آموزش اندیکاتور ایچیموکو؛ معرفی،آموزش تنظیمات و کار با ichimoku
اندیکاتورها ابزارهایی هستند که با محاسبات ریاضی روی نمودار پرایس اکشن (رفتار قیمت) به دست میآیند. خود پرایس اکشن به تنهایی و به خصوص با استفاده از الگوهای شمعی اطلاعات بسیاری به شما میدهد و برخی افراد فقط از پرایس اکشن و الگوهای شمعی (کندل شناسی) برای تصمیمگیری در معامله استفاده میکنند. اما بسیاری معاملهگران هم احساس میکنند که اندیکاتورها اطلاعاتی به آنها میدهند که پرایس اکشن به تنهایی نمیتواند. در اینجاست که اندیکاتورهایی مانند ایچیموکو در تحلیل تکنیکال مهم میشوند. در این مقاله با اندیکاتور ایچیموکو (یا ابر ایچیموکو) آشنا میشوید و نکات مهم کار با آن در فارکس را فرا میگیرید.
---این ویدیو استفاده از اندیکاتور ایچیموکو را به خوبی و با مثال توضیح میدهد---
اندیکاتور ایچیموکو چیست؟
در مقالات پیش از این به اندیکاتورهای دیگری مانند میانگین متحرک پرداختیم. میانگینها در فارکس و کلا تحلیل تکنیکال بسیار مهم و پرکاربرد هستند و بسیاری اندیکاتورها از انواع مختلفی از میانگینها، مانند میانگین متحرک (MA) استفاده میکنند.
اندیکاتور ایچیموکو نیز به طور کلی با محاسبه چند میانگین و سپس ترسیم آنها به شکلی ابر مانند در نمودار پرایس اکشن سعی میکند تا به شما کمک کند پیشبینی کنید که سطوح مقاومت و حمایت احتمالا در کجا شکل خواهند گرفت و این که روندها چه جهتی و چه میزان قدرت خواهند داشت.
سطوح حمایت و مقاومت سطوح مهمی هستند که فرصتهای معاملاتی برای شما فراهم میکنند. سطح حمایت (support) یعنی حدی که وقتی نمودار به آن برسد در برابر پایینتر رفتن با مانع مواجه میشود و در واقع این سطح از قیمت حمایت میکند. سطح مقاومت (resistance) نیز همین رفتار را در برابر افزایش قیمت دارد، یعنی جایی در نمودار که وقتی قیمت به آن رسید، برای بالاتر رفتن با مانع مواجه میشود را سطح مقاومت میگوییم چون در واقع در برابر افزایش قیمت مقاومت میکند.
فرصتهای معاملاتی در سطح حمایت و مقاومت: فرض کنید که نمودار جفت ارز یورو-دلار (EUR/USD) دچار روند نزولی شود و از سطح ۱.۲۰۰۰۰ تا سطح ۱.۱۰۰۰۰ پایین بیاید اما پس از رسیدن به این نقطه، با حمایت روبرو شود و دوباره با ایجاد روند صعودی به بالا برگردد.
در اینجا چند فرصت معاملاتی مهم وجود دارد که اگر بتوانید سطح حمایتی را پیشبینی کنید میتوانید از آن استفاده کنید. اولا ممکن است شما با پیشبینی این که نمودار قرار است دچار کاهش شود، ارز خود را در نقطهای بالاتر بفروشید و منتظر بمانید تا به سطح حمایتی برسد، و سپس دوباره در سطح حمایتی که قیمت پایینترین مقدار را دارد دست به خرید بزنید و منتظر بمانید که قیمت با روند صعودی افزایش یابد، و دوباره وقتی به بالاترین سطح رسید دست به فروش بزنید.
شبیه همین استراتژی را میتوان در رابطه با سطوح مقاومت داشت و مثلا با پیشبینی این که قرار است دارایی شما در جایی به مقاومت برخورد کند و سپس به پایین برگردد، آنرا در بالاترین نقطه میفروشید. اندیکاتور ایچیموکو میتواند در تشخیص این سطوح حمایت و مقاومت به شما کمک کند.
روندها نیز بسیار مهم هستند چون اولا جهت تغییرات قیمت را به شما نشان ميدهند و ثانیا، اگر روی نمودار سطوح حمایتی و مقاومتی را تشخیص دادید، باید بررسی کنید که آیا روند آنقدر قدرت دارد که بتواند سطح حمایتی را مقاومتی را بشکند و از آن گذر کند یا خیر و مثلا پس از برخورد به آن سطح یا در همان جا باقی خواهد ماند و اصطلاحا شاهد تجمیع قیمت خواهید بود (Consolidation) و یا جهت روند معکوس خواهد شد و مثلا اگر با روندی نزولی به سطح حمایتی رسیده، با برخورد به آن به بالا باز خواهد گشت (reversal). اندیکاتور ایچیموکو در تشخیص قدرت و جهت روندها نیز به شما کمک میکند.
تصویر ۱- ابر ایچیموکو. به مناطق سبز و قرمز در نمودار دقت کنید.
اندیکاتور ایچیموکو از پنج جزء تشکیل میشود:
- نوعی میانگین ۹ دورهای یا تنکن سن؛
- نوعی میانگین ۲۵ دورهای یا کیجون سن؛
- میانگینی از دو میانگین ۹ و ۲۵ روزه که به آن سنکو اسپن آ میگویند؛
- نوعی ۵۲ دورهای یا سنکو اسپن آ؛
- موضع احساسی بازار که میانگین قیمت پایانی معاملات قبلی را نشان میدهد و به آن چیکو اسپن میگویند.
بدین سبب میگوییم «نوعی میانگین» که نوع میانگینی که در محاسبه اجزای ایچیموکو به کار میرود با میانگین ساده تفاوت دارد و مثلا در مقایسه با میانگین متحرک ساده یا SMA به صورتی متفاوت محاسبه میشود.
توجه کنید که منظور از دوره، همان بازه زمانی یا تایم فریم معاملات است و مثلا اگر نمودار معاملات را در بازه روزانه نگاه کنید هر دوره یک روز خواهد بود و اگر بازه ساعتی را انتخاب کنید، هر دوره یک ساعت میشود.
