مزایای اصلی ETF

بهترین صندوق های قابل معامله در بورس کدامند؟ + برسی مزایا و سود ETF

یکی از روش های پر طرفدار سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری مشترک نیز می باشد که ریسک آن برای افراد معقول بوده و می توان به صورت بلند مدت بازدهی معقولی را انتظار داشت و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله یا EFT یکی از آن ها به شمار می رود. در این مقاله به این صندوق ها در بورس و چگونگی آن گفته می شود خواهیم پرداخت.

صندوق های قابل معامله در بورس

هدف از تشکیل صندوق های سرمایه گذاری مشترک مدیریت حرفه ای وجوه و کسب بازدهی مناسب با تجمیع سرمایه ها و سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و عملکرد این صندوق ها به نحوه مدیریت و دارایی ها بستگی مستقیمی نیز دارد.

صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.

صندوق های قابل معامله چیست؟

در بورس نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک وجود دارد که به آن صندوق معامله گفته می شود و سهام آن همچون سهام شرکت های عمومی در بورس اوراق بهادار معامله می شود و زمینه بازده یک شاخص معین را به وجود خواهد آورد. سرمایه گذاری در اوراق بهادار از جمله فعالیت اصلی این صندوق ها به شمار می رود و عملکرد هر صندوق به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی خواهد مزایای اصلی ETF داشت.

نحوه و روند سرمایه گذاری در این صندوق ها به این صورت است که صندوق دارایی های اساسی که در اختیار تامین کننده قرار دارد یک صندوق از انواع سهام های مختلف را ایجاد کرده سپس سهام صندوق ها را به آن دسته از افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند می فروشد و سرمایه گذار سهمی را از آن سبد خریداری می کند. در ETF هم خریدار و هم فروشنده همچون یک سهام می توانند در جهت معامله در طول روز اقدام کنند. در واقع سرمایه گذار با خرید واحد های ETF دارایی های خود را در صندوقی سرمایه گذاری کرده و با کمک یک تیم متخصص و کاربلد تلاش می کند تا با تشکیل پر تفویی از سهام و همچنین انواع اوراق بهادر، به سود قابل توجهی دست پیدا کند.

تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله

اگر نگاهی به تاریخچه صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری بیاندازید قطعا متوجه این موضوع خواهید شد که این دست از صندوق های سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه متنوع امروزی به این دلیل ایجاد شده اند تا سرمایه گذاری هدفمندی را پیش رو داشته باشید به خصوص برای آن دسته از افراد غیر حرفه ای و مبتدی که سعی دارند با سرمایه گذاری خوب و درست آینده درخشانی را برای دارایی های خود رقم بزنند.

با نگاهی به گذشته و درست زمانی که شاخص داوجونز با زیان 22.61 درصدی مواجه شد و به سرمایه گذاران در بورس پانصد میلیارد دلار ضرر وارد کرد به عبارتی در تاریخ ۱۹۸۷ صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله پا به این عرصه گذاشت و با ظهور آن نیز حرکتی هوشمندانه در جهان سرمایه رقم خورد.

پس از گذشت شش سال و مزایای اصلی ETF در تاریخ ۱۹۹۳ صندوق های ETF در بسیاری از کشورهای جهان شروع به کار کرده و فعالیت اصلی خود را با طلا آغاز نمودند، اما در کشور ما ایران فعالیت این صندوق های سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۲ و در مهر ماه شکل گرفت و این گونه بود که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF فعالیت خود را با کمک ارکان و متخصصان این حوزه در کشور ایران آغاز کردند.

انواع صندوق‌ های قابل معامله در بورس

ETF یا به عبارتی همان صندوق قابل معامله در بورس از انواع متنوعی برخوردار است و انواع مختلفی از آن در بازارهای مالی دنیا موجود است در کشور ایران نیز این صندوق ها در بازار سرمایه موجودند و سرمایه گذار با انتخاب نوع ETF می تواند اقدام به سرمایه گذاری کند در ادامه شما را با نمونه ای از این صندوق ها در بازار بورس آشنا خواهیم کرد:

صندوق سهام:

همان طور که از نام این صندوق مشخص است از تعداد مختلفی سهم تشکیل شده است سرمایه گذاری در این صندوق به این صورت است که شرکت مربوطه اصل پول شما را ضمانت خواهد کرد و تنها ضامن زیان صندوق خواهد بود البته همه صندوق های سهام این گونه نبوده و برخی از آن ها به این صورت است که شخص سرمایه گذار هم در سود و هم در ضرر شریک می باشد.

صندوق با درآمد ثابت:

نحوه کار این صندوق ‌های قابل معامله در بورس به این صورت خواهد بود که میزان و رشد در آن مشخص است به این معنا که شخص سرمایه گذار اگر یک واحد از صندوق ها را خریداری نماید به مقدار مشخصی درآمد کسب می‌ کند و اگر در مدت زمان کمی مزایای اصلی ETF آن را نزد خود نگه دارد از میزان بازدهی کمی در طول سال بهره مند می شود این صندوق علاوه بر اصل پول ضامن سود شما نیز خواهد بود.

صندوق مختلط:

نحوه کار این صندوق مخلوطی از دو حالت صندوق های سهام و صندوق با درآمد ثابت می باشد به عبارتی چهل درصد از دارایی این صندوق را اوراق با درآمد ثابت، حداقل چهل درصد آن را سهام و مابقی را از بین سهام یا اوراق انتخاب می کنند.

صندوق های قابل معامله ETF

Exchange Traded Fund یا به عبارتی صندوق ETF نوعی از صندوق های سرمایه گذاری به شمار می رود که واحد های آن در طول روز معامله می شود و از دارایی متنوعی نیز تشکیل شده است. این صندوق ها ساختاری مشابه با صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند اما برخلاف آن در پایان روز و پس از محاسبه NAV می توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را خرید و فروش نمایید.

سرمایه گذاران می توانند در طول روز به خرید و فروش آن بپردازند و از مزایای نقد شوندگی سریع تر بهره مند بشوند. این صندوق ها دارای محدودیت نیز می باشند. از جمله برنامه های مهم دولت در جهت پیشروی در بازار سهام پذیره نویسی صندوق های قابل معامله ETF به بورس می باشد.

صندوق های سرمایه گذاری معامله برای اولین بار در سال هزار و نهصد و نود و سه وارد بازار شدند و تا به امروز محبوبیت فراوانی را در بین مردم به دست آورده اند به گونه ای که امروزه یکی از محبوب ترین راه های سرمایه گذاری به شمار می روند زیرا به سرمایه گذاران این اجازه را می دهند تا اوراق بهادار متنوعی را بخرند به صورتی که با معاملات درگیری زیادی نداشته باشند و سرمایه بسیاری را صرف نکنند.

مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک می توان به مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش اشاره کرد. برای خرید صندوق های قابل معامله در بورس افراد باید کد بورسی فعال نیز داشته باشند جهت دریافت کد بورسی باید به سایت مراجعه کرد.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌ های قابل معامله به این دلیل ایجاد شده اند تا فرد سرمایه گذار دارایی های خود را به گونه ای هدفمند سرمایه گذاری کند و بتواند از این طریق سود خوبی را کسب کند. این صندوق‌ ها از مزایای بسیاری برخوردارند که در ادامه برخی از آن ها را برای شما ذکر خواهیم کرد:

• یکی از ویژگی هایی که این صندوق‌ ها دارند تنوع در سرمایه گذاری می باشد به این منظور شخصی که قصد سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارد تنها به خرید یک نوع از دارایی ها بسنده نکرده و می تواند از خرید سهام شرکت های مختلف و تنوع در صندوق‌ ها بهره‌ مند شود.

• خوب است بدانید که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF در بورس به صورت آنلاین فعالیت کرده و شخص سرمایه گذار به راحتی قادر خواهد بود در طی ساعات کاری بازار بورس در جهت خرید، فروش، ابطال و یا صدور واحد های سرمایه گذاری در این صندوق ‌ها اقدام کند.

• از دیگر ویژگی‌ های این صندوق‌ ها این است که دیگر نیازی نیست همچون سایر صندوق های غیر قابل معامله مدت زمان زیادی را صرف کنید تا ارزش خالص دارایی اعلام شود چرا که در صندوق‌ های قابل معامله خالص ارزش دارایی ها یا به عبارتی NAV هر دو دقیقه یک بار به صورت شفاف به روز رسانی شده و در سایت رسمی صندوق مربوطه اعلام می شود و سرمایه گذار به راحتی از اخبار آن مطلع می شود.

