پس از این كه سرمایه گذار تصمیم خود را نسبت به سرمایه گذاری در خرید یك ورقه بهادار خاص ، یا مجموعه ای از اوراق بهادار اتخاذ كرد ، برای اجرای منظور خود بایستی به یكی از كارگزاران مراجعه كرده ، دستور خرید یا فروش خود را به آنها ارائه دهد.
● كارگزاران :
كارگزاران ، اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند كه نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می كنند. آنها در این نقش ، وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. كارگزاران طی تشریفات و آزمون های متعدد و نحوه معامله اوراق بهادار خاصی انتخاب می شوند و بنا بر این در كار خود صلاحیت ، مهارت و دانش لازم را دارا می باشند. كارگزاران وظایف متنوعی دارند كه موارد زیر از اهم آنها می باشد :
۱) انجام معامله : اجرای سفارش خرید برای خریداران و سفارش فروش برای فروشندگان.
۲) اداره حساب سرمایه گذاری اشخاص : شركت های كارگزاری در برخی موارد نقش مدیریت حساب سرمایه گذاری اشخاص را ایفا می كنند.
۳) مشاوره و راهنمایی : كارگزاران با دسترسی نسبتاً وسیع و سریع تر به اطلاعات و با داشتن كارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتی قابل توجهی به مشتریان ارائه می دهند.
۴) معرفی شركت ها برای پذیرش در بورس .
● معیارهای انتخاب كارگزار :
۱) قابلیت انجام سریع سفارش مشتری.
۲) داشتن اطلاعات مربوط و كافی.
۳) داشتن سیستم های داخلی مناسب.
● فرایند دریافت و اجرای سفارش :
بعد از انتخاب كارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خرید یا فروش می رسد. سفارشات مشتریان از طریق فرمهایی كه توسط سازمان بورس در اختیار كارگزاران قرار می گیرد ارائه می شود. در صورتی كه سفارش مزبور خرید باشد ، همزمان با ارائه سفارش ، مشتری باید وجهی معمولاً به اندازه خرید مورد نظر خود به حساب شركت كارگزاری پرداخت نمایند. در حالت سفارش فروش، مشتری باید علاوه بر فرم سفارش ، فرم دیگری كه وكالتنامه فروش نامیده می شود را نیز تكمیل كند.
● سفارش‌های خرید و فروش :
سفارشات خرید و فروش فرمهای نمونه ای هستند كه رابطه حقوقی و قرادادی بین مشتریان و كارگزار ، در امر خرید یا فروش را تعیین و تعریف می كنند و به همین دلیل تكمیل صحیح و دقیق آنها ( چه خرید یا فروش ) از اهمیت خاصی برخوردار است . این فرمها معمولاً از دو قسمت تشكیل می شوند. یك قسمت چاپی، كه معمولاً در تمام فرمها یكسان و مشابه است و یك قسمت جاهای خالی كه مشتری اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج می كند.
با توجه به شروطی كه می توان در قسمت قیمت گنجاند ، انواع سفارش زیر به وجود می آید :
۱) سفارش به قیمت بازار : در صورتی كه كلمه " روز " یا " جاری " در قسمت بهای سهام درج شود سفارش به قیمت بازار شكل می گیرد. بر اساس این نوع سفارش ، معامله با بهترین قیمت رایج در بازار صورت می گیرد و با این شیوه قیمت گذاری ، كارگزار سعی خواهد كرد در حالت خرید ، سهم مورد نظر را به پایین ترین قیمت خریداری كند و در حالت فروش ، آن را به بالا ترین قیمت به فروش رساند. این شیوه تعیین قیمت خرید و فروش ، معمولاً انعطاف عمل زیادی برای كارگزار ایجاد می كند و بنا بر این سرعت زیادی به معامله می بخشد. ولی در عین حال ، برای مشتری این خطر را نیز دارد كه ممكن است قیمت معاملاتی نسبت به قیمت مورد نظر مشتری متضرر گردد.
۲) سفارش قیمت معین : مشتری می تواند قیمت خاصی را در قسمت خالی مربوط درج كند. در این صورت سفارش به قیمت مشخص به وجود می نحوه معامله اوراق بهادار آید. طبق این نوع سفارش ، كارگزار تنها در قیمت خاص مورد نظر مشتری اقدام به معامله خواهد كرد. این شیوه تعیین قیمت ، احتمال تغییر قیمت را كاهش می دهد ولی موجب می شود انعطاف عمل كارگزار در معامله نیز كم شود.
۳) سفارش محدود : مشتری می تواند در قسمت قیمت ، سقف یا كف قیمت تعیین كند ( مثلاً " حداكثر . ریال " برای خرید و یا " حداقل . ریال " برای فروش ). با این شیوه عمل ، انعطاف كارگزاران در محدوده قیمتی تعیین شده تا حدودی بیشتر شده ، انجام سفارش نیز تسریع می شود. از طرفی مشتری نیز اطمینان بیشتری نسبت به دامنه قیمت معاملاتی و قیمت معامله خواهد یافت.
● تعیین كد معاملاتی برای مشتریان :
بعد از اینكه مشتری سفارش مورد نظر خود را به كارگزار تسلیم كرد ، نوبت به تعیین كد معاملاتی مشتری می رسد. كد معاملاتی ، نمادی است كه به صورت اختصاصی برای تمام مشتریانی كه در بورس اوراق بهادار معامله می كنند ، به منظور شناسایی وی در سیستم معاملاتی ، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خریداران یا فروشندگان ، نگهداری اطلاعات مشتریان ، گزارشگری های دوره ای و صحت معاملات انجام شده توسط كارگزاران ( زیرا معاملاتی كه در بورس انجام می گیرد به نام شخص خریدار یا فروشنده انجام می شود ) تعیین می شود.
