین دغدغه بنگاههای تولیدی به شمار میرود . لذا علاوه بر تامین منابع از طریق موسسات مالی و اعتباری نظیر بانکها استفاده از ابزارهای بدهی که مهمترین آن اوراق قرضه است ضرورت یافته و به صورت گسترده در بازارهای جهانی رواج یافته است .
اما استفاده از این ابزارها در نظام مالی اسلامی ، ربوی بوده و مردود شمرده می شود و از همین روست که اتکا بیش از حد بنگاههای تولیدی و اقتصادی ایران به بانکها جهت دسترسی به منابع مالی مورد نیاز بوده که این امر با استانداردهای جهانی همخوانی نداشته و علاوه بر ضعف موجود سیستم بانکی ، باعث فشار مضاعف به آنها شده که در قبال این افزایش تقاضای بیش از حد ، افزایش هزینه های مالی را برای بنگاهها نیز در پی داشته و در نتیجه موجب بالا رفتن هزینه تمام شده و کاهش قدرت رقابتی محصولات و خدمات تولیدی در بازارهای داخلی و بین المللی شده که خود از چالشهای آسیب پذیری اقتصاد ملی ایران است .
به استناد گزارش منتشره مجمع جهانی اقتصاد در سال 2013 میلادی در ایران شاخص دسترسی به خدمات مالی 133 ، هزینه استفاده از این خدمات 129 و تامین مالی از طریق بازار سهام و کیفیت دسترسی به وام 136 بین 139 کشور بوده است .
ایده اولیه استفاده از ابزارهای مالی که عبارتند از مجموعه ای از قراردادهای گوناگونی که بین افراد مختلف منعقد میشود طی چهل سال گذشته ارائه شده است . در دهه 1980 میلادی بانکهای اسلامی جهت غلبه بر مشکلات نقدینگی مورد نیاز به استفاده از این ابزارها روی آوردند به نحوی که در جولای 1983 میلادی بانک مرکزی مالزی اوراق قرضه دولتی استفاده نکرد و به جای آن اوراقی به نام گواهی سرمایه گذاری دولتی که بدون بهره بود ، منتشر کرد که به این ترتیب شبهه ربوی بودن برطرف گردید . پس از آن با گسترش ساختارهای مختلف معاملات مالی توسط بانکهای اسلامی ایده استفاده از ابزارهای مالی اسلامی در بازار سرمایه قوت گرفت که به دنبال آن متخصصان مالی در کنار علمای دینی ، ایده انتشار اوراق اجاره یا صکوک اجاره را به عنوان نخستین ابزار مالی اسلامی معرفی نمودند .
نام صکوک برای این ابزارها اولین بار در سال 2002 میلادی توسط بانک توسعه اسلامی (IDB) پیشنهاد گردید. صکوک که جمع صک است به معنای "نبشتن چک" (لغتنامه دهخدا) است و صک معرب کلمه چک که در حقیقت یک کلمه فارسی بوده میباشد که در زبان عربی به خاطر نبودن حرف (چ) به (ص) تغییر یافته و صکوک که جمع آن است به معنای چک است که در حقیقت همان اوراق بهادار اسلامی است که میتوان بر اساس نوع عقد آن را به دو دسته اصلی ابزارهای انتفاعی و ابزارهای مالی غیر انتفاعی تقسیم بندی نمود .
اوراق قرض الحسنه و اوراق وقف جز ابزارهای مالی غیر انتفاعی و اوراق اجاره استضاع (ساخت) ، صرابحه (طلب) ، سلف و جعاله و . در دسته اوراق مالی اسلامی انتفاعی طبقه بندی می شوند . نکته قابل ذکر آن است که این ابزارهای مالی نه تنها در کشورهای اسلامی رواج چشمگیری یافته ، بلکه در بازارهایی نظیر ایالات متحده ، آلمان، ژاپن و سنگاپور و . نیز رواج زیادی پیدا کرده اند ، اما بر اساس آمارهای موجود در سال 2011 بیشترین اوراق صکوک را مالزی منتشر نمود . که سهم آن از انتشار این اوراق در جهان به 73% رسیده است .
