شناخت انواع بازار بورس در ایران
این روزها همه جا صحبت از بورس و سهام است. وقتی جایی از بورس و سرمایه‌گذاری در آن حرف می‌زنند، احتمالا منظورشان بورس اوراق بهادار است. جالب است بدانید بورس فقط همین نیست و انواع مختلفی دارد، در این مقاله با انواع بازار بورس در ایران آشنا می‌شویم.
تقسیم بندی انواع بازار بورس در ایران
در ایران انواع بورس به 4 دسته تقسیم می‌شود که در هر کدام از آنها شرکت‌هایی مشغول به فعالیت هستند. این 4 دسته عبارتند از:
- بورس اوراق بهادار
- فرابورس
- بورس کالا
- بورس انرژی
البته در جهان بورس ارز(فارکس) هم یکی از انواع بورس است که در آن ارزهای خارجی خرید و فروش میشوند. اما در ایران، بورس ارز برای معامله و تبادل ارزهای خارجی وجود ندارد و خرید و فروش ارز به صورت دستی و در صرافی‌ها یا بازار آزاد انجام می‌شود.
در ادامه 4 دسته بورس فعال در ایران را توضیح می‌دهیم تا با ویژگی‌های هر کدام آشنا شوید. از بورس اوراق بهادار که پرسابقه‌ترین بورس ایران است تا بورس انرژی که جدیدترین بورس راه اندازی شده در کشور است.
بورس اوراق بهادار تهران
در بازار بورس اوراق بهادار سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، خرید وفروش میشوند و بیشتر سرمایه‌گذاران بازار بورس، در این بخش از بورس فعال هستند.
در حقیقت هروقت حرف از بورس و بازار سهام می‌شود، منظور همین بورس اوراق بهادار است.
83 سال از فعالیت شرکت بورس اوراق بهادار تهران می‌گذرد، یعنی از اردیبهشت ماه سال 1345 که قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و به نوعی، پیشکسوت انواع دیگر بورس در کشور محسوب می‌شود. در گذشته معاملات بورس بسیار محدود بود، در حد هفته‌ای یک روز، آن هم در ساعات محدود.
با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت، ساز‌و‌کار معامله در بورس تغییر کرد و معامله‌های بورسی با استفاده از رایانه یا حتی یک تلفن همراه امکان‌پذیر شد. به این ترتیب شما می‌توانید در بورس اوراق بهادار تهران، معامله سهام شرکت‌های پذیرفته شده در این سازم
ان را دنبال کنید که تمام این معامله‌ها از طریق کارگزاری و با داشتن کدهای معاملاتی صورت می‌گیرد.
البته برای دنبال کردن این معاملات ابتدا باید در سامانه سجام و کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس ثبت‌نام کرده تا کد بورسی دریافت کنید. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس بر اساس شاخص‌های مختلفی رتبه‌بندی و خرید و فروش میشوند.
در حال حاضر معامله‌های بازار بورس از ساعت 9 تا 12:30 روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان 5% انجام میشوند و از ساعت 8:30 تا 9 پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش انجام می‌شود. البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است.
توجه داشته باشید که برای معامله در بورس اوراق بهادار بی‌گدار به آب نزنید و حتما به تحلیل و نمودارهای تکنیکال نمادها توجه کنید.
بازار بورس اوراق بهادار تهران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آنها است. بطوریکه یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت‌گیرانه‌تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد.
فرابورس
سهام شرکت‌هایی که نتوانسته‌اند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند، در فرابورس معامله میشوند. در واقع قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس ساده‌تر از بورس است.
در کشورهای دیگر بازار فرابورس برای خرید و فروش سهام شرکت‌هایی است که شفافیت کافی ندارند یا سودآوری آنها به مراتب کمتر از بازار بورس است.
در ایران، فرابورس از پاییز سال 1388 وارد میدان شد. مهمترین وظیفه فرابورس، سازماندهی شرکت‌هایی است که میخواهند وارد بازار سرمایه شوند، اما هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.
فرابورس خود به بازارهای اول، دوم، سوم و بازار پایه (زرد، نارنجی، قرمز) دسته‌بندی می‌شود و شرکت‌ها بر اساس ریسک سرمایه‌گذاری، شفافیت صورت‌های مالی، میزان بدهی و … در این دسته‌ها قرار میگیرند.
- بازار الف یا بازار اول که بیشتر سهم‌ها در آن جای دارند، دامنه نوسان 5% و بدون حجم مبناست.
- بازار دوم صرفا شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است. سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌تأسیس و شرکت‌هایی که با تزریق سرمایه بیشتر، قصد تبدیل از سهامی خاص به عام را دارند در این بازار پذیرفته میشوند.
- بازار پایه که خود به سه دسته زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود. بازار زرد دامنه نوسان معاملات مثبت و منفی ۳ درصد دارد و در تابلوی نارنجی، دامنه نوسان انجام معاملات مثبت و منفی ۲ درصد و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است.
تفاوت بین قوانین بازارهای اول و دوم بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس به شرح جدول زیر است:
البته اگر هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف‌های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای روز معاملاتی بعد تغییر میکنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد میشوند.
فرابورس برای افراد بی‌تجربه و تازه‌کار بازار پرریسکی است و تنوع سرمایه‌گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسان‌های روزانه قیمت سهام از ویژگی‌های این بازار است.
معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام می‌شود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح امکان سفارش‌گذاری وجود دارد.
بورس کالا
همان طور که از نام بورس کالا پیداست، شما می‌توانید در این بازار سهام کالاهای مختلف را بخرید. در واقع بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه میکنند و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران شناخت بازارهای جهانی عرضه می‌شود.
در این بازار معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و… داد و ستد میشوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که به این ترتیب تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار میشوند.
این بورس برای کسانی که میخواهند از ریسک نوسان کاذب قیمت‌ها در امان باشند یا بالعکس، از نوسانات قیمت استفاده کنند و سود خود را به حداکثر برسانند توصیه می‌شود.
انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌اند از:
قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی.
بورس انرژی
بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حاملهای انرژی نفت، شناخت بازارهای جهانی گاز، برق و سایر حاملهای انرژی است.
بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد.
بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و سایر حاملهای انرژی شکل گرفت.
بورس انرژی دارای دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه است که ویژگی‌های این دو بازار ممکن است با هم متفاوت باشند. تفاوت مهم این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها مورد معامله قرار میگیرند ولی در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا معامله میشوند.
مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی امکان خرید ندارند و فقط در بازار مشتقه میتوانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به صورت شناخت بازارهای جهانی پیش پرداخت از مشتری دریافت می‌شود و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت می‌شود.