مهمترین جزء اندیکاتور ایچیموکو به صورتی ابرمانند در نمودار ترسیم میشود (در واقع منطقه بین دو منحنی را نشان میدهد) که ممکن است در اول کار به نظر خواندنش دشوار بیاید، اما پس از مدتی برایتان سادهتر خواهد شد.
فرمول اندیکاتور ایچیموکو
محاسبه اندیکاتور ایچیموکو به صورت زیر انجام میشود. البته شما نیازی به محاسبه یا دانلود این اندیکاتور ندارید چون به طور پیشفرض در تمامی پلتفرمها مانند متاتریدر وجود دارد و صرفا کافی است از قسمت اندیکاتورها آنرا به نمودار قیمت اضافه کنید. در هر صورت آشنایی کلی با فرمول محاسبه آن ممکن است برای درک بهتر عملکرد این اندیکاتور مفید باشد.
در محاسبات پایین منظور از دوره همان بازه زمانی (تایم فریم) معاملاتی است و اگر مثلا نمودار را با تایم فریم روزانه تنظیم کرده باشید، میانگین ۹ دورهای به معنای میانگین ۹ روزه است. همچنین در این فرمول PH سقف قیمت دوره، PL کف قیمت دوره، و CL خط تبدیل است.
در تمامی پلتفرمها با این کلمات به صورت انگلیسی سر و کار خواهید داشت و از این رو ما هم به همان صورت اجزای اندیکاتور را به شما معرفی میکنیم.
در فرمول بالا اجزای اندیکاتور به ترتیب این موارد هستند:
- میانگین ۹ دورهای (تنکن سن یا conversion line)
- میانگین ۲۶ دورهای (کیجون سن یا base line)
- میانگینی از دو میانگین قبلی (۹ و ۲۶ دورهای) به نام سنکو اسپن آ یا leading span A
- میانگین ۵۲ دورهای به نام سنکو اسپن ب یا leading span B
- قیمت پایانی (بسته شدن) معاملات ۲۶ دوره قبل به نام چیکو اسپن یا lagging span
وقتی که بخواهید در پلتفرم معاملاتی از اندیکاتور ایچیموکو استفاده کنید، به طور پیشفرض از این مقادیر استفاده شده است. اما خود شما هم میتوانید این مقادیر را تنظیم کنید و مثلا تصمیم بگیرید که برای محاسبه کیجون سن به جای میانگین ۲۶ روزه در از میانگین ۳۰ روزه استفاده کنید.
تصویر ۲- اندیکاتور ایچیموکو در متاتریدر: تنظیم تعداد دورهها برای سه پارامتر تنکن سن، کیجون سن، و سنکو اسپن ب را مشاهده میکنید. مقادیر پیشفرض ۹ و ۲۶ و ۵۲ دوره است اما میتوانید آنها را بنا به هدف خود تغییر دهید و مثلا برای بازاری که هر هفته ۵ روز معاملاتی دارد مقدار تنکن سن را روی ۸ تنظیم کنید.
همچنین در هر پلتفرمی میتوانید رنگ و ظاهر اندیکاتورها را تغییر دهید.
تصویر ۳- تنظیم رنگ و شکل خط هر یک از پارامترهای اندیکاتور ایچیموکو در متاتریدر
چگونه با اندیکاتور ایچیموکو روند را تشخیص دهیم؟
اول از هر چیز باید به ابر ایچیموکو (kumo یا کومو) بپردازیم. به طور پیشفرض وقتی سنکو اسپن آ بالاتر از سنکو اسپن ب باشد ابر سبز رنگ و زمانی که سنکو اسپن آ پایینتر از سنکو اسپن ب باشد، ابر قرمز رسم میشود. اما همانطور که گفتیم شما میتوانید در پلتفرم معاملاتی خود (مثلا متاتریدر) رنگهای دلخواه خود را تعریف کنید.
در دید بسیار کلی، میتوان گفت که وقتی قیمت کنونی بالاتر از ابر ایچیموکو باشد، یعنی روند صعودی است، وقتی که قیمت پایینتر از ابر ایچیموکو باشد، یعنی روند نزولی است، و اگر قیمت در داخل ابر قرار گیرد، یعنی روند خاصی وجود ندارد. اما این صرفا تفسیر بسیار کلی نمودار است.
نقاطی که دو خط تنکن سن و کیجون سن همدیگر را قطع کنند بسیار مهم است چون سیگنال احتمالی تغییر روند را به ما میدهند. وقتی که تنکن سن بالاتر از کیجون سن باشد، یعنی قیمتهای دورهی کوتاه از قیمتهای دوره بلند بالاتر رفتهاند. در این حالت اینگونه برداشت میشود که روند صعودی در پیش رو است. در مقابل، وقتی که تنکن سن پایینتر از کیجون سن باشد، نشان میدهد که قیمتهای دوره کوتاه از قیمتهای دوره بلند پایینتر افتادهاند. در این حالت اینطور تلقی میشود که با روندی نزولی طرف هستیم.
تصویر ۴- وقتی که سنکو اسپن آ بالاتر از سنکو اسپن ب باشد ابر سبز و زمانی که پایینتر باشد، ابر ایچیموکو قرمز رسم میشود.
در تصویر زیر به وضوح میبینیم که در وسط نمودار تنکن سن (خط زرد) خط کیجون سن (خط قرمز) را قطع کرده و از آن پایینتر میرود و سیگنال ایجاد روند نزولی را میدهد.
تصویر ۵- تقاطع تنکن سن و کیجون سن
تشخیص حمایت و مقاومت با اندیکاتور ایچیموکو
ابرهای ایچیموکو میتوانند برای تشخیص سطوح حمایت و مقاومت به شما کمک کنند. البته این تشخیص نسبی است و بهتر است در کنار ایچیموکو از اندیکاتورهای دیگر مانند RSI (شاخص قدرت نسبی) هم استفاده کنید. همچنین همانطور که گفتیم، اندیکاتورها همیشه مکمل بررسی قیمت و تحلیل پرایس اکشن هستند و در درجه اول باید به نمودار پرایس اکشن توجه کنید و الگوهای شمعی را بررسی کنید.
