مدیریت ریسک و دارایی

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

مدیریت ریسک در مدیریت دارایی فیزیکی راه در ایران

از مسائل پیش‌رو در حمل‌و‌نقل جاده‌ای که سهم عمده‌ای از جابجایی را برعهده دارد، مدیریت ریسک‌ها به منظور پاسخ‌گویی به تقاضا است. این امر سبب می‌شود تا نرخ استهلاک دارایی‌های فیزیکی کنترل شده و ریسک ارایه خدمت ایمن، ارزان، سازگار با محیط زیست و پایدار نیز درپایین‌ترین سطح قرار گیرد. دراین خصوص دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه سنتی که تمامی فازهای طول عمر دارایی فیزیکی راه (ایجاد، بهره‌برداری و اسقاط) را به صورت جداگانه مدیریت می‌کند. دیدگاه دوم، نگاه یکپارچه به مدیریت ریسک‌ها در تمامی طول عمر دارایی‌های فیزیکی راه است. دراین مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای به‌همراه نقطه نظرات کارشناسان، انواع ریسک‌ها در قالب مدیریت دارایی فیزیکی راه، شناسایی، رتبه‌بندی و راهکارهای مدیریت آن ارایه شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که تا کنون 55 ریسک در 6 گروه برای طول عمر دارایی فیزیکی راه، شناسایی شده است. درارزیابی ریسک‌ها، بیشترین ریسک مربوط به ریسک گروه مشارکت ذینفعان و کمترین، به گروه رویدادهای خارج از حیطه سازمان مربوط است. درکنار آن، کمترین رتبه ریسک مربوط به ریسک سرقت و عدم توجه کافی به تعمیرونگهداری، بیشترین رتبه را در بین تمامی ریسک‌ها دارا است. داشتن سیستم یکپارچه توسعه مدیریت ریسک و دارایی و بهره‌برداری، برنامه مالی پایدار، داشتن سطح سرویس و آموزش نیروی انسانی از جمله راه‌کارهای مدیریت ریسک نیز عنوان شده است.

تمامی ابزارهایی که به شما برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی کمک می‌کند

تمامی ابزارهایی که به شما برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی کمک می‌کند

سرمایه گذاری در بازارهای مالی داخلی و خارجی می‌تواند از کاهش ارزش دارایی‌های شما بکاهد. سرمایه گذاری‌های مولد سود خوبی برای سرمایه گذار خواهند داشت. اما چه ابزارهای مدیریت ریسک مالی به شما برای داشتن کنترل روی دارایی‌های‌تان کمک می‌کنند؟ آیا ابزارها صرفاً می‌تواند برای کاهش ضرر و زیان کافی باشد؟ روش‌های مدیریت ریسک بازارهای مالی چیست؟

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک فرایندی شامل شناسایی ریسک، تحلیل، اقدام، نظارت و کنترل است که برای کاهش اثرات ناشی از ریسک انجام می‌شود. انجام هیچ کاری بدون ریسک و مانع نخواهد بود. برداشتن قدم‌های تازه در دنیای تجاری، همیشه با بروز مشکلات و موانع بسیار همراه می‌شود. مدیریت ریسک مالی از جمله گرایش‌هایی است که کاربردهای زیادی دارد. مدیریت ریسک باید با هدف شناسایی عوامل خطر ساز انجام شود. پس از این کار تجزیه و تحلیل تمامی موانع الزامی است. شما باید متوجه شوید که هر ریسک چه اثری روی کار شما می‌گذارد. تنها بعد از این کار است که می‌توان راه حل مناسب را برای کاهش و حذف ریسک پیدا کرد. اگر مدیریت ریسک به درستی انجام شود، خیلی راحت مدیریت ریسک و دارایی می‌توان و وقایع آینده را پیش بینی کرد. برای پیدا کردن ریسک‌های موجود در پروژه باید به سراغ ابزار‌ها برویم. بدون اطلاع از ابزارها و روش‌های مدیریت ریسک، نمی‌توان راه حل مناسبی را اتخاذ کرد. ابزارهای مدیریت ریسک مالی به شما کمک می‌کنند تا از سرمایه و دارایی خود محافظت کنید. برای شرکت‌های بزرگ، حفظ دارایی‌های منقول و غیرمنقول اهمیت زیادی دارد. برای مدیران مالی و صاحبان کسب و کار مهم است که به مدیریت ریسک و انواع آن تسلط داشته باشند. گذراندن دوره مدیریت ریسک نه تنها می‌تواند شما را با مفاهیم پایه مدیریت ریسک آشنا کند، بلکه مهارت شما را برای جلوگیری و مقابله با ریسک بیشتر می‌کند.

