بورس و ارز ترجیحی

اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی در بازار دارو/ «طرح دارویار» چیست؟

هفته گذشته خبری آمد که می‌شد آن را به معنای خیز آرام دولت برای اصلاح ارز ترجیحی دارو تعبیر کرد، وزیر بهداشت اعلام کرده بود که با دستور رئیس جمهور، سازمان برنامه اعتباری هشت هزار میلیارد تومانی برای خرید دارو به بیمه‌ها داده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، در ادامه اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، دولت زودتر از آنچه انتظارش می‌رفت سراغ بازار دارو رفت.

تغییر نحوه توزیع ارز دارو با هدف پایان دادن به سوء استفاده‌های رایج در این بازار، یکی از مهمترین توجیهاتی بود که دولت برای اصلاح ارز ترجیحی می‌آورد. اما در نهایت بعد از اینکه دولت توانست نظر مثبت مجلس را برای اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بردارد، دارو در کنار نان و بنزین حکم اضلاع مثلث استثنایی این برنامه شدند.

دولت متعهد شد تا یارانه این سه قلم کالای اساسی به مانند قبل توزیع و در اختیار تمام دهک‌های درآمدی قرار بگیرد. اما به صورت مشخص قرار شد تا برای پایان دادن به سوء استفاده در بازار دارو و درمان، مسئولیت توزیع یارانه دارو به موسسات بیمه واگذار شود.

هم به دلیل آنکه بیمه‌ها سازوکار لازم برای اجرای مسئولیت جدید را نداشتند و نیز به دلیل اینکه دولت اعلام کرد که اصلاح قیمت برخی اقلام ضروری را به سال آینده محول کرده است، انتظار می‌رفت یارانه دارو تا پایان سال ۱۴۰۱ به همین سیاق توزیع شود.

اجرای خاموش اصلاح ارز ترجیحی دربازار دارو

اما هفته گذشته خبری آمد که می‌شد آن را به معنای خیز آرام دولت برای اصلاح ارز ترجیحی دارو تعبیر کرد، وزیر بهداشت اعلام کرده بود که با دستور رئیس جمهور، سازمان برنامه اعتباری هشت بورس و ارز ترجیحی هزار میلیارد تومانی برای خرید دارو به بیمه‌ها داده است.

یک هفته بعد از این ماجرا بار دیگر بار وزیر بهداشت در صحنه حاضر شد تا ضمن رونمایی از طرح جدیدی موسوم به «دارویار» از جزئیات بیشتری در این باره خبر بدهد: داروهایی که به صورت کامل وارداتی هستند با پرونده الکترونیک صرفاً به بورس و ارز ترجیحی بیمار داده می‌شود و به دست غیر بیمار نمی‌رسد. در این زمینه نیز دیدیم اگر چند برابر میزان مصرف بیماران دارو تولید یا وارد شود ولی از راه‌های مختلف قاچاق می‌شد، یکی از منافع طرح دارویار آن است که جلوی قاچاق دارو گرفته می‌شود. در این زمینه می‌گفتند که ما تنها به ۸۰ میلیون ایرانی خدمت نمی‌دهیم بلکه به ۴۰۰ میلیون نفر که شامل مردم کشورهای همجوار نیز بود، ارائه خدمت می‌کردیم.

مطابق خبری که ایسنا آنرا منتشر کرده‌است، عین اللهی، وزیر بهداشت دولت سیزدهم ادامه داد: پیش از این ارز ۴۲۰۰ تومانی جهت تامین مواد اولیه دارویی پرداخت می‌شد و به این ترتیب یارانه را به ماده اولیه می‌دادیم، نه به مردم و بر همین اساس هم تولید انجام می‌شد؛ بنابراین وقتی به‌راحتی و بدون بیمه بتوان مقدار فراوانی از این داروها را فراهم کرد، بورس و ارز ترجیحی مشخص است که به راحتی هم قاچاق می‌شود؛ اما وقتی تامین مواد اولیه با نرخ نیمایی صورت می‌گیرد و یارانه سلامت به بیمار داده می‌شود قاعدتاً منابع مالی ما نیز هدایت‌شده خواهد بود. هدف ما این است که دارو به دست مصرف‌کننده برسد و این موضوع از قاچاق جلوگیری می‌کند.

از مجموع این صحبت چنین برمی‌آید که دولت سیزدهم زودتر از آنچه انتظارش می‌رفت برنامه اصلاح ارز ترجیحی را به مرحله بازار دارو و درمان رسانده است.