كد معاملاتی معمولاً علامتی است مركب از سه حرف و ۵ عدد ( مجموعاً ۸ حرف ) كه حروف آن ، سه حرف اول تشكیل دهنده نام فامیل شخص و اعداد آن طبقه بندی وی در بانك اطلاعاتی سیستم كامپیوتری است. برای مثال برای نام " رضا محمدی " ممكن است در سیستم كامپیوتری كد زیر مورد استفاده قرار گیرد . " محم ۰۱۲۵۱ " كه " محم " برگرفته از سه حرف اول نام فامیل فرد و شماره " ۰۱۲۵۱ " جایگاه آن در بانك اطلاعاتی مربوط می باشد.
برای كسانی كه اولین بار است اقدام به خرید می كنند ، به درخواست كارگزار توسط واحد صدور كد بورس ، كد معاملاتی ایجاد می شود و سپس تمام خرید یا فروش های فرد با همان كد انجام می شود.
● اجرای سفارش مشتریان :
پس از اینكه كد معاملاتی مشتری بوسیله كارگزار تعیین یا توسط بورس صادر شد ، كارگزار یا نماینده وی ، سفارش مشتری را وارد بازار می كند.
شبكه ارتباطات رایانه ای تشكیل دهنده بازار ، توسط برنامه ای كه به آن سیستم اجرای اتوماتیك سفارشات می گویند و نسبت به قواعد بازار و آیین نامه معاملات ، در حدی كه به آن برنامه داده شده ، تسلط دارد ، معاملات را انجام می دهد . روشی كه سیستم از آن پیروی می كند دقیقاً مشابه سیستم معاملات تالار و مبتنی بر نوعی حراج دوگانه است. در این سیستم ، معامله وقتی انجام خواهد شد كه قیمت فروش و قیمت خرید دقیقاً مساوی یكدیگر گردند. بر اساس قواعد حراج ، این سیستم به طور معمولی معاملات خرید را به حداقل قیمت و معاملات فروش را به حداكثر قیمت به انجام می رساند.
سفارشات خرید و فروش كه توسط كارگزاران برای معامله وارد سیستم می شود هر یك وارد لیست مجزا می گردد. این سفارشات اول بر اساس قیمت خرید و فروش و دوم بر مبنای زمان ورود، در صف خریداران یا فروشندگان قرار می گیرند. در حالت خرید ، اگر خریداری به قیمت بالاتر از دیگران بخرد، در صف خریداران ، جلوتر از همه قرار خواهد گرفت (به ترتیب نزولی ) و در حالت فروش ، اگر فروشنده ای ارزانتر از دیگران بفروشد ، نفر اول فروشندگان خواهد شد ( به ترتیب صعودی )
كارگزاران از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸ می توانند دستورات خرید و فروش خود را در سیستم وارد كنند یا حذف نمایند و یا تغییر دهند. هر دستور خرید یا فروش یك مشخصه زمانی دارد ، اگر كارگزار این مشخصه را " روز " وارد كند دستور فقط برای همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتی كه به صورت " باز " وارد شده باشد ، تا زمانی كه كارگزار آن را حذف نكند معتبر خواهد بود.
مثال : در لیست خریداران و فروشندگان سهم خاصی ، در حال حاضر مقادیر تعداد و قیمت زیر وجود دارد :
سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
۲۰۰ ۸۰۰۰ ۱۰۰ ۸۰۰۰
۲۵۰ ۷۷۰۰ ۱۵۰ ۸۲۰۰
۱۲۰ ۷۷۰۰ ۱۰۰ ۸۲۵۰
۱۰۰۰ ۷۰۰۰ ۱۵۰ ۸۳۰۰
در این حالت معامله انجام می شود و در صفحه معاملات معامله ای با ۱۰۰ سهم و به قیمت هر سهم ۸۰۰۰ ریال ثبت می شود و ترتیب صف به شكل زیر خواهد بود :
سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
۱۰۰ ۸۰۰۰ ۱۵۰ ۸۲۰۰
۲۵۰ ۷۷۰۰ ۱۰۰ ۸۲۵۰
۱۲۰ ۷۷۰۰ ۱۵۰ ۸۳۰۰
۱۰۰۰ ۷۰۰۰
● صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام :
بعد از انجام هر معامله برای مشتریان ( چه خرید یا فروش ) ، توسط سیستم یكسری فعالیتهای پشتیبانی و نهایی معامله انجام می شود كه صدور اعلامیه های خرید و فروش و صدور گواهینامه موقت سهام نمونه ای از آنها می باشد.
اعلامیه های خرید وفروش ، اسنادی هستند كه اطلاعات مربوط به وضعیت معامله سهام یك مشتری را نشان می دهند . این اعلامیه ها در حال حاضر برای هر معامله در ۳ نسخه تهیه می شوند. یك نسخه برای خریدار سهام ، یك نسخه برای فروشنده سهام ، یك نسخه برای شركتی كه سهامش معامله شده است.
▪ در هر اعلامیه ، اطلاعات زیر وجود دارد :
۱) كد شركت : برای تسهیل انجام معاملات توسط سیستم كامپیوتری ، برای هر شركت نماد خاصی طراحی شده كه متشكل از چند حرف می باشد. اولین حرف این نماد ، مشخصه صنعت یا گروهی است كه شركت در قالب آن فعالیت می كند.
سایر حروف نیز تلخصی است از نام شركت و معمولاً به گونه ای انتخاب می شود كه به خوبی نام شركت اصلی را تداعی كند. مثلاً نماد " وبشهر " ، كه مختص شركت توسعه صنایع بهشهر است ، بر اساس اولین حرف " و " نشان می دهد كه شركت در گروه شركت های سرمایه گذاری ( واسطه مالی ) است و سایر حروف " بهشهر " نیز مخففی است از نام توسعه صنایع بهشهر . یا مثلاً " غپارس " نشان می دهد كه شركت در گروه صنایع " غذایی " فعالیت می كند و " پارس " آن ، مبین روغن نباتی پارس است.
