بازار اولیه بورس چیست

روش جدید خرید عرضه اولیه در ایران و بین الملل | خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ

یکی از سؤالات متداول سرمایه‌گذاران بورس در مورد این است که چگونه باید اقدام به خرید عرضه اولیه در بورس کنند! درواقع آن‌ها به دنبال روش جدید خرید عرضه اولیه هستند که این روزها سروصدا کرده است! شما می‌توانید با کمک تکنیک‌ها و روش‌هایی که در این زمینه وجود دارد، وارد دنیای بورس شوید و سرمایه‌گذاری‌های پرسودی انجام دهید!(در ادامه مقاله ساعت کاری بازار فارکس به وقت ایران و مقاله دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی را هم بخوانید)
هر شرکتی که می‌خواهد تازه‌وارد بورس شود، اقدام به عرضه اولیه می‌کند که شما می‌توانید با کمک روش جدید خرید عرضه اولیه، آن‌ها را خریداری کنید. روش خرید عرضه اولیه، چگونگی خرید عرضه اولیه جدید در بورس و … به شما کمک می‌کنند که این فرآیند را بدون چالش انجام دهید و به هدف خود، یعنی افزایش سرمایه با کمک بازار مالی انجام دهید.

فرآیند ورود یک شرکت به بورس چطور است؟

هر شرکتی که می‌خواهد به بورس وارد شود، باید با ارائه مدارک خود به بازار بورس، تک‌تک مراحل را طی کند تا یک مجوز رسمی در این زمینه دریافت کند. هرچقدر که فرآیند دریافت مجوز بدون چالش به جلو حرکت کند، احتمالاً شرکتی که قصد ورود به بورس را دارد، چالش‌های کمتری خواهد داشت و به افزایش سرمایه اشخاص سهامدار، کمک بیشتری خواهد کرد.
خوشبختانه در چند سال اخیر که تقاضای ورود شرکت‌ها به بورس افزایش پیداکرده است، احتمال کسب درآمد از طریق بورس افزایش چشمگیری پیداکرده است و شما می‌توانید با کمک این موضوع، سود موردنظر خود را به دست آورید. با توجه به رشد صعودی شاخص در چند سال اخیر، هیچ جای شکی برای خرید عرضه‌های اولیه به روش‌های جدید و سنتی باقی نمی‌ماند.(در ادامه مقاله تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت را بخوانید)

روش‌های عرضه اولیه چیست؟ روش جدید خرید عرضه اولیه کدام است؟

اگر بخواهیم به‌صورت کلی بر اساس قوانین تعریف‌شده در این زمینه، مسئله روش‌های عرضه اولیه را بررسی کنیم به سه مورد زیر برخورد می‌کنیم:

• عرضه اولیه با کمک ثبت دفتری یا Book Building
• عرضه اولیه به روش حراج و قیمت‌گذاری یا Auction
• عرضه اولیه به روش قیمت ثابت یا همان Fixed Price Offering

در هرکدام از روش‌های بالا، شما می‌توانید بر اساس کاری که انجام می‌دهید و روشی که پی گرفته‌اید، قیمت سهام خود را بررسی کرده و از طریق فرآیندهای بازاریابی آن را به فروش برسانید. شما می‌توانید از طریق کارگزاری‌های خود و پنلی که در اختیار شما قرار می‌دهند، اقدام به خرید عرضه‌های اولیه بر اساس تعداد عرضه‌شده کنید.(در ادامه مقاله رصد و تحلیل در بورس هم بخوانید)

با توجه به این‌که شرایط ارائه عرضه اولیه به چه صورت بوده است، شرایط خرید آن کمی متفاوت خواهد بود! شما می‌توانید با کمک پشتیبان خود در کارگزاری، اقدام به انجام خرید کنید. هرچقدر که انجام این کار به شکل بهتری صورت بگیرد، احتمالاً شاهد چالش‌های کمتری در طول مسیر خود خواهید بود.(در ادامه مقاله تضمین سرمایه‌ گذاری در بورس را بخوانید)

در حال حاضر بیشتر روش ثبت دفتری این روزها رواج دارد و کمک می‌کند که شرکت‌های جدید وارد بازار بورس شوند و مردم بر اساس تقاضاهای خود به یک بازار دسترسی داشته باشند. معمولاً برای این روش، هر مشتری می‌تواند بر اساس حداقل و حداکثر مشخص‌شده، اقدام به خرید سهام در حیطه مشخص‌شده بازار اولیه بورس چیست کند.

ازجمله مزایای روش ثبت دفتری که به‌عنوان روش جدید خرید عرضه اولیه هم از آن یاد می‌کنند، رعایت شدن عدالت میان مشتریان است. در این روش همه مشتریان بر اساس تقاضاهای خود، می‌توانند به مقدار خاصی از سهام دسترسی داشته باشند! این موضوع به آن معناست که رقابت شکل‌گرفته میان شرکت‌ها هم افزایش پیدا خواهد کرد و درنهایت بازار بورس، رونق بیشتری را تجربه می‌کند. (توصیه میکنم در ادامه مقاله ورود به بازار بورس جهانی را بخوانید)

این روش نسبت به روش حراج و دیگر روش‌هایی که درگذشته بیشتر مرسوم بودند، دارای مزایای بیشتری است و مشکلات کمتری را در پیش رو دارد! این روش خرید عرضه اولیه، از طریق تمامی کارگزاری‌ها و پنل‌های مدیریتی آن‌ها قابل‌مشاهده است، پس هیچ نگرانی از این بابت نداشته باشید و اقدام به خرید سهام خود کنید.(در ادامه مقاله آموزش تابلو خوانی را هم بخوانید)

نتیجه‌گیری: چگونه از عرضه اولیه با خبر شویم؟

حالا که با شیوه‌های عرضه اولیه سهام و روش جدید خرید عرضه اولیه آشنا شدید، نوبت آن می‌رسد که با روش‌های آگاهی از زمان عرضه‌های اولیه آشنا شوید. بهترین توصیه‌ای که در این زمینه می‌توانیم به شما بکنیم تا هیچ‌وقت فرصت سرمایه‌گذاری صحیح را از دست ندهید، این است که برای عرضه‌های اولیه سهام خود، حتماً رسانه‌هایی بازار اولیه بورس چیست که توسط کارگزاری‌های شما اعلام می‌شوند را دنبال کنید. برای اطلاع از لیست عرضه اولیه های سال ۹۹ این مقاله را بخوانید.