مهمترین اوراق بهادار اسلامی صکوک اجاره است که " اوراق با نام یا بی نام قابل نقل و انتقالی است که دارنده آن مالک مشاع دارایی پایه قرارداد اجاره میباشد" ( ماده 1 دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ریالی در سیستم بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ) . به عبارت دیگر با درگیر کردن یک دارایی مشخص فیزیکی نظیر کارخانه ، مزرعه و . ، امکان تامین سرمایه مورد نیاز برای بنگاه اقتصادی فراهم میگردد و از آنجایی که امکان مبادله آن در بازار ثانویه سرمایه وجود دارد اثری نیز بر ریسک نقدینگی بنگاه نخواهد داشت . خوب است در اینجا به برخی از تفاوت های اوراق صکوک اجاره با اوراق بهادار دیگر
صکوک استصناع (ساخت)
استصناع به معنی درخواست ساخت است و منظور آن است که خرید کالایی که طبق سفارش خریدار تولید می گردد ، صورت می گیرد . به عبارت دیگر شخصی نزد تولید کننده رفته و از او میخواهد که تعداد/مقداری کالا را ساخته و یا تولید کرده و به مالکیت او درآورد . در این حال قراردادی میان آن دو به امضا میرسد که بر اساس آن تولیدکننده کالای مورد توافق را برای او ساخته و تولید نمود و مبلغ مورد توافق را دریافت میکنند در اینجا ناشر صکوک تولیدکننده و پذیره نویس آن خریداران کالای مورد نظر و ابزارهای مالی چیست؟ وجود جمع آوری شده هزینه ساخت /تولید کالا است .
اوراق صکوک در ایران
با گسترش روزافزون این اوراق و نیاز بازار سرمایه به ابزارهای نوین مالی در سال 1384 قانون بازار اوراق بهادار به تصویب رسید و در این قانون برای اولین بار اوراق بهادار یا همان ابزارهای مالی تعریف و وظیفه آن بر عهده سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت . در بند ابزارهای مالی چیست؟ 24 ماده این قانون به اسنادی اوراق بهادار اطلاق میشود که "عبارت است از هر نوع ورقه یا مستندی که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین یا منفعت آن باشد . " در این قانون مفهوم ابزارها مالی و اوراق بهادار معادل یکدیگر آمده است . اما در بهمن ماه 1388 نهاد مالی جدیدی به نام نهاد واسط در قانون " توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی" به تصویب رسید که در آن نهاد واسط یکی از نهادهای مالی موضوع قانون بازار اوراق بهادار است که می تواند با انجام معاملات موضوع عقود اسلامی نسبت به تامین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار اقدام نماید و در این قانون برای این نهاد معافیت هایی نظیر معافیتهای مالیاتی ، معافیت از عوارض نقل و انتقال و معافیت از مالیات بر درآمد آن دسته از دارایی تامین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار به عموم صورت می گیرد ، نیز پیش بینی شده است . اما براساس آمارهای منتشره توسط شرکت مدیریت دارایی مرکزی تا انتهای تیرماه 1391 تنها هشت مورد اوراق صکوک آنهم فقط صکوک اجاره به ارزش 6.046.000 میلیون ریال ( توسط شرکت مپنا ، لیزینگ جامع سینا ، گروه سرمایه گذاری مسکن ، حمل و نقل ریلی جوپار ، بانک سامان ، سرمایه گذاری امید و شرکت هواپیمایی ماهان ، شرکت هواپیمایی اوبامان 2 ) منتشر شده است . ملاحظه می گردد که در انتشار و استفاده از این اوراق نیز همانند حجم تسهیلات پرداختی بانکها به بخشهای مختلف ، سهم بخش تولیدی از یک سو و سهم بخش تولیدی غیر دولتی (خصوصی و تعاونی) رقم بسیار اندکی را نشان می دهد که با وجود عضویت روسای اتاق بازرگانی صنعت و معدن و کشاورزی و اتاق تعاون ایران در شورای عالی بورس و اوراق بهادار جای تامل و پرسش دارد . چرا که با وجود شرایط اقتصادی موجود یکی از مهمترین راه کارهای برون رفت از رکود ، فعال سازی بخش تولید و برگرداندن نشاط به آن است که تامین منابع مالی مورد نیاز آنان از چالشهای عمده بر سر راه به حساب می آید .