پیش‌بینی بورس فردا ۲۵ خرداد+ اخبار لحظه‌ای

پیش بینی رشد اندک برای شاخص کل در بازار فردا را خواهیم داشت احتمال منفی شدن بازار در نیمه دوم نیز وجود دارد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، بازار بورس امروز نتوانست مانند روز گذشته رشد ۳۸ هزار واحدی را تجربه کند و دلیل آن هم مشخص بود که در پیش بینی روز گذشته به آن اشاره شد، محدوده مقاومتی یک میلیون ۵۸۰ هزار واحد و همچنین سطح یک میلیون ۶۰۰ هزار واحد هردو برای بازار مهم هستند.

در دولت‌های قبلی یک تجربه ناکارآمدی در خصوص ارز ترجیحی ایجاد شده بود که منجر به رانت و سودجویی برخی از افراد شده بود، علت این موضوع دو نرخی شده ارز و تأثیرات نامطلوب آن بود، در این روزها شاهد تکرار این واقعه با نرخ سامانه نیما هستیم، به دلیل اینکه شرکت‌های داخل بازار سرمایه مبنای فروش محصولات خود را در بورس کالا باید نرخ سامانه نیما قرار دهند این نرخ بیشتر از نرخ بازار آزاد بر روند کلی تأثیر گذار است لذا لازم است فاصله این نرخ با نرخ بازار آزاد کاسته شود.

پیش بینی رشد اندک برای شاخص کل در بازار فردا را خواهیم داشت احتمال منفی شدن بازار در نیمه دوم نیز وجود دارد، ارزش و حجم معاملات در بازار امروز وضعیت مناسبی نداشت.

پیش‌بینی وضعیت بورس در تابستان

یک تحلیلگربازار سرمایه ضمن بررسی وضعیت این بازار از زمستان سال گذشته تا کنون اعلام کرد: با توجه به شرایط میتوانیم گام صعودی بعدی بازار را در تابستان داشته باشیم.

روزبه شریعتی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به وضعیت بازار سرمایه در زمستان سال گذشته، اظهار کرد: بازار تقریبا از اوایل زمستان سال گذشته راکد بود، حجم معاملات در آذر و اوایل دی ماه کم‌تر از ۳۰۰۰ میلیارد تومان بود درحالی که ارزش معاملات به عنوان دماسنج بازاز محسوب میشود و زمانی که حجم معاملات کم‌تر از ۳۰۰۰ میلیارد تومان باشد در شرایط رکودی قرار دارد. چنانچه حجم معاملات بین سه تا پنج هزار میلیارد تومان شرایط خنثی است و بالای ۵۰۰۰ میلیارد تومان بورس و ارز ترجیحی مانند این روزها، دوره رونق بازار محسوب میشود.

وی ادامه داد: از دی ماه به بعد حجم معاملات بازار کم کم افزایش یافت که دلایل مختلفی داشت. رشد دلار بازار آزاد یکی از چاشنی‌های این اتفاق بود، همچنین صنعت خودرو متاثر از اخبار واگذاری‌ها مورد توجه قرار گرفت، تاثیر برگشت ذخایر مالیات بانک ملت نیز تاثیرگذار بود، در این شرایط صنایع کوچک پیشرو بازار بودند.

تاثیر اصلاح نظام یارانه‌ها روی بورس

این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها گفت: در صنایع دارویی، لبنی و غذایی سیگنال حذف ارز ترجیحی تاثیرگذار بود زیرا متناسب با حذف آن افزایش نرخ‌ها به شرکت ها داده شد. هرچند افزایش نرخ‌ها به میزان افزایش بهای تمام شده نبود، اما از انجایی که افزایش ریالی در حاشیه سود عملیاتی اتفاق افتاد باعث شد بازار اقدام به خرید این شرکت‌ها بورس و ارز ترجیحی کند.
شریعتی به این سوال که چرا حجم معاملات در سال ۱۴۰۱ افزایش داشت و شاهد ۷۰۰۰ میلیارد تومان هم بودیم، پاسخ داد: شاخص کل از محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد به یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رسید درحال حاضر نیز یک مقاومت ساختگ ذهنی دارد. بازار تا انتهای اردیبهشت ماه منتظر اتفاقاتی بود که بتواند محرکی برای رشد بعدی خود داشته باشد. دلار به محدوده ۳۰ هزار تومان و دلار نیمایی به بالای ۲۵ هزار تومان رسیده است.