در صورتی كه به جای سهم حق تقدم آن معامله شود ، در آخر این كد یا نماد ، معمولاً حرف "ح " كه نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج می شود . مانند " وبشهرح " كه معرف حق تقدم توسعه صنایع بهشهر است.
۲) تاریخ انجام معامله : كه معمولاً در قسمت بالای سمت چپ اعلامیه درج می شود.
۳) مشخصات شناسنامه ای مشتری : در بخش میانی اعلامیه ها ، اطلاعات شناسنامه ای مشتریان ( خریدار یا فروشنده ) و همچنین كد معاملاتی آنها ثبت می شود.
۴) مشخصات معامله و در نهایت ، در نیمه زیرین اعلامیه ، اطلاعات مالی مربوط به معامله مشتری ، از لحاظ تعداد ، نرخ معامله هر سهم ، كل مبلغ معامله و كل وجوه قابل پرداخت خریدار و یا قابل دریافت فروشنده ثبت می شوند.
● هزینه انجام معاملات :
هزینه ای كه مشتریان برای انجام معامله متحمل می شوند برای سفارشات خرید و فروش تا حدودی متفاوت است . در حال حاضر برای سفارشات خرید ، مبلغی كه خریدار می پردازد عبارتست از ۴/۰ % ارزش خرید بابت كارمزد كارگزار ( مشروط بر اینكه از ۵۰۰۰ ریال كمتر و از ۳۰۰۰۰۰۰۰ ریال بیشتر نشود ) و مبلغ ۱۵/۰ % ارزش خرید بابت كارمزد گسترش بورس . بدیهی است در صورتی كه كارمزد معامله ای بیش از ۳۰ میلیون ریال باشد ، كارمزد محاسباتی ۳۰ میلیون ریال خواهد بود.
برای سفارشات فروش ، علاوه بر دو مورد كارمزد كارگزار و كارمزد گسترش بورس ، ۵/۰ % مالیات فروش نیز وجود دارد.
علاوه بر اعلامیه های خرید و فروش توسط سیستم ، گواهینامه موقت سهام جدید صادر شده و در اختیار خریداران و یا فروشندگانی كه بخشی از سهام خود را فروخته اند قرار می گیرد ( در واقع برای فروشندگان گواهینامه جدیدی مساوی باقیمانده سهام این افراد صادر می شود ) این گواهینامه كه قابلیت نقل و انتقال دارد ، چهار روز كاری پس از روز انجام معامله صادر می گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمی تواند سهم خود را به فروش برساند. در صورتی كه شخص قبلاًَ سهام خاصی را داشته باشد و تعداد دیگری از همان سهم را بخرد با صدور گواهینامه جدید ، گواهینامه قبلی باطل شده و كل موجودی سهام وی در گواهینامه جدید ثبت می شود. در هنگام فروش هم زمانی كه شخص قسمتی از سهام خود را به فروش می رساند باقیمانده سهام وی در گواهینامه صادره جدید درج می شود و گواهینامه قبلی اعتبار ندارد. كارگزار موظف است گواهینامه های قبلی را ( در هنگام خرید و فروش ) از سهامدار بگیرد و باطل نماید.
● تسویه حساب با مشتریان :
آخرین مرحله از فرایند معامله توسط مشتری ، تسویه حساب نامبرده می باشد. تسویه حساب بر حسب اینكه مشتری خریدار باشد یا فروشنده ، از نظر دوره زمانی تا حدودی متفاوت است. در حالتی كه مشتری خریدار باشد ، تسویه حساب پس از صدور اعلامیه خرید توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتری در كارگزاری ممكن خواهد بود ، اما در صورتی كه مشتری ، فروشنده باشد ، تسویه حساب چهار روز كاری بعد صورت می پذیرد . برای مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد روز چهارشنبه كارگزار وجه مشتری را به حساب وی واریز می كند.
نحوه معامله اوراق بهادار
با توجه به ضرورت ثبت نام در سامانه سجام لازم است با به همراه داشتن:
- اصل کارت ملی
- اصل شناسنامه
- کد پیگیری 10 رقمی سجام
به يكي از شعب دفاتر پيشخوان دولت جهت نهايی شدن فرايند احرازهويت مراجعه نماييد. البته می‌بایست به این نکته نیز اشاره نمود که فرایند احراز هویت در دفاترپیشخوان شامل هزینه 11،100 تومانی می‌باشد.
– احراز هویت غیرحضوری بورس
به دلیل ازدحام در دفاتر پیشخوان دولت، احرازهویت تمامی افرادی که می‌خواهند کد بورسی دریافت کنند، به‌صورت غیرحضوری و الکترونیکی هم انجام می‌شود. در این روش عکس سلفی، کارت ملی هوشمند و ویدئوی سلفی نیاز است. دراین روش تصویر فرد با عکس موجود در ثبت‌احوال، با الگوریتم‌های تشخیص چهره منطبق می‌شود. دارا بودن شماره تلفن‌همراه ثبت نام شده در سجام به نام فرد الزامی است.
3- ثبت نام در کارگزاری
برای معامله در بازار بورس شما نیاز به یک کارگزار رسمی برای گرفتن کد معاملاتی (که با نام کد بورسی – کد سهامداری نیز شناخته می‌شود) دارید. شرکت‌های کارگزاری در واقع واسط بین شما و بازار بورس هستند و وظیفه انتقال سفارشات خرید وفروش سهام را به سامانه معاملاتی بورس برعهده دارند. همچنین اطلاعات دقیق دراختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گذاری برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید.
نحوه خرید و فروش سهام توسط کارگزاری
- مراجعه حضوری به کارگزاری و ارائه سفارش خرید یا فروش
- سفارش تلفنی به کارگزاری، برای خرید یا فروش سهام
- سفارش اینترنتی در کارگزاری
- خرید یا فروش مستقیم سهام توسط خود فرد، از طریق سامانه معاملات آنلاین (برخط)
بنابراین پس از افتتاح حساب در کارگزاری، برای خرید و فروش سهام، الزاما نیازی به مراجعه به تالار بورس یا کارگزاری نیست و کارگزاری‌ها سیستم معاملات آنلاین را در اختیار شما قرار می‌دهند.