خلاصه اینکه انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاص و ویژه‌ای دارد و مشتریان حقیقی امکان خرید در بازار فیزیکی را ندارند. عرضه‌کنندگان و خریداران در این بازار ویژگی‌های خاصی دارند و مدارک لازم برای دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت‌تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار است.
سهام، شانس اول رونق بازارها؟
بورس تهران در شرایطی هفته کم‌هیجانی را پشت‌سر می‌گذارد که بازارهای ارز و سکه و همچنین بازارهای جهانی نوسانات پردامنه‌ای را تجربه میکنند. تلاش برای کشف نشانه‌های قطعی‌تر از آثار تحریم از یکسو و انتظار برای عملگرایی بیشتر سیاست‌گذار ازسوی دیگر، فضای احتیاطی را بر معاملات بورس چیره ساخته است.
به گزارش فیدوس: بورس تهران در شرایطی هفته کم‌هیجانی را پشت‌سر می‌گذارد که بازارهای ارز و سکه و همچنین بازارهای جهانی نوسانات پردامنه‌ای را تجربه میکنند. تلاش برای کشف نشانه‌های قطعی‌تر از آثار تحریم از یکسو و انتظار برای عملگرایی بیشتر سیاست‌گذار ازسوی دیگر، فضای احتیاطی را بر معاملات بورس چیره ساخته است. با وجود این، مولفه‌های فوق میتوانند سوخت صعود دوباره سهام را مهیا کنند؛ بهبود شرایط در رابطه با این متغیرها می‌تواند بار دیگر بورس را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل کند.
دادوستدهای دیروز بازار سهام جدا از حاشیه‌های مرتبط با اختلال در هسته معاملات روندی رخوتناک داشت. حجم و ارزش محدود معاملات در کنار تغییرات نامحسوس شاخص کل، نشانه‌هایی از روزهای کم‌هیجان اخیر بورس تهران است. خالص تغییرات نماگر کل بازار سهام طی ۴ جلسه معاملاتی اخیر تنها ۶۲۵ واحد در جهت منفی و متوسط ارزش معاملات خرد بورسی در این بازه زمانی، حدود ۳۸۰ میلیارد تومان بوده است که در این میان ارزش معاملات روز گذشته حد پایین را مشخص می‌سازد. اگرچه شاخص سهام از ابتدای هفته روند کم‌نوسانی را پشت سر گذاشته بود، اما فشار عرضه در پایان معاملات دیروز قیمت‌ها را تحت فشار قرار داد و دامنه تغییرات شاخص کل را کمی گسترده‌تر ساخت. در میان معاملات کم‌نوسان اکثر گروه‌های بازار، این فشار در صنایعی همچون فرآورده‌های نفتی ملموس‌تر بود؛ جایی که تغییرات قیمت نفت در بازارهای جهانی به‌صورت روزانه در روند قیمت سهام انعکاس پیدا کرد. در سایر گروه‌های پرنوسان روزهای اخیر، همچون خودروسازان و بانک‌ها، شاهد معاملات کم‌دامنه‌تری نسبت به روزهای گذشته بودیم. به علاوه آنکه پیشروی نمادهای هم‌گروه در مسیرهای متفاوت، خود از درنگ بیشتر معامله‌گران تا بروز نشانه‌های قطعی‌تر خبر میدهد. در رابطه با دو گروه مذکور این قطعیت همچنان منوط به رویکرد سیاست‌گذار است.
کم‌هیجانی معاملات صنایع مختلف بازار را می‌توان در چند عامل مختلف ریشه‌یابی کرد. روند روزهای اخیر معاملات گویای آن است که در شرایط فعلی چهار بازیگر عمده در بازار سهام ایفای نقش میکنند؛ عواملی که روند آتی بورس را در اختیار دارند و رصد آنها برای فعالان این بازار ضروری است: بازارهای موازی نظیر ارز و سکه، بازارهای جهانی، تحریم‌ها و سیاست‌گذاری‌های داخلی. برخی از این متغیرها به‌صورت آنی و مستقیم بر معادلات بورسی تاثیر می‌گذارند؛ برخی تا حدودی در قیمت سهام پیشخور شده‌اند و رویکرد معامله‌گران به برخی دیگر کاملا محافظه‌کارانه است. روزهای کم‌نوسان و همراه با رخوت بورسی با نوسان‌های پردامنه بازارهای موازی و همین‌طور بازارهای متلاطم جهانی همزمان شده است. در مقابل، انتظار برای آشکار شدن اثر تحریم بر عملکرد شرکت‌ها و همین‌طور اقدامات عملی سیاست‌گذار فاز احتیاط را در معاملات پررنگ کرده است.
بازار های سکه و ارز به‌عنوان مهمترین رقبای بورس در ماه‌های اخیر، روزهای پرنوسانی را تجربه میکنند و این نوسانات عموما در مسیر اصلاح قیمت‌ها جریان داشته است. طی روزهای اخیر نرخ دلار در معاملات غیررسمی از مرزهای فراتر از ۱۲ هزار به نزدیکی سطح حساس ۱۰ هزار تومان رسیده است. حضور پررنگ‌تر بازارساز، توانسته مسیر هیجان را در این بازار کاملا معکوس کند؛ به نحوی که اخبار از شیوع فشار فروش در این بازارها خبر میدهد. با این حال باید امید داشت که قدرت‌نمایی بازارساز، به خروج آن از مسیر منطقی منتهی نشود و اقدامات اصلاحی بعدی در دستور کار قرار گیرند. این اقدامات که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد در تثبیت و حفظ آرامش این بازار نقشی اساسی خواهند داشت. در تفسیر نحوه اثرگذاری بازارهای موازی بر روند عمومی سهام، اختلاف زاویه‌های دید مشهود است؛ به این ترتیب که برخی فعالان بازار سهام، کاهش نرخ ارز را از دلایل اصلی قرار گرفتن شاخص کل بورس در مسیر نزولی بر‌می‌شمارند و در مقابل عده کثیری از کارشناسان اتفاق نظر دارند که بازار سهام در مقیاس عمومی خود را با نرخ‌های ارز در بازار غیررسمی هماهنگ نکرده بود که قرار گرفتن دلار در مسیر اصلاح، ریزش سهام را توجیه کند.