• شخص سرمایه گذار با اندک سرمایه خود قادر خواهد بود در این صندوق‌ ها سرمایه گذاری کند. چرا که صندوق‌ های قابل معامله از هزینه کمی برخوردار می باشند.

از دیگر مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها و … نیز اشاره کرد.

صندوق های قابل معامله واسطه گری مالی یکم اولین صندوق ETF دولتی می باشد که پذیره نویسی شده است و نماد بورس آن دارا یکم می باشد. سیاست های دولت در رابطه با واگذاری سهام شرکت های دولتی به مردم باعث ایجاد صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری مالی یکم در جهت واگذاری سهام متعلق به دولت از سهام بانک های ملت، تجارت، صادرات به افراد حقیقی نیز شده است.

معایب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله

اگر چه این صندوق های سرمایه گذاری از مزایای فراوانی برخوردارند و ماهیت آنها به گونه ای است که خرید و فروش در آن ها به صورت آنی و اختیاری است و شخص سرمایه گذار در هر روز کاری می ‌تواند در این صندوق‌ ها به انجام معامله بپردازد اما برای برخی از افراد ممکن است معایبی را به همراه داشته باشد. در میان برخی از سرمایه گذاران آن دسته از افرادی که به تازگی وارد این عرصه شده اند با مشاهده نوسان قیمت ها دچار هیجانات شده و ممکن است با تصمیم گیری های نادرست خود دچار ضررهای احتمالی شوند.

یکی از موارد مهمی که برای سرمایه گذاری در صندوق ها باید مد نظر قرار داد میزان ریسک پذیری و میزان توجه به درصد های صندوق مورد نظر است. بهتر است قبل از آن که اقدام به سرمایه گذاری کنید به شاخص ‌های صندوق های مورد نظر خود در طی ماه ها و سال های گذشته توجه داشته باشید تا بتوان از این طریق شاخصه مناسبی را برای بازدهی صندوق ها در نظر گرفت.

صندوق های قابل معامله طلا

صندوق های قابل معامله طلا یا به عبارتی ETF طلا در واقع صندوق هایی هستند که هدفشان تمرکز به خرید و فروش طلا در بورس کالا می باشد. در بازارهای امروزی به جای خرید سهم های پر ریسک موجود در بازار می توانید واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله طلا را بخرید و در صورت نیاز و در هر زمان دلخواه مجددا آن را به ریال تبدیل کرده و وارد بازار سهام بشوید. با استفاده از صندوق های سرمایه گذاری طلا در واقع ریسک ابتلای فیزیکی به حداقل ممکن می رسد و مشکلات ناشی از خرید و ریسک ها نیز رفع می شود.

صندوق های قابل معامله کارگزاری آگاه

صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای چگونگی انجام معامله به دو دسته تقسیم می شوند: نوع اول آن که بر مبنای صدور و ابطال می باشد و به صندوق سرمایه گذاری مشترک آگاه می توان اشاره کرد و نوع دوم صندوق های قابل معامله می باشند که همانند سهام خرید و فروش در بورس می باشند و برای انجام معامله باید کد بورسی دریافت کرد.

این صندوق که با نماد آگاس معرفی شده اند در سال هزار و سیصد و نود و چهار با اخذ مجوز از سازمان بورس فعالیت خود را آغاز کرده و در این صندوق ها قابلیت خرید و فروش روزانه بر خط را در بورس اوراق دارا می باشند و دارایی های آن عمدتا شامل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.

بهترین صندوق های قابل معامله

برای کسانی که می خواهند به تازگی وارد بورس بشوند و امکان تحلیل بهترین انتخاب را برای انتخاب بهترین گزینه خرید سهم را ندارند صندوق های سرمایه گذاری بهترین گزینه به شمار می روند و بهتر آن است که به جای سرمایه گذاری های پر ریسک به سراغ این صندوق ها بروند. معمولا صندوق هایی که دارای درآمد ثابت می باشند ریسک کمی دارند.

سود صندوق هایی که در بورس هستند به طور چشم گیری بالا است ولی این سود همیشگی نمی باشد و با نزولی شدن روند بورس بازدهی منفی این صندوق ها را مشاهده خواهید کرد. در بین صندوق های سهامی ETF و قابل معامله در یک سال گذشته از بهترین صندوق های قابل معامله در بورس سپهر کاریزما بهترین عملکرد را داشته و پس از آن به صندوق سرمایه گذاری هستی بخش آگاه و همچنین به صندوق تجارت شاخص کاردان نیز می توان اشاره کرد.

در خرداد ماه سال هزار و سیصد و نود و نه در جهت بازدهی صندوق های قابل معامله، صندوق های آرمان سپهر آشنا، افق ملت و پارند پایدار سپهر برترین و پربازده ترین سرمایه گذاری ETF معرفی شدند.

نحوه تشخیص بهترین صندوق سرمایه گذاری چگونه است؟

اگر قصد سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در بازار را دارید خوب است بدانید که با استفاده از عوامل مختلفی قادر خواهید بود در میان صندوق های موجود بهترین آن ها را جهت سرمایه گذاری انتخاب نمایید در ادامه برخی از این موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:

میزان اعتبار و شهرت صندوق سرمایه گذاری:

مدیر صندوق نقش بسیار مهمی را در نحوه عملکرد صندوق در بازار ایفا می‌ کند چرا که عمده تصمیمات مهم در این صندوق‌ها بر عهده شخص مدیر است یک مدیر با تجربه و کاربلد به بهترین شکل دارایی های صندوق را در سبد سرمایه گذاری به کار می‌ گیرد به گونه ای که حداقل ریسک را به همراه داشته باشد و با بازدهی خوبی همراه باشد این نوع عملکرد کارنامه درخشانی را برای صندوق مورد نظر در پی خواهد داشت و به میزان اعتبار و شهرت آن افزوده می شود.

ارزیابی سوابق صندوق سرمایه گذاری:

از دیگر مواردی که قبل از ورود و سرمایه گذاری در صندوق موردنظر باید به آن توجه کرد بررسی و ارزیابی سوابق آن صندوق است به این صورت که با اطلاعاتی که از گذشته صندوق در دست دارید و همچنین بررسی نمودار های گذشته آن، اقدام به تحلیل یا ارزیابی کرده و در صورتی که شیب صندوق موردنظر به صورت متعادل و متناسب بود آنگاه می توان آن صندوق را گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری برشمرد.

مقایسه صندوق های سرمایه گذاری:

پس از تحقیق و بررسی مواردی چون میزان اعتبار و شهرت و همچنین ارزیابی سوابق صندوق باید از میان صندوق های سرمایه گذاری مورد نظر خود به مقایسه پرداخت و بهترین آن صندوق را در جهت سرمایه گذاری انتخاب کرد.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق‌ های قابل معامله

اگر شما نیز از افرادی می باشید که به تازگی تصمیم گرفته اید در جهت سرمایه گذاری در صندوق‌ های قابل معامله اقدام کنید باید بدانید که در مرحله نخست باید کد بورسی خود را از سامانه سجام دریافت نمایید، سپس نگاهی به کارنامه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله بیاندازید تا میزان بازدهی آن ها را بررسی و عملکرد آن ها را با یک دیگر مقایسه کنید، آنگاه پس از انجام تحقیقات لازم در جهت ثبت نام و سرمایه گذاری در یکی از صندوق های مورد نظر خود اقدام نمایید.

سود صندوق های قابل معامله

هدف از تشکیل این صندوق ها و موارد مشابه بهره مندی از سود بازار سرمایه می باشد. ارزش سهام موجود در این صندوق ها با تغییرات خود می تواند منجرب افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می شود. هر چند تلاش می شود تا با سرمایه گذاری در این صندوق ها حداکثر سود ممکن حاصل بشود.

سرمایه گذاری در این صندوق ها دارای سود تضمینی نمی باشد و سود احتمالی شامل مواردی چون واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت های موجود، سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سرمایه گذاری، افزایش قیمت سهام موجود در صندوق می باشد.

فعالان ETF در کشور

در حال حاضر بیست و نه ETF در کشور نیز در حال فعالیت می باشند که از میان آن ها دوازده عدد درآمد ثابت، هشت عدد سهامی، چهار عدد طلا، سه عدد مختلط و دو عدد نیز شاخص می باشند. برای آگاهی از لیست صندوق های سرمایه گذاری در بورس می توان به سایت بورس و اوراق بهادار نیز مراجعه کرد.