بیشتر بخوانید:

سرمایه منقول و غیرمنقول را چگونه مدیریت کنیم؟

در مدیریت امور مالی و حسابداری مالی، شناسایی دارایی‌های شرکت یا سازمان اهمیت زیادی دارد. یکی از وظایفی که بر دوش حسابداران مالی گذاشته می‌شود، بررسی منظم دارایی‌های ثابت و جاری است. از یک حسابدار مالی انتظار می‌رود که بتواند سرمایه منقول و غیر منقول را با وجود ریسک‌های متفاوت مدیریت کند. سرمایه منقول، شامل دارایی‌هایی می‌شود که قابلیت جابجایی و انتقال دارد. یعنی می‌توان آن را بدون کاهش ارزش از جایی به جای دیگر منتقل کرد. چیزهایی مانند ماشین، میز، دفتر، تلویزیون، پروژکتور، پرده، چراغ، لوازم تحریر و… برای یک شرکت دارایی منقول محسوب می‌شود. در مقابل اموال منقول، سرمایه غیرمنقول وجود دارد. تمام چیزهایی که نتوانید آن‌ها را بدون آسیب رساندن به اصل جنس جابه جا کنید، غیر منقول است. برای مثال دفتر کاری یا زمین شرکت غیر منقول محسوب می‌شود زیرا نمی‌توانید آن را به طور کامل جابه جا کنید. ابزارهای مدیریت ریسک مالی، تنها به پیدا کردن راه حل‌های بهتر کمک می‌کنند اما برای شناسایی دارایی‌ها خودتان باید دست به کار شوید. بنابراین مهم است که تمامی دارایی‌ها بدون هیچ کم و کاستی به طور منظم بررسی شوند.

بسیاری از سرمایه گذاران بورس ایران، اگر از روش های مدیریت ریسک استفاده می‌کردند، ضرر و زیان کنترل شده داشتند

ابزارهای مدیریت ریسک در بازارهای مالی

منظور از ابزارهای مدیریت ریسک مالی، ابزارهای هستند که به کاهش صدمات ریسک و مقابله با آن‌ها کمک می‌کند. سرمایه گذاری در بازارهای مالی و غیرمالی همیشه با ریسک همراه است. مدیریت ریسک در بازارهای سرمایه با مدیریت ریسک پروژه تفاوت دارد اما نتیجه کار یکسان است. تمامی فرایندهای مدیریت ریسک باید به جلوگیری، کاهش، مقابله و حذف ریسک منجر شود. در غیر این صورت مسیر شما برای انجام مراحل مدیریت ریسک ناقص است. ابزارهای مدیریت ریسک مالی در بازارهای جهانی بسیار متنوع‌تر از بازارهای مالی ایران است. در ادامه به بررسی هر دو موضوع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

مدیریت ریسک در بورس ایران

برای مقابله با ریسک نوسان قیمت سهام بورس ایران از ابزارهای به نام ابزارهای مشتقه استفاده می‌شود. از این ابزارها می‌توان برای دارایی‌ها، شاخص‌ها و نرخ‌ها استفاده کرد. در بورس ایران 3 ابزار قراردهای اختیار معامله، قراردادهای آتی و اوراق اختیار فروش تبعی وجود دارد.