در نگاهی جزئی‌تر باید در نظر داشت که درآمدهای عمده ارزی حاصل از صادرات شرکت‌های بورسی با نرخ ارز در سامانه نیما تسعیر شده و اصلاح نرخ دلار در بازارهای غیررسمی تغییر قابل‌ملاحظه‌ای در نرخ نیمایی به جا نگذاشته است. در این بین، صنایع و شرکت‌های معدودی از عرضه ارز خود با نرخ‌های محدودشده معاف بوده‌اند که در رابطه با این شرکت‌ها در نظر گرفتن اصلاح نرخ ارز ضروری است؛ با وجود این تعداد و ارزش بازار این شرکت‌ها در قیاس با کل بازار، بسیار اندک است. در حدی که نمی‌توان تغییرات شاخص کل طی یک ماه اخیر را به افت نرخ ارز نسبت داد. در این بین، گاه فرضیه‌ای مطرح می‌شود که رشد قیمت سهام گروه‌های بزرگ و کالا‌محور را منتج از انتظار برای رشد همزمان نرخ نیمایی با رشد نرخ ارز در بازار آزاد عنوان می‌کند. با این حال نگاهی به فهرست اثرگذارترین صنایع بر تغییرات شاخص کل و برآورد سودآوری آنها در حالت محافظه‌کارانه صحت این فرضیه را به‌طور کامل رد می‌کند. مد نظر قرار دادن وضعیت بازارهای موازی در میان‌مدت سیگنالی از میزان جذابیت بازار سهام به دست میدهد. کاهش جذابیت سایر بازارهای رقیب می‌تواند به‌صورت فرصتی برای جذب نقدینگی سرگردان توسط بازار سرمایه خودنمایی کند. با از دست رفتن امکان کسب سود ملموس و بالا رفتن ریسک در مقاصد فعلی سرمایه‌گذاری، اکثر معامله‌گران به دنبال بازار مناسب دیگری برای ورود می‌گردند؛ سوالی که هم‌اکنون نیز مکرر در میان دارندگان وجوه نقد تکرار می‌شود.
علاوه بر بازار ارز و سکه، سایر بازارها نیز طی برهه‌های اخیر با تهدید‌های خاص خود مواجه بوده‌اند. بازار مسکن پس از رشد قابل‌توجه قیمت‌ها و عقب‌نشینی ملموس تقاضا با ریسک شدید نقدشوندگی مواجه است. دلالان بازار خودرو نیز اخیرا در سایه تهدید آزادسازی قیمت این محصولات قرار گرفته‌اند و در نهایت، نرخ سود سپرده‌های بانکی-که به نوعی معیار سنجش سود بدون ریسک در کشور است- با توجه به ساختار معیوب این نظام، امکان رشد بیش از پیش ندارد. اخیرا رئیس بانک مرکزی نیز از اقدام جدی برای مقابله با دریافت سپرده با نرخ سودهای بالاتر از ۲۰ درصد توسط بانک‌ها سخن گفته است. در این شرایط در صورتی که سایر عوامل بتوانند به‌عنوان پشتوانه بازار سهام یا چاشنی حرکت صعودی آن عمل کنند می‌توان شناخت بازارهای جهانی به هدایت خودکار نقدینگی به این بازار امیدوار بود.
روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی متغیری است که طی هفته‌های اخیر واکنشی آنی و مستقیم بر قیمت‌ها در بازار سهام دارد. پس از به روز شدن بازار با نرخ‌های جدید ارز، مجددا تغییرات قیمتی کالاهای پایه مرتبط با بازار سرمایه کشور، به فهرست اولویت‌های عوامل اثرگذار بر سودآوری شرکت‌ها بازگشته است. در روزهای ابتدایی هفته گذشته خبر توافق اولیه آمریکا و چین برای پایان دادن به جنگ تجاری توانست روند بازارهای مرجع را معکوس کند و به مسیر صعود بازگرداند. با این حال، این روند دیرپا نبود و به سرعت تحت‌الشعاع اختلافات دو غول تجاری در شکل‌هایی دیگر قرار گرفت. دستگیری مدیر مالی شرکت هوآوی به درخواست آمریکا و به بهانه نقض تحریم‌ها علیه ایران، واکنش طرف چینی را در پی داشته است. مناقشات اخیر دو طرف مجددا امیدها برای رسیدن به توافقی زودرس را کمرنگ می‌کند و این موضوع بر چشم‌انداز تقاضای کالاهای پایه اثری قابل‌توجه دارد. در عین حال نتایج جنگ تعرفه‌ای، در آمارهای اقتصادی این کشورها، به‌خصوص چین، در حال نمایان شدن است و البته این نتایج نیز عمدتا نشان از آن دارد که پایان‌ناپذیری این جنگ می‌تواند رکود اقتصادی دنیا را زودتر از انتظار در پی داشته باشد. چنان که گفته شد روند نزولی قیمت کالاهای پایه و مرتبط با بازار سهام کشور می‌تواند چشم‌انداز سودآوری صنایع وابسته را تحت تاثیر شدید قرار دهد. در قالب کلی و در تعیین جهت عمومی بازار سهام در آینده، فرجام جنگ تجاری به شدت تعیین‌کننده خواهد بود؛ به نحوی که رشد یا ریزش ملموس این بازارها می‌تواند در جذب یا گریز سرمایه از این بازار مشخصا تاثیرگذار باشد. با این حال در روندهای کوتاه‌مدت و در قالب جزئی باید در نظر داشت که روندهای اصلاحی و ریزشی فعلی بعضا با مقیاسی به شدت بزرگتر در قیمت سهام دیده شده است و در ادامه مسیر تنها داشتن تحلیل‌های کمّی و دقیق می‌تواند نشان دهد که ارزندگی سهام آیا با تهدید جدی روبه‌رو است یا خیر. در واقع در رابطه با سهام شرکت‌های صادرات‌محور لازم است تا سهامداران نرخ‌های سربه‌سر ارزندگی و همین‌طور سودآوری را مدنظر قرار دهند. تعیین مرزهای حساس قیمتی می‌تواند در تعیین رویکرد سهامداری فعالان بازار راهنمای بسیار کارآیی باشد.
تحریم‌ها میتوانند در سه مورد صادرکنندگان را تحت‌الشعاع قرار دهند: مقادیر فروش، میزان تخفیف و حمل‌ونقل محصولات. آبان، نخستین ماه از دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه کشور بود؛ با این حال گزارش‌های ماهانه شرکت‌های بورسی نشانه نگران‌کننده‌ای از اثرگذاری تحریم‌ها در رابطه با مقادیر فروش به دست نمی‌دهد. تنها در رابطه با برخی محصولات خاص، مانند گازهای مایع، عدم فروش و کاهش محسوس مقادیر فروش تامل‌برانگیز بود که در این رابطه نیز به نظر می‌رسد دلایل اصلی آن به محدودیت ارسال محصول و نه کمبود تقاضا باز‌می‌گردد.