در کل ابر ایچیموکو میزان نوسان پرایس اکشن را در نظر میگیرد و به جای این که خطی مشخص به عنوان حمایت یا مقاومت به شما بدهد، منطقهای را مشخص میکند که نشان میدهد اگر قیمت از این منطقه یا ابر خارج شود، احتمال ایجاد روند صعودی بیشتر است یا روند نزولی.
به نمودار زیر نگاه کنید. در نقطه (۱) در سطح ۱.۱۵۲۱ نمودار به سطح حمایتی برخورد میکند و سپس از آن پایین میرود. پس از آن در نقطه (۲) دوباره این سطح نقش مقاومت را ایفا میکند و زمانی که قیمت سعی میکند آنرا بشکند، اجازه نمیدهد و به دنبال آن تا نقطه (۳) روندی نزولی حاکم میشود. فرضا اگر شما در اینجا یک معاملهگر باشید، قبل از رسیدن نمودار به نقطه (۳) باید تصمیم بگیرید که آیا دست به خرید بزنید یا بفروشید. ابر ایچیموکو میتواند به شما کمک کند پیشبینی کنید که قرار است چه روندی حاکم شود.
تصویر ۶- شکل متداولی از شکستن سطح حمایتی
نمودار پایین از اندیکاتور ابر ایچیموکو برای کمک به تشخیص روند استفاده میکند. در سطح ۱.۱۴۵۰ نمودار از ابر خارج شده و به پایین میرود که سیگنال روند نزولی است. توجه کنید که ابر ایچیموکو میزان نوسانات را نیز در نظر میگیرد.
تصویر ۷- استفاده از ابر ایچیموکو برای پیشبینی روند
موضع احساسی بازار در اندیکاتور ایچیموکو
آخرین خط اندیکاتور به نام چیکو اسپن به ما موضع احساسی یا sentiment بازار را نشان میدهد که بر حسب قیمت پایانی معاملات در ۲۶ دوره قبلی محاسبه میشود. در کل وقتی که فروشندگان (خرسها) کنترل بازار را به دست گرفته باشند، چیکو اسپن پایینتر از نمودار قیمت قرار میگیرد و جهتگیری نزولی دارد، و زمانی که خریداران (گاوها) بر معاملات مسلط شده باشند، چیکو اسپن بالاتر از نمودار قیمت قرار میگیرد.
کاربرد اندیکاتور ایچیموکو
در پایین به عنوان نمونه از اندیکاتور ایچیموکو برای معاملهای فرضی در جفتارز دلار آمریکا-ین (USD/JPY) استفاده میکنیم. این نمودار در بازههای زمانی روزانه ترسیم شده است. دقت کنید که با تغییر بازههای زمانی ممکن است میزان نوسانات نیز تغییر کند و این مسئله را باید هنگام استفاده از تمام اندیکاتورها در نظر داشته باشید. در این نمودار ابر ایچیموکو در اثر نوسان ۴ ماهه این جفت در بازهای مشخص تشکیل شده است و همانطور که از سمت چپ تا میانه نمودار مشخص است ابر ایچیموکو در اینجا منطقه حمایتی/مقاومتی کلیدی را نشان میدهد.
تصویر ۸- نمونهای از کاربرد اندیکاتور ایچیموکو در فارکس
اول به سراغ تنکن سن (خط زرد) و کیجون سن (خط نارجی) میرویم. همانطور که گفتیم تنکن سن بر اساس میانگین ۹ دورهای و کیجون سن بر اساس میانگین ۲۶ دورهای محاسبه میشوند. بدین ترتیب تنکن سن جهت اخیرتر معاملات را نشان میدهد و کیجون سن به عنوان خط مبنا (baseline) استفاده میشود.
در نمودار بالا به بازه زمانی بین ۳ آوریل (۰۳/۰۴) و ۱ مه (۰۵/۰۱) توجه کنید. وقتی که تنکن سن از کیجون سن پایینتر میرود سیگنال ایجاد جهت نزولی پرایس اکشن است. اما چون نمودار هنوز در داخل ابر قرار دارد نمیتوانیم از آن مطمئن باشیم.
پس به سراغ چیکو اسپن میرویم. همانطور که یادتان هست، چیکو اسپن موضع احساسی بازار را نشان میدهد. در اینجا میبینید که خط چیکو اسپن در زیر نمودار پرایس اکشن قرار دارد که حاکی از جهت نزولی در کلیت معاملات است. این امر سیگنال نزولی (خرسی) را تقویت میکند.
با این اوصاف تصمیم میگیرید که در این منطقه (بین ۱۱۴ و ۱۱۵) نقطه ورود خود را قرار دهید چون در این منطقه است که نمودار از ابر خارج شده است و دیگر تقریبا مطمئن هستید که سطح حمایتی را شکسته است. نقطه حد ضرر یا stop loss را نیز در کف ابر میگذارید (که در این نمودار جایی بین ۱۱۶ و ۱۱۷ قرار دارد) و بدین صورت اگر هم پرایس اکشن صعودی شد با رسیدن به ابر فروش متوقف میشود و ریسک معامله مدیریت میشود.
در کل مثلا اگر نقطه ورود شما به معامله سطح ۱۱۴.۲۲ و حد ضرر شما ۱۱۶.۲۵ باشد، ریسک شما برابر با اختلاف این دو سطح یعنی ۲۴۳ پیپ میشود. هر چه نسبت ریسک به پاداش کمتر باشد بهتر است. در این مثال میتوان پیشبینی کرد که قیمت تا حوالی ۱۰۹ پایین برود که باعث میشود پاداش رقمی نزدیک به ۵۰۰ باشد. بدین ترتیب نسبت ریسک به پاداش شما تقریبا ۲ به ۱ است که نسبت خوبی است.
سوالات متداول اندیکاتور ایچیموکو
آیا میتوانم فقط از اندیکاتور ایچیموکو استفاده کنم؟
به عنوان قاعده کلی، اندیکاتورها همیشه باید در کنار پرایس اکشن و الگوهای شمعی (کندلشناسی) استفاده شوند. این که تعداد بیشتری اندیکاتور استفاده کنید از یک طرف ممکن است به شما اجازه دهد سیگنالهای درست بیشتری را تشخیص دهید، اما در مقابل باعث پیچیدهتر شدن و سختتر شدن تصمیمگیری میشود. در کل اگر تازهکار هستید سعی کنید بیشتر روی یادگیری پرایس اکشن و در کنار آن تعداد محدودی اندیکاتور تمرکز کنید.