سوالات متداول

1. تفاوت صندوق های ETF را با دیگر صندوق های سرمایه گذاری مشترک در چیست؟

مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک شامل مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش می باشد.

از مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها اشاره کرد.

صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده ی آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.

مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌ها، به عنوان پرکاربردترین روش سرمایه‌گذاری در بازار بورس شناخته می‌شوند. مهم‌ترین دلیل این امر، تنوع بالا در ترکیب دارایی و استراتژی متفاوت صندوق‌ها است که امکان سرمایه‌گذاری برای انواع تیپ شخصیتی را فراهم می‌کند.

همه افراد اعم از خطرپذیر یا خطرگریز، با سرمایه اولیه زیاد یا کم، افراد متمایل به دریافت سود ثابت و حتی معامله‌گران حرفه‌ای بازار، می‌توانند صندوق مطابق با اولویت‌های خود را پیدا کنند. در ادامه این مطلب، ساختار، ویژگی‌ها، انواع، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه گذاری را بررسی می‌کنیم.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس، دو روش مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد. در روش مستقیم، سرمایه‌گذار شخصا وارد معامله می‌شود اما در روش غیر مستقیم، یک واسطه بین «سرمایه‌گذار» و «بازار سرمایه» وجود دارد که در قبال دریافت کارمزد، مسئولیت مدیریت دارایی را بر عهده می‌گیرد.

‌واسطه‌‌ها در حقیقت مجموعه‌ای متشکل از مشاوران، معامله‌گران خبره و کارشناسان بورسی هستند که در قالب «شرکت سبدگردان» یا «صندوق سرمایه‌گذاری» به فعالیت می‌پردازند.

• سبدگردانی اختصاصی، معمولا مخصوص سرمایه‌گذارانی با دارایی هنگفت است. در این روش، شرکت سبدگردان وظیفه تشکیل سبد دارایی مطابق با اولویت‌ها و تیپ شخصیتی فرد و مدیریت آن را بر عهده دارد و سرمایه‌گذار از سود بازار منتفع می‌شود.
• صندوق‌ نوعی نهاد مالی است که با تجمیع دارایی افراد، به سرمایه‌گذاری‌ در زمینه‌های مختلف می‌پردازد و در نهایت هر فرد به نسبت مقدار سرمایه‌گذاری، از سود بهره‌مند می‌شود. مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری، وابسته به انتخاب افرد است. بنابراین در قدم اول باید با انواع صندوق و نحوه فعالیت هر کدام آشنا شویم.

امنیت صندوق های سرمایه گذاری

برای بررسی امنیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ابتدا باید تفاوت «صندوق» و «صندوق سرمایه گذاری» را درک کنیم. صندوق‌ها انواع مختلفی دارند که توسط اشخاص، نهادها، سازمان‌ها و… با هدفی خاص تاسیس می‌شوند و در سطح داخلی یا جهانی به فعالیت می‌پردازند. صندوق بازنشستگی، صندوق فرهنگیان و صندوق بین‌المللی پول، نمونه‌ای از این صندوق‌ها هستند.

اما واژه «سرمایه‌گذاری» در نام صندوق، نوع فعالیت آن را مشخص می‌کند و هدف ما بررسی امنیت «صندوق های سرمایه گذاری» است. البته در بیشتر مقالات، گفتگوها، متون و… واژه «صندوق» به تنهایی به کار می‌رود اما در سایت رسمی صندوق‌ها، عبارت «صندوق‌های سرمایه‌گذاری …» به صورت کامل درج می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذای توسط شرکت‌های کارگزاری یا نهادهای مالی مورد تایید سازمان بورس تاسیس می‌شوند. برای تاسیس هر صندوق، دریافت مجوز از سازمان بورس الزامی است. تمام صندوق‌ها تحت نظارت مستقیم این سازمان به فعالیت می‌پردازند.

تمام صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای یک سایت رسمی هستند که نام کامل، نوع، نحوه خرید و فروش واحدها، ارکان، موسس، مجوزها، امیدنامه، اساسنامه، بازده در دوره‌های قبلی، نحوه پرداخت سود و مابقی جزئیات صندوق در آن درج می‌شود.

بنابراین امنیت صندوق ‌های سرمایه گذاری، از طرف سازمان بورس و به واسطه صدور مجوز برای صندوق، موسس صندوق و تایید آن‌ها در سایت‌های رسمی سازمان، تضمین می‌شود. برای بررسی اطلاعات کارگزاران و مابقی موسس‌‌ها، سایت رسمی بورس به آدرس seo.ir و برای بررسی اطلاعات صندوق‌ها، سامانه فیپیران (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران) به آدرس fipiran.com معتبرترین مراجع هستند. شفافیت، به‌روزرسانی مرتب و دسترسی آسان به همه اطلاعات در این سایت‌ها، یکی از بزرگترین مزایای صندوق های سرمایه گذاری است.

صندوق های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟

در تصویر زیر خلاصه‌ای از بخش‌‌های قبلی، شامل: جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری‌، کارگزاران بورس، نهادهای مالی، سامانه‌های معاملاتی و نحوه نظارت سازمان بورس بر عملکرد بخش‌ها و اجزای مختلف بازار سرمایه را مشاهده می‌کنیم اما مسیر بین سرمایه‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازار سرمایه همچنان مبهم است. در ادامه وارد این مسیر می‌شویم و به مهم‌ترین سوالات کاربران یعنی: «صندوق‌های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟»، «انواع صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟»، «سود و ریسک صندوق ها چگونه است؟» و «مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری چیست؟» پاسخ می‌دهیم.

متولیان صندوق‌های سرمایه‌گذاری، از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و کلان افراد، منابع مالی صندوق را تامین می‌کنند. این منابع صرف خرید سهام کم‌ریسک، پرریسک، دارایی‌های طلا محور، سپرده بانکی، اوراق مشارکت و… می‌شود، که اصطلاحا به آن سبد دارایی یا پرتفوی صندوق می‌گوییم. البته نسبت دارایی‌ها در انواع صندوق متفاوت است، در همه صندوق‌ها تمام دارایی‌ها وجود ندارد و نوع و مقدار دارایی بر اساس قانون خاصی تعیین می‌شود.

در تصویر زیر غالب منابع صندوق، صرف خرید سهام پرریسک و پر سود، کم‌ریسک با سود پایین‌تر و… شده است. و همانطور که در بخش دوم تصویر مشاهده می‌کنید، کل این دارایی به واحدهایی با ارزش و وزن برابر تقسیم می‌شود. یعنی در تمام واحدها سهام، پرریسک، کم ریسک و… به یک اندازه وجود دارد و ارزش ریالی واحدها نیز برابر است. به عنوان مثال در تصویر زیر ارزش کل دارایی ۱۰۰ میلیارد تومان و ارزش هر واحد ۱۰۰۰ تومان است.

پس اگر مبلغ سرمایه‌گذاری یک فرد در این زمان ۵۰ هزار تومان باشد، ۵۰ واحد از صندوق متعلق به او است و فرد دیگری با سرمایه‌گذاری به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان، ۵۰۰ واحد صندوق را خریدارای کرده است. این مدل تقسیم دارایی جزو مهم‌ترین قوانین و از بزرگترین مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

اگر سوال «صندوق‌های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟» را به سه قسمت تقسیم کنیم، تا اینجا پاسخ قسمت اول یعنی «چگونگی تامین منابع و تقسیم آن بین دارایی‌های مختلف » متوجه شده‌ایم. حال به دو بخش بعدی یعنی «نحوه خرید واحدهای صندوق توسط» و «سود صندوق های سرمایه گذاری» می‌پردازیم و در ادامه، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کنیم.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی و روش انجام معاملات، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. از آن جایی که بررسی همه انواع صندوق های سرمایه گذاری، کاری زمان‌بر و بسیار پیچیده است، در ادامه با چهار صندوق مهم و پرطرفدار در ایران آشنا می‌شویم.

صندوق در سهام (صندوق سهامی)

بخش عمده دارایی این صندوق در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک این سرمایه‌گذاری کمی بالا و سود آن قابل توجه است. در هر صندوق وظیفه تقسیم سرمایه و هدایت آن در مسیر استراتژی‌های معین، بر عهده متولیان صندوق یعنی مدیر، تحلیل‌گران، کارشناسان، بازارگردان و… است.