شما می‌توانید با دنبال کردن آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و یا عضویت در کانال تلگرام آن‌ها با کمک روش جدید خرید عرضه اولیه، سرمایه‌گذاری‌های خود را انجام دهید. آیا آماده ورود به بازار سرمایه با کمک عرضه‌های اولیه هستید؟ شما می‌توانید در این زمینه نظرات، تجربیات و سؤالات خود را با ما به اشتراک بگذارید! همچنین می‌توانید شیوه‌های آگاهی از زمان عرضه بورس و روش خریدتان را با دیگر افرادی که علاقه‌مند به این حوزه و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند به اشتراک بگذارید. (همچنین میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله مزرعه بیت کوین را هم بخوانید)

ابتدا به این مسئله می‌پردازیم که روش بوک بیلدینگ چیست؟ عرضه اولیه سهام (IPO) به زبان ساده، یعنی اینکه سهام یک شرکت که به تازگی در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده، در بورس به فروش می‌رسد و سرمایه‌گذاران می‌توانند این سهام را خریداری کنند. یکی از جدیدترین روش ها برای خرید عرضه اولیه روش بوک بیلدینگ است. در واقع در حال حاضر عرضه اولیه سهام شرکت‌های تازه‌وارد به روش ثبت سفارش عرضه اولیه یا بوک بیلدینگ انجام می‌گیرد.
همواره مسئولان بازار سرمایه به دنبال به کارگیری روش های نوین عرضه اولیه‌ای چون بوک بیلدینگ و همینطور تهیه و تدوین مقررات دقیق و مناسب برای به کارگیری این روش‌ها هستند تا بدین وسیله بتوانند با ارزش گذاری منصفانه اوراق بهادار و تخصیص بهینه اوراق، بازاری جذاب را برای سرمایه گذاران به وجود آورده و با حضور سرمایه گذاران جدید به افزایش نقد شوندگی و عمق بازار کمک کنند. (در ادامه قرار است با روش جدید خرید عرضه اولیه و پول هوشمند به روش بوک بیلدینگ در بورس به طور کامل آشنا شوید.)

خرید سهام به روش بوک بیلدینگ در بورس

روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) BOOK BUILDING به روشی گفته می شود که دیگر نیازی نیست تا همه افراد متقاضی یک سهام در زمانی خاص سفارش خود را ثبت کنند و به جای یک زمان خاص می توانند سفارش خود را در یک بازه زمانی ثبت کنند. (در ادامه مقاله سواپ (SWAP) در فارکس را هم بخوانید)
در روش های پیشین عرضه اولیه، سهم طی یک فرایند توسط حقوقی‌ها کشف قیمت می‌شد. در این فرایند سرمایه‌گذاران حقیقی دخالت نداشتند و فقط حقوقی‌ها با ارسال سفارشات خود در قیمت‌های مختلف فرایند کشف قیمت را انجام می‌دادند. اما در روش بوک بیلدینگ در بورس، قیمت ثابتی برای عرضه اولیه سهم تعیین نمی‌شود بلکه یک کف قیمت برای سهم در نظر گرفته می‌شود و معمولا افراد می‌توانند تا ۱۰ درصد بالاتر از این قیمت نیز سفارش خود را ثبت کنند.(در ادامه دوره آموزش فیلترنویسی در بورس ، را مطالعه کنید تا راجع آن اطلاعات کسب کنید)

عرضه اولیه چیست؟ (آشنایی با مفهوم عرضه اولیه در بورس)

ممکن است تاکنون بارها اسم عرضه اولیه را شنیده باشید، امروزه در جمع های مختلف این عبارت زیاد تکرار می‌شود و افرادی که در بورس فعال هستند از این سهام استقبال می‌کنند.

عرضه اولیه سهام چیست؟

به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود. در واقع شرکتی که تاکنون در بازار سرمایه نبوده، برای ورود به بورس باید قسمتی از سهام شرکت خود را (که معمولاً ۱۰٪ از سهام شرکت است) در بورس عرضه کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می گویند.

شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند ابتدا باید صورت های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهد و آن شرکت باید در چند سال مالی سود ساز باشد تا مجوز ورود به بورس را دریافت کند. اگر شرکت شرایط و صورت های مالی مناسبی داشته باشد در صف انتظار قرار می‌گیرد و پس از رسیدن موعد، شرکت در بورس عرضه خواهد شد.

عرضه‌های اولیه در سال های اخیر در بورس تهران رونق و طرفداران بسیاری کرده است، زیرا بسیاری از عرضه‌های اولیه برای سرمایه گذاران سودده بوده‌اند.

سوددهی عرضه اولیه

وقتی یک شرکت قرار است قسمتی از سهام خود را در بورس عرضه کند باید خریدار برای سهام شرکت موجود باشد که بتواند سهام خود را در بورس بفروشد. معمولاً تمام کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند در عرضه اولیه شرکت می‌کنند و بازار اولیه بورس چیست خواهان سهامی که تازه وارد بازار سرمایه می‌شود هستند و با آغوشی باز از آن استقبال می‌کنند. شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند، سهام شرکت خود را پایین‌تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام انجام می‌شود.

بطور مثال اگر ارزش هر برگه سهام شرکتی که قرار است وارد بازار بورس شود 1300 تومان است بازار اولیه بورس چیست آن شرکت سهام خود را در قیمت 1000 تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که فعالان بازار سرمایه به علت اینکه سهام شرکت زیر ارزش ذاتی خود است شروع به خرید سهام می‌کنند. چون تقریباً به سودآوری آن سهام اطمینان دارند.

بطور کلی علت استقبال از عرضه اولیه ارزان بودن قیمت سهام آن شرکت است.

عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ ثبت سفارش می‌شود:

در زمان گذشته روش بوک بیلدینگ برای خرید عرضه اولیه استفاده نمی‌شد و هر شخص ‌هر مقداری که تمایل داشت درخواست خرید ارسال می‌کرد. برخی از افراد پول های سنگینی برای خرید آن هزینه می‌کردند و یک عده موفق به خرید آن نمی‌شدند و این امر باعث نارضایتی فعالان بازار سرمایه شده بود، به همین خاطر روش بوک بیلدینگ یا همان ثبت سفارش را جایگزین روش قبلی کرده‌اند.