تفاوت ایچیموکو با میانگین متحرک چیست؟
در واقع اجزای اندیکاتور ایچیموکو همگی نوعی از میانگین هستند، اما اندیکاتور ایچیموکو از میانگین قیمتهای سقف و کف هر دوره برای محاسبه میانگین استفاده میکند و همچنین میانگینی از میانگینها را نیز به کار میگیرد. از این رو با میانگینهایی مانند میانگین متحرک ساده (SMA) تفاوت دارد.
آشنایی با اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
در مقاله آموزشی آشنایی با اندیکاتور در تحلیل تکنیکال، گفتیم که اندیکاتورها از جمله ابزارهای کاربردی در تحلیل تکنیکال هستند که با استفاده از آنها میتوان زمان مناسب برای ورود و خروج از هر سهم را پیشبینی کرد. اما آیا تا کنون نام «اندیکاتور ایچیموکو» به گوشتان خورده است؟ شاید این نام برای کسانی که به تازگی وارد بازار بورس شدهاند و اطلاعات زیادی در این زمینه ندارند، کمی عجیب و غریب به نظر برسد. ایچیموکو یکی از قدیمیترین اندیکاتورهایی میباشد که توسط تحلیلگران استفاده میشده و ابزار بسیار مفیدی برای بررسی وضعیت بازار میباشد. اندیکاتور ایچیموکو که در واقع به آن «نمودار ابری ایچیکومو» یا «چارت تعاملی ایچیموکو» نیز میگویند، از جمله مهمترین ابزارهای تکنیکال به حساب میآید. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به معرفی کلی اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال و ذکر کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال چیست؟
اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
اندیکاتور ایچیموکو اولین بار در سال ۱۹۳۰ توسط یک روزنامه نگار ژاپنی به نام Goichi Hosoda طراحی شد و در سال ۱۹۶۰ به صورت عمومی ارائه شد و مورد استفادهی تحلیلگران قرار گرفت. در تعریف اصلی واژهی اندیکاتور ایچیموکو یا Ichimoku Kinko Hyo، باید گفت که این عبارت بدین معناست که «تحلیلگران با نگاه کردن به نمودار، به راحتی بتوانند روند را شناسایی کرده و به دنبال سیگنالهای خرید و فروش بروند». ایچیموکو یکی از اندیکاتورهایی است که نه تنها حرکات قیمت را اندازهگیری میکند، بلکه آن را پیشبینی هم مینماید. مزیت این اندیکاتور آن است که دید جدیدی نسبت به خطوط حمایت و مقاومت ارائه میکند. برای بسیاری از معاملهگران، ایچیموکو ممکن است بسیار پیچیده به نظر برسد. اما زمانیکه یاد بگیرید چگونه آن را تفسیر کنید، سیگنالهای بسیار خوبی از آن دریافت خواهید کرد.
اندیکاتور ایچیموکو چه کاربردهایی دارد؟
همانطور که گفته شد، اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال سیگنالهای بسیار قوی به تحلیلگران ارائه میدهد. قدرت این سگنالها در حدی است که بسیاری از طرفداران ایچیموکو معتقدند که هر آنچه یک تریدر به آن نیاز دارد، توسط این سیستم برآورده خواهد شد. در واقع، هدف استفاده از اندیکاتور ایچیموکو، فراهم کردن یک نمای سریع از تمایل و قدرت و اندازه حرکت روند بهصورت یکجا میباشد. در ادامه برخی از مهمترین کاربردهای این اندیکاتور را ذکر خواهیم کرد:
- تشخیص جهت و قدرت روند
- تعیین نقاط برگشت قیمت سهم
- مشخص کردن نقاط حمایت و مقاومت
- امکان تعیین حد ضرر با استفاده از آن
- مشخص کردن روند سهم با استفاده از ایچیموکو
- نمایش اطلاعات مهمی از سهم، در بازه زمانی کوتاه
- امکان دریافت سیگنالهای ورود و خروج از سهم، با کمک اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور ایچیموکو چیست
اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال را میتوان در اصل یک سیستم معاملاتی کامل دانست که تمام اجزای لازم برای تحلیل و پوزیشنگیری یک معامله را در خود جای داده است. پس باید در رابطه با این اجزا جدی باشیم و هیچ یک از آنها را نادیده نگیریم. در رابطه با مبحث اندیکاتور ایچیموکو باید بدانید که واژهی «ایچی» خود از چند جزء مهم و ضروری تشکیل شده است که به شرح ذیل میباشند:
۱. تنکانسن (Tenkan Sen): تنکانسن معروف به خط بازگشت یا خط تغییر روند که به صورت میانگین متحرک قرمز رنگ یا کوتاه میباشد. در واقع، این خط در بازهی زمانی ۹روزه، میانگین بیشترین و کمترین قیمت را محاسبه میکند.
۲. کیجانسن (Kijun Sen): کیجانسن یا کیجونسن به خط استاندارد معروف میباشد و به صورت میانگین متحرک آبی رنگ یا بلند است. این خط در دورهی زمانی ۲۶ روزه، میانگین بیشترین قیمت تحلیل با ایچیموکو را با کمترین قیمت محاسبه مینماید.
۳. کومو (Kumo): یا ابر ایچیموکو بهعنوان یک عنصر مرکزی در اندیکاتور ایچیموکو محاسبه میشود و محوطهی حمایت و مقاومت میباشد. این ابر توسط Senkou A و Senkou B تشکیل میشود که توضیحات آنها به شرح زیر میباشد:
- سنکو اِی (Senkou A): سنکو اِی به خط پیشرو، خط قهوهای پررنگ یا برآورد ۲۶ کندلی از میانگینهای تنکان سون و کیجون سن، معروف میباشد.
- سنکو بی (Senkou B) : سنکو بی به خط پیشرو، خط آبی روشن یا برآورد ۲۶ کندلی میانگین کف قیمت و اوج ۵۲ کندل اخیر، معروف میباشد.