صندوق درآمد ثابت

برعکس نوع قبلی، عمده دارایی این صندوق در ابزارهای درآمد ثابت مثل سپرده‌گذاری بانک، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و… حدود ۵ تا ۱۰ درصد هم در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک صندوق‌های درآمد ثابت تقریبا برابر صفر و سود هم کمی از سود سپرده‌های بانکی بیشتر مزایای اصلی ETF است. اغلب صندوق‌ های درآمد ثابت، سود تقریبا ثابتی را به صورت دوره‌ای (ماهانه، سه‌ماه یا…) به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. بنابراین ریسک پایین و سود دوره‌ای از مزایای صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت است.

صندوق مختلط

این صندوق، شرایطی بین دو صندوق قبلی دارد و منابع خود را به صورت مختلط و با نسبت‌های تقریبا برابر در سهام شرکت‌های بورسی و ابزارهای درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری می‌کند. سود و ریسک آن هم بسته به شرایط بازار، استراتژی صندوق، تحلیل‌گران، کارشناسان و تصمیمات مدیر متغیر است.

صندوق طلا

قسمت عمده دارایی این صندوق در دارایی‌هایی طلا محور مثل: اوراق سپرده طلا، گواهی سپرده کالایی سکه و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین رشد و افول (سود و ریسک) صندوق، تا حد زیادی وابسته به بازار داخلی طلا و قیمت جهانی آن است. از مهم‌ترین مزایای صندوق طلا می‌توان به حذف ریسک سرقت اشاره کرد.‌

سود صندوق های سرمایه ‌گذاری، بسته به نوع صندوق، نحوه مدیریت و استراتژی آن‌ها متفاوت است. برای انتخاب «نوع» صندوق، باید اولویت‌ها و ویژگی‌های فردی خود را با ویژگی صندوق مطابقت بدهیم. مثلا برای فردی با ریسک‌پذیری بالا و اولویت نقدشوندگی، صندوق سهامی گزینه مناسب است و برای فردی با ریسک‌پذیری بالا و علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری بلندمدت، صندوق با درآمد ثابت انتخابی معقول به حساب می‌آید.

از طرفی، بخشی از سود صندوق های سرمایه گذاری، به «نحوه مدیریت و استراتژی صندوق» وابسته است. مثلا فردی «صندوق سهامی» را انتخاب می‌کند و در بازار بیش از ۲۰ صندوق سهامی فعال وجود دارد. این فرد برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری سهامی، باید به سایت صندوق مراجعه و سابقه فعالیت موسس صندوق و کارگزار، اساسنامه، امیدنامه، سابقه صندوق، مقدار رشد واحدها، مقدار سودسازی در دوره‌های قبلی و قیمت هر واحد در زمان خرید را بررسی و گزینه مناسب را انتخاب کند.

از بین تمام مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه گذاری، «عدم دخالت فرد در استراتژی مدیریت صندوق»، مهم‌ترین ضعف به حساب می‌آید. بنابراین بررسی دقیق موارد بالا، قبل از انتخاب و خرید واحدها اهمیت زیادی دارد. حتی می‌توان ادعا کرد که سود صندوق های سرمایه گذاری، بیش از «نوع صندوق» به «نحوه مدیریت و کارشناسان آن» وابسته است.

نحوه خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری

خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری، در واقع به معنی خرید و فروش واحدها یا یونیت‌های صندوق است که به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق علاوه بر «نام»، یک «نماد» دارد. مثلا نماد «آگاس» متعلق به صندوق سهامی «هستی بخش آگاه» است و سرمایه‌گذاران با جست‌وجوی نماد «آگاس» در سامانه‌های معاملاتی، می‌توانند به خرید و فروش واحدها بپردازند. در واقع معاملات واحدهای صندوق‌ ETF به معاملات سهام شرکت‌های بورسی شباهت دارد. زیرا شما می‌توانید در هر زمانی واحدهای خود را فروخته و از سود بهره‌مند شوید، در زمان مد نظر سفارش خرید ثبت کنید و همچنین میزان عرضه و تقاضا تاثیر زیادی در نوسان قیمت واحدهای صندوق سهامی دارد.

مبتنی بر صدور و ابطال

خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال، در برخی صندوق‌ها با مراجعه حضوری و در بیشتر آنها از طریق مراجعه به سایت و استفاده از پنل معاملاتی مخصوص انجام می‌شود

نکات:

1. روش معاملات واحدها، حتما در سایت صندوق درج می‌شود.
2. نحوه خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری، ارتباطی به نوع آن (سهامی، درآمد ثابت، مختلط یا …) ندارد. ممکن است یک صندوق درآمد ثابت، صدور و ابطالی باشد و صندوق درآمد ثابت دیگری، روش ETF (قابل معامله در بورس) را برای انجام معاملات انتخاب کند.
3. حتما در سایت صندوق، جزئیات خرید و فروش واحدها، مثلا حداقل فاصله زمانی بین خرید تا فروش و… را چک کنید. این جزئیات بر اساس اولویت شما، می‌تواند جزو مزایا یا معایب صندوق سرمایه گذاری به شمار آید.

مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری

از ابتدای مقاله تاکنون، چندین بار به مزایای صندوق های سرمایه گذاری اشاره کردیم. حال قصد داریم مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری را دقیق‌تر بررسی کنیم.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

• امنیت بالای صندوق های سرمایه گذاری و نظارت سازمان بورس اولین مزیت صندوق‌ها است.
• کاهش ریسک سرمایه گذاری دومین مزیت مهم به حساب می‌آید. معامله‌گران حرفه‌ای بورس، معمولا بخشی از دارایی خود را در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. تقسیم دارایی موجب کنترل ریسک و انتخاب صندوق‌ برای این کار، باعث کاهش ریسک سرمایه‌ گذاری می‌شود.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری تنوع بسیار زیادی دارند و هر فرد بنا برای تیپ شخصیتی و اولویت‌های‌ خود، می‌تواند گزینه مناسب را پیدا کند.
• یکی دیگر از مزایای صندوق های سرمایه گذاری، عدم محدودیت برای انتخاب چند صندوق متفاوت است. بیشتر افراد ناآشنا با بازارهای مالی، برای تقسیم دارایی و کنترل ریسک دچار مشکل می‌شوند. اما با تقسیم سرمایه بین انواع صندوق سهامی، طلا و… به راحتی می‌توان این کار را انجام داد.
• نقدشونگی صندوق های سرمایه گذاری بسیار بالا است و برای خرید و فروش واحدها، نیاز به دانش تخصصی، تخمین زمان مناسب و… نیست.
• صندوق های سرمایه گذاری راه ورود سرمایه‌های خرد به بازار طلا، مسکن، بورس و… هستند. اگرچه برای فعالیت مستقیم در بازار بورس نیازی به سرمایه کلان نداریم اما در بازاری مثل مسکن، نیاز به سرمایه هنگفت و نقدشوندگی پایین موانع اصلی هستند که با سرمایه‌گذاری در صندوق زمین و ساختمان این موانع حذف می‌شوند.
• حذف ریسک‌ سرقت (مثلا در طلا)، ریسک کلاه‌برداری در قراردادهای ملک، مسکن و… هم جزو مزایای مهم صندوق های سرمایه گذاری است.
• سرمایه گذاری در صندوق، موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود. یادگیری مهارت‌های بورسی و تکنیک‌های معامله‌گری نیاز به صرف زمان و هزینه دارد و حتی در صورت برخورداری از دانش لازم، حضور روزانه در بازار یکی از چالش‌های افراد پرمشغله است. بنابراین صندوق های سرمایه گذاری بهترین انتخاب برای صرفه جویی در وقت و هزینه هر دو گروه به حساب می‌آید.

معایب صندوق های سرمایه گذاری

معایب صندوق های سرمایه گذاری در بورس درمقایسه با مزایای آن ناچیز است و معمولا فقط برای افراد متخصص و حرفه‌ای مطرح می‌شود.