آشنایی با انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه
وقتی از بازارهای مالی حرف میزنیم، بیشتر افراد تصویر بازار شلوغ بورس نیویورک یا معاملهگران عصبانی تالار معاملات آتی شیکاگو را به یاد میآورند. البته این تصاویر دیگر قدیمی شدهاند، زیرا این روزها معاملات آنلاین جای مبادلات رو در رو را گرفتهاند. صرافیهای ارز دیجیتال تنها بخشی از بازارهای مالی هستند؛ زیرا این بازارها مدتها پیش از وجود صرافیها و کارگزاریها به شکل امروزی وجود داشتهاند. بازارهای مالی از زمانی که بشر به کشاورزی و داد و ستد آن با دیگران روی آورد، وجود داشته اند. اگر کشاورزان برداشت مناسبی نداشتند باید برای کاشت محصول در سال بعد بذر بهدست میآوردند. اگر هم برداشت خوبی داشتند باید تصمیم میگرفتند که محصولات مازاد خود را ذخیره یا مبادله کنند. این شرایط آنها را مجبور میکرد تا برای بهدست آوردن بذر یا غذای ذخیره با دیگران معامله کنند.
درآمد ماهیگیران نیز به مقدار صید، نوع ماهیها و آب و هوا وابسته و ابزارهای مالی چیست؟ بیثبات بود. در حقیقت، تصمیمات و مبادلات تمامی آن کشاورزان و ماهیگیران بود که اساس بازارهای مالی و بازار سرمایه امروزی را تشکیل داد. داد و ستد هایی که هدف آن بسیار شبیه بازارهای امروزی است. در این مقاله شما با مفهوم بازار مالی و انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه آشنا خواهید شد.
بازارهای مالی چیست؟
بازار مالی (Financial Market) بستری است که افراد و نهادها از آن برای انجام معاملات با انواع داراییها مانند اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و دیگر داراییهای قابل تعویض استفاده میکنند. بازار براساس قرار گرفتن فروشندگان و خریداران در یک مکان کار میکند و قانون عرضه و تقاضا نیز قیمتها را در بازار مشخص میکند. در حقیقت، انواع بازارهای مالی به افراد کمک میکند تا به راحتی یکدیگر را پیدا کنند؛ آنها با این کار انجام معامله میان کاربران را تسهیل میکنند.
بازارهای مالی انواع مختلفی دارند؛ ویژگیهای دارایی مورد معامله و نیازهای کاربران است که مشخصات هرکدام از این بازارها را تعیین میکند. بازار سهام، بازار فارکس، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول، بازار اوراق قرضه، بازار کالا و بازار مشتقه از محبوبترین شکلهای بازارهای مالی هستند. این بازارها بستری هستند که کسب و کارهای مختلف برای جذب سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه، از آن استفاده میکنند. در واقع، بازارهای مالی مانند کانالهایی هستند که جریان سرمایه را از عرضهکنندگان به سمت تقاضاکنندگان هدایت میکنند.
بازار سرمایه (Capital Market) نیز بخشی مهم از بازارهای مالی است که معاملات ابزارهای مالی مانند سهام، اوراق بدهی، صندوقهای قابل معامله (ETF) و غیره را تسهیل میکند. همچنین، منبع جذب سرمایه برای افراد، شرکتها و دولتهای است و نقش مهمی در تقسیم منابع و ایجاد نقدینگی برای کارکارآفرینان بازی میکند. انواع بازارهای مالی را میتوان براساس نوع دارایی مورد معامله و زمان سررسید آنها تقسیمبندی کرد.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارند و هر کشوری حداقل از یکی از انواع آنها استفاده میکند. برخی از این بازارها کوچکتر هستند و سرمایه در گردش کمی دارند، برخی دیگر نیز مانند «بازار بورس نیویورک» که روزانه تریلیون دلار معامله در آن انجام میشود در سطح بینالمللی شناخته شده هستند. در ادامه این مقاله ۶ نوع از شناختهشدهترین انواع بازارهای مالی را بررسی میکنیم:
بازار سهام (Stock Market)
بازار سهام یا بازار بورس، شناختهشدهترین شکل از بازارهای مالی است. در این بازار سهام شرکتها (سهامی عام) توسط معاملهگران و سرمایهگذاران خرید و فروش میشود. هر سهم قیمتی دارد که براساس عواملی مانند ارزش بازار، داراییهای شرکت و عرضه و تقاضا و .. مشخص میشود. زمانی که قیمت این سهمها به دلیل عوامل اقتصادی یا تجاری افزایش مییابد، سرمایهگذاران میتوانند با فروش آنها کسب درآمد کنند. در این بازار خرید سهام برای سرمایهگذاران ساده است، اما چالش واقعی انتخاب سهامی است که در نهایت سودآور باشد. در واقع، زمانی که سهام را با قیمت کمتر میخرید و با قیمت بالاتر میفروشید میتوانید کسب درآمد کنید.