گزارش‌های روزانه گمرک کشور نیز نشان از آن دارد که حتی در رابطه با این محصولات، نقش محدودیت‌های مذکور کمرنگ شده و روند صادرات محصول از سر گرفته شده است. با این حال برای اطمینان از این روند رصد گزارش‌های ماه آذر از اهمیت شایانی برخوردار است. تخفیف در فروش محصولات نیز بسته به نوع محصول می‌تواند متفاوت و اثرگذار باشد. با این حال رصد نرخ‌های فروش در گزارش‌های ماه قبل نشان از آن دارد که تحریم‌ها، تخفیف خارج از عرفی را بر شرکت‌های صادراتی تحمیل نکرده است و بنگاه‌هایی که نرخ فروشی کمتر از نرخ‌های متوسط ماهانه را ثبت کرده‌اند، سابقه فروش با تخفیف در شرایط معمول را نیز دارند. اما مشهودترین اثری که تحریم‌ها بر شرکت‌های صادرات‌محور گذاشته به هزینه حمل و نقل باز‌می‌گردد. محدودیت‌های بیمه‌ای برای کشتی‌های حمل‌کننده محصولات کشور سبب می‌شود تا ارسال فرآورده‌ها به مشتریان با هزینه‌های بیشتر از معمول صورت پذیرد یا در رابطه با برخی محصولات، همان‌گونه که اشاره شد، عدم فروش را در پی داشته باشد. با این حال در این مورد نیز مقاصد صادراتی و مجراهای حمل محصول تعیین‌کننده است. به‌عنوان مثال فروش محصول به کشورهای همسایه با محدودیت حمل کمتری روبه‌رو است. با این وجود برای رصد هزینه‌هایی از این دست، باید در انتظار گزارش‌های فصلی بود. مجددا تاکید می‌شود گزارش عملکرد شرکت‌ها در ماه آذر، از آن جهت که نخستین ماه کامل در دوره تحریمی است، در تشخیص چشم‌انداز آتی اهمیتی چندین‌باره خواهد داشت.
سیاست‌گذار در تعیین مسیر سهام می‌تواند از راه‌های مختلف اثرگذار باشد. برخی از راه‌های غیرمستقیم این موضوع در بالا مورد اشاره قرار گرفت. تثبیت شرایط در بازار ارز و نظارت بر عملکرد و نرخ سود سپرده بانک‌ها از جمله این موارد بود. با این حال همچنان دست سیاست‌گذار برای تاثیرگذاری مستقیم بر بازار سهام باز است. در موارد جزئی‌تر می‌توان به آزادسازی نرخ محصولات خودروسازان، در دستور کار قرار دادن اصلاح نظام بانکی، افزایش نرخ محصولات تولیدکنندگان غذایی و مسائلی از این دست اشاره کرد. در شمایی کلی‌تر می‌توان امید داشت که سیاست‌گذار در اقدامات بعدی به منظور تثبیت شرایط در بازار ارز به تشکیل بازاری متشکل اقدام کند. نزدیک شدن نرخ‌های غیررسمی و نرخ نیمایی ارز، این امکان را بیش از پیش فراهم آورده است تا بازارهای ارزی به یکدیگر متصل شوند و این موضوع نه تنها می‌تواند اصلاح بیشتر و پایدار نرخ‌ها را به دنبال داشته باشد، بلکه تقویت‌کننده انگیزه صادرکنندگان برای بازگردانی ارز حاصل از صادرات خواهد بود. این مساله نیز در نوع خود می‌تواند به رشد درآمد شرکت‌های صادرکننده بورسی بینجامد و محرک قوی دیگری برای صعود دوباره شاخص سهام باشد. با این حال رویه‌ای که بازار سهام در رابطه با این پتانسیل در پیش گرفته روندی محافظه‌کارانه است.
در روزی که متوسط قیمت در کل بورس تهران کاهش یافت و تمامی شاخص‌های بازار را وارد محدوده منفی کرد، برخی سهم‌ها و صنایع با برخورداری از تقاضای قوی با رشد شاخص مواجه شدند و معاملات چند سهم نیز با صف خرید به پایان رسید. در این روز شاخص کل سهام ۶۸۰ واحد-معادل ۴/ ۰ درصد- افت کرد اما شاخص هم‌وزن توانست در محدوده صفر به کار خود پایان دهد. فرونیفتادن شاخص هم‌وزن به دامنه منفی را باید مرهون رشد میانگین قیمت در ۱۷ صنعت بورسی دید که عمدتا به گروه‌های کوچک‌تر بازار شناخته میشوند. گروه‌هایی که با حجم مبنای پایین‌تر میتوانند ضمن جذب میزان کمتری از نقدینگی با شتاب فزاینده‌ای در مسیر صعودی حرکت کنند. در این بین تداوم جریان افزایش قیمت محصول در برخی از این گروه‌ها نیز عامل حمایت بنیادی از قیمت‌ها شده است.
در بین صنایعی که دیروز با رشد شاخص مواجه شدند غذایی‌ها گوی سبقت را از سایرین ربودند و در صدر جدول صنایع با بیشترین رشد شاخص قرار گرفتند. در بین نمادهای این گروه نمادهایی نظیر «وبشهر» و «غبشهر» تا پایان معاملات صف‌های خرید را تجربه کردند. از دیگر نمادهای این گروه «غدشت» نیز پس از رفع گره معاملاتی با افزایش بیش از ۹ درصدی قیمت پایانی سهم به کار خود پایان داد. شاخص این گروه با رشد قیمت پایانی ۷۵ درصد نمادهای این گروه توانست بازده ۳/ ۳ درصدی را ثبت کند. گروه‌های کوچک تک‌سهمی نظیر سایر معادن، انتشار و چاپ و استخراج نفت نیز با رشد بیش از یک درصدی شاخص معاملات دیروز را پشت سر گذاشتند. در نقطه مقابل، متوسط قیمت در ۲۱ صنعت بورسی تنزل کرد و در این میان، گروه پالایشی با افت قیمت در تمامی نمادها حدود ۲ درصد از ارزش خود را از دست داد. حتی چند نماد این گروه در پایان معاملات با صف فروش به کار خود پایان دادند. چنان که گفته شد، افت شدید بهای نفت در شامگاه سه‌شنبه عامل اصلی نگرانی و فشار فروش در این صنعت ارزیابی می‌شود.