۴. چیکو اسپن (Chikou Span): چیکو اسپن به معروف به خط تاخیری، خط سبز رنگ یا نمودار خطی قیمت میباشد. نحوهی محاسبهی این خط در اندیکاتور ایچیموکو به این صورت است که قیمت بسته شدن امروز، قیمت ۲۶ روز گذشته را نشان میدهد.
نحوه افزودن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار
شما به دو طریق میتوانید اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال را به نمودار اضافه نمایید:
۱. استفاده از نوار ابزار: در این روش میتوان برای اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال به نمودار از نوار ابزار استفاده کرد.
۲. استفاده از پنجره راهبر: میتوان اندیکاتور ایچیموکو را از طریق پنجره راهبر به روی نمودار اضافه نمود. در نهایت میتوان با استفاده از پنجرهی ایچیکومو و به وسیلهی سربرگ رنگها، نوع خطوط و رنگ اجزای مختلف ایچیکومو را شخصسازی کرد و در مشخصات ظاهری نمودار اندیکاتور ایچیموکو تغییرات مورد نظر را ایجاد کرد.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ به معرفی اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال و بررسی اجزا و کاربردهای آن پرداختیم. اندیکاتور ایچیموکو، یک روند تکامل یافته و پیشرفته میباشد که یادگیری آن بسیار مهم و ضروری است. با استفاده از این اندیکاتور کاربردی، میتوان سیگنالهای ورود و خروج از سهم، نقاط برگشت قیمت سهم، نقاط حمایت و مقاومت و … را به راحتی تشخیص داد. برای آشنایی بیشتر با اندیکاتورهای مهم تحلیل تکنیکال پیشنهاد میکنیم تا دوره آموزش تحلیل تکنیکال را دنبال کنید و هر چه زودتر کاربرد این ابزارهای مهم و کاربردی را یاد بگیرید. چراغ ، بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائهی نکات مهم و ویدیوهای آموزش بورس به شما برای سرمایهگذاری در این بازار پرتلاطم کمک نماید.
تحلیل زمانی ایچیموکو
بنابر دیدگاه ژاپنیها به بازار، بازار مانند یک موجود زنده است که دائما در حال حرکت است. به همین خاطر بررسی آن از نظر زمانی نیز مهم میباشد. در مقالات پیشین در مورد اندیکاتور ایچیموکو و سیگنالهای دریافتی از ایچیموکو صحبت کردیم. در این مقاله در رابطه با تحلیل زمانی ایچیموکو که برای تخمین قیمت از آن استفاده میشود، خواهیم پرداخت.
تحلیل زمانی ایچیموکو چیست؟
به طور کلی، تحلیل زمانی یعنی بتوانید زمان تغییر قیمت را پیشبینی کنید، مثلا تخمین بزنید که در چه زمانی روند، تغییر جهت میدهد. تحلیل زمانی ایچیموکو یعنی با کمک این اندیکاتور بتوانید زمان تغییر قیمت را تخمین بزنید و به اصلاحات قیمتی (حتی به کوچکترین آن) پی ببرید.
اعداد طلایی در تحلیل زمانی ایچیموکو
در ایچیموکو برای تشخیص کندل تغییر قیمت، از تعدادی اعداد طلایی استفاده میشود و این اعداد کمک شایانی به شما برای تحلیل زمانی میکنند. هر کدام از این اعداد معنا و مفهوم خاصی دارند که شامل اعدادی از قبیل 9، 17، 26، 35، 52 و . میباشد. همانطور که میدانید عدد 17 از تفریق دو عدد 26 و 9 و همچنین عدد 35 از جمع دو عدد 9 و 26 بهدست میآید. اما این اعداد چه کمکی به ما میکنند؟ به همین منظور به بررسی این اعداد میپردازیم.
برای اینکه بتوانید از این اعداد در تحلیل زمانی خود بهره ببرید باید در اندیکاتور ایچیموکو تعدادی فلش به طول این اعداد طلایی در نظر بگیرید. در واقع با توجه به این اعداد میتوانید متوجه شوید که اگر در انتهای فلش یک سقف یا کف وجود داشته باشد، در راس آن نیز همین اتفاق رخ خواهد داد. برای شناسایی بهتر این موارد باید سقف و کفها را به خوبی شناسایی نمایید.
عدد 35
یکی از بهترین اعداد در تحلیل زمانی ایچیموکو عدد 35 میباشد. اگر انتها پیکان را روی یک قله قرار دهید، میتوانید به کمک آن تغییر روند را پیشبینی کنید. در این صورت کف بعدی احتمالا در 35 کندل بعد قرار دارد.
عدد 17
این عدد هنگام کراس استفاده میشود، یعنی اگر انتهای پیکان را روی نقطهی کراس قرار دهید، میتوانید پیشبینی کنید که در 17 کندل بعدی شاهد یک ریورس (بازگشت) خواهید بود.
عدد 26
این عدد نیز کاربردی شبیه عدد 17 دارد. با این تفاوت که قدرت آن نسبت به عدد 17 کمتر است.
منظور از خطا در تحلیل زمانی ایچیموکو چیست؟
همانطور که میدانید همواره تحلیلها با احتمالات همراه هستند و ممکن است روند مطابق تحلیل و پیشبینیهای انجام شده، پیشنرود. در تحلیل زمانی ایچیموکو، ممکن است تغییر روند لزوما در کندلی که شما مشخص کردهاید، رخ ندهد و این امکان وجود دارد که 1 تا 3 کندل جلوتر یا عقبتر اتفاق بیفتد. بنابراین حتما روند تغییرات کندلها را دنبال کنید.
جمعبندی
ایچیموکو یکی از بهترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال محسوب میشود و مانند سایر اندیکاتورها میتوانید از این اندیکاتور نیز جهت انجام تحلیلهای لازمه بر روی نماد مدنظر خود کمک بگیرید. یکی از این تحلیلها، تحلیل زمانی است که در این مقاله آن را بررسی نمودیم. با استفاده از نتایج این تحلیل میتوانید، زمانهای ورود به بازار یا خروج از آن را به درستی تعیین کرده و به این ترتیب سود زیادی کسب کنید. جهت آموزش بیشتر، سایر مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه نمایید.