بسیاری از شرکتها از بازار سهام برای جذب سرمایه استفاده میکنند؛ آنها این کار را از طریق بازار اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام میدهند. بازار اولیه (Primary Market) زمانی شکل میگیرد که دارایی شرکت برای اولین بار عرضه و فروخته شود. در این بازار، شرکت سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم و از طریق فروش سهام به سرمایهگذاران تامین میکند. معاملهگران پس از لیست شدن شرکت و عرضه آن در بازار اولیه، معاملهگران میتوانند سهام شرکت را در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. در حقیقت، تمامی معاملات سهام در بازار بورس، درون بازار ثانویه (Secondary Market) انجام میشوند.
نکته جالب اینجاست که بازار بورس اوراق بهادار از قرنها پیش و زمانی که هیچ فناوری در کار نبوده، وجود داشته است. بزرگترین بازارهای سهام که در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و ژاپن به شکل امروزی از قرن ۱۹ یا ۲۰ ایجاد شدهاند.
بازار اوراق قرضه (Bond Market)
بازار اوراق قرضه که با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته میشوند، شکل دیگری از بازارهای مالی است. شرکتها، سازمانها و دولتها با فروش اوراق قرضه در این بازار سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را بهدست میآورند. بسیاری از شهرداریها نیز برای تامین مالی مخارج مورد نیاز خود برای ساخت پروژه های عمومی مانند مدرسه، ایستگاه آتش نشانی، پارکها و جادهها اوراق قرضه منتشر میکنند. ارواق قرضه (Bond) نوعی سرمایهگذاری است که در آن سرمایهگذار از طریق خرید اوراق پول قرض میدهد؛ در مقابل شرکت یا نهاد فروشنده متعهد میشود تا اعتبار دریافتی را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دورهای ثابت بازپرداخت کند.
اوراق قرضه شبیه توافقی میان وامدهنده و وامگیرنده است که جزییات وام مانند مقدار سرمایه، زمان بازپرداخت و سود پرداختی در آن مشخص شده است. به همین دلیل گاهی اوقات به بازار اوراق قرضه بازار بدهی یا بازار اعتباری نیز میگویند. بیشتر معاملات بازار اوراق قرضه در بازار اولیه انجام میشود؛ جایی که در آن سرمایهگذاران اوراق قرضه را از فروشندگان (وامگیرندگان) خریداری میکنند. معاملهگران میتوانند اوراق بهاداری را که قبلا منتشر شده در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. معمولا این معاملات از طریق بازار بورس یا فرابورس انجام میشود، البته که حجم سرمایه معامله شده در بازارهای اوراق قرضه بسیار بیشتر از بازارهای سهام است.
مهمترین مزیت بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام، ریسک پایینتر سرمایهگذاری است. همین ویژگی باعث میشود تا اوراق قرضه نسبت به سهام بازدهی و سودآوری کمتری نیز داشته باشد. همچین این نکته را در نظر داشته باشید، با اینکه اوراق قرضه شرکتی نرخ بهره بالاتری دارند اما اوراق تحت حمایت دولت از ابزارهای مالی چیست؟ امنیت بیشتری برخوردار هستند. ورشکستگی بدترین سناریویی است که سرمایهگذاران میتوانند تجربه کنند؛ در این شرایط شرکتها معمولا میتوانند بخشی از سرمایه را پس بدهند.