• عدم تسلط بر مدیریت سبد دارایی، برای بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای قابل قبول نیست! اگرچه صندوق‌ها تنوع بالا و استراتژی‌های مختلفی دارند، معامله‌گران صندوق مطابق با اولویت‌های خود را انتخاب می‌کنند و در صورت عدم رضایت، می‌توانند واحدها را به فروش برسانند اما به هر حال سرمایه‌گذار نقشی در انتخاب سهام و مواردی از این قبیل ندارد و معامله‌گران حرفه‌ای چندان متمایل به سرمایه‌گذاری هنگفت در صندوق‌ها نیستند.
• یکی دیگر از معایب صندوق های سرمایه گذاری، هزینه مدیریت و کارمزد است. البته مبلغ کارمزد در انواع صندوق‌ها یکسان نیست، مبلغ کل بین تمام سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود و مباحثی چون معافیت مالیاتی و کارمزد بسیار کم در بعضی انواع (مثلا صندوق‌های درآمد ثابت) مطرح است. اما به هر حال عده‌ای، پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری مستقیم و عدم پرداخت هزینه‌های صندوق را ترجیح می‌دهند.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری پر بازده‌ترین روش برای افرادی با محدودیت زمانی یا دانش بورسی کم محسوب می‌شوند اما افراد حرفه‌ای و متخصص، ممکن است بتوانند از طریق معاملات مستقیم سود بیشتری به دست آورند.

سخن آخر

صندوق های سرمایه گذاری به دلیل امنیت، تنوع و نقشوندگی بالا، بازده خوب، عدم نیاز به سرمایه اولیه هنگفت، مدیریت حرفه‌ای و سهولت خرید و فروش، پرکاربردترین روش سرمایه‌گذاری در ایران هستند. از آن جایی که برای اغلب بازارها (طلا، مسکن، بورس، سهام، استارت‌آپ و…) صندوق مشابهی طراحی شده است، شناخت انواع صندوق‌ها، یادگیری روش انجام معاملات و آشنایی با مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری برای افراد فعال در بازارهای سرمایه یک ضرورت به حساب می‌آید.

صندوق ETF

ETFمخفف عبارت Exchange Traded Fund است. خرید هر واحد از این صندوق‌ها، جزء دارایی سرمایه‌گذاری شما محسوب می‌شود.

صندوق قابل معامله در بورس (ETF) نوعی اوراق بهادار است که می‌تواند شامل انواع سرمایه‌گذاری‌ها از جمله سهام، کالاها یا اوراق قرضه باشد. سهام این صندوق را نیز می‌توان به‌صورت سهام عادی در بورس اوراق بهادار خریداری کرد یا فروخت.

یک صندوق ETF (Exchange Traded Fund) می‌تواند شامل دارایی‌ها یا سهام چند شرکت و یا مجموعه‌ای از سهام و اوراق بهادار چند شرکت باشد.

صندوق درآمد ثابت سپر و ارزش هر دو قابل معامله در بورس یا همان ETF هستند که توسط شرکت سبدگردان اقتصاد بیدار مدیریت می‌شوند.

مزایای استفاده از صندوق‌های ETF

صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ETF (Exchange Traded Fund اخیراً بسیار محبوب شده‌اند. با گذشت هر ماه، ETF های جدید وارد بازار می‌شوند. بااین‌حال، همه ETFهای موجود با معیارهای معاملاتی از جمله ویژگی‌های نقدینگی بالا، بازده مناسب و شفافیت قیمت مطابقت ندارند.
برای مثال، پذیره‌نویسی صندوق دارایکم که شامل سهام بانکی و بیمه‌ای است از اواسط اردیبهشت ۹۹ آغاز و تا پایان اردیبهشت ادامه داشت.
سپس در اوایل شهریورماه صندوق دارا دوم یا همان صندوق پالایشی توسط دولت عرضه شد که شامل ۴ سهم از گروه پالایشی بود.
صندوق‌های معاملاتی (ETF) در بورس علاوه بر نقدینگی و زمان معامله، در مقایسه با سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری، مزایای گسترده‌ای را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد، از جمله:

نقدشوندگی

میزان نقدشوندگی این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر بیشتر است. مبلغ حداکثر ظرف ۳ روز به‌حساب مشتری واریز می‌شود

معافیت مالیاتی

طبق اصل 44 قانون اساسی، خریدوفروش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های ETF معاف از مالیات می‌باشد و تنها هزینه کارمزد باید پرداخت شود.

کارمزد کمتر

خرید صندوقETF نسبت به خرید جداگانه سهام کم‌هزینه‌تر است و کارمزد کارگزاری کمتری پرداخت می‌شود. کارمزد برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF صفر است. یعنی کارگزاری کارمزدی بابت این صندوق‌ها دریافت نمی‌کند. برای مثال: صندوق ETF دارایکم، صندوق پالایشی بدون محاسبه کارمزد معامله شدند.

قابل معامله بودن در بورس

صندوق ETF مانند سهام در بورس قابل معامله است. به این معنی که آنها می‌توانند در طول روز معاملاتی خرید و فروش شوند (برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که در پایان روز معاملات قیمت‌گذاری می‌شوند).

شاخص NAV و شفافیت

ارزش سبد صندوق سرمایه‌گذاری ETF بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) ارزیابی می‌شود. ارزش دارایی‌های صندوق ETF در فواصل زمانی ۱۵ ثانیه تا چند ساعت منتشر می‌شود. هرچه اختلاف قیمت بین NAV و ETF کمتر باشد، نشان‌دهنده شفافیت قیمتی دارایی‌های اساسی صندوق است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری موظف به ارائه گزارش‌های منظم از ریز معاملات و نحوه سرمایه‌گذاری‌های خود هستند

فرصتی برای ساخت پورتفوی کم ریسک

یکی دیگر از مزایای اصلی ETF ، سرمایه‌گذاران می‌توانند طیف گسترده‌ای از دارایی را برای اهداف سرمایه‌گذاری داشته باشند. سرمایه‌گذاری در صندوق ETF تنها نیاز به بررسی عملکرد سهام صندوق و ارزیابی عملکرد سهام آن دارد؛ بنابراین پس از بررسی‌های لازم، می‌توانید صندوق‌ها را باهم مقایسه و صندوقی مناسب برای معامله انتخاب کنید.

معایب صندوق‌های ETF

درحالی‌که نکات مثبت بسیاری وجود دارد. ETF (Exchange Traded Fund) نیز دارای اشکالاتی است. از جمله:

تنوع کمتر

صندوق‌های ETF که شامل سهام یک صنعت هستند، تنوع سبد سرمایه‌گذاری را محدود می‌کند.

عدم برخورداری از سود سایر سهام

سرمایه‌گذاران بلندمدتی می‌توانند افق زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله داشته باشند، بنابراین ممکن است از تغییرات قیمت روز سایر سهام بهره‌مند نشوند.

هزینه‌ها می‌تواند بیشتر باشد

اکثر مردم معامله ETF را با معامله سایر صندوق‌ها مقایسه می‌کنند، اما اگر ETF را با سرمایه‌گذاری در یک سهام خاص مقایسه کنید، هزینه‌های بیشتر دارد. کارمزد پرداختی به کارگزار ممکن است یکسان باشد، اما برای سهام‌دار هیچ حق مدیریتی بر خود سهم وجود ندارد. ETF هایی که به طور فعال مدیریت می‌شوند، هزینه‌های بالاتری دارند.

بازده سود پایین

اگر یک سرمایه‌گذار بتواند ریسک سهام را بپذیرد، بازده سود سهام می‌تواند بسیار بیشتر باشد. می‌توانید سهامی با بالاترین بازده سود انتخاب کنید.

‌کاهش نقدشوندگی

برخی از صندوق‌های ETF نیز ریسک دارند و ممکن است نقدشوندگی کمی داشته باشند.

عدم حق حضور در مجامع

دارندگان صندوق‌ها امکان حضور و شرکت در مجامع سهام صندوق را ندارند. این امر تنها با داشتن سهم شرکت در اختیار شما قرار می‌گیرد.

انواع صندوق‌های ETF

ETF تا حدی برای پوشش ریسک پرتفوی سرمایه‌گذاران مورداستفاده قرار گیرد. انواع صندوق‌های (ETF (Exchange Traded Fundدر بازار وجود دارد که هریک از سرمایه‌گذاران باتوجه‌به استراتژی معاملاتی و میزان ریسک‌پذیری خود می‌توانند صندوق مناسب را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. در زیر چند نمونه از انواع ETF آورده شده است.

صندوق سرمایه‌گذاری با مزایای اصلی ETF درآمد ثابت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شامل اوراق یا سپرده‌های بانکی است. در این صندوق حداکثر ۹۵% و حداقل ۷۵% از سرمایه‌گذار باید به خرید اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق بدهی اختصاص یابد.