قراردهای اختیار معامله

این قرارداد بین دارنده سهام و مسئول امور مالی بسته می‌شود. طبق این قرارداد مسئول امور مالی یا فروشنده می‌تواند اختیار معاملات مالی و خرید و فروش سهام را داشته باشد. البته شروط و قیمت گذاری سهام می‌تواند طبق توافق دو طرف متفاوت باشد. در قرارداد اختیار خرید، دارنده قرارداد حق دارد تا مقدار معینی از دارایی‌های سهامی را با قیمت مشخص مورد توافق خریداری کند. قرارداد اختیار فروش، مقابل قرارداد اختیار خرید وجود دارد و طبق آن دارنده قرارداد می‌تواند بخشی از دارایی‌ها را با قیمت مورد توافق به فروش بگذارد. از طرفی دارنده قرارداد می‌تواند حق المعامله خود را از دارایی‌ها کسب کند. عمدتاً این قرارداد برای کسب سود بر اساس حرکت بازار و افت و خیز آن بسته می‌شود. نتیجه آن مقابله با نوسانات بازار سهام است.

از جمله مهم‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک مالی، قرارداد آتی است. مضمون این قرارداد بستن نوعی تعهد مالی بر روی یک دارایی پایه است. یعنی در زمان بستن قرارداد فروشنده متعهد می‌شود که در زمان سررسید و به میزان تعیین شده در قرارداد، یک سبد سهامی به عنوان دارایی پایه به خریدار تحویل دهد. این قرارداد به خوبی می‌تواند پوشش ریسک تغییرات قیمت در آینده را انجام دهد. قراردادهای آتی منجر به کسب سود برای هر دو طرف معامله می‌شود. در خرید سهام به روش آتی، خریدار نیازی به پرداخت تمام مبلغ سرمایه گذاری ندارد. سازمان بورس در خرید سهام قراردادهای آتی تنها درصدی از مبلغ معامله را به عنوان وجه تضمین دریافت می‌کند.

اوراق اختیار فروش تبعی

اوراق اختیار فروش تبعی از جمله بهترین ابزارهای مدیریت ریسک مالی در بورس است. این اوراق به عنوان بیمه سهام هم شناخته می‌شود. در زمانی که نوسانات قیمتی زیاد می‌شود و احتمال ضرر‌های کلان وجود دارد، شما می‌توانید با پس گرفتن حداقل مبلغ سرمایه از بازار خارج شوید. اگر قیمت سهام از قیمت زمان خرید آن کمتر شود، شما می‌توانید مبلغ زیان‌تان را دریافت کنید. اگر قیمت سهام در تاریخ سررسید قرارداد بیشتر از مبلغ خریداری شده آن باشد هم، شما اصل دارایی و سود آن را خواهید گرفت. بنابر این به سادگی می‌توانید ریسک ناشی از نوسانات قیمت هیجانی بازار را به کمترین حد خود برسانید.

در بازارهای مالی مانند فارکس، ریسک‌های متفاوتی نسبت به بازارهای داخلی وجود دارد

مدیریت ریسک در فارکس

امکان بستن قرارداد‌های مدیریت ریسک در فارکس از ایران وجود ندارد. دارندگان سرمایه در این بازار، نمی‌‌توانند انتظار حمایت‌های دولتی را داشته باشند. بنابراین تنها راهی که پیش روی شما باقی می‌ماند، استفاده از تکنیک‌های مدیریت ریسک است. برای این کار به شما توصیه می‌کنیم تا تکنیک‌های زیر را در نظر داشته باشید:

• وضعیت بازار را همیشه رصد کنید. قبل از هرگونه معامله، از آمار‌ها و تحلیل‌های مالی برای پیش بینی ثبات بازار و نوسانات ارز طرز استفاده کنید.
• محدودیت‌های زمانی کوتاه مدت و بلند مدت برای خود در نظر بگیرید. پس از مدتی می‌توانید شرایط معاملات خود و سوددهی آن‌ها را در حالت کوتاه مدت و بلند مدت متوجه شوید.
• برای سرمایه گذاران مبتدی داشتن معاملات بزرگ توصیه نمی‌شود. هیچ وقت کل دارایی خود را در یک معامله سرمایه گذاری نکنید. هر بار با درصد کمی از دارایی سبد وارد معامله شوید تا بتوانید سود و ضرر را کنترل کنید.
• از معاملات احساسی بپرهیزید. هیچ وقت از روی هیجان وارد یک معامله یا از آن خارج نشوید.
• همیشه برای پیشرفت روند بازار برخلاف پیش بینی‌های خود آماده باشید. همیشه در پیش بینی آینده امکان خطا وجود دارد.