روز گذشته برای سومین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز افزون بر ۱۳ میلیون سهم به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران عمده نیز در نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی و همچنین پتروشیمی‌ها رقم خورد. به این ترتیب خالص تغییر مالکیت حقوقی‌ها در میان نمادهای فلزی به ۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان رسید. پتروشیمی‌ها نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی به نفع معامله‌گران حقوقی بودند. گروه تامین آب، برق و گاز دیگر صنعتی بود که با خالص خرید ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی توسط معامله‌گران عمده بازار همراه شد. در صدر خرید معامله‌گران حقوقی، تمایل به جمع‌آوری سهام فولاد مبارکه قرار داشت. خالص خرید این معامله‌گران در نماد مزبور به حدود ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم به ارزش حدود ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بالغ شد. نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران نیز در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم به ارزش ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بود. نماد معاملاتی شرکت پتروشیمی مبین از دیگر نمادهای دیروز بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران عمده بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز حدود ۳ میلیون سهم «مبین» به ارزش ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به پرتفوی سهامداران حقوقی افزوده شد. در آن‌سوی بازار اما نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات غذایی مورد توجه معامله‌گران خرد قرار گرفتند و خالص خرید ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی را ثبت کردند. پس از آن نیز نمادهای زیرمجموعه خودرویی و همچنین دارویی‌ها به ترتیب با خالص خرید ۲/ ۳ و ۱/ ۳ میلیارد تومانی از سوی حقیقی‌ها همراه شدند. در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت توسعه صنایع بهشهر بیشترین تقاضای حقیقی‌ها را به دنبال داشت. به‌طوری که خالص خرید این گروه از معامله‌گران در «وبشهر» بالغ بر ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بود. موتورسازان تراکتورسازی ایران از دیگر نمادهای مورد توجه حقیقی‌ها بود. روز گذشته بیش از ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم «خموتور» به ارزش ۴ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد.
بازار چیست !؟ انواع بازار و هر آنچه که باید بدانید!
بازار چیست؟! واژه بازار در سال ها و دوره های مختلف معانی متعددی داشته است که در ادامه تعریف بازار و انواع بازار را شرح می دهیم. بازار به زبان ساده یک مکانی فیزیکی است که در آن فروشندگان و خریداران عمل معامله و مبادله کالا و یا خدمات را در آن انجام می دهند . در علم افتصاد سنتی ایران مکانی مسقف است که در آن اصناف گوناگون در راسته های خاص خود به داد و ستد و اشتغال می پردازند .
اگر از یک بازاریاب تعریفی در رابطه با بازار بخواهیم بازار را مجموعه ای از کلیه خریداران بالقوه و واقعی برای یک کالا و یا خدمات می داند . از نگاه اولیه و ساده بازار به مکانی گفته می شود که در آن دو یا چند طرف در خرید و فروش کالا و خدمات دخیل هستند ولی در عصری که زندگی می کنیم تعریف بازار تنها به مکانی فیزیکی و فضای مشخصی اطلاق نمی شود و الزاما نباید وجود فیزیکی داشته باشد در حقیقت بازار یک مکانیزم می باشد که به خریداران و فروشندگان این امکان را می دهد تا بتوانند دارایی های خود را نظیر دارایی های فیزیکی چون املاک و یا دارایی های مالی چون اوراق بهادر و بورس و.. را مورد معامله قرار دهند.
برای مثال بازار معاملات سهام در سطح جهانی را در نظر بگیرید در این نوع بازار معاملات و خرید و فروش به وسیله ی شبکه های مخابراتی بین المللی صورت می گیرد که حجم انبوهی از فروشندگان و خریداران در آن به معامله می پردازند و یک مکان فیزیکی نیست. دومنیک سالواتوره اقتصادان که کتاب های بسیار زیادی را در این زمینه نوشته است بازار را یک مکان مادی و فیزیکی و یا موقعیتی می داند که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع شان را معامله می کنند .
انواع بازار از نظر دارایی ها
به طور کلی بازار از لحاظ نوع دارایی به دو دسته بازار دارایی های فیزیکی و بازار دارایی های مالی تقسیم می شود که هر یک تعاریف و زیر شاخه های خود را دارد.
انواع بازار
بازار دارایی های فیزیکی (کالا و خدمات)
بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) یکی از انواع بازار است که در آن دارایی هایی که ماهیت فیزیکی و واقعی دارند و یا به زبان ساده تر قابل لمس هستند بین فروشندگان و خریداران مورد خرید و فروش قرار می گیرند. این دارایی ها اتومبیل، زمین، اجناس، کالا و .. را در بر می گیرد که فروشنده در ازای دریافت پول، کالا و خدمات را به خریدار می‌فروشد این بازار اولین بازار تشکیل شده به وسیله انسان هاست.
بازار دارایی های مالی
بازار دارایی هایی مالی یکی از انواع بازار است و به بازارهایی گفته می شود که در آن افراد حقیقی و حقوقی اوراق قرضه، سهام، اوراق بهادار، اوراق ضمانت مالی چون فلزات گران قیمت و .. را خرید و فروش می کنند . بازار دارایی های مالی از نظر سر رسید تعهدات مالی به دو گروه بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شود.
بازار پول (Money market) :
مکانی است که در آن پول و یا دارایی مالی نزدیک به پول که سر رسید کمتر از یک سال را دارند مورد داد و ستد قرار می گیرند. از مهمترین نهادهای این بازار می‌توان بانک مرکزی، شرکت های تجاری، صندوق های سرمایه گذاری و … را نام برد که جهت نگهداری نقدینگی مردم تشکیل شده اند.
بازار سرمایه (Capital market) :
این نوع از انواع بازار از بازار پولی بزرگتر است و سطح وسیع تری از فروشندگان و خریداران را در بر می گیرد که اهمیت بسزایی و نقش بزرگی را در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد. در این نوع بازار ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید خرید و فروش می شوند.
بازار سرمایه خود به دو دسته ی بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می شود، در بازار اولیه سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار برای خریداران و متقاضیان عرضه و منتشر می شود . بازار ثانویه یا بازار دست دوم بازاری است که در آن اوراق منتشره در بازار اولیه ، دوباره و یا چندباره مورد خرید و فروش قرار می گیرد که سبب افزایش قابلیت نقدشوندگی اوراق منتشر شده می شود.
انواع بازار از نظر عملکرد
انواع بازار
انواع بازار : بازار فیزیکی
به بازارهایی گفته می شود که وجود فیزیکی دارند نظیر مراکز خرید، فروشگاه های کوچک و بزرگ و … که در آن فروشندگان به صورت حضوری کالا و خدمات خود را به خریداران می فروشند و در ازای آن مبلغی پول دریافت می کنند.
انواع بازار : بازار مجازی
یکی از جدیدترین انواع بازار این نوع بازار غیر فیزیکی است که در آن خریداران از طریق اینترنت کالا و یا خدمات خود را خریدارای می کنند. در واقع در بازارهای مجازی طرفین معامله همدیگر را ملاقات نمی کنند و با یکدیگر هیچ تعاملی ندارند و معامله از طریق اینترنت صورت می گیرد. فروشگاه های مجازی، کانال های تلگرام که کالایی را می فروشند در دسته ی بازارهای مجازی قرار می گیرند.
بازار کالاهای واسطه
در این بازار مواد خام و اولیه مورد نیاز برای تولید نهایی کالاهای دیگر مورد معامله قرار می گیرد .