بازار کامودیتی (Commodity Market)
بازار کامودیتی یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در آن به معامله کالای اساسی میپردازند. در یک تعریف ساده، کامودیتی کالایی است که میتوان آن را با کالاهای مشابه دیگر معامله کرد. در این بازار کالاهای اساسی را به دو دسته کلی کامودیتی سخت و کامودیتی نرم تقسیم میکنند. کالاهای انرژی مانند نفت و گاز و فلزات گرانبها مانند طلا، نقره و پلاتین در دسته کامودیتیهای سخت قرار میگیرند. کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا و محصولاتی مانند پنبه، قهوه و شکر را میتوان در دسته کامودیتیهای نرم قرار داد. فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس، روی و آهن نیز در دسته کامودیتیهای جای میگیرند.
معاملات در بازار کامودیتی به دو دسته تقسیم میشود: معاملات اسپات (Spot) و معاملات آتی یا فیوچر (Future). در بازار اسپات، کالاهای اساسی با پول مبادله میشوند. در بازار آتی نیز کالاهای اساسی در تاریخی از پیش تعیین شده و با قیمتی مشخص معامله میشوند. بیشتر معاملات کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام میشود. معاملهگران همچنین میتوانند کامودیتیها را بازار بورس، فرابورس و صرافیهای لیست شده به شکل آتی معامله کنند. بورس کالای شیکاگو (CME) و اینترکانتیننتال اکسچنج (ICE) دو کارگزاری بزرگ برای انجام معاملات کامودیتی در جهان هستند.
بازارهای کامودیتی قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارند، این بازارها یک بستری متمرکز و با قدرت نقدشوندگی بالا برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان ایجاد میکنند. برای مثال، این بازارها میتوانند تجارت محصولات کشاورزی را کارآمدتر و هماهنگتر کنند. معاملات آتی بازار کامودیتی، با ایجاد یک مکانیسم خرید تضمینشده به بسیاری از کشاورزان کوچک کمک میکند.
بازار ارزهای دیجیتال (Crypto Market)
گسترش فناوری بلاک چین در سالهای گذشته باعث شده تا ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی ارزشمند مورد توجه بسیاری قرار بگیرند. از سال ۲۰۱۸ بازارهای ارزهای دیجیتال به عنوان بخشی از بازارهای مالی رشد بسیار سریعی را تجربه کردهاند. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و سایر رمز ارزها، همگی داراییهای دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین هستند. در حال حاضر، نزدیک به ۱۴ هزار کوین و توکن متفاوت در حدود ۵۰۰ صرافی ارز دیجیتال در سراسر جهان معامله میشوند. معاملهگران و سرمایهگذاران بازار رمز ارزها برای خرید و فروش و نگهداری این داراییها دیجیتالی نیاز به استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال خواهند داشت.
ماهیت دیجیتال و ناشناس بازارهای دیجیتال باعث میشود تا بستر مناسبتری برای انجام پروژههای پانزی یا کلاهبرداری باشد. در این بازار، صرافیهایی که از آنها برای انجام معاملات استفاده میشود به دوسته صرافیهای متمرکز (CEX) و صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) تقسیم میشوند. صرافیهای متمرکز همانطور که از نامشان پیداست پلتفرمهای متمرکزی برای معامله رمز ارزها هستند. صرافیهای غیرمتمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی کار میکنند؛ این صرافی امکان مبادله بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم میکنند.
با اینکه بازار کریپتوکارنسی یک بازار مالی بسیار جوان است اما در دهه گذشته به طور شگفت انگیزی گسترش یافته است. بر طبق گزارش وبسایت coinmarketcap، ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال بیش از ۲.۵ تریلیون دلار است. برخی افراد عقیده دارند که عدم وجود یک سیستم قانونگذاری مشخص، بزرگترین مشکل این بازار است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در رابطه با استفاده از رمز ارزها دارند؛ در حقیقت بسیاری از کشورها بازار ارزهای دیجیتال را بهجای نوآوری یک خطر برای اقتصاد خود میدانند.