جمع بندی

برای مدیریت ریسک و سرمایه باید چک لیستی از اقدامات قابل انجام تهیه کنید. ابزارهای مدیریت ریسک مالی، می‌توانند به شما برای کاهش ضررهای غیر قابل جبران کمک کنند اما موفقیت آن‌ها بستگی به نکات زیادی دارد. روش‌ها و ابزارهای مدیریت ریسک، باید متناسب با نوع بازار و نوع سرمایه گذاری انتخاب شوند. اما همیشه یکسری از تکنیک‌ها به شما برای کاهش یا پذیرش ریسک کمک می‌کنند. تکنیک‌های زیر را در معاملات خود در نظر بگیرید:

• برای انجام هر گونه خرید یا فروش برنامه ریزی از قبل داشته باشید
• حد ضرر و حد سود تعیین کنید و بر آن پایبند باشید
• نقاط حد ضرر را منطقی انتخاب کنید
• قانون ریسک یک درصدی را جدی بگیرید
• در بستن سبد سهامی، داشتن تنوع سهم را فراموش نکنید

در دوره مدیریت ریسک آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره می‌توانید با نکات زیادی از جمله تکنیک‌های مدیریت ریسک پول و سرمایه در بازارهای مالی آشنا شوید. قبل از ورود به بازارهای مالی باید توانایی پذیرش ریسک‌ها و ضرر‌ها را هم داشته باشید. این دوره می‌تواند شما را از نظر ذهنی هم آماده کند.

مدیریت سرمایه گذاری و ریسک چیست ؟

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود.

مدیریت سرمایه امری کاملا شخصی است. با توجه به شخصیت، روحیات و اهداف شما می‌تواند متفاوت باشد.

سن شما، میزان سرمایه شما، تعیین اهداف و زمان رسیدن به اهدافی که برای خود مشخص می‌کنید، همگی در تعیین استراتژی مدیریت سرمایه نقش دارد.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و… باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است.

ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

2. تعدادی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند.

3. سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

خلاصه مقاله

در نهایت به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود که ابتدا با توجه به شرایط خود، میزان ریسک‌پذیری، سواد مالی، سرمایه اولیه و درآمد، استراتژی خود را مشخص کنند و سپس یک سبد سرمایه‌گذاری مناسب تشکیل دهند.

این سهم‌ها می‌توانند با مدیریت ریسک و دارایی توجه به دیدگاه سرمایه‌گذار و اهداف آن‌ها متفاوت از هم باشند.

مدیریت ریسک سرمایه گذاری

در بازار سهام، رابطه قوی بین ریسک و بازده وجود دارد. در واقع هرچقدر که ریسک بیشتر باشد، بازده نیز افزایش خواهد یافت. اما چیزی که اهمیت دارد این است که چگونه می توان این ریسک را مدیریت کرد. در اصطلاحات مالی، مدیریت ریسک، فرآیند شناسایی و ارزیابی ریسک و سپس تدوین استراتژی هایی برای مدیریت و به حداقل رساندن آن، در حالیکه بازده را به حداکثر می رساند، می باشد. ریسک و نوسانات قیمتی همواره در بازارهای مالی وجود دارند و افرادی در این زمینه موفق هستند که بتوانند فرآیند مدیریت ریسک را به خوبی انجام دهند. در این مقاله قصد داریم که شما را با مفهوم مدیریت ریسک و استراتژی های آن آشنا کنیم.