ثبت نام آنلاین در کارگزاری بورس
در حال حاضر ثبت نام کارگزاری‌ها هم به‌صورت حضوری و هم آنلاین انجام می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه به سایت کارگزاری‌ها و یا تماس با آنها از نحوه ارائه خدمات آنها باخبر شوید. در ادامه به معرفی سه کارگزاری آگاه، مفید و فارابی نحوه معامله اوراق بهادار نحوه معامله اوراق بهادار می‌پردازیم.
4- دریافت کد بورسی آنلاین
همان‌گونه که برای انجام عملیات بانکی، داشتن حساب بانکی ضروری است، برای خرید و فروش سهام نیاز به کد بورسی یا کد سهامداری داریم. دو روش آنلاین و حضوری برای دریافت کد بورسی وجود دارد. برای سرمایه‌گذاری در بورس، چه به‌صورت شخص حقیقی و چه به‌صورت حقوقی این کار توسط کارگزاری انجام می‌شود.
چگونه کد بورسی آنلاین دریافت کنیم؟
بعد ار ثبت نام سجام و احراز هویت، باید مدارک خود را به کارگزاری ارائه دهید. کارگزاری‌ها پس از دریافت مدارک هویتی شما و تکمیل فرمهای مربوطه، مدارک شما را برای صدور کد بورسی آنلاین به سازمان بورس ارائه می‌دهند. کد بورسی شما بعد از سه روز کاری صادر می‌گردد که با آن می‌توانید خرید و فروش سهام خود نحوه معامله اوراق بهادار را انجام دهید.
ابتدا باید در سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) ثبت نام کرده و اطلاعات خود را ثبت کنید و کد رهگیری ۱۰ رقمی خود را دریافت نمایید، سپس در کارگزاری‌ها جهت دریافت کد بورسی آنلاین اقدام نمایید.
برای ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت غیرحضوری توسط کمک حال دکمه زیر را کلیک کنید:
مدارک لازم برای دریافت کد بورسی اشخاص حقیقی
- اصل و کپی شناسنامه (صفحه اول و توضیحات)
- اصل و کپی کارت ملی
- مدرک نمایانگر کدپستی محل سکونت شما مانند: قبض تلفن ثابت
- تکمیل فرم احراز هویت اشخاص حقیقی
- تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقیقی در بورس کالای ایران
- شماره حساب بانکی و شماره شبای آن
- آخرین مدرک تحصیلی (برای دسترسی به معاملات آنلاین حداقل مدرک دیپلم و ۱۸ سال سن لازم است)
مدارک لازم برای دریافت کد بورسی اشخاص حقوقی
- کپی آگهی رسمی تاسیس شرکت
- کپی روزنامه رسمی آخرین آگهی تغییرات
- کپی اساسنامه شرکت
- کپی شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل و اعضای هیات مدیره به‌صورت کامل
- کپی روزنامه رسمی آخرین آگهی در خصوص اعضای هیات مدیره و دارندگان امضای مجاز
- کپی صورت‌های مالی که به تایید حسابرس قانونی رسیده باشد
- تکمیل فرم احراز هویت اشخاص حقوقی
- تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقوقی در بورس کالای ایران
سرمایه گذاری در بورس ایرانیان خارج از کشور
افراد می‌توانند از خارج کشور هم در بورس ایران فعالیت کنند. فرد می‌بایست حساب بانکی نزد یکی از شعب بانک‌های طرف قرارداد با كارگزاری موردنظر داشته باشد. در صورت حضور در ایران، با مراجعه حضوری به دفاتر کارگزاری برای گرفتن کد بورسی واحزار هویت سجام اقدام کنند. فایل راهنمای سرمایه گذاری در بورس ایرانیان مقیم خارج از کشور را از زیر دانلود کنید:
ثبت نام بورس ؛ کد بورسی برای ایرانیان خارج از کشور
اگر در ایران حضور ندارید برای شروع فعالیت در بورس مراحل زیر را انجام دهید:
- وکالت دادن به فردی در ایران برای انجام امور اداری (با مدارک شناسایی برابر اصل شده)، برای مراجعه به دفاتر پیشخوان مراجعه و احراز هویت
- پست فرمهای مربوط به ثبت‌نام منحصرا از طریق سفارت ایران و یا دفاتر حافظ منافع ایران به آدرس کارگزاری. (دقت کنید مدارک حتما باید از همین طریق ارسال شوند)
- تبدیل پول به ریال ایران از طریق صرافی‌های نحوه معامله اوراق بهادار موجود در کشور خود
احراز هویت حضوری از طریق کنسولگری ایران هم انجام می‌شود. اطلاعات توسط کنسولگری برای شرکت سپرده گذاری مرکزی ارسال و کد بورسی صادر می‌شود.در هر مورد کمک حال می‌تواند به نیابت شما امور شما را انجام دهد.
بهترین کارگزاری بورس کدام است؟
کارگزاری‌های مختلفی مشغول به ارائه خدمات هستند. در انتخاب کارگزاری بورس به چند نکته توجه کنید:
- زیرساخت نرم افزاری سایت کارگزاری چقدرکارایی دارد؟ چرا که در روزهای شلوغ ممکن است سایت هنگ کند و شما دچار مشکل شوید.
- زیرساخت نرم افزاری سایت کارگزاری امکان خرید آفلاین در روزهای تعطیل را دارد یا خیر؟! ممکن شما ترجیح دهید سفارش خرید خود را در روز جمعه رزرو کنید تا شنبه در موقع شروع معاملات، سایت خودش برای شما خرید را انجام دهد.