بازار فارکس (Forex Market)
فارکس (Forex) مخفف عبارت Foreign Exchange به معنی تبادل ارزهای خارجی است. بازار فارکس مهمترین نوع بازارهای مالی است؛ این بازار امکان انجام معاملات جفت ارزهای مختلف را برای معاملهگران فراهم میکند. سرمایهگذاران خرد، بانکها، شرکتها، صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهای مدیریت سرمایه گذاری همگی از بازار فارکس برای انجام سفتهبازی و پوشش ریسک (Hedging) استفاده میکنند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، اولین شکل از بازارهای فارکس قرنها قدمت دارند و به دوره بین النهرین باز میگردند.
معاملهگران میتوانند ۱۷۰ جفت ارز مختلف را در بازار فارکس معامله کنند. امروزه، حجم معاملات روزانه بزرگترین بازار مالی چیزی در حدود ۶.۶ تریلیون دلار و بیش از مجموع بازارهای سهام، بازارهای مشتقه و بازار ارزهای دیجیتال است. فارکس یک بازار مالی گسترده است، در واقع شبکه گستردهای از کامپیوترها و واسطهها در سراسر جهان این بازار را تشکیل دادهاند. همچنین، کارگزاران فارکس میتوانند به عنوان بازارساز (Market Maker) عمل کنند و قیمتهای بید (Bid) و اسک (Ask) پیشنهاد دهند که با قیمت رقبا در بازار متفاوت است.
بازار فارکس را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: بازار بین بانکی و بازار خارج بورس (OTC). بازار بین بانکی (Interbank Market) شبکهای جهانی است که بانکها و موسسات مالی از آن برای مبادله ارزها و سایر مشتقات ارزی میان خود استفاده میکنند. سرمایهگذاران و معاملهگران نیز میتوانند با استفاده از کارگزاری یا بروکرها به معامله در بازار خارج از بورس (OCT) فارکس بپردازند.
بازار مشتقه (Derivatives Market)
بازار مشتقه یکی از مدرنترین انواع بازارهای مالی است. به زبان ساده، بازار مشتقه بستری را فراهم میکند که در آن خریداران و فروشندگان دارایی مورد نظر خود را بر روی یک قیمت توافقی پیش خرید یا پیش فروش میکنند. در این بازار، داراییها و کالاها به شکل اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، مورد خرید و فروش قرار میگیرند. این قراردادهای مالی ارزش خود را از یک کالای اساسی یا گروهی از داراییها مانند سهام، اوراق قرضه، ارزها و غیره به دست میآورند به همین علت به اوراق مشقه، اوراق ثانویه نیز میگویند.
سرمایهگذاران از اوراق مشتقه برای پوشش ریسک (Hedge)، کاهش ریسک و با سفتهبازی استفاده میکنند. به این معنی که آنها ریسک با انتظار پاداش میپذیرند. بسیاری از افراد سرمایهگذاری در بازار مشتقه را به عنوان شکلی پیشرفته از سرمایهگذاری در نظر میگیرند. قراردادهای اوراق مشتقه به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: لاک (Lock) و آپشن (Option). در قراردادهای لاک مانند قراردادهای آتی، طرفین معامله از ابتدا در مورد شرایط و مدت زمان قرارداد متعهد میشوند. در قراردادهای آپشن یا اختیار معامله مانند قراردادهای سهام، به طرفین این اجازه را میدهند تا پیش از پایان زمان قرارداد، حق خرید یا فروش دارایی خود را داشته باشند.
سوالات متداول
سهم بازار کریپتو و فارکس از بازار مالی چقدر است؟
یبشتر از ۹۹ درصد حجم بازار در اختیار مارکت فارکس و حدود ۰.۱ درصد در بازار کریپتوکارنسی در حال گردش است.
معاملان مشتقات چیست؟
به مجموع معاملات آپشن و مارجین معاملات مشتقات میگویند.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی شما با بازارهای مالی نوشته شده است و آکادمی ارز تودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات یا عواقب مالی آن برای افراد ندارد.