سیگنال های منفی و مثبتی که به بازار تزریق شد

وی افزود: بازار منتظر گزارش‌های ۱۲ ماهه بود اگر این گزارش‌ها بیشتر از انتظار بازار بود و منجر به این میشد که پی به ای های تی تی ام بازار کاهش پیدا کند، بازار این قدرت را داشت که بتواند محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد را رد کند اما تا حدی رشد کرده بود. از طرف دیگر سیگنال‌های متناقض از سمت مذاکرات به بازار تزریق شد، گزارش‌هایی که امد مخصوصا در صنعت پالایشی پایین‌تر از حد انتظار بود، شفافیت در نرخ مواد صادراتی و پیوست بودجه وجود نداشت و همه این اتفاق ها باعث شد دوباره عدم اطمینان در بازار موج بزند و این نگرانی وجود داشته باشد که دولت دوباره با شرکت‌ها خلف وعده کند.

این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر اینکه در مقابل سیگنال های منفی، سیگنال های مثبت نیز به بازار تزریق شد، توضیح داد: اتفاق‌های مثبتی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد متاثر از قانون مالیات بر سپرده های حقوقی‌ها است که باعث شد خروج پول حقوقی‌ها از بانک‌ها به سمت صندوق‌های فیکس بازار رخ دهد. این اتفاق باعث شده دارایی تحت مدیریت صندوق‌های درامد ثابت به بالای ۴۴۰ هزار میلیارد و میزان سهام این صندوق‌ها به بالای ۶۰ هزار میلیارد تومان برسد.

شریعتی با بیان اینکه اوایل زمستان P/E TTM بازار به محدوده ۶.۴ واحد رسیده بود، اظهار کرد: در این شرایط هم بازار رشد کرد و هم گزارش ها باعث بهبود P/ETTM نشد و درحال حاضر P/e ttm بازار به محدوده هشت واحد رسیده است که هرچند عدد بالایی نیست اما نشان میدهد بازار برای رشد باید محرک های قوی داشته باشد. متاسفانه رشد دلار به بیش از ۳۱ هزار تومان یا سیگنال های مثبت مانند واگذاری خودرو، گزارش‌ها از شرکت های تلفیقی و… میتواند نمونه‌ای از آن باشد. از بورس و ارز ترجیحی طرف دیگر نزدیک فصل مجامع هستیم که اگر دی پی اس‌های خوبی به شرکت ها داده شود منجر می شود بعد از گذر از فصل مجامع بازار دوباره بتواند یک سیر صعودی داشته باشد و محدوده مقاومتی خود را رد کند. تا زمانی که حجم معاملات بیش از ۵ تا ۶ هزار میلیارد تومان باقی بمانذد، بازار ریزشی نخواهد بود.

وی ادامه داد: اگر ورود پول حقوقی ها به سمت صندوق های درامد ثابت ادامه دار باشد و گزارش های خوبی را پیش رو داشته باشیم و اگر نرخ بانکی در این محدوده باقی بماند، با توجه به تورم میتوان گفت بازار سرمایه جزو بازارهای ارزان است و اگر ریسک های سیاسی شکل نگیرد بازار میتواند قد م به قدم افزایش یابد.

بررسی وضعیت بازارهای جهانی

این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به وضعیت بازار جهانی گفت: در بازارهای جهانی اتفاق های خوبی رخ نمیدهد. کمبود کالاهای ناشی از جنگ باعث بهم ریختن زنجیره ارزش شده بود. نشانه هایی از رکود در بازار جهانی دیده می شود که برای جلوگیری از تورم های غیرقابل پیش بینی است. نرخ های بهره فراتر از انتظارها رشد میکند و این میتواند بازارهای اقتصادی را به رکود ببرد و اگر این اتفاق رخ دهند احتمالا ایران هم در محصولات خود در بازار جهانی به مشکل میخورد.

شریعتی با بیان اینکه روسیه در برخی صنایع دارد جای ایران را میگیرد، عنوان کرد:پیشنهادهای جذابی در بخش فولاد به مشتری های ایران میدهد، در بخش نفت نیز ۳۰ درصد فروش ایران در چین گرفته شده که باعث شده شرایط برای شرکت ها سخت تر شود.

وی ادامه داد: اما حجم معاملات بالا اتفاقتات مثبت مانند خبر نهایی ارزش گذاری خودروسازها میتواند جریان نقدینگی در بازار نگه دارد و باعث شود گام صعودی بعدی را در تابستان داشته باشیم.