صندوق سهام

صندوق ETF است که شامل سهام مختلف است. در برخی از صندوق‌ها مبلغ سرمایه شما علاوه بر سود، در زیان هم سهیم است اما در این صندوق شما فقط در سود شریک هستید و در صورت زیان، مبلغی از سرمایه شما کسر نخواهد شد. ۷۰ درصد این صندوق مشمول سهم است.

صندوق مختلط

همان‌طور که از نام این صندوق مشخص است، ترکیبی از سهام و اوراق می‌باشد. ۴۰درصد این صندوق باید شامل سهام و ۴۰ درصد شامل اوراق باشد. مابقی آن می‌تواند سهام یا اوراق باشد.

صندوق بازار خارجی

برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است بخواهند در بازار کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری کنند اما اطلاعات کافی از بازار آن‌ها ندارند. صندوق سرمایه‌گذاری خارجی این امکان را برای سرمایه‌گذاری در صندوق بازارهای خارجی فراهم می‌کند.

ETFهای یک صنعت خاص مانند فناوری، بانکداری یا بخش نفت و گاز

گاهی اوقات فرد متوجه می‌شود که گروه یا صنعت خاصی روبه‌رشد است اما نمی‌داند که کدام سهم وضعیت بهتری نسبت به هم‌گروهی‌های خود دارد. به همین خاطر صندوق سرمایه‌گذاری ETF آن گروه را که شامل چند سهم از یک صنعت خاص است را خریداری می‌کند. برای مثال صندوق پالایشی شامل درصدی از سهام شپنا، شتران، شبندر و شبریز است که توسط دولت عرضه شد.

ETF در کالاهایی ارزشمند

ETF در کالاهایی ارزشمند مانند نفت خام یا طلا یا فلزات گران‌بها نقره و پلاتین، صندوق فلزات غیر گران‌بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره می‌باشد.

ETF های ارزی

ETF های ارزی، در ارزهای خارجی مانند یورو یا دلار کانادا سرمایه‌گذاری می‌کنند. بیشتر دارایی‌های این صندوق تشکیل شده از ارز است. این صندوق در بازار فارکس مرسوم‌تر می‌باشد و معمولاً سهام‌دارانی که ریسک‌پذیرتر هستند، می‌توانند ریسک نوسان ارزها را تحمل کنند، این صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند.

توجه داشته باشید که این صندوق‌ها نیز بدون ریسک نیستند و هرکدام علاوه بر مزایایی که دارند، خطر خود را هم دارند. مگر آنکه شما روی صندوق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنید.

ETF برای چه افرادی مناسب است؟

صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF ، گزینه‌ای مناسبی برای سرمایه‌گذارانی است که می‌خواهند سرمایه خود را با افق‌های زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت افزایش دهند. ETF به شما امکان خریدوفروش سهام در بورس اوراق بهادار را می‌دهد.

تصمیم سرمایه‌گذاری باید با اهداف مالی شما همسو باشد. اگر پورتفوی سرمایه‌گذاری شما با اهداف مالی شما متناسب است، می‌توانید بخشی از سرمایه خود را به این صندوق‌ها اختصاص دهید. اما پیش از آن از درصد ریسک‌پذیری خودآگاه باشید.

نحوه خرید واحدهای صندوق ETF چگونه است؟

برای خرید واحدهای صندوق معاملاتی ETF یک حساب معاملاتی در کارگزاری باز کنید و کد معاملاتی دریافت کنید و با داشتن کد معاملاتی می‌توانید به‌راحتی برای خرید صندوق‌ها اقدام کنید.

در غیر این صورت علاوه بر خرید با کد معاملاتی از بانک‌ها نیز می‌توانید برای خرید برخی از صندوق‌ها مانند صندوق ETF دولتی که عرضه شد استفاده کنید.

به‌عنوان‌مثال، برای دارایکم و یا صندوق پالایشی (دارا دوم)، امکان خرید از بانک و نرم‌افزارها هم وجود داشت.

گواهی خرید صندوق‌ها توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی صادر می‌شود. همچنین کارمزد خریدوفروش این صندوق‌ها بر اساس شرایط معامله و نرخ کارمزد مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار است. از دارایی صندوق ETF به این طریق می‌توانید مطلع شوید.

دقت داشته باشید که قیمت و NAV صندوق را مقایسه کنید.

با مقایسه قیمت آن با NAV می‌توانید ETF قیمت مناسب را بررسی کنید. NAV دارایی‌های صندوق، پس از کسر دارایی‌ها از بدهی‌ها و تقسیم‌بر تعداد واحدهای صندوق در لحظه محاسبه می‌شود و به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد.

صندوق های قابل معامله (ETF)؛ معرفی، مزایا و نحوه کار با این صندوق‌ها

قیمت ارزهای دیجیتال روزبه‌روز در حال افزایش است و افراد زیادی دوست دارند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. در این میان اشخاص حقوقی یا افراد محتاط همیشه ترسیده‌اند که مبادا مالکیت این سرمایه دچار مشکل شود. صندوق ETF یک راهکار برای این دسته از اشخاص است تا بتوانند از سودهای کلان بازار رمزارزها جا نمانند.

صندوق ETF چیست؟

صندوقETF مخفف عبارت Exchange-traded fund به معنای صندوق قابل معامله است. داستان پیدایش این صندوق‌ها از بازارهای بورسی شروع شد. در این صندوق‌ها یک یا چند دارایی وجود دارد و افراد می‌توانند با خرید بخشی از صندوق (سهام صندوق) مالک بخشی از دارایی‌های آن شوند. خرید و فروش سهام صندوق قابل معامله از طریق بورس انجام می‌شود و برای دارایی‌های مهم و شناخته‌شده مثل طلا، نفت، فلزات گران‌بها و … صندوق‌های مختلف ایجاد شده است.

با استفاده از این صندوق‌ها نیازی به خرید مستقیم کالای مورد نظر نیست. برای مثال اگر شما قصد سرمایه‌گذاری روی طلا داشته باشید باید با چالش محل نگهداری طلا و تامین امنیت آن کنار بیایید. اما صندوق‌های ETF امنیت بسیار بالایی دارند و تمام سرمایه در حساب بورسی شما قابل مدیریت خواهد بود.

ETF بیت کوین چیست؟

از سال‌ها پیش اشخاص حقوقی و سرمایه‌گذاران کلان انتقادهای زیادی را پیرامون سرمایه‌گذاری روی بیت کوین مطرح می‌کردند. معمولا این افراد از نحوه مالکیت و مدیریت این دارایی رضایت نداشتند و از همین جهت خرید بیت کوین را امری پرخطر می‌دانستند. راهکارهای مختلفی برای این مشکل بیان شد اما شاید بتوان بهترین راهکار را صندوق ETF بیت کوین دانست. در این صندوق‌ها حجم مشخصی از بیت کوین وجود خواهد داشت و کاربران می‌توانند سهام آن را از طریق بورس خریداری کنند. با این کار دیگر مشکلات مالکیتی وجود ندارد و نیازی به داشتن حساب کاربری در صرافی یا نصب کیف پول نیست. سهام صندوق ETF بیت کوین از طریق حساب بورسی مدیریت می‌شود و یک دارایی رسمی محسوب خواهد شد.

انواع صندوق ETF بیت کوین

برای بیت کوین می‌توان دو نوع صندوق قابل معامله بورسی در نظر گرفت تا سهام‌داران بتوانند خریدشان را انجام دهند.

• صندوق فیزیکی: این صندوق با بیت کوین واقعی کار می‌کند. مشکل اصلی این صندوق نحوه نگهداری از حجم زیاد بیت کوین خواهد بود.
• صندوق فیوچرز: این صندوق از قراردادهای فیوچرز (Futures) پشتیبانی خواهد کرد. درحقیقت پشتوانه این صندوق بیت کوین واقعی نیست. قیمت این صندوق مطابق با قیمت بیت کوین تعیین خواهد شد اما بیت کوین واقعی جای خودش را به قراردادهای آتی یا فیوچرز داده است. صندوق‌های ETF بیت کوین که در بورس آمریکا ارائه می‌شود از همین نوع هستند.

مزایای خرید سهام صندوق ETF بیت کوین چیست؟

پرسش اولی که در مورد این صندوق‌ها مطرح می‌شود آن است که چرا خودِ بیت کوین را نخریم و سهام صندوق را خریداری کنیم. در ادامه دلایلی که خرید از صندوق ETF را توجیه می‌کند را برای شما بیان خواهیم کرد.