انواع بازار : بازار حراج
به این نوع بازار، بازار مزایده نیز گفته می شود که در آن فروشنده کالای خود را به بالاترین قیمت پیشنهادی از طرف متقاضی و خریدار به فروش می رساند در واقع یک حالت رقابتی برای خرید کالا در بین خریداران وجود دارد که تعداد کافی خریدار و فروشنده ، تضمین کننده رقابت است.
بازارهای پیش‌بینی‌کننده
این بازارها مکانی هستند که مبادله کالا و یا خدمات برای آینده صورت می گیرد زمانی که بازار افزایش یابد خریدار سود می برد و زمانی ضرر می کند که بازار سقوط کند.
انواع بازار : بازار سیاه
به آن دسته از بازارهایی گفته می شود که فعالیت های اقتصادی آن تحت کنترل و نظارت دولت نمی باشد این نوع بازار یک بازار غیر قانونی در هر جامعه ای است که در آن کالاهایی چون مواد مخدر ، سلاح، اعضای بدن انسان و .. مورد خرید و فروش قرار می گیرد.
انواع بازار: بازار علم و دانش
به مکان هایی اطلاق می شود که در آن محصولات مربوط به دانش معامله می شود .
بازار هدف چیست؟
انواع بازار
بازار هدف ( Target Market)، شناخت و جذب گروه خاصی از مشتریانی است که آنچه را که شما آنرا می فروشید به احتمال خیلی زیاد خواهند خرید یا از خدماتی که شما ارائه می دهید استفاده خواهند کرد. در انواع بازار ، بازار هدف بسیار مهم است چرا که موجب جذب مشتریان بالقوه و رشد کسب و کارتان می شود و می توان بازار هدف را اولین گام در شروع کسب و کارهای مختلف و افزایش رشد آنها دانست.
بسیاری از کسانی که یک کسب و کار خانگی یا کوچک دارند برای شناسایی و تعریف بازار هدف خود وقتی را صرف نمی کنند در نتیجه، پول و زمان بسیاری را برای جذب مشتری تلف خواهند کرد و برخی دیگر بازار هدف خودر را “همه” تعریف می کنند و این تعریف نیز غلط بوده و موجب تلف شدن پول و زمان آنها می شود چرا که در بازار هدف باید مشتریانی شناسایی شوند که مشخصه ، ویژگی و موقیعت های خاصی دارند و همین موارد موجب می شود که کالا یا خدمات شما مناسب آنها بوده و به احتمال قوی از آنها استفاده خواهند کرد. در مثالی می توان گفت نداشتن بازار هدف به مانند نوشتن نامه ای برای پدرتان است که به خواهرتان ارسال می شود در نتیجه خواهرتان سردرگم خواهد شد چرا که پیام اصلی به مخاطب درست ارسال نمی شود.
در مشاوره کسب و کار در پنتازوم هر آن چه که برای راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی و یا گسترش آن نیاز دارید را دریافت خواهید کرد.
برای استفاده از بازار هدف خود سعی کنید دو نکته مهم زیر را به کار ببرید:
1- رقابت در بازارهای گوشه ای : در انواع بازار ، بازارهای هدفی وجود دارند که رقیبان شما از آنها سراغی نمی گیرند، در نتیجه در این بازارها شما موفق تر خواهید بود.
2- ایجاد کردن باشگاه مشتریان وفادار : می توان گفت که نگه داشتن مشتریان وفادار برای شما سود بیشتری از ردیابی و افزایش مشتریان جدید خواهد داشت ، شما وقتی یک مشتری را به درستی شناخت بازارهای جهانی شناسایی کرده اید با فراهم کردن آنچه می خواهد ، موجب می شوید تا به برند و خدمات شما وفادار بوده و پول بیشتری را خرج نماید و شما را به آشنایان و دوستان خود نیز معرفی کند.
بخش های مختلف بازار هدف در انواع بازار کدام است؟
برای شناسایی درست مشتریان هدف و تمرکز بر آنها بازار هدف بخش های مختلفی را در برمی گیرد.
1- جغرافیایی ( کجا؟ ) : مشخص کردن خریداران براساس بخش جغرافیایی
2- جمعیت شناسی ( چه کسی؟ ) : شناسایی مشتریان هدف با تمرکز بر مشخصه هایی چون جنسیت، نژاد و سن، سطح تحصیلات ، شغل و …
3- روانشناسی ( چرا؟ ) : در نظر گرفتن ویژگی های مرتبط با شخصیت من جمله دیدگاه ها، ارزش ها، علایق یا سبک زندگی .
بازاریابی هدف در انواع بازار چیست ؟
در انواع بازار ، بازاریابی هدف جایگاهی خاص دارد و به عنوان یکی از جدیدترین بازاریابی مصرف کنندگان شناخته شده است که بر مبنای اطلاعات مختلفی از مشتریان نظیر علایق ، سرگرمی ها ، نیازها، سن و … صورت می گیرد ، بازاریابی هدف می تواند در کسب و کارهای کوچک و نوپا تاثیرات مثبت بسیاری بگذارد.
شما با شناخت بازار هدف می توانید بازاریابی خود را با ابزاری انجام دهید که بازارتان بیشتر است و از عبارات و کلماتی استفاده کنید که درباره نیاز آنها سخن می گوید در نتیجه در بازه زمانی کوتاه مشتریان زیادی را جذب خواهید کرد و نام این بازاریابی را می توان بازاریابی هدف گذاشت .
سهم بازار
انواع بازار
در انواع بازار ، میزان درصد فروش یک شرکت در یک بازه زمانی مشخص را سهم بازار می گویند . یکی از عوامل مهم تعیین کننده میزان توانایی یک شرکت در رقابت انواع بازار ، میزان سهم بازار آن است و رابطه ی مستقیمی با سود دهی دارد چرا که هر چه سهم بازار افزایش پیدا کند این امکان را به شرکت می دهد که میزان سود دهی خود را افزایش دهد همچنین هر شرکتی که سهم خود را بازار افزایش نماید نسبت به رقبای خود بیشتر و سریع تر درآمد خواهد داشت.
سهم بازار چگونه محاسبه می شود؟
1- تعیین زمانی، تعیین دوره زمانی میزان فروش ها که می تواند این دوره سه ماهه ، یک ساله و یا چند ساله باشد.
2- محاسبه درآمد کلی شرکت
3- یافتن فروش کل در بازار
پس از یافتن سه فاکتور بالا برای بدست آوردن سهم بازار باید میزان فروش یک شرکت یا یک محصول را به میزان کل فروش شرکت یا یک محصول تقسیم نماییم و عدد حاصل را بر 100 ضرب کنیم. این عدد سهم بازار شما است.