استراتژی با ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو که آن را نمودار ابری ایچیموکو مینامند، از جمله ابزارهای تحلیل تکنیکال است. این اندیکاتور توسط هوسودا گوئیچی که روزنامهنگاری ژاپنی بود، در دهه ۱۹۳۰ میلادی ابداع شد.
این اندیکاتور ازجمله نمودارهای شمعی یا ژاپنی به منظور بررسی وضعیت بازار مورد استفاده قرار میگیرد. این یک اندیکاتور است، اما مشابه نوع پیشرفتهای از نمودار برای نمایش ابعاد مختلف بازار است.
اندیکاتور ایچیموکو در بین اندیکاتورها بسیار مشهور است. این اندیکاتور به خاطر دقت بالا در تحلیل برای فعالان بازار سرمایه بسیار جذاب است. ایچیموکو، ساخته دست تحلیلگران ژاپنی است. برترین تحلیلگران ژاپنی کنار هم جمع شدند و سالها تلاش کردند تا توانستند ایچیموکو را بسازند و به صورت رایگان در اختیار ما قرار دهند.
استراتژی ایچیموکو
از ایچیموکو میتوان به روشهای مختلفی استفاده کرد و همچنین این اندیکاتور دارای استراتژیهای متعددی میباشد که هر تریدر با توجه به روش معاملاتی خودش باید آن را شخصی سازی کند. این اندبکاتور کاربردهای متفاوتی دارد که میتوان موارد زیر را نام برد:
- مهمترین کاربرد این اندیکاتور شناسایی روند است.
- پیدا تحلیل با ایچیموکو کردن حمایت و مقاومت
- سیگنال ورود و خروج
- شناسایی قدرت سهام و قدرت موج
- پیدا کردن نقطه برگشت سهام
آشنایی با المانهای ایچیموکو
تنکان سن: این جزء در اندیکاتور ایچیموکو، که میانگین متحرک کوتاه مدت است و حرکات قیمتی کوتاه مدت در بازار را ارائه میدهد. برای محاسبه این خط، مجموع پایینترین قیمت ۹ کندل آخر و بالاترین قیمت ۹ کندل آخر، تقسیم بر ۲ میگردد. تنکان سن حمایت و مقاومت کوتاه مدت را نشان میدهد.
کیجون سن: این جز نشان دهنده حرکات میان مدت قیمت است و در واقع نقش میانگین متحرک میان مدت را دارد. مجاسبه این جزء از اندیکاتور ایچیموکو نیز مانند تنکان سن است. تنها تفاوت این است که در اینجا، محاسبه روی ۲۶ کندل آخر انجام میشود. این امر سبب میشود که دید میان مدتی را از رفتار بازار مشاهده کنیم.
چیکو اسپن :نمودار خطی قیمتی نیز نامیده میشود. این خط، همان نمودار خطی ساده بوده که درنتیجه اتصال قیمت بسته شدن کندلها با هم شکل میگیرد. سپس، به تعداد ۲۶ کندل به طرف چپ منتقل شده است. چیکو مومنتم یا شتاب بازار را نشان میدهد. به عبارت دیگر میگوید که یک روند میتواند رخ دهد یا رخ ندهد.
اگر چیکو بالای قیمت ۲۶ دوره قبل قرار داشته باشد نشان دهنده روند صعودی و اگر زیر قمت ۲۶دوره قبل باشد نشان دهنده روند نزولی است. اگر چیکو به سمت قیمت حرکت کند یعنی مومونتم بازار د رحال کم شدن است.
ابر ایچیموکو : سنکو اسپن A و سنکو اسپن B
در اندیکاتور ایچیموکو این دو در کنار هم ابری ایجاد میکنند که ابر کومو نامیده میشود. اگر سنکو A بزرگتر از سنکو B باشد ابر کومو صعودی خواهد بود و بلعکس. اگر قیمت بالای ابر کومو باشد نشان دهنده تمایلات بولیش و صعودی بازار است و اگر قیمت زیر ابر کومو باشد نشان دهنده تمایلات نزولی قیمت است.
قدرت ابر کومو آینده: اگر هردو سنکو اسپن به سمت بالا باشد و ابر ماهم صعودی باشد نشان دهنده قدرت زیاد بازار برای افزایش است. در صورتی که هر دو سنکو اسپن به سمت پایین باشد و ابر کومو هم نزولی باشد به معنای قدرت زیاد نزولی است.
در تصویر زیر المانهای مختلف ایچیموکو مشخص شده است.
استراتژی با ایچیموکو
شرط اول: برای خرید تنکن کیجون را به سمت بالا قطع یا کراس کند و برای فروش تنکن کیجون را به سمت پایین قطع یا کراس کند.
شرط دوم:بهترین حالت برای ورود زمانی است که ابر کومو نازک باشد. اگر ابر کومو حال خیلی ضخیم باشد بهتر است وارد معامله نشویم.
شرط سوم: ابر آینده برای خرید باید صعودی و برای فروش باید نزولی باشد. اگر سنکو اسپنها هر دو در جهت معامله ما باشند بهتر است و نشان دهنده قدرت بیشتر بازار است.
شرط چهارم: چیکو باید در منطقه آزاد باشد و در میان کندلها نباشد. برای خرید چیکو باید بالای کندلها و برای فروش چیکو پایین کندلها باشد.
شرط پنجم: برای خرید قیمت حتما باید بالای تنکن سن و کیجون سن باشد و برای فروش برعکس اگر قیمت خیلی از کیجون فاصله گرفته باشد بهتره که منتظر پولبک بمانیم.
شرط ششم : نکته مهم این است که پس از برقرار شدن تمام شرایط فوق باید بالای High 26 دوره قبل وارد شد.
توجه داشته باشید که این استراتژی در صورتی که با نواحی حمایت و مقاومت و همچنین شکست خط روند ترکیب شود میتواند نتایج بسیار بهتری داشته باشد.
در تصویر زیر چارت پوند به فرانک را مشاهده میکنید. همانطور که میبینید به کمک این استراتژی دو موقعیت معاملاتی مناسب ایجاد شده بوده است.