در روش‌های قبلی همه افراد در یک ساعت و دقیقه مشخصی باید درخواست خرید ارسال می‌کردند و فقط به نفرات اول سهام تعلق می‌گرفت و به دیگر افراد عرضه اولیه نمی‌رسید. البته هنگ کردن هسته بورس، ناکارایی سرورها و ضعیف بودن اینترنت نیز باعث شد که روش بوک بیلدینگ جایگزین روش قبلی شود. در این روش در بازه زمانی مشخص با سفارش گذاری در سهم می‌توان آن سهم را خرید و خریداران از لحاظ زمانی و مقدار تخصیص شرایط یکسانی دارند.

ویژگی های این روش به شرح زیر است:

یک بازه زمانی برای ثبت سفارش در نظر گرفته می‌شود، مثلاً از ساعت 10 صبح تا 12:30 ظهر. برای قیمت قابل ثبت نیز یک بازه تعیین می‌کنند، مثلاً از 1000 تا 1080 تومان. حداکثر سهام قابل خرید توسط یک کد معاملاتی نیز اعلام می‌شود، مثلاً 1000 برگه سهم. به این ترتیب شما به عنوان خریدار عرضه اولیه، می‌توانید در آرامش، در زمان اعلام شده قیمت مورد نظرتان را وارد سیستم کنید. پس از اینکه بازه زمانی اعلام شده به پایان رسید، سفارش هایی که توسط شما و سایر افراد وارد سامانه معاملاتی بورس شده طبق قوانین پردازش می‌شود.

اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ دیگر بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. که با این روش عدالت رعایت شده است و شرایط سال‌های گذشته را ندارد. بنابراین شخصی که در انتهای بازه زمانی معرفی شده سفارش خود را ارسال می‌کند و شخصی که در ابتدای بازه زمانی سفارش خود را ارسال کرده هیچ تفاوتی با هم ندارند. البته اگر فرد قیمت بالاتری قرار دهد احتمال اینکه بتواند خرید انجام دهد بیشتر است. به دلیل اینکه تعداد شرکت کنندگان در عرضه اولیه بسیار زیاد است، تقریباً همه افراد سفارش خود را در سقف قیمت ارسال می‌کنند. بنابراین کسانی که قیمت خرید را در حداکثر قرار ندهند به احتمال قوی هیچ سهامی به دست نمی‌آورند.

بعد از سفارش گذاری عرضه اولیه بعد ساعاتی تعداد سهامی که به هر شرکت کننده می‌رسد اعلام می‌شود، که با توجه به تعداد شرکت کنندگان هر چقدر تعداد شرکت کنندگان بالاتر از پیش‌بینی باشد تعداد سهام تخصیص یافته کمتر می‌شود. از روز کاری بعد این سهم عرضه اولیه‌ای فعالیت خود را بطور مستقیم در بازار بورس بطور رسمی شروع می‌کند و قیمت های آتی آن با توجه به عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

خرید عرضه در روز دوم

برخی از فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید عرضه اولیه در روز دوم می‌کنند. اما کسانی که سهامدار هستند سهام خود را نمی‌فروشند و خریدارها در بالاترین قیمت مجاز درخواست خرید قرار می‌دهند. بطور ساده خرید در روز دوم عرضه اولیه تقریباً غیرممکن است و سهام داران قصد فروش ندارند و تمام راه‌های گفته شده صرفاً فرضیه هستند. شخصی که قصد خرید عرضه اولیه در روز دوم و روزهای بعدی را دارد باید رأس ساعت 80:30:00 درخواست خرید خود را ارسال کند. هر چند بیشتر فعالان بازار در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند. کسانی که در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند تقریباً نفرات اول در صف هستند و اگر کسی سهام بفروشد حق با نفرات اول است که سهام را خرید کنند.

اما تا اینجای ماجرا فقط به نحوه خرید و قوانین خرید عرضه اولیه اشاره شد، تمام شرکت کنندگان در آن می‌خواهند سهم خود را با سود قابل قبولی بفروشند و سود آن‌ها نه از بین برود و نه اینکه زمانی که سهم را فروختند آن سهم باز رشد کند پس باید به دنبال زمان فروش مناسب باشیم.

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

زمان فروش عرضه اولیه به دو علتی که در بالا بیان شد برای سهام داران اهمیت بالایی دارد. یعنی سود حاصل از رشد عرضه اولیه از بین نرود، یعنی آن را در بالاترین قیمت بفروشند و رشد عرضه اولیه را از دست ندهند، یعنی وقتی سهام خود را فروختند پس از آن سهام رشد نکند. بهترین راه این است که شخص تا زمانی که سهام صف خرید است به فکر فروختن سهام نباشد. در واقع تا زمانی که خریداران این سهام برای خرید آن این چنین در صف قرار گرفته‌اند بهتر است به فکر فروش نباشد. در اصطلاح تا زمانی که سهام صف خرید (مثبت 5) است بر روی شرکت سهامدار بمانند. از آن به بعد اگر سهام صف خرید (مثبت 5) نبود یعنی قیمت سهام متعادل در حال معامله بود بهتر است به فروش سهام خود اقدام کنند.

عده‌ای تصور می‌کنند که می‌توانند با ثبت نام در کارگزاری های مختلف چند بار عرضه اولیه را بخرند اما نکته قابل‌ توجه این است که عرضه اولیه با کد ملی اختصاص می‌یابد و شخص فقط از یک کارگزاری می‌تواند اقدام به خرید آن کند. حتی ممکن است اگر از چند کارگزاری درخواست ارسال کند درخواست‌های او لغو شوند و در هیچ کارگزاری برای او خرید انجام نشود.

پس به هیچ عنوان از چند کارگزاری درخواست خرید یک عرضه اولیه را ثبت نکنید.

عرضه اولیه‌ها همیشه سودآور نیستند!

در بیشتر موارد عرضه اولیه‌ها سودآور هستند اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند. این افت قیمت دلایل گوناگونی دارد. مثلاً قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده است. پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خرید شود.