رسمیت قانونی

صندوق قابل معامله یک دارایی رسمی محسوب می‌شود. همان طور که ذکر شد مهمترین چالش سازمان‌های بزرگ و اشخاص حقوقی تعیین وضعیت مالیکت بیت کوین است. حتی افرادی که سرمایه مزایای اصلی ETF زیادی دارند نیز همیشه نسبت به قطعی بودن مالکیت این رمزارز شک و تردیدهایی داشته‌اند. بنابراین این صندوق‌ها کمک خواهد کرد تا این نگرانی رفع شود.

سهولت سرمایه‌گذاری و خرید بیت کوین

اگر به طور معمول بخواهید بیت کوین خریداری کنید باید یک صرافی معتبر پیدا کنید، اطلاعات خود را در اختیار این صرافی قرار دهید، با فرایندهای ترید صرافی آشنا شوید و نسبت به خرید بیت کوین اقدام کنید. با استفاده از صندوق قابل معامله شما به‌راحتی مثل سایر سهام بورسی، نسبت به خرید سهمی از صندوق ETF بیت کوین نیز اقدام می‌کنید. امنیت سازمان‌های بورسی به‌مراتب بیشتر از صرافی‌ها است و همچنین سرمایه کاربر در چند نهاد مختلف پخش نمی‌شود. بدین ترتیب مدیریت آن راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود.

تخفیف یا معافیت مالیاتی

دولت‌های مختلف قوانین خاص خود را در بخش مالیات دارند اما در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته صندوق قابل معامله سرمایه‌ای معاف از مالیات محسوب می‌شود یا دارای تخفیف‌های قابل توجه است. سازمان‌هایی که سرمایه کلانی دارند و یا اشخاص ثروتمند، ترجیح می‌دهند تا حد امکان از ایجاد تنش با سازمان‌های مالیاتی دوری کنند و از همین جهت خرید بیت کوین مزایای اصلی ETF از طریق صندوق ETF را مناسب می‌دانند.

چالش‌های خرید بیت کوین از طریق صندوق ETF

با وجود مزایای منحصر به فرد، صندوق‌های قابل معامله بورسی بیت کوین می‌توانند معایبی نیز داشته باشند.

تمرکزگرایی

بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال ظهور کردند تا تمرکززدایی کنند و کنترل سیستم‌های پرداخت‌ را برای نهادهای مربوطه غیرممکن کنند. با استفاده از صندوق ETF به‌مرور بیت کوین تبدیل به یک دارایی رسمی می‌شود و به انحصار اَبَرثروتمندان درخواهد آمد. به این ترتیب دیگر یک دارایی مستقل نخواهد بود و می‌تواند اهرمی برای سودآوری بیشتر سرمایه‌داران شود.

فورک‌های بیت کوین

هر سال فورک‌ها مختلفی از بیت کوین ارائه می‌شود که ممکن است برخی از آن‌ها مورد استقبال قرار بگیرد. این یک مسئله جدید نیست و قبلا نیز بیت کوین انشعاب‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متفاوتی داشته است. حال سوال اینجاست در صورت ایجاد فورک جدید، بیت کوین‌های صندوق ETF چه واکنشی در قبال آن خواهند داشت و کدام مسیر را برای ادامه راه انتخاب می‌کنند؟

احتمالا انتخاب فورک بر عهده مدیریت صندوق باشد و با استفاده از رای‌گیری شاید بتوان تا حدودی رضایت اکثریت را بدست آورد اما همیشه بخشی با تصمیم مدیریت مخالف خواهند بود. در این حالت این افراد یا باید سرمایه خود را بفروشند و به صندوق دیگری کوچ کنند یا با تصمیم جمع کنار بیایند.

بیت کوین یک سرمایه حقیقی نیست

اگر شخصی در بورس سهامی از یک شرکت را خریداری کند یعنی بخشی از ثروت شرکت متعلق به اوست. این بخش هر چقدر هم کم باشد قابل اندازه‌گیری فیزیکی و حقیقی است. در مورد بیت کوین این قانون صادق نیست و به‌راحتی نمی‌توان سهم هر شخص از یک بیت کوین را مشخص کرد. در واقع این قانون بورس خلاف ماهیت بیت کوین است.

جمع‌بندی

صندوق ETF بیت کوین راهی جدید برای سرمایه‌گذاری در بازار کریپتو است. گرچه هنوز این پروژه در مراحل ابتدایی است و نتوانسته گسترش زیادی را تجربه کند، اما به نظر می‌رسد بتواند توجه بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌داران را به خود جلب کند. کمتر کسی وجود دارد که از کنار شانس خرید بیت کوین به‌سادگی عبور کند اما هر شخصی بنا بر موقعیتش باید برای چالش‌های این خرید و نگهداری از سرمایه راه‌حل‌هایی پیدا کند. صندوق‌های ETF بیت کوین احتمالا بهترین راه‌حل اشخاص حقوقی خواهد بود.

صندوق قابل معامله یا ETF بیت کوین چیست و چه اهمیتی دارد؟

اگر تا کنون در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت داشته اید قطعا میدانید که برای خرید و فروش بیت کوین و یا سایر دارایی ها باید به صرافی های انلاین مراجعه کنید و به تبادل ارز بپردازید. اما اخیرا با توجه به راه اندازی صندوق قابل معامله آتی بیت کوین (ETF) سرمایه گذاران می توانند از طریق کارگزاری ها در بورس اوراق بهادر در این رمز ارز سرمایه گذاری نمایند. در این مطلب تصمیم داریم شما را با مفهوم ETF بیت کوین آشنا کنیم و به بررسی ویژگی ها و مزایا و معایب سرمایه گذاری در آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

صندوق قابل معامله بیت کوین چیست؟

صعود بیت کوین در ماه گذشته (اکتبر سال 2021) تا حد زیادی به گمانه زنی ها نسبت داده شده است که کمیسیون بورس و اوراق بهادر ایالات متحده بر اساس صندوق قابل معامله آتی بیت کوین در بورس یا همان ETF را تصویب می کند.

ETF بیت کوین یک صندوق قابل معامله در بورس است که به طور خاص قیمت بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال پیشرو را ردیابی می کند و به معامله گران اجازه می دهد تا آن را مانند اوراق بهادار را در طول روز در بورس خریداری کنند یا بفروشند.

آنها می توانند به صورت نقدی تسویه کنند و یا به صورت بیت کوین درامد خود را دریافت کنند، به این معنی که سرمایه گذاران به ترتیب هنگام خروج ارز فیات یا بیت کوین را دریافت می کنند.

ETF ها محصولات مالی سنتی هستند که محبوب‌ترین آن‌ها شاخص‌های عمده سهام یا سایر دارایی‌ها و کالاهای سنتی مانند نفت و طلا می باشند.

ETF های بیت کوین سال ها از موضوعات داغ حوزه رمزنگاری بوده است همچنین پیشنهاد ETF بیت کوین توسط دوقلوهای Winklevoss که در سال 2013 در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) توسط SEC رد شد.

از آن پس به طور گسترده اعتقاد بر این بود که ETF بیت کوین می تواند موج جدیدی از سرمایه گذاری نهادی را در صنعت رمزنگاری ایجاد کند و بلوغ و ثبات مورد نیاز را در بازار به ارمغان بیاورد.

استدلال های اصلی SEC برای رد مکرر این بوده است که بازار بیت کوین بسیار بی ثبات است، فاقد نظارت کافی است و به راحتی قابل دستکاری است.

نحوه عملکرد ETF ها

یک ETF مانند سهام شرکت در طول روز که بورس باز است خرید و فروش می شود. درست مانند سهام، ETF دارای نماد است و داده های قیمت روز را می توان در طول روز معاملاتی به راحتی بدست آورد.

بر خلاف سهام یک شرکت، تعداد سهام موجود در یک ETF می‌تواند به دلیل ایجاد مداوم سهام جدید و بازخرید سهام موجود، روزانه تغییر کند. توانایی یک ETF برای انتشار و بازخرید سهام به صورت مداوم، قیمت بازار ETF ها را در راستای اوراق بهادار اصلی خود نگه می دارد.

اگرچه برای سرمایه گذاران فردی طراحی شده است، اما سرمایه گذاران نهادی هم نقش مهمی در حفظ نقدینگی و یکپارچگی ETF از طریق خرید و فروش واحدهای ایجاد شده دارند، که بلوک های بزرگی از سهام ETF هستند و می توانند با سبد اوراق بهادر مبادله شوند. هنگامی که قیمت ETF از ارزش دارایی اصلی منحرف می شود، موسسات از مکانیزم آربیتراژ که توسط واحدهای ایجاد کننده ارائه شده است استفاده می کنند تا قیمت ETF را با ارزش دارایی اصلی مطابقت دهد.