تحلیل انواع بازار
انواع بازار
تحلیل بازار (Market Analysis) ، به صورت کلی می توان گفت که تحلیل بازار به معنا بررسی و آنالیز کردن و شناخت انواع بازار ، یک صنعت و یا قسمتی از یک بازار تعریف شده است ، در تعریف بهتر می توان گفت که تحلیل بازار اطلاعات قابل فهم ، کامل و مشخصی است که موجب تعیین ویژگی های بازار هدف می شود و شما با تحلیل این اطلاعات برای آینده کسب و کارتان تصمیم می گیرید.
تحلیل بازار را می توان یکی از شاخص های کلیدی در استراتژی تبلیغات و بازاریابی در راه اندازی هر کسب و کاری دانست چرا که هر شرکت یا فردی با تهیه گزارش درستی از تجزیه و تحلیل بازار خود مسیر اصلی فعالیت های کسب و کار را به راحتی مشخص می نماید و موجب جذب مشتریان بیشتر می شود.
یک تحلیل بازار درست ، جذب سرمایه گذاران بیشتر را در پی دارد و از لحاظ مالی شرکت و کسب و کار شما را تامین می نماید چرا که سرمایه گذاران در کسب و کارهایی تمایل به سرمایه گذاری دارند که با اعداد و ارقام حقیقی آینده کسب و کار خود را پیش بینی کرده اند.
دو کاربرد تحلیل بازار در طرح یک کسب و کار:
1- سنجش آینده جایگاه یک کسب و کار در یکی از انواع بازار
2- تعیین میزان سرمایه گذاری در آن بازار و میزان توجیه اقتصادی سرمایه
دو هدف عمده تحلیل بازار برای سرمایه گذاران:
1-ثابت کردن شناخت کامل و درست شما از یک بازار
2- ثابت کردن میزان سود دهی قابل قبول براساس پتانسیل و سایز بازار
5 مورد مهم در تحلیل بازار:
تحلیل بازار با توجه به اطلاعاتی انجام می شود و این اطلاعات به شما کمک می کند تا به تحلیل درستی از بازار برسید:
1- بخش های مختلف بازار هدف و مشتریان آن
2- نیاز بازار
3- رقیبان
4- شناسایی موانع ورود به بازار
5- شناسایی قوانین حاکم بر بازار
با گزارش جامع کسب و کار اینترنتی پنتازوم می توانید بهترین سازماندهی را به کسب و کار اینترنتی خود بدهید و ما می توانیم به ذهن شما نظم ببخشیم.
انواع بازار : بازار بالقوه
یکی از انواع بازار ، بازار بالقوه می باشد ، تعریفی که می توان از این بازار داشت این است که بخشی از بازار بوده و می توانید آن را در آینده بدست آورید. شما با شناسایی بازار بالقوه خود می توانید موجب افزایش میزان فروش و مشتریان خود در آینده شوید.
بازار بالقوه شما می تواند شامل تمام افرادی می شود که در حال حاضر مشتری شما نیستند اما ممکن است در آینده از شما خرید کنند و یا محصولات و کالاهای جدیدی که هنوز تولید نکرده اید و یا محصولات فعلی که در آینده آنها را توسعه خواهید داد را بخرند. شما برای شناخت بازار بالقوه خود می توانید مشتریان فعلی را بسنیجد و با سنجش و بررسی یک رنج سنی ، موقعیت اقتصادی و نیازهای خاص به فکر توسعه محصولات و خدمات خود باشد.
برای مثال اگر محصولاتی مناسب برای افراد مجدوده سنی 25 تا 55 می فروختید محصولی جدیدی را عرضه یا توسعه دهید که مناسب برای محدوده سنی18 تا 34 باشد.
از این که تا پایان مقاله امروز پنتازوم در حوزه بازار همراه ما بودید، سپاس گزاریم. اگر نیاز به مشاوره و آموزش بازاریابی دارید و یا برای کسب و کار خود نیاز به خدمات و یا مشاوره دارید، با ما تماس بگیرید. شماره پشتیبانی: 09223896531
شناخت بازار کشورهای محور مقاومت اولین گام برای توسعه روابط
قائم مقام بورس کالا گفت: مشارکت ایران در اقتصاد کشورهای محور مقاومت بیش از آنکه نیاز به ایده پردازی داشته باشد، نیاز به ورود عملی به بازار این کشورهاست.
به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» صبح دیروز در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. سومین نشست این همایش با عنوان «فرصت‌های توسعه تعاملات اقتصادی با کشورهای محور مقاومت»، با حضور سید حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق و رضا محتشمی پور کارشناس اقتصاد کشورهای منطقه، برگزار شد.
الگوی بلندمدت ورود ایران به بازار سوریه و مشارکت در بازسازی
در ابتدای نشست، محمدمهدی خانوار از برگزیدگان مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «راهکار گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران و توانمندسازی محور مقاومت با استفاده از ظرفیت دوران بازسازی سوریه» را ارائه کرد.
بر اساس این ارائه الگوی نفوذ آمریکا در دیگر کشورهای جهان تحت عنوان «ملت سازی» به این شرح است که تمامی نهادهای حاکمیتی کشورها تخریب و متناسب با منافع آمریکا بازسازی می‌شود تا این کشور در آینده و در مسیر توسعه خود نیز وابسته به آمریکا بماند. رشد صادرات کالا و خدمات آمریکا به این کشورها یکی از پیامدهای نفوذ آمریکا و تحت سلطه درآوردن نهادهای کشورهای مقصد است.
بر این اساس ایران برای مشارکت در بازسازی سوریه نیازمند تدوین یک طرح جامع و ایجاد یک نهاد متولی است که وظیفه آن پایه ریزی برای شکل گیری بلندمدت رابطه ایران و سوریه است.
ظرفیت مغفول بازار دیجیتال عراق برای شرکت‌های ایرانی
در ادامه روح الله مهدوی دیگر برگزیده مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «ظرفیت بازار عراق برای توسعه تجارت الکترونیک ایران» را ارائه کرد.
بر اساس این ارائه از یک طرف تجارت الکترونیک مزیت‌هایی از جمله تحریم ناپذیری، وجود زیرساخت‌ها و نیاز نداشتن به سرمایه گذاری کلان، را دارد و از طرف دیگر بازار عراق به طور عموم و بازار دیجیتال این کشور به طور خاص، دارای ظرفیت‌های بسیار زیادی است که شرکت‌های اینترنتی ایرانی میتوانند از آنها بهره ببرند. بنابراین لازم است برای بهره برداری از این ظرفیت، تسهیل حضور استارت آپ های ایرانی در بازار دیجیتال عراق در دستورکار قرار بگیرد.
دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه تعاملات با عراق عقب مانده است
در ادامه نشست سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با تاکید بر ظرفیت بالای بازار عراق گفت: درحال حاضر کشورهای زیادی در بازار عراق فعال هستند و در صورت عدم فعالیت منسجم ایران، جایگاه ایران را تصاحب خواهند کرد. به طور خاص ترکیه و چین بیشترین حضور را در بازار عراق دارند. در عین حال درحال حاضر کلیت کالاهایی که ایران، ترکیه و چین به عراق صادر می کنند، اشتراک زیادی ندارد و هر کدام بخشی از بازار این کشور را از آن خود کرده‌اند.