- آنلاین بودن فرایندهای دریافت کد بورسی و احراز هویت و … در برخی کارگزاری‌ها کار شما را بسیار راحت می‌کند. شما از مراجعه حضوری بی نیاز هستید.
در ادامه شما را با سه کارگزاری بورس آشنا می‌کنیم:
>>> ثبت نام بورس کارگزاری آگاه
کارگزاری آنلاین – کد بورسی آنلاین
کارگزاری آگاه، برای تسهیل و بهبود ارائه خدمات گسترده به علاقمندان بازارهای بورس و اوراق بهادار، خدمتی نوین در زمینه صدور کد بورسی آنلاین و معاملاتی ارائه نموده است.
با طی کردن مراحل ثبت‌نام کد بورسی، اطلاعات شما به‌صورت خودکار در سجام ثبت می‌شود و نیازی به ثبت‌نام جداگانه در سجام ندارید.علاقمندان و فعالان بورسی کافیست اطلاعات خود را در سیستم غیرحضوری دریافت کد بورسی کارگزاری آگاه به آدرس ex.agah.com وارد نموده و به این طریق برای افتتاح حساب و دریافت کد بورسی آنلاین اقدام نمایند.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت نام در کارگزاری
- اسکن کارت ملی
- اسکن شناسنامه
- مشخصات دقیق شخصی جهت واردکردن در فرمها
- شما پس از ورود به صفحه ثبت نام، 30 دقیقه زمان دارید تا اطلاعات را تکمیل کنید
همه اتباع خارجی از جمله دوستان افغانستانی، می‌توانند با دریافت کد بورسی از کارگزاری آگاه در بورس ایران فعالیت خود را آغاز کنند.
آموزش ثبت نام بورس در کارگزاری آگاه
>>> ثبت نام بورس کارگزاری مفید
ثبت نام آنلاین در کارگزاری بورس آگاه، مفید، فارابی- سامانه سمات
افتتاح حساب در کارگزاری مفید اولین گام برای معاملات حضوری، آفلاین، آنلاین وهمچنین پلکان می‌باشد، با تکمیل فرمهای ثبت نام به‌صورت حضوری یا آنلاین، می‌توانید ضمن در دست داشتن اصل شناسنامه و کارت ملی جهت احراز هویت و صدور قرارداد آنلاین، اقدام به مراجعه حضوری به هر یک از شعب دفاتر پیشخوان دولت و تکمیل مراحل ثبت نام بفرمایید.
در حال حاضر در این مراکز صرفاً خدمات افتتاح حساب (دسترسی به معاملات آنلاین)، احراز هویت و دریافت کد بورسی به متقاضیان حقیقی ارائه می گردد. هزینه انجام خدمات در دفاتر منتخب پیشخوان دولت طبق تعرفه های خدماتی آن دفاتر دریافت می شود. (کارگزاری مفید هیچ هزینه ای بابت خدمات افتتاح حساب دریافت نمی‌کند.)
>>> ثبت نام بورس کارگزاری فارابی
شما می‌توانید با استفاده از اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی و… به همراه اطلاعات حساب بانکی‌تان در کارگزاری فارابی ثبت‌نام آنلاین کنید.اگر متقاضی استفاده از معاملات آنلاین (برخط) هستید، تصویر مدرک تحصیلی (حداقل دیپلم) را نیز تهیه نمایید. هزینه ثبت نام در کارگزاری فارابی رایگان می‌باشد و پس از ثبت‌نام آنلاین، شما می‌بایست با مراجعه به شعب کارگزاری فارابی و یا دفاتر پیشخوان ثبت‌نامتان را تکمیل و کد بورسی دریافت کنید.
سامانه سمات چیست؟
طبق بند هفت ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده سامانه سمات است. در واقع این سامانه از طریق افزایش کارایی پایاپای، تسویه معاملات و کاهش هزینه‌های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار نقش شایانی در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می کند.
ثبت نام بورس ؛ خدمات سامانه سمات
برای دارندگان اوراق بهادر با ثبت نام در سامانه سمات این امکان فراهم است که به دارایی‌های خود یکپارچه دسترسی داشته باشند. در گذشته برخی فرایندهای اعطای سهام به سرمایه‌داران کاغذی انجام شده است. با وارد کردن اطلاعات خود، برخی امکانات به شرح زیر برای آنها فراهم است:
ثبت نام بورس ؛ اپلیکیشن درگاه الکترونیکی سهامداران ( دارا )
اپلیکیشن درگاه الکترونیکی دارا سامانه سمات
هدف درگاه الکترونیکی دارا سامانه سمات ارائه خدمات آنلاین وغیرحضوری با رویکرد اطلاع رسانی صحیح و به موقع به سهامداران حقیقی و حقوقی است. این اپلیکیشن می‌تواند به ارائه خدماتی که در بالا ذکر شده است به شما کمک کند. می‌توانید از این لینک نحوه ثبت نام در اپلیکیشن دارا را بخوانید.
ثبت نام بورس و پیگیری کلیه امور مربوط به بورس اوراق و بهادار با کمک حال!
اولویت شما در بورس باید حفظ سرمایه، حفظ سودهای قبلی و سود کردن باشد.
برای کسب اطلاعات درزمینه سامانه سمات و ثبت نام آنلاین بورس اوراق بهادار، انجام و پیگیری کلیه امور اداری و خدمات مشاوره، کمک حال می‌تواند درخواست شما را پیگیری و امورشما را سرعت ببخشد. برای این کار کافی است درخواست خود را ثبت کنید تا کارشناسان ما با شما تماس بگیرند.
پس از این كه سرمایه گذار تصمیم خود را نسبت به سرمایه گذاری در خرید یك ورقه بهادار خاص ، یا مجموعه ای از اوراق بهادار اتخاذ كرد ، برای اجرای منظور خود بایستی به یكی از كارگزاران مراجعه كرده ، دستور خرید یا فروش خود را به آنها ارائه دهد.