آموزش اندیکاتور ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
در این مقاله قصد داریم از اندیکاتوری صحبت کنیم که گل سرسبد ابزارهای تحلیل تکنیکال است. اندیکاتور ایچیموکو به تنهایی دارای المان های مهمی برای نمایش وضعیت قیمت سهم در زمان گذشته، حال و آینده است. خطوط تنکان سن و کیجون سن از وضعیت فعلی قیمت سهم اطلاعاتی را در اختیار معامله گر قرار می دهد و خطوط سنکو A و سنکو B و از همه مهمتر ابر کومو بعنوان قلب ایچیموکو مسیر 26 روز آینده سهم را روشن مینماید.
در این مقاله نکاتی را آموزش می دهیم که بدانید چگونه تحلیل گران با استفاده از این اندیکاتور و ابر ایچیموکو سودهای خود را تحلیل با ایچیموکو ماکزیمم کرده و از قرار گرفتن در موقعیت های معاملاتی زیان ده اجتناب میکنند.
توصیه می شود دوره های آموزش بورس در شیراز را دنبال کنید، تا بتوانید از سیگنال های خرید و فروش اندیکاتورها نهایت استفاده را ببرید.
در این مقاله همراه ما باشید تا با جایگاه اندیکاتور محبوب ایچیموکو در تحلیل تکنیکال آشنا شوید.
اندیکاتور ایچیموکو چیست و چه کاربردی دارد؟
اگر بخواهیم از یک سیستم معاملاتی قوی در تحلیل تکنیکال صحبت کنیم به جرأت میتوان گفت اندیکاتور ایچیموکو حرف اول را می زند. این اندیکاتور در بازارهای سرمایه بخصوص بازار بورس و ارز دیجیتال بسیار شاخص و کاربردی است به همین خاطر تریدرهای حرفه ای این ابزار را در تایم فریم های مختلف ( چه روزانه، چه ساعتی و چه دقیقه ای) اساس تحلیل های خود قرار می دهند.
جالب است بدانید این اندیکاتور توسط یه روزنامه نگار ژاپنی به نام هوسودا گوئیچی در سال 1930 میلادی خلق شد و پس از 30 سال در اقسا نقاط جهان رونمایی و مورد استفاده قرار گرفت. لازم به ذکر است نمودار شمعی را نیز ژاپنی ها ابداع کردند
مزیت ها و کاربرد اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو مزایا و قابلیت هایی دارد که آن را به ابزاری منحصر به فرد تبدیل کرده است. در این قسمت تعدادی از این مزیت ها را برمیشمریم.
- تحلیل ساده برخلاف ظاهر پیچیده
- کاربرد در همه بازارهای مالی
- شناسایی سطوح مقاومت و حمایت سهم
- تشخیص قدرت سطوح مقاومت و حمایت
- تشخیص روند بازار
- قابل استفاده در تایم فریم های مختلف
- کمک به تشخیص نقطه خروج
آموزش کار با اندیکاتور ایچیموکو
برای شناخت جزء به جزء اندیکاتور ایچیموکو تمام مراحل را بصورت منظم پیش می رویم تا درک صحیحی از این اندیکاتور و شیوه ی تحلیل با آن داشته باشید. زیرا بر خلاف ظاهر پیچیده ی آن با تمرین و ممارست، کار کردن با آن راحت، کاربردی و جذاب است.
در ابتدا لازم است بدانید که اندیکاتور ایچیموکو را چگونه به نمودار سهم اضافه کنید.
نحوه ی اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار سهم
در منوی نرم افزار تحلیل در بخش Insert از قسمت اندیکاتورها روند را انتخاب می کنیم. اندیکاتور ایچیموکو از دسته اندیکاتورهای روند است زیرا در بازه های زمانی مختلف روند قیمت سهم را بررسی می کند. در ادامه نمودارهای مختلف را از برنامه مفید تریدر و همچنین رهاورد 365 آورده ایم تا بدانید شکل نمودار و اساس کار آن در هر دو نرم افزار یکسان است.
در پنجره ی نمایان شده سعی کنید تنظیمات را تغییر ندهید و همان اعدادی که ملاحظه میکنید را استفاده کنید.
شناخت المان های اندیکاتور ایچیموکو
در ابتدا المان ها و اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور ایچیموکو را در نرم افزار تحلیلی معرفی مینماییم تا با اصطلاحات و کارایی هر قسمت آشنا شوید.
نمودارهایی که در اندیکاتور ایچیموکو مشاهده می شود مربوط به المان های سه دوره زمانی است و در دسته بندی زیر قرار می گیرد:
در شکل زیر نام هر قسمت با فلش مشخص شده است.
در ادامه مشخصات هر یک از اجزاء تشکیل دهنده اندیکاتور ایچیموکو ، کاربردها و سیگنال های هر قسمت را توضیح می دهیم.
کاربرد اجزای اندیکاتور ایچیموکو و نحوه سیگنال گرفتن
قبل از آنکه اجزای اندیکاتور ایچیموکو را شرح دهیم راجع به رنگ خطوط که در ادامه خواهیم گفت، لازم است بدانید که رنگ خطوط تنکان سن، کیجون سن و سایر المان ها را میتوانید مطابق با سلیقه ی خود تغییر دهید. رنگی که در اینجا ما بدان شاره میکنیم مربوط به تنظیمات خود نرم افزار است.تحلیل با ایچیموکو
چیکو اسپن
خط چیکو اسپن که به رنگ سبز نمایان می شود، گذشته قیمتی سهم در 26 روز گذشته را نشان می دهد. به عبارتی بر روی هر کندل معاملاتی که قرار دارید، 26 کندل به عقب برگردید چیکو اسپن قیمت را در آن روز نشان می دهد.
کاربرد چیکو اسپن:
- مقایسه قیمت حال با قیمت گذشته سهم
- شناسایی قدرت در قیمت
- سیگنال مقاومت و حمایت
- تایید یک روند
تنکان سن
تنکان سن در اندیکاتور ایچیموکو با خط قرمز نشان داده می شود و میانگین متحرک 9 روزه (کوتاه مدت) است. عملکرد آن به این شکل است که 9 کندل را در نظر گرفته، بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت در کندل ها را پیدا کرده آنها را جمع و سپس تقسیم بر دو می کند.
روندشناسی به کمک تنکان سن:
- زمانیکه خط قیمتی در بالای خط تنکان سن قرار بگیرد روند در کوتاه مدت صعودی خواهد بود. و در صورت قرار رفتن خط قیمتی در زیر خط تنکان سن روند نزولی در کوتاه مدت را خواهیم داشت.