مدیریت ریسک به چه معناست؟

سرمایه گذاری در هر بازار مالی از جمله بورس، مقداری از ریسک را می طلبد و برای اینکه یک سرمایه گذار این ریسک را بپذیرد، باید به طور مناسبی ریسک قابل جبران باشد. این غرامت به صورت موضوعی به نام حق بیمه ریسک می باشد. بنابراین ریسک برای سرمایه گذاری در بورس مهم است؛ زیرا بدون ریسک هیچگونه سودی حاصل نمی شود. سرمایه گذاران موفق از استراتژی های مدیریت ریسک بازار سهام برای به حداقل رساندن ریسک و به حداکثر رساندن سود استفاده می کنند. در بازارهای مالی از جمله بورس ایران، به طور کلی دو نوع ریسک وجود دارد:

ریسک بازار

ریسک بازار از احتمال افزایش یا کاهش قیمت ها در بازارهای مالی حاصل می شود. در واقع نوسانات قیمتی موجود در بورس و فرابورس می تواند نمونه ای از ریسک بازار باشد.

ریسک تورم

ریسک دیگر یعنی تورم، در واقع کاهش قدرت خرید ناشی از افزایش قیمت کالاها و خدمات در طول زمان است. ریسک تورم در سرمایه گذاری های طولانی مدت مورد توجه قرار می گیرد؛ چراکه در کوتاه مدت ریسک بازار از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین این ریسک بازار است که می تواند تا حدی کنترل شود؛ اما ریسک تورم قابل کنترل نیست.

استراتژی های مدیریت ریسک

استراتژی های خاصی وجود دارند که می توانند برای کاهش و مدیریت ریسک در بازار سهام استفاده شوند که در ادامه به معرفی تعدادی از آن ها می پردازیم.

روند بازار را دنبال کنید

این موضوع یکی از روش های اثبات شده برای به حداقل رساندن خطرات در بازار سهام است. مسئله این است که، تشخیص روند در بازار دشوار است و روندها ممکن است خیلی سریع تغییر کنند. روند بازار ممکن است یک ماه یا یک سال و یا حتی بیشتر نیز ادامه داشته باشد. همچنین روندهای کوتاه مدت نیز در دل روندهای بلند مدت وجود دارند.

متنوع سازی پرتفوی

یکی دیگر از استراتژی های مفید مدیریت ریسک در بازار سهام، متنوع سازی ریسک خود با سرمایه گذاری در یک پرتفوی یا سبد مناسب است. در پرتفوی، سرمایه گذاری خود را به چندین شرکت، بخش و کلاس دارایی متنوع می کنید. این احتمال وجود دارد که در حالیکه ارزش یک سرمایه گذاری خاص کاهش می یابد، ممکن است ارزش سرمایه گذاری دیگر افزایش یابد. صندوق های سرمایه گذاری یک روش دیگر برای متنوع سازی تأثیرات است. بنابراین، برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری خود می توانید از این استراتژی استفاده کنید.

حد ضرر

حد ضرر وسیله دیگری است که با رعایت آن، در صورت سقوط قیمت سهام، بیشتر ضرر نمی کنید. در این استراتژی، سرمایه گذار این گزینه را دارد که در صورت سقوط قیمت سهام به زیر یک حد معین، سهام خود را برای جلوگیری از ضرر بیشتر بفروشد.

وارن بافت در توصیه ای جالب به تمام سرمایه گذاران می گوید: "ضرر نکنید!" اما بازار سهام با ریسک ضرر آمیخته شده است ولی خوشبختانه استراتژی های کافی برای یک سرمایه گذار عاقل برای محافظت از پول خود و اطمینان از سود وجود دارد. استفاده دقیق و به موقع از این گزینه ها به شما کمک می کند تا مدیریت ریسک خوبی داشته باشید.

مدیریت ریسک در همه حوزه های مالی وجود دارد. کارگزاران سهام از ابزارهای مالی و معاملات آتی استفاده می کنند و مدیران مالی از استراتژی هایی مانند متنوع سازی سبد سهام، تخصیص دارایی و اندازه گیری موقعیت، برای کاهش یا مدیریت موثر ریسک استفاده می کنند. به هر حال روش هایی که در این قسمت گفته شد، همگی با مدیریت صحیح امکان پذیر می باشد.