● كارگزاران :
كارگزاران ، اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند كه نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می كنند. آنها در این نقش ، وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. كارگزاران طی تشریفات و آزمون های متعدد و خاصی انتخاب می شوند و بنا بر این در كار خود صلاحیت ، مهارت و دانش لازم را دارا می باشند. كارگزاران وظایف متنوعی دارند كه موارد زیر از اهم آنها می باشد :
۱) انجام معامله : اجرای سفارش خرید برای خریداران و سفارش فروش برای فروشندگان.
۲) اداره حساب سرمایه گذاری اشخاص : شركت های كارگزاری در برخی موارد نقش مدیریت حساب سرمایه گذاری اشخاص را ایفا می كنند.
۳) مشاوره و راهنمایی : كارگزاران با دسترسی نسبتاً وسیع و سریع تر به اطلاعات و با داشتن كارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتی قابل توجهی به مشتریان ارائه می دهند.
۴) معرفی شركت ها برای پذیرش در بورس .
● معیارهای انتخاب كارگزار :
۱) قابلیت انجام سریع سفارش مشتری.
۲) داشتن اطلاعات مربوط و كافی.
۳) داشتن سیستم های داخلی مناسب.
● فرایند دریافت و اجرای سفارش :
بعد از انتخاب كارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خرید یا فروش می رسد. سفارشات مشتریان از طریق فرمهایی كه توسط سازمان بورس در اختیار كارگزاران قرار می گیرد ارائه می شود. در صورتی كه سفارش مزبور خرید باشد ، همزمان با ارائه سفارش ، مشتری باید وجهی معمولاً به اندازه خرید مورد نظر خود به حساب شركت كارگزاری پرداخت نمایند. در حالت سفارش فروش، مشتری باید علاوه بر فرم سفارش ، فرم دیگری كه وكالتنامه فروش نامیده می شود را نیز تكمیل كند.
● سفارش‌های خرید و فروش :
سفارشات خرید و فروش فرمهای نمونه ای هستند كه رابطه حقوقی و قرادادی بین مشتریان و كارگزار ، در امر خرید یا فروش را تعیین و تعریف می كنند و به همین دلیل تكمیل صحیح و دقیق آنها ( چه خرید یا فروش ) از اهمیت خاصی برخوردار است . این فرمها معمولاً از دو قسمت تشكیل می شوند. یك قسمت چاپی، كه معمولاً در تمام فرمها یكسان و مشابه است و یك قسمت جاهای خالی كه مشتری اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج می كند.
با توجه به شروطی كه می توان در قسمت قیمت گنجاند ، انواع سفارش زیر به وجود می آید :
۱) سفارش به قیمت بازار : در صورتی كه كلمه " روز " یا " جاری " در قسمت بهای سهام درج شود سفارش به قیمت بازار شكل می گیرد. بر اساس این نوع سفارش ، معامله با بهترین قیمت رایج در بازار صورت می گیرد و با این شیوه قیمت گذاری ، كارگزار سعی خواهد كرد در حالت خرید ، سهم مورد نظر را به پایین ترین قیمت خریداری كند و در حالت فروش ، آن را به بالا ترین قیمت به فروش رساند. این شیوه تعیین قیمت خرید و فروش ، معمولاً انعطاف عمل زیادی برای كارگزار ایجاد می كند و بنا بر این سرعت زیادی به معامله می بخشد. ولی در عین حال ، برای مشتری این خطر را نیز دارد كه ممكن است قیمت معاملاتی نسبت به قیمت مورد نظر مشتری متضرر گردد.
۲) سفارش قیمت معین : مشتری می تواند قیمت خاصی را در قسمت خالی مربوط درج كند. در این صورت سفارش به قیمت مشخص به وجود می آید. طبق این نوع سفارش ، كارگزار تنها در قیمت خاص مورد نظر مشتری اقدام به معامله خواهد كرد. این شیوه تعیین قیمت ، احتمال تغییر قیمت را كاهش می دهد ولی موجب می شود انعطاف عمل كارگزار در معامله نیز كم شود.
۳) سفارش محدود : مشتری می تواند در قسمت قیمت ، سقف یا كف قیمت تعیین كند ( مثلاً " حداكثر . ریال " برای خرید و یا " حداقل . ریال " برای فروش ). با این شیوه عمل ، انعطاف كارگزاران در محدوده قیمتی تعیین شده تا حدودی بیشتر شده ، انجام سفارش نیز تسریع می شود. از طرفی مشتری نیز اطمینان بیشتری نسبت به دامنه قیمت معاملاتی و قیمت معامله خواهد یافت.
● تعیین كد معاملاتی برای مشتریان :
بعد از اینكه مشتری سفارش مورد نظر خود را به كارگزار تسلیم كرد ، نوبت به تعیین كد معاملاتی مشتری می رسد. كد معاملاتی ، نمادی است كه به صورت اختصاصی برای تمام مشتریانی كه در بورس اوراق بهادار معامله می كنند ، به منظور شناسایی وی در سیستم معاملاتی ، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خریداران یا فروشندگان ، نگهداری اطلاعات مشتریان ، گزارشگری های دوره ای و صحت معاملات انجام شده توسط كارگزاران ( زیرا معاملاتی كه در بورس انجام می گیرد به نام شخص خریدار یا فروشنده انجام می شود ) تعیین می شود.
كد معاملاتی معمولاً علامتی است مركب از سه حرف و ۵ عدد ( مجموعاً ۸ حرف ) كه حروف آن ، سه حرف اول تشكیل دهنده نام فامیل شخص و اعداد آن طبقه بندی وی در بانك اطلاعاتی سیستم كامپیوتری است. برای مثال برای نام " رضا محمدی " ممكن است در سیستم كامپیوتری كد زیر مورد استفاده قرار گیرد . " محم ۰۱۲۵۱ " كه " محم " برگرفته از سه حرف اول نام فامیل فرد و شماره " ۰۱۲۵۱ " جایگاه آن در بانك اطلاعاتی مربوط می باشد.