جذابیت اصلی ETF های رمزنگاری این است که دقیقاً مانند ETF هایی که توسط دارایی های سنتی پشتیبانی می شوند، کار می کنند. آنها به دو شکل هستند:

دارای پشتوانه فیزیکی

برای ایجاد این نوع ETF دیجیتالی، یک صندوق سرمایه گذاری باید برخی از سکه های واقعی را از بازار خریداری کند، همانطور که برای یک ETF سنتی سهام می خرید. سپس می‌تواند صندوقی را راه‌اندازی کند که ارزش دارایی‌های کریپتو را نشان می‌دهد و آن را برای تجارت در بورس فهرست می‌کند. اگر ارزش سکه های دیجیتال صندوق افزایش یابد، ارزش سرمایه گذاری شما نیز افزایش می یابد.

پشتوانه آتی

در این نوع ETF ، سهام صندوق نه بر اساس سکه های واقعی بلکه بر اساس قراردادهای آتی رمزنگاری شده است. قرارداد آتی صرفاً توافقی برای خرید یا فروش یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در زمان مشخصی در آینده است. اینها نسبت به ETF های دارای حمایت فیزیکی ریسک کمتری دارند زیرا هیچ دارایی فیزیکی برای محافظت وجود ندارد. این نوع ETF بیت کوین است که SEC اخیرا تایید کرده است.

چرا راه اندازی ETF بیت کوین اهمیت دارد؟

یک ETF مبتنی بر بیت کوین به عنوان چیزی تلقی می شود که سرمایه گذاران بیشتری را به سمت بازار ارزهای دیجیتال ترغیب می کند.

خرید و فروش مستقیم بیت کوین یا سایر ارزهای رمزنگاری شده ممکن است سخت باشد چراکه قوانین خاص خود را دارد.

مثلا سرمایه گذار باید یک کیف پول دیجیتال امن ایجاد کند و همواره دغدغه حفظ دارایی های خود را داشته باشد. از سوی دیگر در صورتی که کلید خصوصی خود را (معادل گذرواژه یا پین) فراموش کنید، تمام دارایی خود را از دست می دهید. هیچ مدیر و محل دوستانه ای وجود ندارد که بتواند رمز عبور را بازیابی کند یا ضرر شما را جبران کند.

از طرفی کلاهبرداری نیز در حال افزایش است. تنها در ایالات متحده، بیش از 81000 مورد کلاهبرداری در سال 2020 گزارش شده است.

بنابراین اضافه شدن ارزهای رمزنگاری شده به محصولات تحت نظارت مدیران صندوق های سنتی و تنظیم کننده ها می تواند مزایایی داشته باشد و احترام بیشتری برای تجارت ارزهای رمزنگاری شده ایجاد کند.

به این ترتیب بسیاری از سرمایه گذاران سنتی که به دلیل چالش های موجود در ارزهای دیجیتال به سرمایه گذاری در این دارایی ها تمایلی نداشتند، حال می توانند با سرمایه گذاری در ETF بیت کوین وارد مارکت شوند. این یعنی افزایش پذیرش و توسعه کاربران که بدون شک تاثیر مثبتی بر بازار رمز ارزها دارد.

مزایا و ریسک های سرمایه گذاری در ETF اتی بیت کوین

در این قسمت به برخی از مزایا و ویژگی های سرمایه گذاری در بیت کوین به صورت ETF خواهیم پرداخت. سپس می توانید تصمیم بگیرید که قصد دارید در بازار لحظه ای و صرافی های آنلاین مانند بایننس به خرید و فروش آن بپردازید یا ترجیح میدهید در صندوق های سرمایه گذاری بورس اوراق بهادر در این زمینه فعالیت کنید.

مزایا و ویژگی ها

سرمایه گذاری آسان . وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال به میان می آید، بزرگترین مزیت ETF نسبت به سرمایه گذاری مستقیم این است که سرمایه گذاران مجبور نیستند دارایی اصلی را مدیریت کنند. در حالی که مبادلات ارزهای رمزپایه، خرید و فروش ارزهای دیجیتال را در چند سال گذشته آسان کرده است، مواردی مانند راه اندازی کیف پول های دیجیتال و درک نحوه عملکرد کلیدهای خصوصی و عمومی همچنان مانعی برای پذیرش رمزنگاری در مقیاس بزرگ است. ETF های رمزنگاری به سرمایه گذاران اجازه می دهد از طبقه دارایی جدید با حساب های کارگزاری موجود خود بهره مند شوند.

هزینه کمتر. از آنجا که یک ETF مانند سهام در این صندوق ها معامله می کند، می توانید یک سبد متنوع با کارمزد کم (معمولاً 5 دلار) به عنوان سهام خریداری کنید. همچنین، ETF ها معمولاً نسبت هزینه کمتری نسبت به صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند.

تنوع بیشتر. در حال حاضر صدها ETF در بازارهای سهام ایالات متحده معامله می شود. تنوع عمیق و گسترده است و همه شاخص‌های اصلی، بخش‌ها، صنایع، اندازه‌ها، استراتژی‌ها را پوشش می‌دهد. به عنوان مثال بازارهای توسعه یافته، نوظهور و کشورهای خاص، و حتی ETF های عجیب و غریب را شامل می شود.

نقدشوندگی بالا. ETF ها در بورس بازار معامله می شوند تا در هر ساعت از شبانه روز در دسترس باشند و نقدشوندگی بالایی داشته باشند. این مسئله هنگامی که نوسان بالا باشد، یک مزیت مهم محسوب می شود.

بهره وری مالیاتی. از آنجایی که بیشتر ETF ها به طور فعال مدیریت نمی شوند، اما به گونه ای برنامه ریزی شده اند که از یک شاخص خاص پیروی کنند.این بدان معناست که سرمایه گذاران هنگام اعمال مالیات کنترل بیشتری دارند.

خرید ETF ها به تعداد کم. از آنجا که ETF ها مانند سهام تجارت می کنند، مزایایی برای اندازه گیری دارند که میتوان ان ها در تعداد کم و بدون حداقل سرمایه گذاری خریداری کرد.

معایب و ریسک های موجود

برای به دست آوردن حداکثر سود سرمایه گذاری در ETF ها باید با معایب آن آشنا شوید. برخی از ریسک های سرمایه گذاری در ETF ها در ادامه مطرح شده است.

تنوع بیش از حد. بسیاری از ETF ها در تنوع بیش از حد مشارکت می کنند. ETF ها عموماً به طور فعال مدیریت نمی شوند، اما طوری برنامه ریزی شده اند که از شاخص خاصی پیروی کنند.

ایجاد مشکلات قانونی. یک موضوع مرتبط این است که برخلاف سرمایه گذاری مستقیم بر روی ارزهای رمزنگاری شده ، کسانی که سهام خود را در BTC ETF دارند مستقیماً مالک این ارز نیستند. در عوض، BTC توسط صندوق به نمایندگی از آنها نگهداری می شود. در صورت عدم ورشکستگی صندوق، این می تواند مشکلات قانونی ایجاد کند.

تاریخ تسویه حساب. فروش ETF به مدت 2 روز پس از معامله تسویه نمی شود. این بدان معناست که به عنوان فروشنده، وجوه شما از فروش ETF از نظر فنی برای سرمایه گذاری مجدد به مدت 2 روز در دسترس نیست.

جمع بندی: آینده صندوق قابل معامله بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال

راه اندازی اولین BTC ETF بسیار هیجان انگیز است. در مقیاس بزرگتر همه چیز، نشان می دهد که بازار چگونه در حال حرکت است. با نگرش جزیی تر می توان دریافت که شرایط مناسبی برای دسترسی آسان به ارزهای رمزنگاری شده ایجاد شده است تا افراد بیشتری بتوانند با این صنعت مالی آشنا شوند.

البته این بدان معنا نیست که هنوز مشکلاتی برای غلبه بر آنها وجود ندارد. به طور خاص، شرکت ها و افراد باید از سرمایه گذاری و نگهداری ETF های BTC اطمینان حاصل کنند. اما سیستم های ما در حال حاضر پذیرش وسیع تری از بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده را به دنبال دارند.