عواقب عدم مدیریت ریسک

مدیریت ناکافی ریسک می تواند عواقب شدیدی را برای شرکت ها، افراد و اقتصاد به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال، حباب مسکن در سال 2007 در ایالات متحده که به ایجاد رکودی بزرگ انجامید، ناشی از تصمیمات و مدیریت نادرست بود. در آن دوره وام دهندگانی بودند که وام های رهنی را به افرادی با اعتبار ضعیف ارائه می دادند که این موضوع باعث ریسک های جبران ناپذیری شد و در نهایت، رکود اقتصادی نتیجه این مدیریت بد شد.

نحوه مدیریت ریسک

ما تمایل داریم به "ریسک" با دید عمدتا منفی نگاه کنیم. با این حال، در دنیای سرمایه گذاری، ریسک ضروری است و از عملکرد مطلوب جدا نیست.

تعریف رایج از ریسک سرمایه گذاری، انحراف از نتیجه مورد انتظار است. ما می توانیم این انحراف را به صورت مطلق یا نسبت به چیز دیگری، مانند یک معیار بازار بیان کنیم.

اگرچه ممکن است این انحراف مثبت یا منفی باشد، اما متخصصان سرمایه گذاری معمولاً این ایده را قبول می کنند که چنین انحرافی، مقداری از نتیجه در نظر گرفته شده برای سرمایه گذاری های شما را نشان می دهد. بنابراین برای دستیابی به بازده بالاتر انتظار می رود که خطر بیشتری را بپذیریم.

همچنین یک ریسک دیگر نیز وجود دارد که باعث افزایش نوسانات می شود و متخصصان سرمایه گذاری به طور مداوم به دنبال راه هایی برای کاهش چنین بی ثباتی هستند و در مورد چگونگی انجام این کار توافق روشنی بین آن ها وجود ندارد.

نکته: اینکه یک سرمایه گذار چقدر نوسان را بپذیرد، کاملا به تحمل سرمایه گذار در برابر ریسک بستگی دارد.

در مورد یک متخصص سرمایه گذاری، باید بدانیم تحمل آن ها برای رسیدن به اهداف سرمایه گذاریشان چقدر مدیریت ریسک و دارایی است. یکی از معیارهای مخاطره پذیری متداول، که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد، اندازه گیری آماری و استفاده از انحراف معیار است. شما به متوسط بازده سرمایه گذاری نگاه می کنید و سپس میانگین انحراف معیار آن را در همان بازه زمانی می یابید. این به سرمایه گذاران کمک می کند تا ریسک را به صورت عددی ارزیابی کنند. اگر آن ها معتقد باشند که از نظر مالی و عاطفی می توانند ریسک را تحمل کنند، اقدام به سرمایه گذاری می کنند.

جمع بندی

برای اینکه بهترین سرمایه گذاری را در بورس و سایر بازارهای مالی داشته باشید و به نتیجه مطلوب خود برسید، کافی است ریسک های خود را به بهترین نحو مدیریت کنید و تجربه ها نشان داده است افرادی که مدیریت ریسک را در سرمایه گذاری های خود در نظر گرفته اند، عملکرد بهتری را خلق کرده اند.

چگونگی مدیریت ریسک در بازارهای مالی

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بدانیم مدیریت ریسک چیست و به چه معناست؟ به هر عکس‌العملی که در زندگی روزمره در برابر خطرات مختلف داریم، مدیریت ریسک یا risk management گفته می‌شود. با این تعریف مدیریت ریسک صرفا مربوط به بازارهای مالی نیست و در زندگی روزمره دائما در حال مدیریت ریسک هستیم؛ مثلا در رانندگی، شروع کسب و کار یا … . البته ممکن است به مدیریت ریسک خود آگاه نباشیم و ناآگاهانه این کار را انجام دهیم، مثلا فرض کنید با سرعت در حال رانندگی هستید و یک دفعه یک مانع جلوی خود می‌بینید و مسیر را تغییر می‌دهید، اینجا شما با در نظر گرفتن خطراتی که برخورد با مانع برای شما دارد، مدیریت ریسک انجام داده‌اید و شاید این مدیریت ریسک را به صورت ناخودآگاه انجام داده‌اید. اما در بازارهای مالی چنین نیست و مدیریت ریسک در بازارهای مالی به صورت کاملا آگاهانه باید انجام شود.