حذف ارز ترجیحی چه تاثیری بر زندگی مردم داشت؟

اکثر کاربران خبرآنلاین تاثیر اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم بر زندگیشان را منفی توصیف کردند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین ، کاربرانی که در نظرسنجی خبرآنلاین مبنی بر اینکه " شما نظر بدهید/ کدام اقدام اقتصادی دولت بیشترین تاثیر را بر زندگی شما گذاشته است؟ " شرکت کرده‌اند؛ اکثر اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم را موجب گرانی و بدتر شدن وضعیت معیشتی عنوان کرده‌اند.

تعداد زیادی از کاربرانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند بازنشستگان هستند که از عملکرد دولت سیزدهم بسیار ناراضی هستند؛ کاربری با نام حسینی در این خصوص نوشت:" با سلام بنده بازنشسته هستم. در دولت آقای رییسی تورم بیش از ۱۰۰ درصدی ایجاد شده ولی حقوق ما بازنسشتگان ۱۰ درصد افزایش یافته از آنظرف یارانه ما بازنشستگان هم قطع شده است."

کاربر دیگری نیز در این خصوص نوشت:" بازنشستگان حتما طعم عدالت را در دولت سیزدهم چشیدند."

تعدادی از کاربران نیز از کلیه اقدامات دولت سیزدهم به خصوص کابینه اقتصادی آن ناراضی بودند؛ کاربری با نام علیرضا در این خصوص نوشت:"‌ کلا همه کارهایی که دولت محترم در یک سال گذشته کردند دقیقا کارهایی است که منجر به نابودی قشر متوسط و فقیر تر شدن فقرا شد ."

کاربر دیگری نیز با نام موسی خانی در تایید سخنان علیرضا نوشت:" تمام اقدامات اقتصادی دولت در طول یک سال اخیر بدون کار کارشناسی واقعی و بر اساس بورس و ارز ترجیحی شعار های عوام گرایانه انجام شده است که نتیجه آن تورم لجام گسیخته بالا (واقعی که مردم لمس میکنند بیش از ۸۰%) است."

کاربر دیگری نیز در تایید این سخنان نوشت:" هیچ اقدام ایشان تاثیر مثبتی بر زندگی بنده نداشته است ولی تا دلتان بخواهد اثرات منفی داشتیم خصوصا حذف ارز ۴۲۰۰، گران شدن بورس و ارز ترجیحی دارو، مواد غذایی از جمله برنج، گوشت سفید و قرمز و لبنیات و . ، کل یارانه را بردارید ولی قیمتها را ببرید به سال اجرای هدفمندسازی سال ۸۹."

تعداد زیادی از کاربران خبرآنلاین نیز حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را تاثیرگذارترین اقدام دولت سیزدهم بر زندگی آنها عنوان کردند؛ کاربری در این خصوص نوشت:" حذف ارز ترجیحی. من را به زیر خط فقر هل داد."

کاربر دیگری نیز با نام رضوان در تایید این سخن نوشت:" حذف ارز ترجیحی افزایش نیافتن حقوق همراه با تورم افسار گسیخته."

برخی از کاربران خبرآنلاین نیز عملکرد دولت سیزدهم را فارق از هرگونه اقدامات اقتصادی عنوان کردند؛ کاربری در این خصوص نوشت:" اصلا اقدام اقتصادی صورت نگرفته و روز به روز گرانی تشدید میشه."

تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی و تاثیر آن بر صنایع داخلی بورس/ دوگانه نرخ ارز و اظهارات دولتمردان در تخصیص دلار 4200 تومانی واردات روغن خام

رییس جمهوری در روزهای پایانی هفته گذشته اعلام کرد که «ارز ترجیحی به دلار نیمایی تبدیل شده است و طی چند روز آینده اعلان عمومی می‌شود.» رییسی اقتضائات بودجه 1401 را دلیل اصلی حذف دلار 4200 تومانی برشمرد که مجلس اختیار آن را به دولت سپرده بود. به گفته رییس دولت سیزدهم، با این اقدام قانونی، مدیریت بازار و نظارت و کنترل قیمت‌ها به صورت جدی دنبال می‌شود.

این اظهارات رییس جمهوری درحالی مطرح شد که وزیر اقتصاد، اوایل اردیبهشت‌ماه، از انصراف دولت برای حذف یک‌باره ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی خبر داد و تاکید کرد که «حتما در سال 1401 حرکت دولت در این مسیر قدم به قدم خواهد بود و ارز 4200 تومانی یکباره حذف نخواهد شد.»