وی ضمن برشمردن مزیت‌های بازار عراق برای ایران از جمله گردشگری درمانی و روابط مناسب سیاسی، گفت: در عین حال «ناتوانی در اقناع افکار عمومی عراق درخصوص توسعه تعاملات با ایران»، «عدم استفاده از عراق برای کمک به دور زدن تحریم‌ها»، «ناتوانی در ایجاد روش‌های مناسب تبادلات بانکی» و «وقفه در تشکیل کمیسیون مشترک بازرگانی دو کشور» از جمله ناکامی‌های ایران در بازار عراق است. دلیل این ناکامی‌ها نبود یک اتاق فکر در این زمینه و عقب ماندن دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه تعاملات با عراق است.
شناخت بازار کشورهای محور مقاومت اولین گام برای توسعه روابط
در ادامه رضا محتشمی پور قائم مقام بورس کالا و عضو کمیته علمی هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، با تاکید بر اینکه مشارکت ایران در اقتصاد کشورهای محور مقاومت بیش از آنکه نیاز به ایده پردازی داشته باشد، نیاز به ورود عملی به بازار این کشورهاست، افزود: در عین حال افرادی که به صورت عملی به این کشورها وارد شده اند، برخی مشکلات پیش روی آنها پدیدار شده است که باید از طرف مسئولین برطرف شود. شناخت بازارهای عراق و سوریه اولین گام برای توسعه تعاملات است.
وی ضمن انتقاد از اینکه ورود ایران به بازارهای کشورهای محور مقاومت منفعلانه بوده است، افزود: اینکه سهم ایران در بازار این کشورها بالاست، بیش از آنکه حاصل عملکرد فعالانه و برنامه ریزی دقیق ما باشد، حاصل عدم حضور دیگر کشورهاست. بنابراین لازم است حاکمیت برای شناخت بازارهای این کشورها و کمک به شناخت شرکت‌های ایرانی به بازارهای آنها، به طور فعالانه وارد عمل شود.
وی افزود: در حال حاضر شرکت‌های ترکیه وقتی وارد بازار عراق یا حتی سوریه میشوند، از طیف وسیعی از خدمات نهادهای دولتی برای تقویت حضور خود بهره می‌برند، در حالی که به شرکت‌های ایرانی چنین خدماتی ارائه نمی‌شود و همین مسئله یکی از دلایل اصلی عقب ماندن شرکت‌های ایرانی در بازار کشورهای محور مقاومت است. علاوه بر این در حال حاضر زیرساخت‌های لازم که باید با هماهنگی بین دولت‌ها شکل بگیرد، از جمله توافقات تجاری و گمرکی، بین ایران و کشورهای محور مقاومت فراهم نشده است و این مسئله نیز یکی از دلایل عقب ماندگی ماست.
صنایع غذایی، مهندسی، شیمیایی و نساجی اصلی ترین نیازهای سوریه است
در ادامه نشست مهدی عباسی مسئول دفتر اقتصادی ایران در حلب سوریه، در ارتباط تصویری با نشست به بیان ظرفیت‌های تجارت با کشور سوریه پرداخت.
وی چین، هند، روسیه، ایران و ترکیه را بزرگترین صادرکنندگان کالا به سوریه عنوان کرد و گفت سالانه حدود ۷ میلیارد دلار ظرفیت واردات این کشور است، در حالی که تنها ۲ میلیارد دلار صادرات انجام میدهد.
وی با بیان اینکه صنایع غذایی، صنایع مهندسی، صنایع شیمایی و صنایع نساجی اصلی ترین نیازهای سوریه در شرایط فعلی است که بارها از ایران برای تامین آنها درخواست کرده اند. اما درحال حاضر وضعیت صادرات ایران در این ۴ بخش به سوریه با ظرفیت‌های موجود فاصله دارد. در طرف واردات نیز ایران تقریبا وارداتی از سوریه ندارد و تجارتی کاملا یک طرفه با این کشور دارد.
شناخت بازارهای جهانی گامی در راه توسعه صنایع دستی است
عضو هیت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز با تاکید بر اهمیت شناخت بازارهای جهانی، گفت: اگر شناخت ازبازارهای جهانی باشد، در توسعه صنایع دستی و در نتیجه توسعه اقتصاد کشور موفق خواهیم بود.
به گزارش میانا به نقل از فارس، شهریار شکرپور در حاشیه ششمین نمایشگاه سراسری صنایع‌دستی تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز مشکل عمده صنایع دستی معاصر را عدم تحول و شناخت بازارهای جهانی دانست و اظهار داشت: با وجود اینکه تنوع صنایع دستی در کشور ما بسیار زیاد است اما در بعد بازار و فروش نقص داریم.
وی خاطرنشان کرد: نمایشگاه‌های صنایع دستی در ابعاد ملی و بین‌المللی می‌تواند زمینه‌ساز شناخت بازار و هدف‌گذاری برای فروش و عرضه محصولات صنایع دستی باشد.
شکرپور با اشاره به اینکه صنایع دستی تنها حوزه‌ای است که در اغلب رشته‌های آن تمام مواد اولیه آن برای تولید از داخل کشور تهیه می‌شود و نیازی به واردات ندارد، افزود: از طرفی هم ارزش افزوده چشم‌گیری دارد و با شناخت ظرفیت‌هایش، صنایع دستی می‌تواند در زمینه اقتصاد کشور نقش مهمی ایفا کند.
عضو هیت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و کمک به یافتن بازار عرضه مناسب را از جمله حمایت‌های مورد نیاز هنرمندان صنایع دستی خواند و گفت: حمایت از هنرمندان باید به گونه‌ای باشد که فرصت ایده‌پردازی و نوآوری آنها از دست نرود.
شکرپور با اشاره به رابطه خوب دانشگاه و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی گفت: یکی از اهداف دانشگاه هنر اسلامی تبریز افرایش تعاملات هنری در جامعه است و در این زمینه در چند سال اخیر رابطه خوبی با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان ارگانی تاثیرگذار داشته است.
شکرپور با بیان اینکه همکاری مشترک این دو نهاد برای توسعه صنایع دستی بسیار مهم است، به نقش پررنگ دانشگاه هنر اسلامی تبریز در ششمین نمایشگاه سراسری صنایع‌دستی تبریز اشاره کرد و گفت: تعداد زیادی از غرفه‌های موجود در نمایشگاه مربوط به فارغ‌التحصیلان دانشگاه هنر اسلامی است که در این زمینه آموزش آکادمیک دیده‌اند.
دیدگاه شما