در اقتصاد همیشه خطرات مالی برای سرمایه ما که ممکن است سهام، املاک، سکه، طلا، رمزارز، پول و … باشد، وجود دارد. به برنامه و چارچوبی به این خطرات را کنترل می‌کند و به این خطرات رسیدگی می‌کند، مدیریت ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار یا معامله‌گر از این برنامه استفاده می‌کند تا کمترین خطر متوجه سرمایه‌اش باشد.

خطرات و ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد متنوع هستند و می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد.

در اینجا قصد داریم در مورد پروسه مدیریت ریسک صحبت کنیم به برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران پیشنهادهایی داریم.

چگونه در بازارهای مالی مدیریت ریسک داشته باشیم؟

اغلب گفته می‌شود مدیریت ریسک در بازارهای مالی در پنج مرحله صورت می‌گیرد. این مراحل چه هستند؟

اول؛ تعیین اهداف، دوم؛ تشخیص ریسک‌ها، سوم؛ تخمین ریسک، چهارم؛ تعریف واکنش‌ها، پنجم؛ نظارت.

البته لازم به ذکر است که این مراحل ممکن است با توجه به نوع بازار و شرایط دیگر تغییر کند.

تعیین اهداف

اولین مرحله این است که هدف خود از سرمایه‌گذاری و میزان تحمل ریسک را برای خود مشخص کنید. و این دو عامل به هم وابسته هستند. و تحمل ریسک نیز به شرایط روحی افراد و میزان اهمیت سرمایه آنها بستگی دارد. مثلا اگر سرمایه‌گذار تحمل ریسک بالایی داشته باشد، مطمئنا اهداف بالاتری برای خود تعیین می‌کند نسبت به کسی که تحمل ریسک ندارد. یا مثلا اگر کسی دارایی اصلی زندگی‌اش مثل خودرو یا خانه‌اش را تبدیل به سرمایه اولیه ورود به بازارهای مالی کرده باشد، کمتر می‌تواند ریسک کند.

تشخیص ریسک‌ها

در دومین قدم باید ریسک‌های ممکن را شناسایی و تعریف کنید. به این معنا که تمام رخدادهایی که ممکن است روی سرمایه ما موثر باشد را پیش‌بینی کنید که این اتفاقات همیشه لزوما اتفاقاتی نیست که مستقیما روی بازارهای مالی تاثیر می‌گذارد، بلکه اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد و به صورت غیرمستقیم روی دارایی شما اثرگذار باشد را نیز باید پیش‌بینی کنید؛ مثلا جنگ، یا بروز مشکل در سایت معاملاتی یا مثلا قفل شدن سهم در صف‌ها در بورس تهران، یا اتفاقاتی نظیر این‌ها.

تخمین ریسک‌ها

بعد از اینکه ریسک‌ها را شناسایی و پیش‌بینی کردید، در مرحله بعد باید دامنه، شدت و قدرت ریسک‌ها را تخمین بزنید. ریسک‌هایی را که شناسایی می‌کنید می‌توانید بر اساس میزان تأثیر رتبه‌بندی کنید. مثلا کندی هسته معاملات یا نرم‌افزار معاملات یک کارگزار شاید چند درصد روی قیمت سهم شما مؤثر باشد، و شدت و دامنه آن همین قدر است. اما اگر جنگی رخ دهد، میزان قدرت این خطر خیلی بیشتر است.

تعریف واکنش‌ها

در مرحله چهارم باید پاسخ‌ها و واکنش‌های احتمالی را مشخص کنیم. به این معنا که مشخص کنیم در صورتی که ریسک‌ها و خطراتی که در مراحل قبل پیش‌بینی کردیم، رخ دهد، چه واکنشی باید داشته باشیم. در تعریف واکنش‌ها علاوه بر ریسک‌ها باید سطح اهمیت آنها را نیز در نظر بگیریم.