اینکه در اکثر کارگزاری‌ها با توافق نامه‌هایی بصورت خودکار عرضه اولیه را برای مشتری خریداری می‌کنند.

درواقع خرید عرضه اولیه به صورت خودکار امکانی است که سهولت خرید برای آن را فراهم می‌آورد و در حال حاضر برخی از کارگزاری‌ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. حتماً تا به حال برایتان پیش آمده که در روز و زمان عرضه اولیه کاری برایتان پیش آمده باشد و نتوانید برای آن سفارش بگذارید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمان‌بر باشد.

چه زمانی به خرید خودکار عرضه اولیه نیاز داریم؟

عموماً در زمان عرضه اولیه به دلیل تعداد زیاد درخواست کنندگان خرید ممکن است سامانه های معاملات آنلاین، درگاه های بانکی متصل به نرم‌افزارهای معاملاتی و یا حتی هسته بورس با شلوغی و کندی مواجه شوند. این کندی ممکن است مانع از ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در مهلت تعیین‌شده، شود و یا این فرایند را با سختی و کندی بسیار به انجام رساند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله کاری یا فراموشی مشتری برای ارسال سفارش، امکان سفارش گذاری به منظور خرید آن وجود نداشته باشد.

امکان خرید خودکار در کارگزاری ها

امکان خرید خودکار عرضه اولیه در کارگزاری های مختلف به صورت های مختلفی فراهم شده است، در برخی از آن‌ها امکان ثبت سفارش دو روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به اکانت خود بصورت خودکار سهم برای شما خریداری می‌شود و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدون ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریداری شده و تخصیص داده می‌شود. این امر در صورتی امکان‌پذیر است که پیش از این توافق‌نامه مربوط به ارسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید.

عرضه اولیه چیست؟ (آشنایی با مفهوم عرضه اولیه در بورس)

ممکن است تاکنون بارها اسم عرضه اولیه را شنیده باشید، امروزه در جمع های مختلف این عبارت زیاد تکرار می‌شود و افرادی که در بورس فعال هستند از این سهام استقبال می‌کنند.

عرضه اولیه سهام چیست؟

به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود. در واقع شرکتی که تاکنون در بازار سرمایه نبوده، برای ورود به بورس باید قسمتی از سهام شرکت خود را (که معمولاً ۱۰٪ از سهام شرکت است) در بورس عرضه کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می گویند.

شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند ابتدا باید صورت های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهد و آن شرکت باید در چند سال مالی سود ساز باشد تا مجوز ورود به بورس را دریافت کند. اگر شرکت شرایط و صورت های مالی مناسبی داشته باشد در صف انتظار قرار می‌گیرد و پس از رسیدن موعد، شرکت در بورس عرضه خواهد شد.

عرضه‌های اولیه در سال های اخیر در بورس تهران رونق و طرفداران بسیاری کرده است، زیرا بسیاری از عرضه‌های اولیه برای سرمایه گذاران سودده بوده‌اند.

سوددهی عرضه اولیه

وقتی یک شرکت قرار است قسمتی از سهام خود را در بورس عرضه کند باید خریدار برای سهام شرکت موجود باشد که بتواند سهام خود را در بورس بفروشد. معمولاً تمام کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند در عرضه اولیه شرکت می‌کنند و خواهان سهامی که تازه وارد بازار سرمایه می‌شود هستند و با آغوشی باز از آن استقبال می‌کنند. شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند، سهام شرکت خود را پایین‌تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام انجام می‌شود.

بطور مثال اگر ارزش بازار اولیه بورس چیست هر برگه سهام شرکتی که قرار است وارد بازار بورس شود 1300 تومان است آن شرکت سهام خود را در قیمت 1000 تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که فعالان بازار سرمایه به علت اینکه سهام شرکت زیر ارزش ذاتی خود است شروع به خرید سهام می‌کنند. چون تقریباً به سودآوری آن سهام اطمینان دارند.

بطور کلی علت استقبال از عرضه اولیه ارزان بودن قیمت سهام آن شرکت است.

عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ ثبت سفارش می‌شود:

در زمان گذشته روش بوک بیلدینگ برای خرید عرضه اولیه استفاده نمی‌شد و هر شخص ‌هر مقداری که تمایل داشت درخواست خرید ارسال می‌کرد. برخی از افراد پول های سنگینی برای خرید آن هزینه می‌کردند و یک عده موفق به خرید آن نمی‌شدند و این امر باعث نارضایتی فعالان بازار سرمایه شده بود، به همین خاطر روش بوک بیلدینگ یا همان ثبت سفارش را جایگزین روش قبلی کرده‌اند.

در روش‌های قبلی همه افراد در یک ساعت و دقیقه مشخصی باید درخواست خرید ارسال می‌کردند و فقط به نفرات اول سهام تعلق می‌گرفت و به دیگر افراد عرضه اولیه نمی‌رسید. البته هنگ کردن هسته بورس، ناکارایی سرورها و ضعیف بودن اینترنت نیز باعث شد که روش بوک بیلدینگ جایگزین روش قبلی شود. در این روش در بازه زمانی مشخص با سفارش گذاری در سهم می‌توان آن سهم را خرید و خریداران از لحاظ زمانی و مقدار تخصیص شرایط یکسانی دارند.

ویژگی های این روش به شرح زیر است:

یک بازه زمانی برای ثبت سفارش در نظر گرفته می‌شود، مثلاً از ساعت 10 صبح تا 12:30 ظهر. برای قیمت قابل ثبت نیز یک بازه تعیین می‌کنند، مثلاً از 1000 تا 1080 تومان. حداکثر سهام قابل خرید توسط یک کد معاملاتی نیز اعلام می‌شود، مثلاً 1000 برگه سهم. به این ترتیب شما به عنوان خریدار عرضه اولیه، می‌توانید در آرامش، در زمان اعلام شده قیمت مورد نظرتان را وارد سیستم کنید. پس از اینکه بازه زمانی اعلام شده به پایان رسید، سفارش هایی که توسط شما و سایر افراد وارد سامانه معاملاتی بورس شده طبق قوانین پردازش می‌شود.

اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ دیگر بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. که با این روش عدالت رعایت شده است و شرایط سال‌های گذشته را ندارد. بنابراین شخصی که در انتهای بازه زمانی معرفی شده سفارش خود را ارسال می‌کند و شخصی که در ابتدای بازه زمانی سفارش خود را ارسال کرده هیچ تفاوتی با هم ندارند. البته اگر فرد قیمت بالاتری قرار دهد احتمال اینکه بتواند خرید انجام دهد بیشتر است. به دلیل اینکه تعداد شرکت کنندگان در عرضه اولیه بسیار زیاد است، تقریباً همه افراد سفارش خود را در سقف قیمت ارسال می‌کنند. بنابراین کسانی که قیمت خرید را در حداکثر قرار ندهند به احتمال قوی هیچ سهامی به دست نمی‌آورند.

بعد از سفارش گذاری عرضه اولیه بعد ساعاتی تعداد سهامی که به هر شرکت کننده می‌رسد اعلام می‌شود، که با توجه به تعداد شرکت کنندگان هر چقدر تعداد شرکت کنندگان بالاتر از پیش‌بینی باشد تعداد سهام تخصیص یافته کمتر می‌شود. از روز کاری بعد این سهم عرضه اولیه‌ای فعالیت خود را بطور مستقیم در بازار بورس بطور رسمی شروع می‌کند و قیمت های آتی آن با توجه به عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

خرید عرضه در روز دوم

برخی از فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید عرضه اولیه در روز دوم می‌کنند. اما کسانی که سهامدار هستند سهام خود را نمی‌فروشند و خریدارها در بالاترین قیمت مجاز درخواست خرید قرار می‌دهند. بطور ساده خرید در روز دوم عرضه اولیه تقریباً غیرممکن است و سهام داران قصد فروش ندارند و تمام راه‌های گفته شده صرفاً فرضیه هستند. شخصی که قصد خرید عرضه اولیه در روز دوم و روزهای بعدی را دارد باید رأس ساعت 80:30:00 درخواست خرید خود را ارسال کند. هر چند بیشتر فعالان بازار در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند. کسانی که در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند تقریباً نفرات اول در صف هستند و اگر کسی سهام بفروشد حق با نفرات اول است که سهام را خرید کنند.

اما تا اینجای ماجرا فقط به نحوه خرید و قوانین خرید عرضه اولیه اشاره شد، تمام شرکت کنندگان در آن می‌خواهند سهم خود را با سود قابل قبولی بفروشند و سود آن‌ها نه از بین برود و نه اینکه زمانی که سهم را فروختند آن سهم باز رشد کند پس باید به دنبال زمان فروش مناسب باشیم.

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

زمان فروش عرضه اولیه به دو علتی که در بالا بیان شد برای سهام داران اهمیت بالایی دارد. یعنی سود حاصل از رشد عرضه اولیه از بین نرود، یعنی آن را در بالاترین قیمت بفروشند و رشد عرضه اولیه را از دست ندهند، یعنی وقتی سهام خود را فروختند پس از آن سهام رشد نکند. بهترین راه این است که شخص تا زمانی که سهام صف خرید است به فکر فروختن سهام نباشد. در واقع تا زمانی که خریداران این سهام برای خرید آن این چنین در صف قرار گرفته‌اند بهتر است به فکر فروش نباشد. در اصطلاح تا زمانی که سهام صف خرید (مثبت 5) است بر روی شرکت سهامدار بمانند. از آن به بعد اگر سهام صف خرید (مثبت 5) نبود یعنی قیمت سهام متعادل در حال معامله بود بهتر است به فروش سهام خود اقدام کنند.

عده‌ای تصور می‌کنند که می‌توانند با ثبت نام در کارگزاری های مختلف چند بار عرضه اولیه را بخرند اما نکته قابل‌ توجه این است که عرضه اولیه با کد ملی اختصاص می‌یابد و شخص فقط از یک کارگزاری می‌تواند اقدام به خرید آن کند. حتی ممکن است اگر از چند کارگزاری درخواست ارسال کند درخواست‌های او لغو شوند و در هیچ کارگزاری برای او خرید انجام نشود.

پس به هیچ عنوان از چند کارگزاری درخواست خرید یک عرضه اولیه را ثبت نکنید.

عرضه اولیه‌ها همیشه سودآور نیستند!

در بیشتر موارد عرضه اولیه‌ها سودآور هستند اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند. این افت قیمت دلایل گوناگونی دارد. مثلاً قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده است. پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خرید شود.

اینکه در اکثر کارگزاری‌ها با توافق نامه‌هایی بصورت خودکار عرضه اولیه را برای مشتری خریداری می‌کنند.

درواقع خرید عرضه اولیه به صورت خودکار امکانی است که سهولت خرید برای آن را فراهم می‌آورد و در حال حاضر برخی از کارگزاری‌ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. حتماً تا به حال برایتان پیش آمده که در روز و زمان عرضه اولیه کاری برایتان پیش آمده باشد و نتوانید برای آن سفارش بگذارید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمان‌بر باشد.

چه زمانی به خرید خودکار عرضه اولیه نیاز داریم؟

عموماً در زمان عرضه اولیه به دلیل تعداد زیاد درخواست کنندگان خرید ممکن است سامانه های معاملات آنلاین، درگاه های بانکی متصل به نرم‌افزارهای معاملاتی و یا حتی هسته بورس با شلوغی و کندی مواجه شوند. این کندی ممکن است مانع از ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در مهلت تعیین‌شده، شود و یا این فرایند را با سختی و کندی بسیار به انجام رساند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله کاری یا فراموشی مشتری برای ارسال سفارش، امکان سفارش گذاری به منظور خرید آن وجود نداشته باشد.

امکان خرید خودکار در کارگزاری ها

امکان خرید خودکار عرضه اولیه در کارگزاری های مختلف به صورت های مختلفی فراهم شده است، در برخی از آن‌ها امکان ثبت سفارش دو روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به اکانت خود بصورت خودکار سهم برای شما خریداری می‌شود و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدون ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریداری شده و تخصیص داده می‌شود. این امر در صورتی امکان‌پذیر است که پیش از این توافق‌نامه مربوط به ارسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید.