- یکی از راه های سیگنال گرفتن از تنکان سن به اینصورت است که هرگاه این خط، خط کیجون سن را از پایین به سمت بالا قطع کند شروع یک روند صعودی را پیش بینی میکند و سیگنال خرید می دهد. از سویی روند نزولی خواهد بود هرگاه خط کیجون سن خط تنکان سن را از پایین به سمت بالا قطع نماید.
کیجون سن
خط آبی در اندیکاتور ایچیموکو نشان دهنده کیجون سن است. این المان میانگین متحرک 26 روزه را اندازه گیری می کند بنابراین معیار مناسبی برای بررسی وضعیت قیمت سهم در بازه میان مدت به شمار می آید.
سیگنال خط کیجون سن:
- خط کیجون سن به ابزاری کاربردی در شناسایی مسیر روند مبدل شده است، از این لحاظ که زمانیکه خط قیمتی بالای خط کیجون سن قرار دارد ، قیمت سهم در روند صعودی بلند مدت است و زمانیکه خط قیمت سهم در قسمت پایین خط کیجون سن میباشد، روند نزولی کوتاه مدت است.
- جالب است بدانید که قیمت تمایل دارد به سمت خط کیجون سن برگردد، و از این طریق میتوان نقاط مقاومت و حمایت قیمت سهم را شناسایی کرد. مثلا زمانیکه خط قیمت بالای خط کیجون سن است ، به سمت این خط برمیگردد و در اینجا خط کیجون سن میتواند بعنوان حمایت عمل کند. این اتفاق مخصوصا زمانیکه خط کیجون سن بصورت خط صاف است بیشتر مصداق دارد.
کاربرد تنکان سن و کیجونسن
- سیگنال های مربوط به خطوط میانگین متحرک
- تشخیص سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهم در زمان حال
- شناسایی روند
- تشخیص نقطه ورود و خروج و تعیین حد ضرر
- سنکو اسپنA
سنکو اسپن A از اجزای تشکیل دهنده ابر کومو میباشد و حاشیه ی کناری ابر را تشکیل می دهد و محاسبات آن مربوط به دوره آینده است. سنکو A از تنکان سن و کیجون سن میانگین گرفته و برای 26 روز آینده رسم میکند.
جزء دیگر تشکیل دهنده ابر کومو سنکو B است و از دیگر المان های مربوط به زمان آینده است. نحوه ی محاسبه سنکو B بدین صورت است که همانند تنکان سن و کیجون سن محاسبه می شود، با این تفاوت که 52 دوره (کندل) قبل از خودش را محاسبه کرده و آنرا به 26 دوره بعد انتقال می دهد.
کلیدی ترین جزء اندیکاتور ایچیموکو ابر کومو میباشد. سنکو A و سنکو B بعنوان المان های آینده تشکیل ابر کومو می دهند و ابر کومو بین این دو محسور شده است. مهمترین سیگنال های ایچیموکو از ابر کومو گرفته می شود و کاربردهای آن در بین تحلیل گران بسیار معتبر و با اهمیت است.
سیگنال خرید و فروش ابر کومو اندیکاتور ایچیموکو
ابر کومو قلب اندیکاتور ایچیموکو نام دارد. این المان یک سری ویژگی های منحصر به فرد دارد و امتیازهای مهمی را در اختیار سرمایه گذار قرار می دهد که می تواند وضعیت سهم خود را در 26 روز آینده از لحاظ نقاط حمایت و مقاومت، شناسایی روند صعودی و نزولی بازار و سایر فاکتورهای تحلیلی مهم بررسی نماید.
در این قسمت نکاتی راجع به ابر کومو بیان می کنیم که با مطالعه، تمرین و بکارگیری آن عملکردی همانند معامله گران حرفه ای از حیض شناسایی موقعیت های سهام برای شما مهیا خواهد شد.
حتما بسیار شنیده اید که گفته می شود نمودار قیمت سهم وارد کومو شد و این مطلب برای شما گنگ و پیچیده است. و فکر میکنید تریدرهایی که از این اصطلاحات استفاده میکنند خیلی کار شاقی انجام می دهند. شما هم با آموزش نکات ساده ولی کاربردی به خوبی خواهید دانست که ابر کومو چیست؟ و تکلیف سهم در زمانیکه کندل های قیمتی سهم در داخل و یا بیرون از ابر کومو هست چه خواهد بود؟
نکته شماره 1: وقتیکه ابر کومو صعودی است نمودار قیمت سهم هم صعودی است.
زمانیکه ابر کومو نزولی است قیمت سهم هم نزولی خواهد بود. استراتژی معاملاتی: خرید در این وضعیت توصیه نمی شود.
نکته شماره 2: ابر کومو بعنوان حمایت و مقاومت عمل می کند.
- هنگامیکه نمودار سهم در بالای ابر کومو قرار دارد و وارد اصلاح قیمتی می شود، ابر کومو میتواند نقش حمایت را ایفا کرده و قیمت سهم پس از برخورد به ابر کومو احتمال دارد مجدد به روند اصلی خود برگردد. (نکته: در مواقعی که ابر کومو مسطح است احتمال اینکه نقش حمایت را ایفا کند بسیار قوی تر است).
- اگر کندل های قیمتی سهم در زیر ابر کومو قرار داشته باشد در صورت حرکت به سمت ابر، ممکن است ابر کومو نقش مقاومت را ایفا کرده و قیمت نتواند از آن عبور کند.
- از این موقعیت که ابر کومو نقش مقاومت را دارد، در روند نزولی سهم در زیر ابر کومو میتوان به این شکل استفاده کرد که؛ نمودار قیمت حتما چندین بار به ابر کومو برگشت خواهد زد و بصورت خط صاف نزول نمی کند. از این فرصت پولبک به ابر کومو میتوان بعنوان فرصت خروج استفاده کرد. و جلوی ضرر بیشتر را گرفت.
در شکل زیر که قسمتی از معاملات پتروشیمی خلیج فارس است، مشاهده میکنید که چندین بار قیمت به سمت ابر کومو پولبک زده است که در روند نزولی سهم فرصت خروج است.
دیدگاه شما