نظارت

قدم آخر این است که به صورت مداوم روی برنامه‌هایمان نظارت کنیم. باید دائما هشیار باشیم، اطلاعات بیشتر جمع‌آوریم کنیم، بیشتر تحلیل کنیم و در صورت لزوم برنامه خود را در واکنش به اتفاقات تغییر دهیم.

چه چیزی باعث می‌شود یک سیستم معاملاتی ناموفق شود؟

دلایل بسیاری هست که ممکن است سبب این اتفاق شود. از اتفاقات پیش‌بینی نشده گرفته تا واکنش‌های احساسی. مثلا شاید بازار مطابق تحلیل‌ها ما پیش نرود یا از روی احساساتی مثل ترس یا هیجان تصمیم نادرستی بگیریم و در نتیجه اقدام نامناسبی انجام دهیم. و این اقدامات از روی احساس وقتی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذار به استراتژی اولیه خودش پایبند نباشد. این تصمیم‌ها معمولا در زمان نزولی شدن بازار و اصلاح قیمت، زیاد رخ می‌دهد.

مدیریت ریسک‌های مالی

هرچند که راه‌های زیادی برای مدیریت ریسک وجود دارد اما چیزی که همه متخصصان روی آن توافق نظر دارند این است که یک برنامه خوب برای مدیریت ریسک به موفقیت معامله‌گران کمک بزرگی می‌کند. تنظیم یک برنامه برای مدیریت ریسک کار سختی هم نیست و ممکن است مانند تعیین حدضرر ساده باشد.

آن سیستم معاملاتی قدرتمندتر است که پاسخ‌ها و واکنش‌های مختلف را در نظر بگیرد. و معامله‌گر باید خودش را برای هر شرایطی آماده کرده باشد. و بهترین حالت آن است که معامله‌گر برنامه مدیریت ریسک و سیستم معاملاتی‌اش را همیشه بررسی و بازبینی کند و در صورت لزوم برنامه را اصلاح کند.

معرفی ریسک‌های موجود در بازارهای مالی

در اینجا بعضی از ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد را به شما معرفی کنیم و مسیرهایی را که می‌توانیم این ریسک‌ها را کم کنید، به شما می‌گوییم:

ریسک بازار

این ریسک همیشه وجود دارد و امری طبیعی است ولی شما می‌توانید با تعیین حدضرر این ریسک را به کمترین حد کاهش دهید. مثلا اگر سهمی را به قیمت هزار تومان خرید کردید، ممکن است حدضرر ده درصد برای آن تعیین کنید، پس اگر قیمت سهم به نهصد تومان رسید، باید سهمتان را بفروشید.

ریسک نقد شدن

این ریسک به این معناست که شما وارد بازاری می‌شوید که نقدشوندگی آن پایین است یا ممکن است در معامله‌ای به هدفتان برسید، یا حدضرری که مشخص کرده بودید، فعال شود ولی برای سهم شما خریدار نباشد.

ریسک اعتبار

ریسک اعتبار هم ممکن است ضرر بیشتری به شما تحمیل کند، هم سود بیشتر. اگر ضرر کنید، ضرر بیشتری به سرمایه شما وارد می‌شود و اگر سود کنید، سود بیشتری حاصل می‌شود.

ریسک‌های عملیاتی

با تنوع بخشیدن به سبد دارایی‌تان این ریسک را می‌توانید کاهش دهید و اگر یک پروژه یا شرکت دچار مشکل یا ضرر شود، معامله‌گر تنها قسمتی از سرمایه‌اش را از دست می‌دهد و چون سبد سهام متنوعی دارد، دیگر دارایی‌های سوددهی خواهند داشت.

راه دیگری نیز هست که می‌توانید این ریسک را کاهش دهید، و آن مطالعه در مورد شرکت‌های و پروژه‌هایی است که امکان رخ دادن چنین خطراتی در آنها کمتر است.

ریسک سیستمی

این ریسک را هم با تنوع بخشیدن به سبد سهامتان می‌توانید کاهش دهید. و پیشنهاد ما به شما این است که از شرکت در گروه‌های مختلف صنعتی سهام خریداری کنید و بهتر است این صنایع خیلی به هم مرتبط نباشند