کارگزاری بورس چیست؟

کارگزاری بورس چیست و کارگزار (Broker) در بورس کیست؟

همه افراد برای شروع سرمایه گذاری در بورس نیاز به کارگزار دارند. هیچ کس نمی تواند بدون داشتن کارگزاری اقدام به انتقال و یا خرید و فروش سهام نماید.

کارگزاری­‌ها شرکت­هایی هستند که پل ارتباطی میان سرمایه­‌گذاران و بورس اوراق بهادار را ایجاد می­‌کنند. هر شخص برای شروع سرمایه‌­گذاری در بورس نیاز دارد که ابتدا به سراغ یک کارگزاری رفته و ثبت نام کند. تا از آن طریق اقدام به خرید و فروش سهام و سرمایه­‌گذاری در بورس کند.

شرکت‌های کارگزاری

کارگزاران بازارسرمایه اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به انجام سفارشات خرید و فروش اوراق بهادار، کالا و یا اوراق مبتنی بر کالا و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه به مشتریان می‌کنند. انجام فعالیت توسط کارگزاری بورس نیازمند کسب مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار و عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه است.

افرادی که در شرکت های کارگزاری مشغول به فعالیت می­باشند، افرادی خبره، با تجربه و آشنا به مسایل مالی هستند که نسبت به شرایط اقتصادی، بازار اوراق بهادار و بازار کالاهای مختلفی که معامله می شود شناخت دارند و با تسلط خود بر قوانین و مقررات می توانند بهترین اقدام به ­منظور خرید و فروش اوراق بهادار و کالا در تالار معاملات بورس­ها و بازارهای خارج از بورس را برای مشتریان انجام دهند. افرادی که در سمت­‌های مهمی در شرکت‌­های کارگزاری فعالیت می‌کنند بسته به نیاز آن­ها به توانمندی­‌های علمی و مقرراتی خاص، موظف به اخذ گواهی­نامه حرفه­‌ای مربوطه می­‌باشند.

کارگزاری های بورس چه خدماتی ارائه می‌دهند؟

کارگزاری ها موظف هستند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند. تا امکان سرمایه‌گذاری برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید.

یعنی افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها، (که همان ارائه اطلاعات لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است) سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.

همه کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند. یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به مراجعه حضوری به کارگزاری نیست. با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش کرد.

چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟

انتخاب بهترین کارگزاری مثل هر انتخاب دیگری بستگی به شرایط خودمان دارد. یعنی من اول باید بدانم چه نیازهایی دارم و بعد با توجه به آن ها بهترین گزینه پیش رویم را انتخاب کنم و طبیعتا انتخاب بهترین کارگزاری برای هر فردی فرق دارد. بعضی از کارگزاری ها بیشتر روی خدمات دهی به مشتریان حقوقی تمرکز دارند. بعضی دیگر برای سرمایه گذاران حقیقی وقت و انرژی بیشتری می گذارند. برای انتخاب کارگزاری در نظر گرفتن این موضوع به ما کمک می کند تا کارگزاری با شرایط و خدمات مناسب خودمان را پیدا کنیم. در حال حاضر 108 کارگزاری در کشور فعالیت می‌کنند که مجوزهای لازم را دارند. اما برای اینکه بتوانیم از بین این تعداد، بهترین کارگزاری را انتخاب کنیم، باید بررسی کنیم.

ویژگی های یک کارگزاری خوب چیست؟

1 – ارائه بازار اولیه بورس چیست خدمات در حوزه‌های مختلف (جامعیت کارگزار)

برخی از کارگزاری ‌ها در یک بورس خاص مثلا فقط بورس اوراق بهادار فعالیت می‌ کنند. بنابراین اگر شما فرضاً قصد انجام معاملات در بازار آتی سکه را داشته باشید نمی‌ توانید مشتری آنها شوید. چون مجوز فعالیت در بازار آتی سکه را ندارند.

علاوه بر چنین دسترسی ‌هایی، گاهی اوقات خدماتی موردنیاز شماست که برایتان مهم است مانند سبدگردانی (مدیریت دارایی شما در بازار اولیه بورس چیست بورس). کارگزاری که مجوز سبدگردانی را نداشته باشد نمی‌تواند خرید و فروش سهام شما را برعهده بگیرد. می ‌بینید که این مجوز ها چقدر مهم هستند و باید به آنها توجه داشته باشید.

پیشنهاد می ‌کنیم پیش از هر اقدامی، اطلاعات موجود و مجوز هایی را که کارگزاران از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کرده ‌اند را مشاهده و بررسی نمایید. تا امکان انتخاب کارگزاری که از جامعیت کافی برخوردار است، آسان ‌تر شود.

2 – دسترسی سرمایه ‌گذار به کارگزار

یکی از ابتدایی ‌ترین سوالاتی که به ذهن هر شخص در انتخاب کارگزاری می ‌رسد، دسترسی آسان به کارگزاری است. درست است که برخی کارگزاری ‌ها خدمات آنلاین مناسبی دارند، اما زمانیکه یک کارگزاری در شهر شما شعبه داشته باشد و بتوانید به صورت حضوری شعبه کارگزاری بروید خیا‌لتان از برخی جهات راحت خواهد بود.

همچنین وجود شعب فعال در شهرهای مختلف، نشان ‌دهنده این است که آن شرکت کارگزاری واقعا در زمینه کاری ‌اش فعالیت و امکانات گسترده ‌ای دارد و می ‌تواند به مشتریان خرد خود خدمات وسیع‌ تری ارائه کند.

3 – تخفیف کارمزد

خدماتی مانند تخفیف در کارمزد معاملات در کارگزاری و ارائه بسته‌های اعتباری برای بسیاری از سرمایه‌گذارانی که کارشان فعالیت دائم در بورس است اهمیت زیادی دارد. بعضی از کارگزاری‌ ها با توجه به استراتژی‌هایی که دارند برای جذب مشتری بیشتر اقدام به دادن تخفیف کارمزد به مشتریان می‌کنند. اما بطور کلی بیشتر کارگزاری‌ ها تخفیفی را برای معاملات خرد ارائه نمی ‌دهند، اما برخی دیگری اینطور نیستند.

4- ارائه خدمات اعتباری

بسته‌ های اعتباری مبالغ مشخصی سرمایه هستند که کارگزاری آنرا در اختیار مشتری خود قرار می ‌دهد تا با آن خرید و فروش کند. این مبالغ معمولا بسته به میزان گردش حساب مشتریست و بابت آن تضامین مختلفی از مشتری اخذ می‌ شود.