برای كسانی كه اولین بار است اقدام به خرید می كنند ، به درخواست كارگزار توسط واحد صدور كد بورس ، كد معاملاتی ایجاد می شود و سپس تمام خرید یا فروش های فرد با همان كد انجام می شود.
● اجرای سفارش مشتریان :
پس از اینكه كد معاملاتی مشتری بوسیله كارگزار تعیین یا توسط بورس صادر شد ، كارگزار یا نماینده وی ، سفارش مشتری را وارد بازار می كند.
شبكه ارتباطات رایانه ای تشكیل دهنده بازار ، توسط برنامه ای كه به آن سیستم اجرای اتوماتیك سفارشات می گویند و نسبت به قواعد بازار و آیین نامه معاملات ، در حدی كه به آن برنامه داده شده ، تسلط دارد ، معاملات را انجام می دهد . روشی كه سیستم از آن پیروی می كند دقیقاً مشابه سیستم معاملات تالار و مبتنی بر نوعی حراج دوگانه است. در این سیستم ، معامله وقتی انجام خواهد شد كه قیمت فروش و قیمت خرید دقیقاً مساوی یكدیگر گردند. بر اساس قواعد حراج ، این سیستم به طور معمولی معاملات خرید را به حداقل قیمت و معاملات فروش را به حداكثر قیمت به انجام می رساند.
سفارشات خرید و فروش كه توسط كارگزاران برای معامله وارد سیستم می شود هر یك وارد لیست مجزا می گردد. این سفارشات اول بر اساس قیمت خرید و فروش و دوم بر مبنای زمان ورود، در صف خریداران یا فروشندگان قرار می گیرند. در حالت خرید ، اگر خریداری به قیمت بالاتر از دیگران بخرد، در صف خریداران ، جلوتر از همه قرار خواهد نحوه معامله اوراق بهادار گرفت (به ترتیب نزولی ) و در حالت فروش ، اگر فروشنده ای ارزانتر از دیگران بفروشد ، نفر اول فروشندگان خواهد شد ( به ترتیب صعودی )
كارگزاران از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸ می توانند دستورات خرید و فروش خود را در سیستم وارد كنند یا حذف نمایند و یا تغییر دهند. هر دستور خرید یا فروش یك مشخصه زمانی دارد ، اگر كارگزار این مشخصه را " روز " وارد كند دستور فقط برای همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتی كه به صورت " باز " وارد شده باشد ، تا زمانی كه كارگزار آن را حذف نكند معتبر خواهد بود.
مثال : در لیست خریداران و فروشندگان سهم خاصی ، در حال حاضر مقادیر تعداد و قیمت زیر وجود دارد :
سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
۲۰۰ ۸۰۰۰ ۱۰۰ ۸۰۰۰
۲۵۰ ۷۷۰۰ ۱۵۰ ۸۲۰۰
۱۲۰ ۷۷۰۰ ۱۰۰ ۸۲۵۰
۱۰۰۰ ۷۰۰۰ ۱۵۰ ۸۳۰۰
در این حالت معامله انجام می شود و در صفحه معاملات معامله ای با ۱۰۰ سهم و به قیمت هر سهم ۸۰۰۰ ریال ثبت می شود و ترتیب صف به شكل زیر خواهد بود :
سفارشات خرید سفارشات فروش
تعداد قیمت تعداد قیمت
۱۰۰ ۸۰۰۰ ۱۵۰ ۸۲۰۰
۲۵۰ ۷۷۰۰ ۱۰۰ ۸۲۵۰
۱۲۰ ۷۷۰۰ ۱۵۰ ۸۳۰۰
۱۰۰۰ ۷۰۰۰
● صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام :
بعد از انجام هر معامله برای مشتریان ( چه خرید یا فروش ) ، توسط سیستم یكسری فعالیتهای پشتیبانی و نهایی معامله انجام می شود كه صدور اعلامیه های خرید و فروش و صدور گواهینامه موقت سهام نمونه ای از آنها می باشد.
اعلامیه های خرید وفروش ، اسنادی هستند نحوه معامله اوراق بهادار كه اطلاعات مربوط به وضعیت معامله سهام یك مشتری را نشان می دهند . این اعلامیه ها در حال حاضر برای هر معامله در ۳ نسخه تهیه می شوند. یك نسخه برای خریدار سهام ، یك نسخه برای فروشنده سهام ، یك نسخه برای شركتی كه سهامش معامله شده است.
▪ در هر اعلامیه ، اطلاعات زیر وجود دارد :
۱) كد شركت : برای تسهیل انجام معاملات توسط سیستم كامپیوتری ، برای هر شركت نماد خاصی طراحی شده كه متشكل از چند حرف می باشد. اولین حرف این نماد ، مشخصه صنعت یا گروهی است كه شركت در قالب آن فعالیت می كند.
سایر حروف نیز تلخصی است از نام شركت و معمولاً به گونه ای انتخاب می شود كه به خوبی نام شركت اصلی را تداعی كند. مثلاً نماد " وبشهر " ، كه مختص شركت توسعه صنایع بهشهر است ، بر اساس اولین حرف " و " نشان می دهد كه شركت در گروه شركت های سرمایه گذاری ( واسطه مالی ) است و سایر حروف " بهشهر " نیز مخففی است از نام توسعه صنایع بهشهر . یا مثلاً " غپارس " نشان می دهد كه شركت در گروه صنایع " غذایی " فعالیت نحوه معامله اوراق بهادار می كند و " پارس " آن ، مبین روغن نباتی پارس است.
در صورتی كه به جای سهم حق تقدم آن معامله شود ، در آخر این كد یا نماد ، معمولاً حرف "ح " كه نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج می شود . مانند " وبشهرح " كه معرف حق تقدم توسعه صنایع بهشهر است.