احسان خاندوزی، ازیک‌سو، بررسی ابعاد حذف ارز ترجیحی را نیازمند زمان مبسوطی دانست و از سوی دیگر، تصریح کرد که «حتما در پایان سال 1401 وضعیت ارز 4200 تومانی فعلی هم ادامه نخواهد داشت، بورس و ارز ترجیحی اما این‌که با چه مکانیسم تدریجی و از چه مقولات و محصولاتی اجرای این سیاست اجرا شود، یا این‌که کی و چگونه و با چه تدابیری شروع شود که کل اقتصاد را به یک‌باره تحت تاثیر قرار ندهد، هنوز بحث و تبادل نظرهای جدی در هیات دولت ادامه دارد.»

دوگانگی و تشتت آرا در میان تیم اقتصادی دولت، از رییس جمهوری گرفته تا وزیر امور اقتصادی و دارایی و سایر وزرا، از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم مشهود بوده است و در موضوع حذف یا تداوم ارز ترجیحی نمود بیش‌تری دارد. حالا بازارها و کل اقتصاد کشور، گیج و مبهوت از زمان دقیق حذف ارز ترجیحی هستند درحالی‌که با هر اظهار نظر مسئولان، قیمت کالاهای اساسی و سایر محصولات، به‌طور محسوس و نامحسوس، افزایش قیمت می‌گیرند.

این اظهارات دوگانه روی قیمت سهام شرکت‌های بورسی که مشمول ارز ترجیحی می‌شوند مانند صنایع غذایی و دارویی نیز تاثیر می‌گذارد و معامله‌گران را برای خرید و فروش این سهم‌ها، مردد می‌کند. بنابراین، فارغ از‌این‌که حذف ارز ترجیحی چگونه و با چه مکانیسمی به ارز نیمایی تبدیل خواهد شد، تاثیر آن بر بازارهای مالی و سرمایه‌ای به‌ویژه بورس و شرکت‌هایی که مشمول دریافت ارز بورس و ارز ترجیحی ترجیحی می‌شوند، قابل بررسی است.

یکی از صنایعی که همچنان دلار 4200 تومانی برای واردات مواد اولیه دریافت می‌کند، صنعت روغن نباتی است. گرچه این صنعت حجم بزرگی از بازار سرمایه را شامل نمی‌شود اما روی سایر صنایع تکمیلی و تبدیلی تاثیرگذار است.

در همین حال، آخرین خبرها حاکی از این است که دولت بورس و ارز ترجیحی هفته گذشته ارز مورد نیاز برای 66 هزار تن روغن خام وارداتی بخش خصوصی را تخصیص داده و فیش‌های واردات روغن خام را برای سال 1401 صادر کرده است. به نظر می‌رسد دولت، فعلا قصد ندارد ارز ترجیحی برای روغن مصرفی خانوار را حذف کند اما شرایط اقتصادی و افزایش قیمت مواد اولیه مانند روغن پالم و روغن خام وارداتی، همچنین نرخ دستمزدها، کرایه حمل و سایر موارد، در نهایت منجر به افزایش قیمت روغن نباتی هم خواهد شد. چنانچه تجربه ناموفق بورس و ارز ترجیحی دولت‌ها در دهه‌های اخیر نشان داده است که بازارها بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت‌ها را تعیین می‌کنند و سیاستگذار، نقش چندانی در تعیین قیمت‌ها ندارد.

گفتنی است؛ ممنوعیت صادرات روغن پالم اندونزی، قیمت تمام روغن‌های خوراکی را در بازارهای جهانی افزایش داده است. تنش‌های سیاسی میان روسیه و اوکراین، همچنین تنش‌های اقلیمی به‌ویژه در امریکای جنوبی که یکی از مراکز اصلی تامین روغن خام و کنجاله در جهان به‌شمار می‌رود، از عوامل اصلی افزایش قیمت روغن خام محسوب می‌شود. باتوجه به واردات بیش از 93 درصدی روغن خام و کنجاله مورد نیاز صنایع روغن نباتی ایران، بازارهای داخلی در معرض و تهدید جدی کاهش روغن نباتی همراه با افزایش قیمت‌ها قرار دارند. با این وضعیت، باید دید که دولت چه تمهیداتی را برای تامین روغن نباتی مصرف خانوار و صنایع تبدیلی به کار می‌گیرد.