در مورد بسته ‌های اعتباری نیز کارگزاری‌ های زیادی به صورت سلیقه ‌ای عمل می ‌نمایند. دادن اعتبار در بیشتر کارگزاری‌ ها برنامه مشخصی ندارد، بهتر است یک کارگزاری انتخاب شود که این فرایند به صورت سیستماتیک تعریف شده باشد. بهترین روش برای اطلاع از استراتژی کارگزاری‌ ها در زمینه ارائه اینگونه خدمات، مراجعه به سایت آنها است.

5 – سامانه معاملات برخط (آنلاین)

ثبت سفارشات به صورت آنلاین، مشاهده گردش حساب، مشاهده سبد سهام، درخواست واریز و انتقال پول آنلاین حداقل خدماتی است که از یک کارگزاری انتظار می ‌رود انجام دهد. کارگزاری را انتخاب کنید که سرعت سامانه های معاملاتی آنها سریع باشد و مشکلات کندی و قطعی نداشته باشد. معمولا کارگزاری های کوچک تر در این زمینه خدمات بهتری ارایه میدهند. البته به خدمات و امکانات اضافی که این سایت ها ارائه میدهند نیز توجه بفرمایید.

6 – تحلیل، مشاوره و آموزش

بسیاری از افراد منابع مناسب و قابل اطمینانی برای یافتن تحلیل‌ های معتبر، مشاوره و آموزش‌ های جامع بورسی ندارند.

درست است که سایر شرکت‌ ها و سایت و کانال ‌های تلگرامی در این زمینه فعال هستند. اما وقتی شرکت معتبری اقدام به ارائه چنین خدماتی کند و حس اطمینان را در این خدمات به مشتریان ارائه دهد مشتریان نیز به سمت چنین شرکت‌ هایی خواهند رفت. ارائه اخبار موثق، ویدئو های آموزشی و تحلیلی بازار و بطور کلی ارائه محتوای بروز می ‌تواند یکی از گزینه ‌هایی باشد که برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس باید در نظر بگیرید.

7 – خدمات پشتیبانی کارگزاران بورس

نقش پشتیبانی در کارگزاری‌ ها بسیار حائز اهمیت است، چون عدم سرعت در رسیدگی به مشکل می ‌تواند به از دست دادن سود، زیان و یا سایر موارد منتهی شود.

پشتیبانی تلفنی حداقل امکاناتی است که یک کارگزاری می ‌تواند فراهم کند. با این حال برخی از کارگزاری‌ ها یک گام به جلو برداشته‌ اند و امکان چت آنلاین در محیط کاربری سیستم معاملاتی را برای مشتریان ‌شان فراهم کرده‌ اند. با این امکان،مشتری می ‌تواند خیلی سریع پاسخ خود را از اپراتور و پشتیبانی آنلاین کارگزاری دریافت کند.

8 – صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری

همه افراد توانایی و میل سرمایه ‌گذاری مستقیم در بورس را ندارند. کارگزاری که بتواند در کنار خدمات خود، صندوق ‌های سرمایه‌ گذاری را به مشتریان ریسک‌ گریز خود ارائه دهند نظر آن دسته از افرادی که علاقه‌ مند هستند، سرمایه‌‌ شان را به صندوق‌ ها بسپارند جلب خواهد کرد. علاوه براین، صندوق ‌های سرمایه‌گذاری نیازمند نیروی متخصص هستند. وجود صندوق ‌های مرتبط با یک کارگزاری می‌تواند نشان ‌دهنده گستردگی فعالیت و تخصص آن شرکت باشد.

چطور در کارگزاری ثبت نام کنیم؟

گام اول : ثبت نام در سجام

مراجعه به سایت سجام (Sejam.ir) کد را دریافت کرد. کد سجام یک شناسه احراز هویت است و برای هر فرد تنها یکبار صادر می شود. آموزش ثبت نام در سامانه سجام

گام دوم : احراز هویت سجام

بعد از ثبت نام کد سجام، باید احراز هویت سجام انجام شود. احراز هویت به دو صورت حضوری و غیر حضوری انجام می شود: آموزش احراز هویت سجام

1- احراز هویت حضوری سجام : یعنی برای تطبیق اطلاعات و تکمیل ثبت نام باید به دفتر یک کارگزاری و یا یک شعبه دفتر پیشخوان دولت طرف قرارداد با شرکت سپرده گذاری مرکزی مراجعه کرد.

2- احراز هویت غیر حضوری سجام: میتوانید از طریق اپلیکیشن سینگال یا اپلیکشن آپ، احراز هویت سجام را بازار اولیه بورس چیست انجام دهید.

گام سوم : ثبت نام در کارگزاری بورس

برای ثبت نام در کارگزاری باید حتما احراز هویت سجام شده باشید. لازم است وارد سایت www.tgfb.ir شوید و صفحه اول شناسنامه و صفحه توضیحات شناسنامه و همچنین پشت روی کارت ملی را بارگذاری کنید. شماره حساب بانکی و شماره شبای آن را به همراه داشته باشید.

قصد شروع سرمایه‌ گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری ‌های بازار سرمایه انجام دهید:

کارگزاری

ارائه دادن عرضه اولیه اعتباری- مشاوره دیلی تحلیل

سامانه معاملاتی اختصاصی و کاربرپسند

پشتیبانی و ارتباط با مشتریان

معاملگر اختصاصی – تحلیل اختصاصی

در قسمت نظرات برای ما بنویسید تجربه کار با کدوم کارگزاری رو داشتید:

بازار سرمایه چیست؟ | آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران

بازار سرمایه، بازاری است که سرمایه های خرد و کلان مردم را به‌صورت وام در اختیار بنگاه‌های اقتصادی قرار می‌دهد. این بازار، سرمایه‌ های کاری و ثابت در اختیار صنایع قرار می‌دهد و برای بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت دولت، اعتبار مالی تهیه می‌کند.

در بازار سرمایه سهام معمولی، اسناد قرضه و اوراق دولتی معامله می‌شوند. در رایج‌ترین تقسیم‌بندی، بازار سرمایه ازنظر مرحله عرضه، به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود.