ابزارهای مالی چیست؟
آشنایی با ابزارها و نهادهای پولی و مالی
مقدمه مؤلف
فصل اول :نقش مؤسسات مالی وپولی درتجهیز منابع مالی وجریان وجوه دربخش های اقتصادی
1- ماهیت مؤسسات مالی
2- انواع مؤسسات مالی
3- مؤسسات مالی و سیستم مالی
4- وظایف سیستم مالی
5- مؤسسات مالی و پولی و اهمیت آنها در جمع آوری و هدایت
فصل دوم: عرض و تقاضای وجوه و تعیین نرخ بهره
1- تقاضای برای وجوه
1-1- تقاضای مؤسسات
2-1- تقاضای دولت
2- عرضه وجوه وام دادنی
1-2- پس انداز
2-2- پول
3- تعیین نرخ بهره تعادلی
4- تورم و نرخ بهره
1-4- اثرفیشر
5- ارزش آینده و ارزش حال
6- اندازه گیری نرخ بازده ابزارهای مالی
فصل سوم: بازارهای پول و سرمایه و ابزارمالی
1- بازار پول و بازار سرمایه
2- ابزارهای بازار پول و سرمایه
1-2- ابزارهای بازار پول
2-2- ابزارهای بازار سرمایه
3- عوامل مؤثر بر بازدهی ابزارهای مالی
فصل چهارم : دارایی های مالی و نقش آنها در اقتصاد
1- اهمیت دارایی های مالی در اقتصاد
2- ثروت یا دارایی و انواع آنها
1-2- دارایی های غیرمالی
2-2- داریی های مالی
1-2-2- انواع دارائیهای مالی
1-1-2-2- پول
1-1-1-2-2- تغییرات در ارزش پول
2-1-1-2-2- علل تغییرات در ارزش پول
3-1-1-2-2- روش های اندازه گیری پول در جریان
2-1-2-2- اوراق قرضه
3-1-2-2- اوراق سهام
3- نقدینگی
4- انواع ریسک دارایی های مالی
فصل پنجم : نقش بانک های تجاری در اقتصاد
1-انواع بانک ها
2-منشاء بانکداری مدرن
3- خدماتی که توسط بانک های تجاری ارایه می شود
1-3-خلق پول
2-3-ایجاد بازار فروش برای پس اندازهای واحدهای اقتصادی
3-3- پیشنهاد ابزارهای پرداخت برای خرید کالا و خدمات
4-3- عرضه خدمات مالی بین المللی
5-3- ارایه خدمات مربوط به سرمایه گذاری
4- منابع و مصارف وجوه در بانک
1-4- اجزاء منابع وجوه
2-4-مصارف وجوه ( دارایی ها )
فصل ششم: بانک مرکزی و سیاست پولی
1-پیدایش بانک مرکزی و وظایف آن
2-پایه پولی و منابع آن
3- سیاست پولی و ابزارهای آن
4- اهداف سیاست پولی
1-4- روند اثرگذاری
2-4- انواع هدف میانی
3-4- نرخ بهره و یا عرضه پول
فصل هفتم: بررسی تطبیقی کارایی ابزارهای سیاست پولی در بانکداری اسلامی و
بانکداری متداول
1- ابزارهای سیاست پولی در بانکداری متداول
2- ابزارهای سیاست پولی در بانکداری اسلامی
3- بررسی عملکرد سیاست پولی در بانکداری
1-3-بررسی عملکرد سقف های اعتباری
2-3- بررسی عملکرد بخش های اقتصادی از اعتبارات
3-3- بررسی عملکرد رشد حجم نقدینگی
4-3- بررسی عملکرد اهداف نهایی
4- رهنمودهایی به منظور کاراترشدن سیاست پولی در ایران
فصل هشتم: سیاست مالی و ابزارهای آن
1- ابزارهای سیاست پولی
1-1- مالیات ها
1-1-1-خصوصیات مطلوب یک سیستم مالیاتی
1-2- مخارج دولت
1-2-1-ترکیب مخارج دولت
3-1- استفراض دولت
2- عملکرد سیاست مالی در ایران
3- رهنمودهایی به منظور کاراتر شدن سیاست مالی درایران
مآخذ فارسی
مآخد انگلیسی
دیدگاه شما