۲) تاریخ انجام معامله : كه معمولاً در قسمت بالای سمت چپ اعلامیه درج می شود.
۳) مشخصات شناسنامه ای مشتری : در بخش میانی اعلامیه ها ، اطلاعات شناسنامه ای مشتریان ( خریدار یا فروشنده ) و همچنین كد معاملاتی آنها ثبت می شود.
۴) مشخصات معامله و در نهایت ، در نیمه زیرین اعلامیه ، اطلاعات مالی مربوط به معامله مشتری ، از لحاظ تعداد ، نرخ معامله هر سهم ، كل مبلغ معامله و كل وجوه قابل پرداخت خریدار و یا قابل دریافت فروشنده ثبت می شوند.
● هزینه انجام معاملات :
هزینه ای كه مشتریان برای انجام معامله متحمل می شوند برای سفارشات خرید و فروش تا حدودی متفاوت است . در حال حاضر برای سفارشات خرید ، مبلغی كه خریدار می پردازد عبارتست از ۴/۰ % ارزش خرید بابت كارمزد كارگزار ( مشروط بر اینكه از ۵۰۰۰ ریال كمتر و از ۳۰۰۰۰۰۰۰ ریال بیشتر نشود ) و مبلغ ۱۵/۰ % ارزش خرید بابت كارمزد گسترش بورس . بدیهی است در صورتی كه كارمزد معامله ای بیش از ۳۰ میلیون ریال باشد ، كارمزد محاسباتی ۳۰ میلیون ریال خواهد بود.
برای سفارشات فروش ، علاوه بر دو مورد كارمزد كارگزار و كارمزد گسترش بورس ، ۵/۰ % مالیات فروش نیز وجود دارد.
علاوه بر اعلامیه های خرید و فروش توسط سیستم ، گواهینامه موقت سهام جدید صادر شده و در اختیار خریداران و یا فروشندگانی كه بخشی از سهام خود را فروخته اند قرار می گیرد ( در واقع برای فروشندگان گواهینامه جدیدی مساوی باقیمانده سهام این افراد صادر می شود ) این گواهینامه كه قابلیت نقل و انتقال دارد ، چهار روز كاری پس از روز انجام معامله صادر می گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمی تواند سهم خود را به فروش برساند. در صورتی كه شخص قبلاًَ سهام خاصی را داشته باشد و تعداد دیگری از همان سهم را بخرد با صدور گواهینامه جدید ، گواهینامه قبلی باطل شده و كل موجودی سهام وی در گواهینامه جدید ثبت می شود. در هنگام فروش هم زمانی كه شخص قسمتی از سهام خود را به فروش می رساند باقیمانده سهام وی در گواهینامه صادره جدید درج می شود و گواهینامه قبلی اعتبار ندارد. كارگزار موظف است گواهینامه های قبلی را ( در هنگام خرید و فروش ) از سهامدار بگیرد و باطل نماید.
● تسویه حساب با مشتریان :
آخرین مرحله از فرایند معامله توسط مشتری ، تسویه حساب نامبرده می باشد. تسویه حساب بر حسب اینكه مشتری خریدار باشد یا فروشنده ، از نظر دوره زمانی تا حدودی متفاوت است. در حالتی كه مشتری خریدار باشد ، تسویه حساب پس از صدور اعلامیه خرید توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتری در كارگزاری ممكن خواهد بود ، اما در صورتی كه مشتری ، فروشنده باشد ، تسویه حساب چهار روز كاری بعد صورت می پذیرد . برای مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد روز چهارشنبه كارگزار وجه مشتری را به حساب وی واریز می كند.
نحوه معامله اوراق بهادار
«گواهینامه کاربردی کارشناس مالی صندوق‌های سرمایه‌گذاری» پنجمین مدرک کاربردی کانون است که ذیل ضوابط «برگزاری دوره‌های آموزش حرفه‌ای و صدور گواهینامه کاربردی توسط کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار» تعریف شده است.
کارگزاران بورس و اوراق بهادار در راستای مسئولیت اجتماعی خود اولین وبینار تخصصی از دانشگاه تا صنعت را با همکاری دانشکده علوم مالی دانشگاه خوارزمی در روز پنجشنبه مورخ 1400/08/13 برگزار نمود.
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در راستای ارتقای سطح خدمات و آموزش در بازار سرمایه و پرورش نیروهای متخصص حوزه مالی، تفاهم‌نامه‌ای با مرکز آموزش حسابداران خبره (Pact) منعقد نموده است.
نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران
در بورس اوراق بهادار تهران خریداران و فروشندگان مستقیماً نمی‌توانند اقدام به خرید یا فروش اوراق بهادار نمایند و معامله گر ها باید تقاضای خرید یا فروش اوراق بهادار مورد نظر خود را بر اساس نماد معاملاتی به کارگزاران تسلیم نمایند هر یک از معامله گر ها باید از قبل کد معاملاتی را که شناسه مشتری جهت انجام معامله اوراق بهادار در سامانه معاملات است دریافت کرده باشد.
هر یک از کارگزاران نیز فعالیت خود را از طریق ایستگاه معاملاتی کدگذاری شده انجام می‌دهند فعالیت بورس اوراق بهادار ایران در پنج روز هفته از شنبه تا چهارشنبه انجام می شود برای خرید سهام خریدار ابتدا باید فرم درخواست خرید را تکمیل نمایند در این فرم مشخصات خریدار نام شرکت تعداد سهام مبلغ سرمایه گذاری و قیمت باید ثبت گردد.
(برگرفته از کتاب یورس اوراق بهادار،نوشته استاد زکیه شوشتریان)
قصد دارید با ما در این خصوص ارتباط برقرار کنید؟ فرم زیر را پر کنید تا با شما ارتباط بگیریم.
دیدگاه شما