در این مقاله می‌خواهیم به معرفی ارکان بازار سرمایه و چگونگی پیدایش هرکدام بپردازیم تا ضمن آشنایی با سازمان‌های مربوطه، ابزار هرکدام از بازارها را برای معامله بشناسید. با ما همراه باشید…

این مقاله رو با یک سری تعاریف مهم و پاسخ به چند سوال آغاز می کنیم:

۱) بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه بازاری برای خرید و فروش اوراق هست. بازار سرمایه بین کسانی که سرمایه دارند؛ مثل سرمایه گذران حقیقی (افراد حقیقی که سرمایه های خرد دارند) و سرمایه گذاران حقوقی، و افرادی که متقاضیان سرمایه هستند مثل شرکت ها، دولت یا اشخاص، ارتباط ایجاد می‌کند. بازار سرمایه برای عملکرد اقتصاد حیاتی است، چراکه سرمایه جزئی ضروری برای تولید خروجی در اقتصاد است. بازار سرمایه شامل بازار اولیه، بازار ثانویه و بازار اوراق مشارکت می‌شود.

۲) انواع بازار سرمایه در ایران کدم‌اند؟

الف- سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار را می‌توان به‌عنوان اولین نهاد مربوطه به بازار سرمایه در نظر گرفت که با توجه به تحولات اقتصادی مبتنی بر بازار در دهه ۱۳۴۰ تأسیس شد. این سازمان موسسه‌ای غیردولتی است که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل بوده و از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت ‌ها در بورس و سایر درآمدها اداره می‌شود.

بورس اوراق بهادار به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ ها یا اوراق قرضه دولتی یا مؤسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمایت قانون از صاحبان پس‌اندازها و سرمایه‌ های راکد و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است.

طبق ماده ۴ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، بازار بورس اوراق بهادار به سه بخش مجزا تفکیک‌شده است:

1. بازار اول – تابلوی اصلی
2. بازار اول – تابلوی فرعی
3. بازار دوم

که هرکدام از تابلوها شرایط پذیرش خاصی دارند.

ب- فرابورس ایران

فرابورس ایران نیز از دیگر ارکان بازار سرمایه کشور به شمار می‌رود که مانند سایر بورس ‌ها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌نماید. فرابورس اولین و تنها بازار خارج از بورس کشور هست که در سال ۱۳۸۸ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

به‌این‌ترتیب تأسیس این بورس موجب گردید بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران را نداشتند با شرایط آسان‌تری پذیرفته شوند و در ضمن تأمین منابع مالی از طریق بازار سرمایه تسهیل گردید.

بازار فرابورس شامل ۶ بازار زیر است که شرایط پذیرش شرکت ‌ها در هر یک از این بازار‌ها متفاوت است:

• مشتمل بر بازار اول
• بازار دوم
• بازار سوم
• بازار پایه
• بازار شرکت ‌های کوچک و متوسط (SMF)
• بازار دارایی فکری

بازار اول:

در بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عامی که شرایط حضور در تابلو اول فرابورس را احراز کرده باشند، انجام می‌شود. پذیرش شرکت در بازار اول فرابورس منوط به تهیه امیدنامه و ارسال مدارک و مستندات کافی به‌منظور شناخت از وضعیت شرکت هست.
پس از تکمیل مدارک یادشده هیات پذیرش اوراق بهادار ضمن بررسی وضعیت مالی و عملیاتی، در صورت احراز شرایط با پذیرش شرکت موافقت می‌نماید.

بازار دوم:

در بازار دوم فرابورس مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت ‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش و قوانین در بازار دوم فرابورس، نسبت به بازار اول آسان‌تر است.

بازار سوم (بازار عرضه):

سهام شرکت های سهامی به‌صورت عمده و بلوکی، حق تقدم سهام، پذیره‌نویسی سهام و سایر اوراق بهادار در بازار عرضه معامله می‌شود.

بازار ابزارهای نوین مالی:

کلیه ابزارهای مالی به‌جز سهام و حق تقدم خرید سهام مانند انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سررسید آن‌ها فرصت باقی‌مانده باشد، قابل‌پذیرش در این بازار هستند به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست‌دوم آن‌ها به‌صورت انحصاری از طریق فرابورس انجام شود.

بازار پایه:

این بازار صرفاً جهت نقل‌وانتقال سهام سایر شرکت‌ های سهامی عام که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت‌شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌یک از بازارهای بورس یا فرا بورس را ندارند، ایجادشده است.

ج- بورس کالای ایران

در شهریورماه ۱۳۸۲ بورس فلزات تهران به‌عنوان اولین بورس کالای کشور و سپس بورس کالای کشاورزی در شهریور سال ۱۳۸۳ تأسیس و شروع به کارکردند.
در سال ۱۳۸۶ به‌منظور مدیریت و سیاست‌گذاری یکپارچه، بورس فلزات و بورس کشاورزی با یکدیگر ترکیب شدند و در مهرماه همان سال شرکت بورس کالای ایران تأسیس گردید. این بورس در حال حاضر دارای ۴ بازار مشتمل بر بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه و بازار مالی است.

د- بورس انرژی

بورس انرژی به‌عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. حامل‌های انرژی شامل نفت، گاز، برق و سایر حامل‌های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفندماه سال ۹۱ باهدف ایجاد بازاری شفاف و کارآمد با نقد شوندگی و رقابت‌پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد.
بورس انرژی به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، حق آلودگی و سایر حامل‌های انرژی شکل گرفت.

نتیجه‌گیری:

در انتها لازم به ذکر است که سرمایه‌ گذاری در بازارهای سرمایه، همچون سرمایه ‌گذاری در سایر حوزه‌ها مانند ملک ،ارز، سکه و… ممکن است به سود یا زیان سرمایه گذاران بیانجامد. اما مطالعه، آموزش و افزایش سطح آگاهی می‌تواند ریسک حاکم بر این بازار را کاهش داده و بر جذابیت آن بیفزاید.

اگر شما هم قصد سرمایه گذاری در بازار سرمایه را دارید با دقت این مقاله را مطالعه کنید و با مفاهیم آن آشنا شوید و بعد از آگاهی و علم به این موضوع شروع به سرمایه گذاری در این بازار کنید.